Lichamelijke letselschade - Vergoeding in gemeen recht

Lichamelijke
letselschade
Vergoeding in gemeen recht
Opleiding door Eveline Van den Hout
VOORWOORD

Theorie en juridische context versus
praktijk en pragmatische oplossingen.

Elk schadegeval, elke afhandeling van een
dossier letselschade is anders.

BA-verzekeraar versus Rechtsbijstand.
HET GEMEEN RECHT

I. BASISGEBINSELEN
De
 De
 De
 De

onrechtmatige daad =
extra-contractuele aansprakelijkheid =
buiten-contractuele aansprakelijkheid=
aquiliaanse aansprakelijkheid
A. DE SCHADE

Wettelijk kader




I. FOUTBEGINSEL :
Artikel 1382 Burgerlijk Wetboek (BW)
Artikel 1383 Burgerlijk Wetboek (BW)
Artikelen 1384,1385,1386 en 1386bis BW
II GEEN FOUTBEGINSEL of OBJECTIEVE
AANSPRAKELIJKHEID
 Artikel 29bis wet 21/11/1989 WAM

ARTIKEL 1382 BW

Elke daad van de mens waardoor aan een
ander schade wordt veroorzaakt, verplicht
degene door wiens schuld de schade is
ontstaan, deze te vergoeden.
ARTIKEL 1383 BW

Ieder is aansprakelijk niet alleen voor de
schade welke hij door zijn daad, maar ook
voor die welke hij door zijn nalatigheid of
door zijn onvoorzichtigheid heeft
veroorzaakt.
Fout-schade-oorzakelijk verband

De artikelen 1382 en 1383 BW bepalen
dat hij die door zijn FOUT, NALATIGHEID
of ONVOORZICHTIGHED aan een ANDER
SCHADE veroorzaakt heeft, deze SCHADE
moet VERGOEDEN.
OORZAKELIJK VERBAND

Het is noodzakelijk dat er een oorzakelijk
verband bestaat tussen deze fout,
nalatigheid, onvoorzichtigheid en de
toegebrachte of veroorzaakte schade
WAT IS SCHADE

De artikelen 1382 en 1383 van het
burgerlijke wetboek geven hiervan geen
definitie.

Elk geval zal IN CONCRETO onderzocht
worden.
SCHADE
Elk nadeel,
 Elk verlies,
 Elke vermindering van iemands vermogen,
zowel in zijn goederen als in zijn persoon.

SCHADE

Vergelijking tussen 2 toestanden :
De toestand VOOR het schadegeval,
 De toestand NA het schadegeval


Dit verschil bepaalt de schade
SCHADE

De ganse schade wordt vergoed maar ook
niets meer dan de schade,

Schadebeperkingsplicht in hoofde van het
slachtoffer,

Geen verrijking.
SCHADE

IN CONCRETO

De schade wordt vergoed in concreto
rekeninghoudende met de ganse
persoonlijkheid van de schadelijder, zijn
beroep, inkomen, familiale en sociale
toestand, leeftijd, geslacht enz.
B. SOORTEN SCHADE

Zaakschade : zaken, dieren

Lichamelijke schade : personen

Vermogensschade : patrimonium
SOORTEN SCHADE

Morele schade : extrapatrimoniale schade
ook pijnen en smarten geheten, zoals bij :

tijdelijke werkonbekwaamheid
blijvende werkonbekwaamheid
esthetische schade
pretium doloris
SOORTEN SCHADE

Nog voorbeelden van morele schade zijn :
- morele schade voor nabestaanden bij
overlijden van een dierbare persoon,
 - morele schade ex haerede,
 - derving van allerlei levensgenoegens.

SOORTEN SCHADE
Rechtstreekse schade
 Onrechtstreekse schade of schade door
weerkaatsing
 Actuele schade
 Toekomstige schade
 Momentschade
 Doorlopende schade

C. Voorwaarden van
schadeloosstelling
Een recht : artikel 1382 BW e.v.
 De zekerheid van de schade
 Een rechtmatig belang,
 De bekwaamheid om in rechte op te
treden

Voorwaarden van
schadeloosstelling

De aanspraak op schadevergoeding moet
ontvankelijk en gegrond zijn.
EEN RECHT : basis : artikel 1382 BW e.v.
zie supra,
 EEN RECHT : basis : artikel 29bis WAM,
wet 21/11/1989, zie infra.

Voorwaarden van
schadeloosstelling

DE ZEKERHEID VAN DE SCHADE

« De schade zal zeker zijn, wanneer zij in
zo hoge mate waarschijnlijk is, dat de
rechter niet ernstig meer aan het
tegendeel moet denken, ook al is dit
theoretisch nog mogelijk »(J.Ronse)
Voorwaarden van
schadeloosstelling

DE ZEKERHEID VAN DE SCHADE
- onmiddellijke definitieve schade
 - toekomstige zekere schade
 « Toekomstige schade is zeker, wanneer
zij de normale uitslag, ontwikkeling,
vervolg, herhaling of voltooiing is van een
actueel zekere toestand » (J.Ronse)

Voorwaarden van
schadeloosstelling

De zekerheid van het causaal of
oorzakelijk verband is een conditio sine
qua non.

DE LOUTERE HYPOTHETISCHE SCHADE
WORDT NOOIT VERGOED
Voorwaarden van
schadeloosstelling

EEN RECHTMATIG BELANG

Het gekrenkte belang moet rechtmatig zijn
en mag niet strijdig zijn met de openbare
orde en de goede zeden.
Voorwaarden van
schadeloosstelling

DE BEKWAAMHEID OM IN RECHTE OP TE
TREDEN

HANDELINGSBEKWAAMHEID
Voorwaarden van
schadeloosstelling

Men treedt op IN EIGEN NAAM

Men treedt op QUALITATE QUA, dit is voor
iemand anders die niet in eigen naam kan of
mag optreden, zoals optreden voor
minderjaringen; optreden als voorlopig
bewindvoerder voor personen die
handelingsonbekwaam verklaard werden.
Voorwaarden van
schadeloosstelling

Clausule op dading bij regeling minderjarigen :

»Dhr en mevr. (namen+adres) handelend als wettige
vertegenwoordigers en beheerders over de persoon en de goederen
van hun minderjarige zoon/dochter (naam+ adres), voor wie zij
verklaren zich sterk te maken dat deze laatste huidige
overeenkomst bij meerderjarigheid zal aanvaarden (clausule van
sterkmaking art. 1120 BW)»

Bijzondere problematiek : ANALFABETEN
D. Bewijs van de Schade

Letselschade wordt bewezen door :
- een medisch attest
 - omschrijving letsels in het strafdossier
(politieverslag)
 - een medische expertise

Bewijs van de schade

DE MEDISCHE EXPERTISE
1) de éénzijdige medische expertise
 2) de minnelijke medische expertise-MME
 3) de gerechtelijke medische expertise

E. De aanspraakgerechtigden op
schadevergoeding

Wie kan aanspraak maken op
schadevergoeding ?

1) Het slachtoffer zelf
De aanspraakgerechtigden op
schadevergoeding

2) de rechthebbenden van het slachtoffer

3) de gesubrogeerde organismen

Schade wordt niet uitsluitend door één
individu geleden.
F. De begroting van de schade

1) De schade moet IN CONCRETO
beoordeeld worden
- De voorbeschiktheid
 - De voorafbestaande toestand

De begroting van de schade


Naast de causaliteit of het oorzakelijk
verband met de schade zijn er :
5 belangrijke basisbeginselen
De begroting van de schade

a) geen vermogensverschuiving of
vermogensverrijking zonder oorzaak : het
slachtoffer mag zich niet verrijken door
het schadegeval

b) het slachtoffer heeft een
schadebeperkingsplicht
De begroting van de schade

c) IN CONCRETO, rekeninghoudende met
al de karakteristieken van het slachtoffer

d) Restitutio in integrum

f) Vergoeding van heel de schade, niet
meer en niet minder
De begroting van de schade

2) Schadebegroting op het ogenblik van
de uitspraak/regeling : de parameters van
schadevergoeding van dat moment.
de splitsingsmethode : bij kapitalisatie
 = 2 perioden : de voorbije schade en de
toekomstige schade na uitspraak/regeling

De begroting van de schade

3) Kapitalisatie
a) het principe : toekomstige schade
 B) de termijn :
 - lucratieve levensduur
 - effectieve of fysische levensduur

De begroting van de schade
4) De vergoeding ex aequo et bono :
 - forfaitaire schadeloosstelling


5) De geïndexeerde rente
G. Actief schadebeheer

Time is money

Pro-actief schadebeheer

Hoe langer een dossier duurt, hoe hoger
de kostprijs ervan.
Actief schadebeheer

Kostprijs van een schadedossier drukken
-informatie vergaren
 -voorschotten uit te schrijven
 -de onbetwistbare schade te vergoeden

II. Vergoeding van letselschade

A. De indicatieve tabel
- Het principe
 - 6 belangrijke richtlijnen

Vergoeding van letselschade

B. Vergoeding van kosten
1.
 2.
 3.
 4.

De medische kosten
Verplaatsingskosten
Administratieve kosten
kledij en bagage
Vergoeding van letselschade
C. Tijdelijke werkonbekwaamheid (TWO) of
Tijdelijke arbeidsongeschiktheid (TAO)
 3 levenssferen : TPO, THO, TEO


1. Het onderscheid tussen werkonbekwaamheid
en invaliditeit

2. Het onderscheid tussen tijdelijke en blijvende
Vergoeding van letselschade

3. Economische ongeschiktheid (vroegere
term : materiële schade)
a) Inkomensverlies
 -nettoloon
 -semi-brutoloon (bruto – 13,07 % RSZ)
 -brutoloon

Vergoeding van letselschade


b) Meerinspanningen of verhoogde of extra
inspanningen = de bijkomende moeite die het
slachtoffer doen moet om zijn werk te kunnen doen =
TEO
c) Economische waarde huishoudelijke arbeid of
huishoudelijke ongeschiktheid : onderscheid man/vrouw;
met of zonder kind(eren) = THO
 d) Hulp van derden
Vergoeding van letselschade

4. Morele schade of persoonlijke
ongeschiktheid (TPO)
- Bij hospitalisatie
 - Na hospitalisatie
 - Het pretium doloris (quantum doloris)

Vergoeding van letselschade

5. Verlies schooljaar
- materiële schade : kostprijs
 - morele schade : voor de zittenblijver
 - achterstand in de loopbaan :
inkomensverlies/verlies kans

Vergoeding van letselschade
D. Blijvende werkonbekwaamheid (BWO)
of Blijvende arbeidsongeschiktheid (BAO)
 3 levenssferen : BPO, BHO, BEO

Begrippen werkonbekwaamheid/invaliditeit
 Onderscheid

Vergoeding van letselschade
1. Inkomensverlies
 a) Basisprincipes :
 - kapitalisatie
 - berekening per punt
 - geïndexeerde rente
 - belastingsheffingen

Vergoeding van letselschade

b) kapitalisatie van het loon
- Definities van de indicatieve tabel
 - Toekomstige schade
 - Splitsingsmethode

Vergoeding van letselschade

c) De vergoeding per punt staat tegenover de
kapitalisatievergoeding.
Referentiegrens = 15 % BWO en de in concreto
beoordeling
 Van 1 tot en met 14 % BWO vergoeding per punt.
Daarboven, mogelijk vergoeding door kapitalisatie.
 % = per punt vergoeding
 persoonlijke, huishoudelijke en economische
ongeschiktheden vermengd, elk voor 1/3 (indicatieve
tabel 2012).

Vergoeding van letselschade
Tarieven per punt volgens leeftijd
 Hoe ouder, hoe minder vergoeding want
lagere levensverwachting (toekomst),
 Geen onderscheid man - vrouw
 Wel onderscheid 2 tabellen : BWO van 1
t.e.m. 5 % en BWO van 6 % t.e.m. 14 %
(hogere bedragen).

Vergoeding van letselschade

2. Persoonlijke ongeschiktheid of loutere morele
schade = 1/3 van het %punt = BPO
3. Esthetische schade
 - schaal van Julin van 1/7 tot en met 7/7
 - bedragen volgens leeftijd : hou ouder, hoe
minder vergoeding want lagere
levensverwachting naar de toekomst toe.

Vergoeding van letselschade

4. Huishoudelijke ongeschiktheid
(huishoudelijke schade) = BHO
5. Hulp van derden
 - gespecialiseerde hulp
 - niet-gespecialiseerde hulp
 - hulpmiddelen

Vergoeding van letselschade
6. Postprofessionele schade
 - na beëindiging van de beroepsloopbaan

7. Seksuele schade of pretium voluptatis =
 - morele schade
 - professionele schade (prostituee)

Vergoeding van letselschade
8. Genoegenschade of préjudice d’agrément
 - ontspanningsactiviteiten, cultureel, sociaal

9. Schade door weerkaatsing of dommage moral
par ricochet
 - genegenheidschade door verwanten

Praktijk - oefeningen


















Ongeval van 01/03/2010.
Man, ° 01/03/1964, getrouwd, leeft samen met zijn vrouw en 3 kinderen.
Bediende, met jaarlijks netto-inkomen van 36.000 EUR.
Kosten : voertuigschade 12.450 EUR
Medische kosten 3.250 EUR waarvan 2.845 EUR door de mutualiteit betaald.
Werkgever heeft 3.000 EUR betaald
Mutualiteit heeft 7.500 EUR aan uitkeringen (dagvergoedingen TWO) betaald.
Voorschot : 2.500 EUR betaald door de verzekeringsmaatschappij van de
aansprakelijke partij op 1/6/2010.
Medische besluiten : TPO-THO-TEO (TVI) : 100 % 01/03/2010 - 31/05/2010
80 % 01/06/2010 - 30/06/2010
60 % 01/07/2010 – 30/09/2010
25 % 01/10/2010 – 28/02/2011
Hospitalisatie van 01/03/2010 t.e.m. 05/05/2010.
Pretium doloris 4/7 gedurende de hospitalisatieperiode.
Werkherneming aan 50 % dus half time vanaf 01/07/2010
Werkherneming aan 100 % dus full time vanaf 01/10/2010
BWO/BI : Consolidatie op 01/03/2011 met 10 % persoonlijke ongeschiktheid, 5 %
economische ongeschikheid en 0 % huishoudelijke ongeschiktheid.
Esthetische schade : 3,5/7
Praktijk - oefeningen

Zelfde oefening maar mevrouw in plaats
van mijnheer

Zelfde oefening maar in plaats van 36.000
EUR nettoloon, 36.000 brutoloon
Vergoeding bij overlijden

Is schade door anderen dan het
slachtoffer geleden en bestaat uit :
- Morele schade
 - Begrafeniskosten
 - Vermogensschade

Vergoeding bij overlijden

A. DE MORELE SCHADE
1. EX HAEREDE
 - het slachtoffer VOORDAT hij stierf, is
zich bewust geweest van zijn sterven
 - 75,00 EUR/dag

Vergoeding bij overlijden

2. Morele schade nabestaanden
- indicatieve tabel
 - band van genegenheid
 - forfaitaire bedragen


Verdriet is niet in geld uitdrukbaar en niet met geld te
vergoeden. De forfaitaire bedragen van de morele
schadevergoeding vertegenwoordigen bijgevolg niet de
waarde van een mensenleven. Zij dienen enkel als
troost.
Vergoeding bij overlijden

B. BEGRAFENISKOSTEN
- redelijke en aanneembare bedragen
 - schadebeperkingsplicht
 - De vervroegde betaling

Vergoeding bij overlijden

a) De overledene is jonger dan de
aanspraakgerechtigde : situatie kind dat
sterft VOOR de ouders (tegennatuurlijk).

- begrafeniskosten INTEGRAAL
verhaalbaar (geen vervroegde uitgave)
Vergoeding bij overlijden

b) de overledene is ouder dan de
aanspraakgerechtigde : vader of moeder
die VOOR hun kind(eren) sterven
(normale gang der zaken).
Voortijdig en dus te vroeg overlijden
 Vervroegde betaling van de
begrafeniskosten : hoe ouder de
overledene, hoe lager de vergoeding voor
de begrafeniskosten.

Vergoeding bij overlijden
c) tussen echtgenoten :
 Indien één van hen voortijdig, sterft zal de
vervroeging van de begrafeniskosten
berekend worden in functie van hun
leeftijden maar begrenst tot de levensduur
van de korstlevende.

Vergoeding bij overlijden

C. VERMOGENSSCHADE

Economische schade bij overlijden
- schade voor de nabestaanden
 - aftrek eigen onderhoud decujus
 - netto-inkomen

Vergoeding bij overlijden

1. Het eigen onderhoud
- is een bepaald percentage van het netto
gezinsinkomen in functie van o.a. het
aantal gezinsleden en lasten
 - indicatieve tabel versus rechtspraak

Vergoeding bij overlijden

2. Pensioen
- Het overlevingspensioen wordt niet in
mindering gebracht op de
schadevergoeding.
 - schadevergoeding en pensioen hebben
een verschillende oorzaak en voorwerp,
resp. art. 1382 BW en sociale wetgeving.

Vergoeding bij overlijden

3. Hertrouw
- hertrouw is in principe onzeker : er
wordt geen rekening mee gehouden bij de
begroting van de vergoeding
 - hertrouw op datum uitspraak rechter/of
op datum van regeling : enkel weerslag op
berekening vermogensschade

Vergoeding bij overlijden

4. Feitelijke scheiding

- Zolang de partners niet officieel
gescheiden zijn, zijn zij getrouwd en
bestaat steeds de kans op verzoening en
het hernemen van hun huwelijksleven.
Vergoeding bij overlijden

5. Huishoudelijke schade
De dagvergoedingen voor het verlies van de
huishoudelijke schade worden omgezet in een
jaarbedrag met daarop het toepasselijke
percentage (65%-35% of een eventueel ander
%), vervolgens gekapitaliseerd maar in de tijd
beperkt.
 Men moet ook rekeninghouden met het
persoonlijke onderhoud van het slachtoffer dat
in mindering gebracht moet worden.

Vergoeding bij overlijden
6. De gescheiden huwelijkspartner
 - Alimentatie

7. Samenwonenden
 - In concreto beoordeling van het
standvastige of tijdelijke karakter van het
samenwonen. Domiciliëring op het zelfde
adres verplicht.

Vergoeding bij overlijden

8. Materiële schade van de ouders bij het
overlijden van een inwonend kind.

- de ouders dienen het bewijs te leveren
dat het kind zijn inkomen of een deel
ervan afstond en dat dit bedrag hoger was
dan de kosten voor zijn onderhoud : hoe
dan ook beperkt in tijd en bedrag.
Vergoeding bij overlijden
9. Opmerkingen
 Elk overlijden, elke daaruitvoortvloeiende
schade is verschillend.
 Bijvoorbeeld : terminaal zieken :
vergoeding in functie hiervan, beperkt in
tijd en bedrag (begrafeniskosten,
vermogensschade) : de morele schade is
delicater, nl. Feitenkwestie.

De interesten

Interesten maken integraal deel uit van de
schadeloosstelling.

Interest is de vergoeding voor de
bijkomende schade die voorvloeit uit de
laattijdige betaling van de
schadeloosstelling. In het Frans spreekt
men van « dommages et intérêts »
De interesten

1. De vergoedende of compensatoire
interesten

vanaf
vanaf
vanaf
vanaf
datum ongeval,
een gemiddelde datum
consolidatiedatum
datum uitgave
De interesten

1. De vergoedende of compensatoire
interesten
- niet van rechtswege verschuldigd :
moeten dus door het slachtoffer gevraagd
worden
 - de rechter bepaalt soeverein het %
 - maken integraal deel uit van vergoeding

De interesten

2. Verwijlinteresten of moratoire
interesten
- lopen vanaf de dag van de uitspraak tot
de dag van de effectieve betaling
 - zijn niet van rechtswege verschuldigd en
moeten dus door het slachtoffer gevraagd
worden

De interesten

2. Verwijlinteresten of moratoire
interesten

- het percentage van deze interesten is
het percentage van de wettelijke
interestvoet bij schadegevallen dat
jaarlijks herzien wordt.
De interesten

2. Verwijlinteresten of moratoire
interesten

OVERZICHT WETTELIJKE
INTERESTVOETEN VAN 1974 TOT NU :
Wettelijke interestvoeten















8 % van 01/11/1974 t.e.m. 31/07/1981
12 % van 01/08/1981 t.e.m. 01/07/1985
10 % van 01/08/1985 t.e.m. 31/07/1986
8 % van 01/08/1986 t.e.m. 31/08/1996
7 % van 01/09/1996 t.e.m. 31/12/2006
6 % van 01/01/2007 t.e.m. 31/12/2007
7 % van 01/01/2008 t.e.m. 31/12/2008
5,50% van 01/01/2009 t.e.m. 31/12/2009
3,25% van 01/01/2010 t.e.m. 31/12/2010
3,75% van 01/01/2011 t.e.m. 31/12/2011
4,25% van 01/01/2012 t.e.m. 31/12/2012
2,75% van 01/01/2013 t.e.m. 31/12/2013
2,75 % van 01/01/2014 t.e.m. 31/12/2014
2,50 % van 01/01/2015 t.e.m. 31/12/2015
2,25 % van 01/01/2016 t.e.m. 31/12/2016
De interesten

3. Commentaar
Deze interestvoeten zijn nettobedragen.
 Dus zonder roerende voorheffing hierop.


Voorschotten en/of betaling van het
onbetwistbare gedeelte van de schade,
genereren eveneens interesten, maar dan wel
ten voordele van de verzekeraar BA en worden
dus in mindering gebracht op de vergoeding van
het slachtoffer.
De interesten

4. Interesten en actualisatie van de
schade

Bij de begroting van de schadevergoeding
moet de rechter zich stellen op het
ogenblik van de uitspraak. Basis is de
muntontwaarding welke door actualisering
van schadebedragen opgevangen wordt.
De interesten

5. Anatocisme

- Anatocisme of interest op interest =
kapitalisatie van de interest, is niet
toegelaten in extra-contractuele
schadegevallen
De interesten

6. Gerechtelijke interest
- Wanneer de rechter enkel gerechtelijke
interesten toekent, zonder verdere precisering
noch bepaling van vertrekpunt, dan kunnen
deze enkel als moratoire interesten beschouwd
worden die slechts lopen vanaf datum vonnis.
 - Indien de rentevoet niet vermeld wordt, betreft
dit de rente aan de wettelijke rentevoet, maar
de rechter mag hiervan afwijken.

De interesten

7. De rentevoet

Dit is de prijs voor ontleend geld en bedraagt :
1 % bij kapitalisatie voor toekomstige schade
(indicatieve tabel 2012)
 2,25 % in 2016 als wettelijke interestvoet op
schade uit het verleden, jaarlijks herzienbaar.

De interesten

8. Interesten en provisie
- zie de tekst van de indicatieve tabel :
bepaling van de aanvangsdata voor de
berekening van de vergoedende interesten
 - logischerwijze wordt op de provisie
dezelfde interest toegekend als de
vergoedende interest aan het slachtoffer

De interesten

9. Aanvangsdata interestberekening

vanaf datum ongeval bij materiële schade, voor de
esthetische schade, pretium voluptatis

vanaf een gemiddelde datum voor kosten of schade
die zich gespreid in de tijd voordoen zoals medische
kosten, verplaatsingskosten, administratiekosten, TPO,
THO, TEO, tijdelijk loonverlies. Men kent het gewogen
gemiddelde en het mathematische gemiddelde.

vanaf consolidatiedatum voor de forfaitaire
vergoeding BPO, BHO, BEO.

Geen vergoedende interesten op
gekapitaliseerde toekomstige schade
De Subrogatie

1. Basisprincipes

Gesubrogeerde organismen zijn
aanspraakgerechtigden die van
rechtswege of bij wet of bij overeenkomst
in de plaatsgesteld zijn in de rechten van
het slachtoffer en aan hem of ten voordele
van hem uitkeringen gedaan hebben (art.
1251 en 1250 BW).
De subrogatie

Deze organismen kunnen hun uitgaven
verhalen op de aansprakelijke of op zijn
verzekeraar.

Hun verhaal is beperkt en wordt beheerst
door de regels van het gemeen recht. Zij
kunnen niets meers vorderen dan wat het
slachtoffer kan vorderen.
De subrogatie

- Bij samenloop van gemeenrechtelijke
vergoedingen met sociaal rechtelijke
vergoedingen, zijn de sociale verzekeraars
gesubrogeerd in de rechten van het
slachtoffer of van zijn rechthebbenden.

- De arbeidsongevallenverzekeraar en de
mutualiteit zijn gesubrogeerden.
De subrogatie

BASISBEGINSELEN

- Het slachtoffer/zijn rechthebbenden,
mogen de vergoedingen die in beide
stelsels (gemeen recht en sociaal recht)
betrekking hebben op DEZELFDE schade,
NIET CUMULEREN
De subrogatie

BASISBEGINSELEN

- De vordering van de
arbeidsongevallenverzekeraar ook
wetsverzekeraar geheten, is beperkt tot
het geheel van de bedragen dat krachtens
het gemeen recht verschuldigd is voor
dezelfde schade
De subrogatie

BASISBEGINSELEN

- Dit geldt ook voor de mutualiteiten.
Evenwel is vanaf 1/1/2008 de
overeenkomst Assuralia-Nationaal
Intermutualistisch college van toepassing
met lichte afwijking op het gemeen recht.
De subrogatie

2. De arbeidsongevallenverzekeraar
- Synoniem : wetsverzekeraar daar
onderworpen aan de wet van 10/04/1971.
 - Een ongeval kan voor een slachtoffer
tegelijkertijd een ongeval gemeen recht en
een ongeval van en naar het werk zijn,
waardoor het ook een arbeidsongeval
wordt.

De subrogatie

- Het slachtoffer zal zich in eerste
instantie dienen te wenden tot zijn
arbeidsongevallenverzekeraar.

- Het slachtoffer heeft geen keuzerecht

- De wetsverzekeraar vergoedt volgens
haar wettelijke systeem : het loon, de
medische kosten, de verplaatsingskosten
en verhaalt deze op gemeenrechtelijke
verzekeraar.
De subrogatie

De wetsverzekeraar laat zijn
verhaalsrechten gelden op :
- de gemeenrechtelijke vergoeding
loonverlies, zowel wat de tijdelijke als de
eventuele blijvende betreft,
 - de medische kosten,
 - de verplaatsingskosten,
 - de meerinspanning.

De subrogatie

Het subrogatierecht van de
wetsverzekeraar kent een dubbele
begrenzing :

- de wetsverzekeraar kan niet meer
vorderen dan wat het slachtoffer of zijn
rechthebbenden voor dezelfde schade in
gemeen recht kunnen vorderen,
De subrogatie

- de wetsverzekeraar kan niet meer
vorderen dan wat hij betaald heeft aan
het slachtoffer of diens rechthebbenden.

- De vergoedingen die door de
wetsverzekeraar betaald worden voor de
TWO en de BWO, worden beschouwd als
vordering van één en dezelfde schade.
De subrogatie

- TWO : toepassing van het semibrutoloon en van het gemeenrechtelijk
consolidatieverslag.

- BWO : indien per punt vergoeding :
terugbetaling van het materiële gedeelte
wat sinds de indicatieve tabel 2012, 1/3
van het punt vertegenwoordigt. Indien
gekapitaliseerd loon : terugbetaling
kapitaal volgens berekening gemeen recht
De subrogatie

Er bestaat een conventie
« arbeidsongevallen-gemeen recht », door
sommige verzekeraars ondertekend, welke
de terugbetaling regelt volgens
welbepaalde overeengekomen regels,
afwijkend van het gemeen recht en die in
het voordeel van de wetsverzekeraar
speelt.
De subrogatie

3. De werkgever

- betaalt het gewaarborgd loon,
maandloon (bediende), weekloon
(arbeider) en vordert zijn uitgaven
integraal terug van de aansprakelijke
partij, vermeerderd met de patronale
bijdragen en lasten (superbrut)
De subrogatie

4. Het OCMW
- het OCMW kan tussenkomen voor
medische kosten en hospitalisatiefacturen
en zal hiervoor een vordering tot
terugbetaling indienen.
 - geen terugbetaling van maaltijden of van
het bestaansminimuminkomen (minimex).

De subrogatie

5. De hospitalisatieverzekeraar of
individuele verzekeraar

- het verhaal slaat op de medische kosten
en op de hospitalisatiefacturen en kan zich
tot haar volledige waarborg uitstrekken.
De subrogatie

6. De openbare sector of de openbare
besturen
- ministeries, gemeentebesturen,
overheidsinstellingen betalen de wedde
van hun ambtenaren verder uit.
 - het subrogatierecht van de overheid
strekt zich uit tot het brutoloon

Praktijk - oefeningen






Ongeval van 01/03/2010
Vrouw, ° 01/03/1967, jaarlijks inkomen 24.000 EUR bruto, 1 kind ten laste.
Medische kosten : 19.500 EUR waarvan 15.650 EUR betaald door de
wetsverzekeraar
TPO + THO + TVI : 100 % 01/03/2010-30/06/2010
50 % 01/07/2010-30/09/2010
25 % 01/10/2010- 28/02/2011
BPO + BHO + BEO : 20 %
Consolidatiedatum 01/03/2011
Werkherneming aan 50 % vanaf 01/07/2010
aan 75 % vanaf 01/10/2010
aan 80 % (dus 4/5) vanaf 01/03/2011
De wetsverzekeraar heeft 8.500 EUR aan vergoedingen TWO betaald.
Voorschot betaald door de aansprakelijke partij : 3.000 EUR


IDEM, zelfde opgave, maar in plaats van een vrouw, een man
IDEM, maar mutualiteit en quid doorbetaling mutualiteit na consolidatie.







Praktijk - oefeningen

1. Bij overlijden : samenloop uitkeringen
arbeidsongevallenverzekeraar – gemeen recht
Ingevolge een verkeersongeval van 10/11/2008
van en naar het werk, sterft de echtgenoot
°1980, tenslotte op 10/01/2010, hetzij 14
maanden later na het ongeval. Hij laat een
vrouw en 2 kinderen na.
 Gezamenlijke uitwerking op bord.

Praktijk - oefeningen






2. Slachtoffer met BWO van 55 %
A. Man ° 1/4/1975, gehuwd 3 kinderen ten
laste, netto-inkomen 30.000 EUR/jaar
Netto-inkomen vrouw : 25.000 EUR/jaar
Ongeval op 1/1/2008
Consolidatie op 1/10/2010
B. Idem maar nu een vrouw in plaats van een
man
De subrogatie

Het ziekenfonds of mutualiteit
Deel 1 : De conventie
 - afgesloten tussen Assuralia (voor alle
BA-verzekeraars) en het Nationaal
Intermutualistisch collega’s (voor alle
mutualiteiten).

De subrogatie

Mutualiteit – conventie Assuralia
- Doel : een einde te stellen aan
rechtsgedingen.
 - van toepassing vanaf 1/1/2008, ook voor
de lopende zaken van ervoor, met
uitzonderingen van zaken voor rechtbank

De subrogatie
- de conventie wijkt af van het gemeen
recht
 - de conventie lost problemen op voor
doorbetaling mutualiteit NA
gemeenrechtelijke consolidatiedatum
 - de conventie is het slachtoffer niet
tegenstelbaar

De subrogatie

Inhoud conventie
- Betrokken partijen :

- BA verzekeraars

- mutualiteiten + Kas NMBS + Hulpkas

De subrogatie
- Richtlijnen voor het beheer :

- volmacht slachtoffer

- informatieplicht aan de mutualiteiten

- informatieplicht van de mutualiteiten

- duidelijk verstaanbare uitgavenstaten

- terugbetaling binnen de 3 maanden =
geen interesten verschuldigd

De subrogatie
- Terugbetaling van medische kosten
 De verzekeraar behoudt het recht om het
oorzakelijk verband tussen de gevorderde
uitgaven en het ongeval/letsels, te
betwisten. Dit geldt ook voor de kosten
NA consolidatie
 Betwisting blijft dus altijd mogelijk

De subrogatie
- Uitkeringen TWO : artikel 8
 Niet van toepassing op zelfstandigen.
 De overeenkomst is enkel van toepassing
op loontrekkenden en op werklozen.
 Terugbetaling van de uitkeringen op basis
van het maandelijkse brutoloon min 24 %
en enkel bij economisch verlies
 Toepassing van de TWO-degressieven

De subrogatie

- Uitzondering : werklozen van lange duur,
dit is meer dan 6 maanden of+ 180 dagen
terugbetaling op basis van de
werkloosheidsvergoedingen aan 100 %,
dus geen toepassing van de degressieven.

- Bij MME of gerechtelijke medische
expertise bij 180 dagen TWO aan 100 %,
mutualiteit te verwittigen
De subrogatie
Terugbetaling BWO : artikel 8
 - alleen wanneer de mutualiteit
uitkeringen blijft doen NA consolidatie
 - bij BWO t.e.m. 15 % omzetting van het
kapitaal/punt in een dagelijkse vergoeding
 - bij BWO + 15 % : dagelijkse vergoeding
brutoloon min 24 %, en bij langdurige
werkloosheid op de werkloosheidsuitkering

De subrogatie
- De verjaring
 Elke aanvraag van de mutualiteit gestuurd
meer dan 2 jaar na ontvangst van dading
of van het definitieve vonnis, is verjaard,
met uitzondering van de medische
voorbehouden


- Verzoening : Toepassingscommissie
De subrogatie

Deel 2 : De wet

Basis is de gecoördineerde wet van
14/07/1994 op de ziekteverzekering en in
het bijzonder artikel 136§2 grondslag van
de subrogatie

De artikelen 1249 t.e.m. 1252 BW
De subrogatie
Artikel 136§2
 .....


« De verzekeringsinstelling treedt rechtens in de
plaats van de rechthebbende; deze
indeplaatsstelling geldt, tot beloop van het
bedrag van de verleende prestaties……. »

“De overeenkomst die tot stand gekomen is
tussen de rechthebbende en degene die
schadeloosstelling verschuldigd is, kan niet
tegen de verzekeringsinstelling worden
aangevoerd zonder haar instemming.”
De subrogatie

Wettelijke basisprincipes

1. De mutualiteit heeft slechts dezelfde
vordering als het slachtoffer in wiens
rechten zij krachtens de wet gesubrogeerd
is. Dit geldt ook voor de
verjaringsproblematiek.
De subrogatie

Wettelijke basisprincipes

2. Bij verdeelde aansprakelijkheid strekt
de vordering van de mutualiteit zich uit tot
het geheel van de bedragen, zonder het
bedrag van de verleende prestaties te
mogen overschrijden.
De subrogatie

Wettelijke basisprincipes

3. de mutualiteit is gerechtigd op
vergoeding voor meerinspanning
De subrogatie

Wettelijke basisprincipes

4. Ingeval van een werkloos slachtoffer,
worden zijn werkloosheidsuitkeringen
vervangen door daguitkeringen. De
indeplaatsstelling van de mutualiteit geldt
tot het bedrag van de verleende prestatie,
voor het geheel der sommen.
De subrogatie

Wettelijke basisprincipes
5. Het subrogatierecht van het
ziekenfonds kent 2 begrenzingen :
 - het kan niet meer terugvorderen dan de
totaliteit van haar uitgaven,
 - beperkt tot wat in gemeen recht het
slachtoffer kan eisen voor dezelfde schade

De subrogatie

Wettelijke basisprincipes

6. De mutualiteit kan niet meer vorderen
dan wat aan het slachtoffer zelf in gemeen
recht verschuldigd is, zelfs indien haar
uitkeringen meer bedragen.

7. RIZIV 66 % TWO = 100 % TWO
Subrogatie en mutualiteiten

VERDELING VAN AANSPRAKELIJKHEID
De vordering van de mutualiteit strekt zich
uit tot het geheel der sommen die de
aansprakelijke derde verschuldigd is,
zonder dat ze het bedrag van de door
haar verleende prestaties mag
overschrijden.
 Voorrang mutualiteit op slachtoffer

Subrogatie en mutualiteiten

ONVOLDOENDE FINANCIELE DEKKING
Er is niet genoeg geld om zowel de
mutualiteit als het slachtoffer te betalen.
 Geen voorrang mutualiteit op slachtoffer
 De indeplaatsstelling geldt tot het bedrag
van de verleende prestaties
 Artikel 1252 BW : voorrang slachtoffer

Subrogatie en mutualiteiten

Artikel 1252 BW

“De indeplaatsstelling bij de vorige artikelen bepaald,
heeft plaats zowel tegen de borgen als tegen de
schuldenaars; zij vermag niet de schuldeiser te
benadelen, wanneer deze slechts gedeeltelijk
betaald is; in dit geval kan hij zijn rechten, voor
wat hem nog verschuldigd blijft, uitoefenen bij
voorkeur boven degene van wie hij slechts een
gedeeltelijke betaling bekomen heeft.” (voorrang
van het slachtoffer op de gesubrogeerde (mutualiteit in
casu) bij beperkte dekking of insolvabiliteit van de
aansprakelijke).
Subrogatie en mutualiteiten
Dit recht van voorrang van het slachtoffer
geldt enkel voor de vergoeding van de
schade zoals die verzekerd is door de
mutualiteiten : medische kosten en
arbeidsongeschiktheid.
 Voor de andere schade, zoals morele
schade e.a., is er samenloop met de
mutualiteit en is er een pondspondsgewijze verdeling.

C. De gerechtskosten

« Bezint eer ge begint »
- Gerechtelijke afhandeling
 - dagvaarding
 - procedure van vrijwillige verschijning


Een proces kost veel geld.
De gerechtskosten

1. De rechtsplegingsvergoeding
Wet van 21 april 2007 aangevuld met het
KB van 26 oktober 2007 (Belgisch
Staatsblad van 9 november 2007.
 Wet op de verhaalbaarheid van erelonen
en kosten verbonden aan de bijstand van
een advocaat.

De gerechtskosten

De rechtsplegingsvergoeding

In voege vanaf 1 januari 2008 en dit op
alle hangende gedingen, dus ook op
zaken daterende van VOOR 1/1/2008.
De gerechtskosten

De rechtsplegingsvergoeding
a) aan wie komt ze toe ?
 - aan de in het gelijkgestelde partij en niet
aan haar raadsman
 - tegemoetkoming in de kosten
 - aan procespartij met raadsman
 - niet aan procespartij zonder raadsman

De gerechtskosten

De rechtsplegingsvergoeding
b) in verzekeringsdossiers
 - zowel in burgerlijke als in strafzaken
 - niet bij strafzaken zonder schade
 - wel bij strafzaken met burgerlijke partij
 - niet voor de vrijwillig tussenkomende
partij

De gerechtskosten

De rechtsplegingsvergoeding
c) Omvang
 - basis is de waarde van de vordering
 - 3 soorten bedragen per schijf van
waardebedrag-vordering : - minimum

- basis

- maximum

De gerechtskosten

De rechtsplegingsvergoeding
d) de waarde van de vordering
 - artikel 1022 Ger.W. stipuleert dat het
bedrag van de RPV bepaald wordt aan de
hand van de waarde van de vordering
zoals uiteengezet in de laatste conclusies
en dus niet op basis van het finaal
toegekende bedrag.

De gerechtskosten
2. De registratierechten
 - Op een veroordelend vonnis zijn registratierechten





verschuldigd.
- ze bedragen 3 % van het bedrag van de veroordeling :
hoofdsom + vergoedende interesten.
Onder de 12.500 EUR : GEEN registratierechten.
Boven de 12.500 EUR : registratierechten vanaf nul.
- de verliezende partij betaalt ze (en is deze
onvermogend, de winnende partij maar de wet bepaalt
niet dat de fiscus zich eerst tot de verliezende partij
moet wenden).
De gerechtskosten
3. De expertisekosten
 a) de minnelijke medische expertise-MME
 - iedere partij draagt de erelonen en
kosten van zijn/haar raadsdokter
 - bijkomende onderzoeken ten laste van
de aansprakelijke partij
 - erelonen en kosten van de derde expert
ten laste van de aansprakelijke partij

De gerechtskosten
De expertisekosten
 b) de gerechtelijke medische expertise
 - elke partij draagt de erelonen en kosten
van zijn/haar raadsdokter
 - de bijkomende onderzoeken zijn ten
laste van de aansprakelijke partij
 - de erelonen en kosten van de
gerechtsexpert zijn voor de aansprakelijke

D. Documenten

1. De overeenkomst van dading
Artikel 2044 BW : dading is een contract
waarbij partijen een gerezen geschil beeindigen of een toekomstig voorkomen.
 Dit contract is verplicht schriftelijk
 Partijen doen wederzijdse toegevingen

Documenten

De overeenkomst van dading
Artikel 2045 : handelingsbekaamheid
 Met de overeenkomst van dading wordt
de betwisting definitief geregeld
 Een dading is een kanscontract
 Eenmaal afgesloten heeft ze kracht van
gewijsde in hoogste aanleg

Documenten

De overeenkomst van dading

Artikel 2052 BW : Dadingen hebben tussen partijen
kracht van gewijsde in hoogste aanleg. Men kan er niet
tegen opkomen uit hoofde van dwaling omtrent het
recht of uit hoofde van benadeling.



EVENWEL :
Artikel 2053 BW : de dading kan vernietigd worden bij
dwaling in de persoon of het voorwerp.
Zij kan vernietigd worden in alle gevallen van bedrog of
geweld.
Documenten

De overeenkomst van dading
Artikel 2055 BW : dading aangegaan op
basis van naderhand gebleken valse
stukken, is geheel nietig.
 Artikel 2058 BW : Een rekenfout moet
verbeterd worden (geen grond van
nietigheid).

Documenten
De overeenkomst van dading
 - De rechter zal in concreto oordelen of de
dading al dan niet aangetast is door
bedrog of dwaling
 - wordt opgesteld in evenveel exemplaren
als er partijen zijn
 - geldigheidsdatum te vermelden waarop
de dading ten laatste terug moet komen

Documenten

Overeenkomst van dading

- te vermelden in de dading : « De
betaling wordt verricht zonder erkenning
van aansprakelijkheid »
Documenten

2. Het vergoedingskwijtschrift
In tegenstelling met de dading worden er
bij het uitschrijven van het
vergoedingskwijtschrift geen wederzijdse
toegevingen gedaan.
 - Men onderscheidt 3 soorten
vergoedingskwijtschriften

Documenten
Het vergoedingskwijtschrift
 a) het provisioneel of voorlopig
vergoedingskwijtschrift
 - wordt gebruikt om onbenoemde
voorschotten uit te schrijven
 - clausule beperking in tijd, voorbeeld 2
maanden geldig
 - + clausule : zonder nadelige erkentenis

Documenten
Het vergoedingskwijtschrift
 b) het gedeeltelijk vergoedingskwijtschrift
 - is een voorlopig vergoedingskwijtschrift
met definitieve regeling van de in dit
vergoedingskwijtschrift vermelde
schadeposten, in het Frans « quittance
saucisson » geheten.
 - + clausule : zonder nadelige erkentenis

Documenten
Het vergoedingskwijtschrift
 c) het definitief vergoedingskwijtschrift
 - wordt uitgeschreven voor de volledige en
definitieve schadeloosstelling van de
benadeelde, voor een onbetwiste som
waarvoor geen toegevingen gedaan
werden. Wordt niet gebruik in letselschade

Documenten
3. Het tegensprekelijk akkoord
 - Dit document mag niet verward worden
met het vergoedingskwijtschrift of met de
dading.
 - Wordt door schade-inspecteurs gebruikt
om in akkoord met het slachtoffer de
geldelijke waarde van kledijschade en
eventuele andere schade stoffelijke
schade te begroten

Documenten
4. Het inlichtingsformulier
 - bij opening van dossier door verzekeraar
naar het slachtoffer opgestuurd
 - de verzekeraar krijgt aldus een beeld van
de aard en ernst van de zaak
 - soms zit er een luik « volmacht » bij
 - soms een luik « geneeskundig
getuigschrift

Documenten
5. De volmacht
 - te ondertekenen door het slachtoffer
 - in respect van de wetgeving op het
private leven
 - toelating aldus bekomen voor de
uitwisseling van medische gegevens
 - meestal verkregen via de mutualiteit

Documenten
6. W.A.M. verzekering : modelpolis-regres
 Cassatie 9 maart 2007
 - de autoverzekeraar B.A.motorrijtuigen
moet niet meer de modelpolis aan de
rechtbank voorleggen, noch het bewijs
leveren dat de polisvoorwaarden door zijn
verzekerde voor akkoord ondertekend
werden.
 - de modelpolis is conform de wet

Documenten
7. De klachtafstand
 - is een afzonderlijk document dat niet
met de overeenkomst van dading verward
mag worden.
 - moet aan een welbepaalde vormvereiste
voldoen
 - «Ondergetekende…brengt ter kennis van
de Procureur…dat hij volledig vergoed
werd… »

E. Objectieve aansprakelijkheid

Artikel 29 bis van de wet 21 november
1989 op de verplichte verzekering B.A.
motorrijtuigen
1. Wettelijke basis
 Wet 30/03/1994 in werking op 1/1/1995
 Wet 13/04/1995 in werking op 1/7/1995
 Wet 19/01/2001 in werking op 3/3/2001

Objectieve aansprakelijkheid
2. Principe
 - de foutloze aansprakelijkheid
 Los van elke schuldvraag is de BA
motorrijtuigenverzekeraar verplicht alle
slachtoffers (niet de bestuurder) integraal
te vergoeden voor de letselschade,
inbegepen functionele prothesen en
kledijschade.

Objectieve aansprakelijkheid
Principe
 - het betreft voetgangers en fietsers
 - sinds 1/7/1995 ook inzittenden in en
opzittenden op mottorrijtuigen, passagiers
 - sinds 3/3/2001 uitbreiding naar
spoorvoertuigen, trams, metro’s, treinen

Objectieve aansprakelijkheid
3. Bijzonderheden
 - zijn uitgesloten vanaf 3/3/2001 : alleen
de bestuurder van het voertuig
 - zijn uitgesloten vanaf 3/3/2001 :
slachtoffers ouder dan 14 jaar die EN het
ongeval EN de gevolgen gewild hebben

Objectieve aansprakelijkheid

Bijzonderheden
- Worden vergoed :
 - lichamelijke letselschade
 - schade uit overlijden
 - kledijschade sinds 3/3/2001

Objectieve aansprakelijkheid

4. Voorwaarden

Artikel 29bis geldt dus ook als het ongeval
opzettelijk door de bestuurder veroorzaakt
werd maar zonder dat hij de gevolgen
ervan gewild heeft.
Objectieve aansprakelijkheid
Voorwaarden
 a) verkeersongeval : het moet gaan om
een VERKEERSongeval, op de openbare
weg, op terreinen toegankelijk voor het
publiek, op niet-openbare terreinen die
voor een zeker aantal personen
toegankelijk zijn
 - NIET op zuivere PRIVE-TERREINEN

Objectieve aansprakelijkheid
Voorwaarden
 b) Plaats : carpoolparkings, parkings van
pretparken, warenhuizen,
bedrijfsterreinen, fietspaden, voetpaden,
zelfs private opritten van huizen zijn
plaatsen die toegankelijk zijn
 - op het land en op de grond. Niet van
toepassing in de lucht of op het water

Objectieve aansprakelijkheid
c) Betrokkenheid
 - vergoeding van schade geleden bij een
verkeersongeval waarbij een mottorrijtuig
betrokken is.


- een voertuig is betrokken als zijn rijwijze
of zijn aanwezigheid één van de redenen
is die het ongeval verklaren
Objectieve aansprakelijkheid
Betrokkenheid
 - een voertuig kan bij een verkeersongeval
betrokken zijn ZONDER aan de basis van
de schade van het slachtoffer te liggen :
vb : fietser die tegen een geparkeerd
voertuig rijdt
 - voorwaarde : de aanwezigheid van het
voertuig heeft het ongeval en de schade
mogelijk gemaakt

Objectieve aansprakelijkheid

Betrokkenheid

BASIS : het motorrijtuig moet op één of
andere wijze een rol gespeeld hebben bij
de totstandkoming van het
verkeersongeval (Cass. 3 okt.2008)
Objectieve aansprakelijkheid

d) Motorrijtuig

- motorrijtuigen zijn voertuigen bestemd
om op het land te rijden en die door een
mechanische kracht aangedreven worden
met uitzondering van rolstoelen : art.1 wet
21 november 1989 modelpolis (W.A.M.)
Objectieve aansprakelijkheid

e) Welke schade wordt vergoed

- alle schade geleden door het slachtoffer
en zijn rechthebbenden welke voortvloeit
uit lichamelijke letsels en overlijden, wordt
vergoed.
Objectieve aansprakelijkheid

Welke schade wordt vergoed
- kledijschade wordt vergoed sinds
3/3/2001 (wet 19/1/2001)
 - functionele prothesen
 - morele, economische, huishoudelijke,
esthetische schade enz.(zie indicatieve
tabel)

Objectieve aansprakelijkheid

Welke schade wordt niet vergoed
- juwelen, GSM
 - bagage en de kledij daarin
 - fiets, boekentas enz.

Objectieve aansprakelijkheid

f) Welke personen
Worden NIET vergoed : de bestuurder van
het motorrijtuig
 Worden NIET vergoed : de slachtoffers
ouder dan 14 jaar die het ongeval gewild
hebben en die ook de gevolgen van het
ongeval gewild hebben.

Objectieve aansprakelijkheid

Welke personen

Worden WEL vergoed :alle slachtoffers
van verkeersongevallen en hun
rechthebbenden voor hun schade door
weerkaatsing tengevolge van het
overlijden/van door de zwakke
weggebruiker geleden lichamelijk letsel
Objectieve aansprakelijkheid
Welke personen worden vergoed
 - voetgangers, fietsers
 - passagiers, inzittenden, opzittenden
 - ruiters, passagiers door dier getrokken
 - gehandicapten in rolstoel (al dan niet
met motor)
 - personen op rollerskates, skateboards,
ski’s, steppen=trottinette

Objectieve aansprakelijkheid

Welke personen

Bewijslast : de bewijslast om vergoeding
te bekomen op basis van artikel 29bis,
rust op de schadelijder : bv. de
bromfietser die beweert dat hij
voetganger was omdat hij zijn brommer
aan de hand voortduwde op het moment
van de aanrijding
Objectieve aansprakelijkheid
Rechthebbenden van een slachtoffer
 - overlijden van de inzittende echtgenote
bij een verkeersongeval met de man als
autobestuurder : de cassatierechtspraak is
verdeeld : er is geen eensgezindheid of de
man wel recht heeft op de morele schade,
economische schade e.d. tengevolge van
het overlijden van zijn vrouw.

Objectieve aansprakelijkheid

5. De subrogatie op basis van art.29bis
- voor de mutualiteit
 - voor de wetsverzekeraar

Objectieve aansprakelijkheid

De subrogatie
geen subrogatie op basis van artikel 29 bis
voor :
 - het OCMW
 - de individuele verzekeraar
 - de hospitalisatieverzekeraar
 - de werkgever

De objectieve aansprakelijkheid
6. Territorialiteitsbeginsel
 - BELGISCHE WET

Artikel 29bis geldt voor
verkeersongevallen gebeurd op Belgisch
grondgebied.
 Evenwel kennen Eurozonelanden een
gelijkaardige wet.

Objectieve aansprakelijkheid

7. De wettekst
Artikel 29bis WAM zoals gewijzigd door de
wet van 19 januari 2001 (Belgisch
Staatsblad 21 februari 2001), van kracht
sinds 3 maart 2001
 Volledige tekst op blz 142 van de cursus,
zie §1 in fine, §2, §5 in het bijzonder

Objectieve aansprakelijkheid
8. Integratie in het modelcontract auto
 - Zie de bijlage aan deze cursus

9. Ratio legis en de gevolgen
 - basis is de risicoleer : onevenwicht
tussen de kracht van een motorrijtuig en
de fysiek zwakkere persoon

Objectieve aansprakelijkheid

Ratio legis en de gevolgen

De objectieve aansprakelijkheid zorgt
ervoor dat de zwakke weggebruiker
steeds voor zijn lichamelijke schade
vergoed wordt, maar wijzigt niets aan de
gewone principes van het
aansprakelijkheidsrecht
F. De conventies

2 conventies die één onlosmakelijk geheel
vormen :
- de overeenkomst ONSCHULDIGE
SLACHTOFFERS
 - de overeenkomst REGELING VAN
TERUGBETALINGEN ARTIKEL 29BIS

De conventies

Van toepassing vanaf 1/2/2004
1. De conventie Onschuldige Slachtoffers
 - vergoeding van niet aansprakelijke
slachtoffers
 - voorafgaand aan inzage strafdossier
 - niet voor de gesubrogeerde organismen

De conventies
- BA-motorrijtuigenverzekeraar vergoedt
 - slachtoffer is een derde
 - contact tussen voertuigen is niet
noodzakelijk voor toepassing conventie
 - bijzondere clausule op dading
 - bij vonnis afwijzing partijen : slachtoffer
wordt verder vergoed
 - Toepassingscommissie voor geschillen

De conventies
2. Regeling van Terugbetalingen art.29 bis
 - BA-motorrijtuigenverzekeraars betalen
 - terugbetaling van de vergoedingen in
verhouding tot aansprakelijkheid
 - plafond der bedragen :

- 125.000 EUR per slachtoffer

- 500.000 EUR per schadegeval

De conventies

- indien het slachtoffer een passagier is :
regeling door de BA-verzekeraar van het
voertuig waarin het slachtoffer zat

- indien slachtoffer geen passagier is :
regeling door de BA-verzekeraar die de
schade rechtstreeks of onrechtstreeks
veroorzaakt heeft
De conventies

- wanneer het aansprakelijkheidsprobleem
opgelost is, wordt het beheer verder
gedaan door de BA-verzekeraar die de
aansprakelijkheid dekt

- terugbetaling conform de regels van de
aansprakelijkheid onder de betrokken
ondernemingen.
De conventies

Worden niet als betrokken voertuig
beschouwd voor toepassing van het
principe terugbetaling :
-het voertuig dat het zicht belemmert
 -het voertuig waarop slachtoffer
geprojecteerd werd

De conventies

Aanvaarding van het risico door het
slachtoffer

- de schadeloosstelling voor dit gedeelte
blijft volledig voor rekening van de
verzekeraar van de aansprakelijke
verzekerde.
De conventies
Voorbeeld aanvaarding risico slachtoffer
 verzwaring met een bepaald quota van de
letsels door het niet dragen van de
veiligheidsgordel.
 De vergoeding van dit quota valt onder
vergoeding van artikel 29bis, maar blijft
door deze conventie ten laste van de
aansprakelijke verzekerde

De conventies

Bij partijen die de conventie niet
onderschreven hebben, wordt het quota
van de aanvaarding van het risico in
gelijke delen onder alle Ba-verzekeraars
verdeeld

- Toepassingscommissie bij betwistingen
Nawoord
De diensten schadegevalllen zijn de
diensten « na verkoop »
 Zij zijn het gezicht van de onderneming
naar de buiten wereld toe
 Hun uitstekende werking is onontbeerlijk
 Goed opgeleid personeel is onmisbaar en
biedt een belangrijk financieel voordeel
voor de verzekeringsonderneming
