Regeling - Biologiepagina

Thema 5: Regeling
Basisstof 3
Zenuwstelsel vs Hormoonstelsel
Zenuwstelsel
• Vervoer via zenuwen
• Werkt snel, maar kortdurig
Hormoonstelsel
• Hormonen via bloed
• Werkt langzaam, maar
langdurig effect
Zenuwstelsel
Indeling op basis van ligging:
Centrale zenuwstelsel (CZ):
• Grote hersenen
• Kleine hersenen
• Hersenstam
• Ruggenmerg
Perifere zenuwstelsel:
• Zenuwen (motorische en sensorische)
Zenuwen vanuit het ruggenmerg
Werking zenuwstelsel
Prikkel
Receptor (zintuig)
impuls via conductor (zenuw)
Centraal zenuwstelsel
impuls via conductor (zenuw)
reactie door effector (spier of klier)
Prikkel = invloed uit de omgeving van een organisme
Impuls = elektrisch signaal
Bouw van een zenuw
Axon (Neuriet) = uitloper die impuls van het cellichaam af
geleidt
Dendriet = uitloper die impuls naar cellichaam toe geleidt
3 soorten zenuwcellen
Perifeer Zenuwstelsel
Sensorische zenuwcel
- Van receptor naar CZ
- 1 lange dendriet / 1 korte axon
- Cellichaam ligt vlakbij CZ
Sensorische zenuwcel
Centraal
Zenuwstelsel
schakelcel
Schakelcellen
- Geleiden binnen het CZ
Motorische zenuwcel
- Van CZ naar effector
- Meerdere korte dendrieten / 1 lange axon
- Cellichamen in CZ
Motorische zenuwcel
Bron: Biologie voor Jou
3 soorten zenuwen
Zenuwcellen liggen bij elkaar in zenuwen. Hier omheen ligt bindweefsel
1. Gevoelszenuw: alleen
uitlopers van sensorische zenuwcellen
2. Bewegingszenuw: alleen
uitlopers van motorische zenuwcellen
3. Gemengde zenuwen: bevat beide
Cel van Schwann
Depolarisatie
Cellichaam
Myeline schede
Axon
Insnoering
(van Ranvier)
Impulsgeleiding
Inzoomen op
synapsen
Bron: Biologie voor Jou
Synaps
= contactplaats van zenuwcellen, waar impulsen chemisch
worden doorgegeven
• Impuls komt aan via
presynaptische cel
• blaasjes met neurotransmitter
gaan naar celmembraan
• neurotransmitter vrij in
synapsspleet
• bij herkenning vindt
impulsoverdracht plaats in de
postsynaptische cel