1.3 De eerste steden

1.3 De eerste steden
Het thema van deze paragraaf is het ontstaan van de eerste steden.
± 8.000 vC
grote verandering in de leefwijze van mensen:
ontstaan van de eerste stedelijke samenlevingen
Mesopotamië
mesos
potamos
= tussen, midden
= rivier, stroom
Handwerkers en handelaren
Het gebied van Mesopotamië is erg geschikt voor landbouw door sedimentatie
(afzetting van vruchtbaar slib door overstromingen van Eufraat en Tigris).
-
-
aanleg van dijken voor
bescherming van de
akkers tegen de
rivieroverstromingen
irrigatie van de akkers in
de droge tijd
productietoename van de landbouw
} →
(meer dan nodig voor zelfvoorziening)
door landbouwoverschot
↓
“vrijstelling” mogelijk van
boerenwerkzaamheden
↓
specialisatie in andere werkzaamheden
handwerkslieden / ambachtslieden
maken nijverheidsproducten
handelaren
grotere concentratie van mensen
ontstaan van steden
verering van meerdere goden
priesters
bestuurders
militairen
rangenstelsel / hiërarchie
ontwikkeling van het schrift
Omvang van nederzettingen
- gewone dorpen
- Jericho
- Çatal Hüyük
± enkele honderden inwoners
± 2.000 inwoners
± 6.000 inwoners
ca 3.000 vC Soemerië
stedelijke beschaving met grote, ommuurde steden
In Soemerië wordt het tijdsverloop vastgelegd:
1 dag = 24 uren
één uur = 60 minuten
Priesters
Grote rol voor de priesters
bestuur van de samenleving
- verbindende schakel tussen mensen en goden
- verering van de plaatselijke godheid
goden gunstig stemmen
gedrag van goden verklaren
- coördinatie van het irrigatiesysteem
- toezicht op de verdeling van het graan
- toezicht op de handel