HOOFDSTUK 1 § 3 Onstaan van steden Waar? -Mesopotamië→ land van de Eufraat en de Tigris (zie kaartje) -Egypte→ land van de Nijl Wanneer? Vanaf ong 3000 vc Waardoor? Er is een landbouwoverschot (surplus). Dat komt doordat er veel water is en er irrigatie wordt toegepast→arbeidsdeling→handwerkers/ambachtslieden en handelaren. Er ontstaat ruilhandel -voedsel voor gebruiksvoorwerpen -voedsel/gebruiksvoorwerpen voor produkten uit andere gebieden bv grondstoffen Handelaren en handwerkers wonen in steden. Hoe? Politiek Leiders krijgen meer macht→ (vorsten) Sociaal Groeiende sociale verschillen (hiërarchische samenleving) Cultureel godsdienst→er ontstaat een pytheïstische natuurgodsdienst In Egypte is de koning(farao) God in Mesopotamië is hij vertegenwoordiger van de Goden op aarde. -priesters (middelaars tussen goden en mensen→machtig) -tempels (bij de Soemeriërs een Ziggoerat) met godenbeelden -offers enz -irrigatiesysteem regelen -bouwen openbare gebouwen -verdedigen→steden ommuurd -regels maken→wetten -rechtspraak -belasting heffen→onderhoud vrijgestelden In Mesopotamië onstaan eerst stadstaten(Soemeriërs), later grote rijken (Babyloniërs, Assyriërs en de Perzen) In Egypte direct een groot rijk -vorst -priesters -kunstenaars,schrijvers,ambtenaren -handelaren -handwerkers -boeren -slaven -uitvinding van het schrift→ -wetten (Hammoerabbi 1750 vc) -godsdienstige verhalen -verleden optekenen -boekhouding Bij de Egyptenaren hiëroglyfen (papyrus) en in Mesopotamië spijkerschrift (kleitabletten)