CLIËNT EN OMGEVING THEMA 24 MENSEN MET EEN JUSTITIËLE MAATREGEL JUSTITIËLE MAATREGEL Wat is dat eigenlijk? JUSTITIE Iemand komt in aanraking met Justitie als hij/zij de wet overtreedt. Hangt vaak samen met: - Persoonlijke factoren (labiele persoonlijkheid, makkelijk te beïnvloeden, verkeerd milieu terecht komen) - Psychiatrische aandoeningen (Psychopathie) - Opvoedingsproblemen - Onverwerkt psychisch trauma - Cultuurverschillen (bijvoorbeeld eerwraak) BEELDSCHETS Mensen met een justitiële maatregel zijn relatief vaak: - Man - Allochtoon - Afkomstig uit oost-Europa - Matig intelligent - Psychisch in de problemen - Verslaafd PENITENTIAIRE INRICHTING Afkorting: P.I. Andere naam voor ‘gevangenis’ OVERTREDINGEN Berechting van lichte vergrijpen: - Berisping - Geldboete - Halt (tot 18 jaar) - STOP (tot 12 jaar) BJZ MISDRIJVEN - Vrijheidsstraf - Detentie (in gevangenis) Jeugddetentie (in opvanginrichting) - Taakstraf - Vrijheidsbenemende maatregel - TBS PIJ-maatregel (plaatsing inrichting voor jeugdigen) TBS Ter beschikking stelling met verpleging Iemand is geheel of gedeeltelijk ontoerekeningsvatbaar Hebben vaak een persoonlijkheidsstoornis of psychische stoornis Kans op herhaling is daardoor groot TBS: Behandeling krijgen om de stoornis onder controle te krijgen Soms: Geen behandeling meer mogelijk, maar nog wel gevaar: Longstay DIAGNOSTIEK TBS/TBR http://www.youtube.com/watch?v=U1P6HjcXmmw Onderzoek naar de dader door deskundigen of iemand in aanmerking komt voor TBS/TBR (duur 7 weken) in het Pieterbaancentrum en voor de uiteindelijke behandeling in de Van Mesdagkliniek. Als ze je houden is het maar de vraag of je er uitkomt (1997). Je zult hard moeten werken aan therapieën en keurig je medicatie moeten innemen. De rechter is tenslotte degene die bepaald of je vrij komt en doet jaarlijks over een persoon uitspraak of hij in vrijheidgesteld wordt. (Praat nooit met de polite over je zaak ook hier zou kunnen gelden geef geen antwoorden op vragen tijdens het vooronderzoek (7 weken) over het wel en wee van je leven en gevoelens als je deze niet naar hun maatstaven beantwoord of handelt dan zit er. Vandaar dat veel advocaten adviseren om niet mee te werken.) TBS MET DWANGVERPLEGING Bij tbs met dwangverpleging wordt de dader verplicht verpleegd in een gesloten tbs-kliniek. Daarnaast krijgt de tbs'er een (nietverplichte) behandeling die gericht is op terugkeer in de maatschappij. De tbs is voor 2 jaar. Na 2 jaar kan de rechter de tbs verlengen, met steeds 1 of 2 jaar. De maximumtermijn voor de voorwaardelijke beëindiging van tbs is nu 9 jaar. De ministerraad heeft in mei 2013 een wetsvoorstel goedgekeurd om deze termijn te schrappen. Rechters kunnen dan het toezicht ook na 9 jaar steeds jaarlijks of tweejaarlijks verlengen als blijkt dat de kans op terugval onvoldoende is afgenomen. Een tbs'er kan tegen elke verlenging in beroep gaan. Het wetsvoorstel Langdurig toezicht, gedragsbeïnvloeding en vrijheidsbeperking ligt ter behandeling bij de Tweede Kamer. Een tbs'er keert pas terug in de maatschappij als de kans op terugval is verdwenen. Dit beslist de rechter. Bij lichtere misdrijven kan een tbs’er maximaal 4 jaar tbs met dwangverpleging opgelegd krijgen. TBS MET VOORWAARDEN Tbs met voorwaarden is een lichte vorm van tbs. De dader moet zich aan bepaalde voorwaarden houden. De reclassering heeft het toezicht hierop. Die voorwaarden houden bijvoorbeeld in dat de dader: een bepaalde periode geen drugs of alcohol mag gebruiken; zich (klinisch) psychiatrisch laat behandelen; zich houdt aan de aanwijzingen van de reclassering. Een tbs'er met voorwaarden wordt niet gedwongen verpleegd. Hij verblijft wel vaak in een verslavingskliniek of een forensisch psychiatrische kliniek (FPK). VERLOFPROCEDURE TIJDENS TBS Verlofprocedure tijdens tbs Een tbs’er gaat pas met verlof als hij voldoende vooruitgang heeft geboekt. Een tbs-kliniek kan bij de minister van Veiligheid en Justitie een verlofmachtiging aanvragen voor een tbs’er. De verlofaanvraag moet passen in het behandelplan voor de tbs’er. De minister legt de aanvraag voor aan het onafhankelijke Adviescollege Verloftoetsing Tbs (AVT). Dit college geeft een positief of negatief advies. De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) neemt uiteindelijk namens de minister de beslissing. Een verlofmachtiging wordt afgegeven voor 1 jaar en kan op basis van een evaluatie worden verlengd. De minister kan van een positief advies van het AVT afwijken door geen verlofmachtiging te geven. Geeft het AVT een negatief verlofadvies, dan kan DJI niet besluiten om toch verlof te verlenen. Er zijn 4 verschillende fasen in het verlof: 1. begeleid verlof; 2. onbegeleid verlof; 3. transmuraal verlof; 4. proefverlof. BEGELEID VERLOF In de eerste fase van het verlof mag de tbs’er onder begeleiding naar buiten. Bijvoorbeeld om begeleid boodschappen te doen. Een beveiliger en sociotherapeut begeleiden een tbs’er de eerste paar keer. Daarna begeleiden 2 sociotherapeuten de tbs’er, zonder beveiliger. Tenslotte begeleidt nog 1 sociotherapeut de tbs’er tijdens het verlof. ONBEGELEID VERLOF Als het begeleid verlof goed is verlopen, mag de tbs’er op onbegeleid verlof. Dit verlof duurt van enkele uren tot maximaal 6 dagen. Tijdens het verlof kan de tbs’er bijvoorbeeld werkervaring opdoen, een opleiding volgen of familie bezoeken. PROEFVERLOF Tijdens het transmuraal verlof kan een tbs’er laten zien dat het gevaar voor recidive zo ver is teruggebracht dat het verantwoord is om met proefverlof te gaan. Bij proefverlof houdt de reclassering toezicht, maar is de tbs-kliniek nog wel verantwoordelijk voor de tbs’er. Na deze laatste verloffase kan de rechter de tbs (voorwaardelijk) eindigen. TRANSMURAAL VERLOF Als het begeleid verlof goed is verlopen, kan transmuraal verlof volgen. Dit houdt in dat de tbs’er buiten de beveiligde zone van de kliniek gaat wonen. Hij woont dan zelfstandig, in een Regionale Instelling voor Beschermend Wonen (RIBW) of een psychiatrische instelling. Bij transmuraal verlof zijn de zelfstandigheid en betrouwbaarheid van de tbs’er heel belangrijk. De tbskliniek blijft de betrokkene op afstand begeleiden. VIDEO COLLEGE PSYCHOPATHIE http://www.youtube.com/watch?v=SrTOueWo7c0 Mensen met een hardnekkig gedragspatroon waarbij sociale normen en waarden van anderen worden geschonden, beschrijven we met de term antisociale persoonlijkheidsstoornis. De omgang met deze mensen vraagt om bijzondere vaardigheden en een juiste attitude. Binnen het college kwam aan bod waarom het zo moeilijk is om professioneel te blijven in het contact met mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis. Centrale thema van de avond was: ken uzelf. Het werken met deze groep mensen vraagt om zelfkennis. Van daaruit kun je de nodige afstand en nabijheid in het contact bepalen, de ander uitdagen, complimenteren en confronteren. Ook wees Malcolm op de Roos van Leary dat een handig hulpmiddel in de omgang kan zijn. DOCUMENTAIRE OVER LONGSTAY http://www.youtube.com/watch?v=iCMt7ynK9jg Winnaar Gouden Tegel 2010 In de Brabantse bossen bij het dorpje Zeeland staat een hoog hek afgezet met prikkeldraad. Achter het hek leven zo'n 40 mannen. Het zijn psychiatrische patiënten die vreselijke delicten hebben begaan. Ze hebben een gevangenisstraf en een TBS-behandeling achter de rug en zijn uitbehandeld. Ze komen niet vrij omdat ze te gevaarlijk worden geacht om terug te keren in de samenleving. Verblijf in de Longstay wordt ook wel verborgen levenslang genoemd. Wie zijn deze mannen en hoe leven ze met het vooruitzicht dat ze waarschijnlijk levenslang binnen de hekken zullen verblijven? De documentaire Longstay geeft een uniek portret van levenslang gestraften achter het prikkeldraad, die voor het eerst open en bloot gefilmd worden.