betere regelgeving en refit-programma

NL
EESC-2015-02968-00-01-INFO-TRA (EN) 1/6
Groep Werknemers
Buitengewone vergadering
24 juni 2015
BETERE REGELGEVING EN REFIT-PROGRAMMA
(samenvatting van de relevante Europese documentatie)
Het nieuwe pakket van de Europese Commissie voor betere regelgeving is aangenomen op 19 mei
2015. Zoals de Commissie in haar mededeling aan het Europees Parlement en de Raad uitlegt, kan
de EU-wetgeving op deze manier gericht worden op gebieden waar zij de grootste toegevoegde
waarde heeft. De regelgeving krijgt de efficiëntie die nodig is om de gemeenschappelijke
beleidsdoekstellingen te halen, wordt duidelijk, eenvoudig en begrijpelijk, zal de regeldruk op
belanghebbenden verminderen en het concurrentievermogen en de duurzaamheid van de EUeconomie ten goede komen.1
Ter versterking van de jaar- en meerjarenprogramma’s van de EU2 proberen de drie instellingen het
jaarlijks eens te worden over een lijst met voorstellen die met voorrang zullen worden behandeld in
het wetgevingsproces. Zulke lijsten bevatten ook voorstellen om wetgeving bij te werken of te
vereenvoudigen en om de regeldruk voor kleine en middelgrote ondernemingen te verminderen.
Deze planning zal het hele jaar door worden bijgewerkt.
Daarnaast dient de Commissie in overleg met de belanghebbenden effectbeoordelingen op te
stellen voor de initiatieven die naar verwachting aanzienlijke economische, maatschappelijke en
milieugevolgen zullen hebben, waarna haar raad voor regelgevingstoetsing een kwaliteitscontrole
uitvoert.3 Deze raad, bestaande uit zeven leden die door de Commissie worden benoemd, brengt in
overeenstemming met de richtsnoeren voor betere regelgeving advies uit over
ontwerpeffectbeoordelingen, stelt op basis van 'fitness checks' rapporten op en schrijft uitgebreide
evaluatieverslagen. Deze adviezen worden samen met de effectbeoordelingsverslagen op de
website van de Commissie geplaatst.
1
2
3
COM(2015) 216/2.
Artikel 17, lid 1, van het EG-Verdrag.
C(2015)3263/2.
EESC-2015-02968-00-01-INFO-TRA (EN) 2/6
NL
Betere regelgeving en REFIT-programma
Telkens wanneer het Europees Parlement en de Raad een voorstel van de Commissie substantieel
willen wijzigen, zijn zij nu verplicht om vóór de goedkeuring van de wijziging na te gaan welke
ecologische, sociale en economische effecten deze zal hebben. Elke instelling mag een onafhankelijk
panel vragen om de effectbeoordeling uit te voeren.
Bovendien hebben de betrokken partijen de gelegenheid om binnen acht weken na goedkeuring van
elk voorstel feedback te geven over het voorstel en de bijbehorende effectbeoordeling, parallel aan
de raadpleging van de nationale parlementen over subsidiariteitsvraagstukken. Belanghebbenden
kunnen volgens de Commissie met behulp van "routekaarten" en "aanvangseffectbeoordelingen"
hun mening geven over de gehele levenscyclus van een beleidsmaatregel.4 Alle belanghebbenden
kunnen feedback geven over handelingen tot vaststelling van technische of specifieke elementen die
nodig zijn voor de uitvoering van de wetgeving. Voor nieuwe voorstellen en geschiktheidscontroles
van de bestaande wetgeving zijn twaalf weken durende openbare raadplegingen gepland.
Voorstellen voor belangrijke wijzigingen of voor ontwikkeling van de EU-wetgeving zouden vooraf
moeten worden gegaan door een uitgebreide evaluatie van hun doeltreffendheid, efficiëntie,
relevantie, coherentie en toegevoegde waarde. Daarvoor zijn eisen inzake toezicht, evaluatie en
rapportage en meetbare indicatoren nodig Er zullen ook herzieningsclausules worden vastgesteld.
Deskundigen uit de lidstaten en het publiek zouden moeten worden geraadpleegd voordat
gedelegeerde handelingen worden goedgekeurd. Daarnaast zouden nieuwe procedurele eisen
moeten worden vermeden. Voor een betere samenwerking tussen de drie instellingen zullen er
strikte tijdschema’s worden opgesteld en zal de wetgevingsprocedure worden versneld. Voor het
eerst zullen ontwerpteksten voor gedelegeerde handelingen en belangrijke uitvoeringshandelingen
vier weken lang openlijk toegankelijk zijn voor het publiek.
Verder mag de omzetting van richtlijnen in nationaal recht niet meer dan twee jaar duren. Wanneer
de lidstaten maatregelen nemen om EU-wetgeving om te zetten of toe te passen dan wel de EUbegroting uit te voeren, moeten zij duidelijk onderscheid maken tussen wat nodig is volgens de EUwetgeving of begrotingsregels en welke aanvullende gegevens zij wensen toe te voegen op lokaal,
regionaal of nationaal niveau. Voordat lidstaten substantiële of procedurele regels aannemen,
moeten ze voortaan door middel van een effectbeoordeling nagaan welke administratieve
rompslomp deze met zich meebrengen voor bedrijven, overheden en het publiek. Ook dienen ze een
goed onderbouwde uitleg te geven. Doordat veel lidstaten bij de omzetting van EU-wetgeving in
nationale wetgeving vaak verder gaan dan op EU-niveau nodig is ('gold-plating'), worden bedrijven
en overheden geconfronteerd met onnodige kosten waarvan de EU ten onrechte de schuld krijgt.
De Commissie wijst er verder op dat elk voorstel zal worden gevolgd door een toelichting waarin
staat wat het doel van elk van de maatregelen is, waarom een initiatief nodig is, welke instrumenten
de EU moet gebruiken, wat de mening van de belanghebbende partijen is, of aan subsidiariteits- en
4
COM(2015) 215/3
EESC-2015-02968-00-01-INFO-TRA (EN) 2/6
Betere regelgeving en REFIT-programma
evenredigheidscriteria is voldaan en wat de sociale en economische gevolgen zijn voor met name
het concurrentievermogen en kleine en middelgrote ondernemingen. De Commissie heeft er
herhaaldelijk op gewezen dat de wetgeving vaak te ingewikkeld, te omslachtig en te bureaucratisch
is voor kleine bedrijven. Daarom zouden we volgens haar het 'denk eerst klein'-beginsel moeten
huldigen, dat inhoudt dat voor deze bedrijven minder strenge regels gelden, en zorgvuldig moeten
uitleggen wanneer dat om sociale, economische en milieuredenen niet mogelijk is.
Om de wetgeving voortdurend bij te werken en te vereenvoudigen en de regeldruk voor bedrijven,
overheden en het publiek te verlichten heeft de Commissie besloten gebruik te maken van
programma’s zoals REFIT (Regulatory Fitness and Performance Programme5), waarmee wetgeving
wordt opgespoord die aan vereenvoudiging toe is en waarvan de rompslomp moet worden
verminderd. Hierbij worden achterhaalde wetsbesluiten ingetrokken en andere wetsbesluiten waar
nodig herschikt of vervangen. Het REFIT-platform moet reageren op vragen van de Commissie om
informatie en bewijsmateriaal inzake de verwachte effecten van REFIT-voorstellen of inzake het
daadwerkelijke effect van uitgevoerde REFIT-initiatieven.
Het platform bestaat uit twee grote groepen deskundigen: vertegenwoordigers van de lidstaten
(elke lidstaat wijst uit zijn openbaar bestuur een deskundige aan met kennis van betere regelgeving)
en belanghebbenden met praktische ervaring op beleidsterreinen van de Unie. Deze groep bestaat
uit maximaal 20 leden, onder wie twee EESC- en twee CvdR-leden en verder vertegenwoordigers van
het bedrijfsleven (inclusief MKB), de sociale partners en het maatschappelijk middenveld. De
Commissie benoemt de leden van de groep van belanghebbenden. Het EESC en het CvdR mogen
echter zelf hun vertegenwoordigers voordragen. Alle leden worden benoemd voor de duur van het
mandaat van het platform, dat samenvalt met het mandaat van de Commissie. Voor hun
lidmaatschap krijgen zij geen vergoeding, al worden hun reiskosten wel terugbetaald. Het is de
bedoeling dat beide groepen elkaars suggesties of aanvullende opmerkingen te zien krijgen. Elke
groep mag deskundigen uitnodigen en werkgroepen samenstellen. Het secretariaat-generaal van de
Commissie zal dienst doen als secretariaat van het platform, dat bovendien zal worden ondersteund
door de CIRCABC-site.
Het in 2015 opgerichte REFIT-platform dankt zijn bestaan aan de gezamenlijke inspanningen van de
Commissie, het Parlement en de Raad. Het beoordeelt de doeltreffendheid van de bestaande
wetgeving en als de regelgevingskosten niet in verhouding blijken te staan tot het nagestreefde doel,
gaat het op zoek naar alternatieve methoden om dat doel te bereiken. Alle relevante documenten
die het produceert worden openbaar gemaakt.
Het platform heeft vooral als taak om uit alle bronnen voorstellen te verzamelen voor de
vermindering van regeldruk en administratieve lasten die voortvloeien uit EU-wetgeving en de
toepassing ervan in de lidstaten, met bijzondere aandacht voor de behoeften en de belangen van
micro-ondernemingen en kleine en middelgrote ondernemingen. Ook dient het te beoordelen of
5
C(2015)3261/2.
EESC-2015-02968-00-01-INFO-TRA (EN) 3/6
Betere regelgeving en REFIT-programma
deze voorstellen de doelstellingen van deze wetgeving in gevaar brengen, deze voorstellen te
filteren en de interessantste ervan voor te leggen aan de Commissie en aan de lidstaten, te reageren
op berichten van individuele mensen. De voorstellen die het zelf ontvangt, en ook de opmerkingen
die de lidstaten en de Commissie ontvangen, worden gepubliceerd.
De Commissie kan het platform raadplegen over alle aangelegenheden die verband houden met het
REFIT-programma en de verbetering van de regelgeving. Het platform kan dan het effect van REFITvoorstellen inschatten.
REFIT omvat diverse activiteiten, zoals initiatieven om de lasten te verminderen, het intrekken van
achterhaalde wetgeving, evaluaties en geschiktheidscontroles, betere tenuitvoerlegging, en
vereenvoudiging van de EU-financiering. Sinds zijn oprichting in 2012 is de Commissie in het kader
van REFIT met 58 wetgevingsinitiatieven gekomen die 17 uitzonderingen of minder strenge
regelingen voor het MKB bevatten. Zij heeft 141 voorstellen ingetrokken waarvoor de
wetgevingsprocedure nog niet was begonnen. Verder hebben initiatieven in het kader van het
programma ter vermindering van de administratieve lasten in 11 gebieden voor het bedrijfsleven
aanzienlijke besparingen opgeleverd.
Wat de huidige initiatieven van de Commissie betreft: binnenkort komt zij met een
standaardformulier waarop kleine en middelgrote bedrijven kunnen aangeven op welke problemen
zij stuiten als zij ingewikkelde documenten voor openbare aanbestedingen moeten invullen. In het
kader van de Kaderverordening integrerende ondernemingsstatistieken (FRIBS) en de statistieken
voor de eengemaakte markt (SIMSTAT) wil de Commissie ook kostenbesparingen voor het
bedrijfsleven meten en doorvoeren. Bovendien tracht de Commissie de regels voor in kleine
hoeveelheden gebruikte chemische stoffen te vereenvoudigen en probeert zij kleine en middelgrote
bedrijven door middel van een actieplan ter vereenvoudiging van de vergunningsprocedure te
helpen om de deadline voor de registratie van deze hoeveelheden (1 juni 2018) te halen.
Verder wordt elk jaar nagegaan welke wetsbesluiten op het gebied van landbouw en visserij
inmiddels achterhaald zijn. Evaluaties en geschiktheidscontroles hebben momenteel vooral
betrekking op zaken als te late betalingen, bestrijdingsmiddelen, voedsel, voeding,
gezondheidsclaims, autoverzekeringen, de derivatenverordening en de verordening
kapitaalvereisten. Bij de geschiktheidscontrole van de algemene levensmiddelenwetgeving zal
worden gekeken of de beginselen daarvan goed zijn toegepast en of nieuwe verantwoordelijkheden
nodig zijn. Wat de evaluatie van de wetgeving inzake gezondheid en veiligheid op het werk betreft,
die eind 2015 moet zijn afgerond: de Commissie wil kleine en middelgrote bedrijven ontlasten, zodat
zij gemakkelijker kunnen voldoen aan de EU-voorschriften. Ook zal de samenhang van de wetgeving
inzake gezondheid en veiligheid op het werk en de wetgeving inzake chemische stoffen worden
vergroot.
De Commissie wil de toepassing van de wetgeving voor onder meer landbouw, energie, milieu en
financiële diensten onder de loep nemen. Ook wil zij samen met de lidstaten de wetgeving minder
EESC-2015-02968-00-01-INFO-TRA (EN) 4/6
Betere regelgeving en REFIT-programma
ingewikkeld maken, een database opzetten met voorschriften voor de etikettering van
levensmiddelen (om het mkb te helpen), toezicht houden op de omzetting van richtlijnen en de
handhaving ervan in de lidstaten en nagaan in hoeverre zij burgers en bedrijven in staat stellen om
te profiteren van de voordelen van de interne markt.
Verder wil de Commissie het beheer van de gemeenschappelijke marktordening eenvoudiger maken
door 200 verordeningen van de Commissie samen te voegen tot 40 uitvoerings- en gedelegeerde
handelingen. Ten slotte wil zij de Europese structuur- en investeringsfondsen en het programma
Horizon 2020 vereenvoudigen.
Via het nieuwe REFIT-platform en de website "Lighten the Load - Have Your Say" ("verlicht de lasten
en laat uw stem horen") kunnen alle Europeanen hun standpunten kenbaar maken
_______
EESC-2015-02968-00-01-INFO-TRA (EN) 5/6