Zeewieren en gezondheid ©Nancy Popieul Nancy Popieul,BSc(hons Health Science) ° Blankenberge 1966 Opleiding herborist – gemmotherapie – fytotherapie – orthomoleculaire voedingstherapie – alchemische spagyrie Bachbloemen – aromatherapie – algo-en thalassotherapie – antiaging health therapy etc- 2°Masterdegree Health Science Milton Keynes University (afdeling Oxford University) in Uk. Docente gezonde levenswijzen – individuele praktijk (privépraktijk Ruiselede en anti-aging clinic ‘t schorrehuisje , Knokke) Nancy Popieul Auteur boek: Planten, levenskracht en DNA (2012) Zeewier, de toekomst (2014) Volgende boeken zijn in voorverkoop: Alchemische Spagyrie (februari 2017) Gemmotherapie (verschijnt 2017) Hildegard van Bingen (verschijnt 2017) 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! 1890, Inscriptie door Prins Akihito Komatsu ‘Zeegroenten zijn een weldaad voor het leven’ Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Het woord algen vind waarschijnlijk zijn oorsprong in het Latijnse “Algère” wat zoveel betekent als “koud zijn” ook al heeft temperatuur met de groei van algen niet zoveel te maken. Het zou kunnen afkomstig zijn van “Allega” wat binden, wikkelen betekent. In het Oud-Grieks kennen we het woord ΨύΚος wat phykos betekent en zou staan voor zeewier. Bij de verlatijnsing heeft men er waarschijnlijk ”Fucus” van gemaakt De studie van algen of zeewieren wordt “algologie” of “phycologie” genoemd. Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Wieren hebben een zeer simpele structuur. Zij kennen geen echte stengel of blad, wel hebben ze bladgroen al dan niet verborgen door andere pigmenten. Algen behoren tot de Cryptogamae (sporenplanten) want ook al hebben ze geen bloemen, toch dragen ze sporen. Ze behoren tot de Phycophyta, vroeger thallophyta, omdat ze geen bladeren, stengels of wortels hebben. Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Fotosynthese Zoals landplanten doen ook algen aan fotosynthese d.m.v. zonnestralen. Zij zetten CO2 en H2O om in een C6H12O6. Doordat dieren niet in staat zijn dit koolstofdioxide proces uit te voeren zijn planten de eerste ontwikkelingsvorm in de voedselkring. Fotosynthese: onder invloed van zonne-energie maakt de plant koolhydraten aan. Daarvoor heeft de plant ook nog water en koolstofdioxide uit de atmosfeer nodig. De plant geeft zuurstof af aan de atmosfeer. Dit chemische fabriekje van de plant bevindt zich in de chloroplasten die oa ook chlorofyl bevatten en ook bladgroenkorrels worden genoemd. Wieren hebben een zeer simpele structuur. Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Zonne-energie koolstofdioxide water suiker chlorofyl bladgroenkorrel Zuurstof Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Alle zeewieren doen aan fotosynthese en maken chlorofyl aan. Onder invloed van lichtinval en hun plaats op de zeebodem, creëren ze een andere kleur. De lichtinval op water is anders dan op landplanten. De lichtinval wordt gebroken. Zeewieren maken onder invloed van het zonlicht chlorofyl aan maar combineren die ook nog eens met pigmenten. Hierdoor krijgen we afhankelijk van hun plaats(diepte) op de zeebodem een andere kleur. Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Heilzame werking van zeewier Geheimzinnig en mysterieus zijn algen werkzaam bij de meest uiteenlopende kwalen. Vooral gekend bij het grote publiek om hun heilzame werking tijdens afslankingskuren en verzorgingskuren. Velen kennen de algen vooral omwille van hun anti-aging affect. Wat kunnen algen /zeewieren voor mens en dier betekenen? Dit zowel in voeding als gezondheidspreventie. Zeewieren zijn zoals eerder aangegeven een bron van mineralen en andere nuttige voedingselementen. Daarnaast bezitten ze gezondheidsbevorderende eigenschappen voor bv de darmen, de huid, anti-oxidante werking, bevordert de immuniteit,…. Algen zijn rijk aan voedingsstoffen en eiwitten, vooral nuttig voor vegetariërs. Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Heilzame werking van zeewier - Eetlust onderdrukkend. Houden de huid gezond en behandelt huidproblemen. Dragen bij aan de gezondheid van de darmen. Licht laxatief. Zeewier wordt gebruikt bij de behandeling van darmstoornissen. Algemene versterkende eigenschappen. Bevatten veel antioxidanten Remineraliseren en bevorderen de immuniteit. Werken algemeen vermagerend. (werking op de schildklier, niet te gebruiken door mensen met schildklierproblemen zonder een arts te raadplegen. Geen langdurig gebruik bij vermageringskuren max 1-2 maand). Bevorderen de bloedcirculatie. Muco-beschermend- anti-inflammatoir. Bij algemene vermoeidheid en uitputting Problemen met het lymfestelsel. Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Heilzame werking van zeewier Demineralisatie. Diverse allergieën. Algemene nervositeit. Moeilijkheden tijdens de menopause. Cellulitis. Puberteitsproblemen. Reuma. Artrose. Artritis. Hemorroïden. Bloedsomloopstoornissen. Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! De algen die we het meest verbruiken in de voeding zijn de Laminaria, Chondrus, Porphyra, Sargassum, Ulva, Fucus,... Ze worden op verschillende manieren klaargemaakt: gestoomd, gekookt, gebakken, in thee, confituren,...zelfs als likeur. Voedingswaarde van Zeewieren Vitaminen en mineralen Koolhydraten Fycocolloïden - algine (alginezuur) - Agar-agar - Carrageen Fucoïdaan Eiwitten Zeewieren hebben ondanks dat ze tot het plantenrijk gerekend worden, een unieke samenstelling aan proteines. Zeewier kan tot 43% percent eiwitten bevatten. Zeer eiwitrijk zijn bijvoorbeeld dulse (Palmaria palmate) en Porphyra, beiden rood zeewier. Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Vetten en lipiden Zeewieren bevatten een zeer klein percentage aan vetten ongeveer 1 % van hun gedroogde gewicht. De nogal olieachtige structuur komt dan ook niet voort uit de plantenoliën. De belangrijkste vetcomponent zijn een aantal vetzuren nl myristicine en stearine, fucusterol (gelijkaardig van structuur als vitamine D2) en ergosterol. Enzymen Een onderzoek van de Newcastle Univesity bestudeerde de enzymen in zeewier. In het labo deed men tevens testen met deze enzymen om tandplak te verwijderen. Volgens Nick Jakubovics zou zeewier verwerkt in een tandpasta veel effectiever zijn in de bestrijding van tandbederf dan de klassieke tandpasta’s. Voorlopig is er wel nog geen zeewiertandpasta op de markt. De resultaten van dit onderzoek zijn wel reeds gepresenteerd op een bijeenkomst van de Society for applied microbiology en er wordt meer onderzoek verricht naar de werking van de verschillende zeewier-enzymen. Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Enig idee hoe zalm, kreeft, flamingo’s aan hun rode kleur komen? Astaxanthine….die ze halen uit hun voeding nl o.a. algen…. Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Astaxanthine, de algen anti-oxidant Niet alleen de landplanten bevatten anti-oxidanten, ook het ‘leven’ in de zee is rijk aan anti-oxidanten. Eén stof in de zee springt in het oog en is de laatste jaren wetenschappelijk onderzocht. Deze stof noemt astaxanthine en hoort bij de groep carotenoïden. Astaxanthine speelt een belangrijke rol bij: het gezondhouden van bindweefsel beschermt tegen oxidatieve stress, ontstekingen centrale zenuwstelsel alsook de hersenen. Heeft een anti-inflammatoire werking ter hoogte van de ogen, huid, gewrichten, spierweefsel etc en beschermt tegen UV-straling van de zon cholesterolhuishouding hart-en bloedvaten, biedt bescherming en heeft een bloeddrukverlagende werking Preventie van diabetes en mag genomen worden door diabetici Bevordert het immuunsysteem, heeft een positieve werking in de maag en dan vooral bij de bestrijding van de Helicobacter pylori, vermindert refluxklachten bevordert de ontgifting van nieren en lever bevordert de vruchtbaarheid bij mannen,… Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Ulva Lactuca: zeesla Officiële naam: Ulva lactuca L. De lamina lijken op landsla maar zitten op de rotsen vast met een hechtschijf. Zeesla is een zeer rijk voedingsmiddel proteïnes, Vitamine A, niacine, V12 en foliumzuur. Dit zeewier werkt op het immuunsysteem, stimuleert het zicht, draagt bij tot de productie van geslachtshormonen en het gezond houden van DNA. Zeesla bevat 7 keer meer calcium dan melk en 26 keer meer ijzer dan spinazie. Zeesla helpt het zuur-base evenwicht in het lichaam te herstellen en bevordert de detoxificatie van het bloed. Zeesla wordt gegeten in salades, soepen en groente. Zeesla is lekker bij vis in papillotte, gedroogd als toekruid en verwerkt in de salade de pêcheur. Tip : Zeesla wordt 3 tot 4 minuten in water geweekt en de kooktijd is 5 minuten. Het is ook lekker rauw. Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Fucus vesiculosus, blaaswier Kenmerkend voor de vesisculosus zijn de ovale drijfblazen in de oksel van de vertakking. Het blaaswier is vooral gekend omwille van zijn geneeskrachtige werking en wordt veelal gebruikt als tinctuur bij afslankingskuren, als olie om te masseren bij bv cellulitis, reumatische aandoeningen, lymfemassages en huidproblematiek en in pakkingen. De blazen worden vaak door de kinderen op het strand opengemaakt. De gel aanwezig in de blazen is een huidbeschermend middeltje tegen een matige zon. De gel heeft een anti-rimpelwerking en maakt de huid superzacht. Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Laminaria digitata, kombu of vingerwier Er zijn lichte verschillen tussen de L. digitata en de L. saccharina in voedingswaarden. Men kan wel stellen dat na de chondrus crispus, de laminairen het rijkst zijn aan vetzuren waarvan een groot gehalte aan onverzadigde vetzuren. De samenstelling van de proteïnes benadert zeer sterk de samenstelling van een ei. Ongetwijfeld is het gehalte aan mineralen op zich al merkwaardig: 8 keer meer Ca dan melk, meer ijzer dan in spinazie, jodium, fosfor, broom, zink, diverse vitamines en oligo-elementen. Verder zijn de laminaria rijk aan alginezuur. Dit zuur heeft de eigenschap zich te binden aan zware metalen. Hierdoor is ons lichaam in staat zich te ontdoen van gevaarlijke stoffen. De mannitol, alcoholsuiker, (stof die bij het drogen vrijkomt en een wit poeder vormt), is werkzaam op het suikermetabolisme en is niet schadelijk voor diabetici. Het glutamaat aanwezig in de zeewieren wordt vaak gebruikt in de diervoederindustrie. Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Laminaria digitata, kombu of vingerwier Kombu werkt op de opbouw van spierweefsel en aderwand. Kombu wordt gezien als een verjongingskuur, bij hypertensie, artritis, sclerose, verlammingen, verstoord evenwicht van het klierstelsel, van de schildklier en allerlei beschavingsziekten De kombu wordt in kleine hoeveelheden gebruikt in de voeding vooral als smaakmaker in soep, granen, groenten, peulvruchtenschotels, visgerechten. Kombu bouillon 20 tot 50 g gedroogde kombu nodig voor 1 l bouillon. Was en droog de kombu. Breng ze in een pan met 10 tot 20 % meer water dan de benodigde bouillon en laat ze 30 tot 60 minuten zachtjes opwarmen. Haal de kombu eruit net voor het water gaat koken. Kombu mag nooit gekookt worden. Gekookte kombu heeft een zeer onaangenaam aroma en omwille van de vernietigde polysacchariden wordt de bouillon kleverig. Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Nancy Popieul Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! Undaria pinnatifida, wakame De jonge bladeren zijn zeer lekker en zacht van smaak. Aangezien de jonge toppen geoogst worden is het best dit te doen op het eind van de winter. Wakame wordt 3 tot 5 min geweekt en meestal rauw gegeten en soms kort gekookt. Het past goed bij peulvruchten, rijst, pasta, groenten, tahoe, vlees, gevogelte, vis of schaaldieren en geeft een verfijnde smaak aan soep, salades en marinades. Dit zeewier heeft net als kombu de eigenschap om de kooktijd van andere voedingsmiddelen te verkorten, deze worden sneller zacht. Wakame is zeer rijk aan proteïnes en uiteraard ook aan mineralen. Wakame stimuleert de groei, bevordert de bloedsomloop, verhoogt de weerstand, bevordert de doorbloeding naar de huid en is zo werkzaam bij tal van huidaandoeningen. Verbetert het zicht. Is vooral interessant voor opgroeiende kinderen, bejaarden en zwangere vrouwen en voor mensen met serieuze tekorten aan mineralen. Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! De zee als therapie. Zeewieren kunnen op verschillende manieren bijdragen aan onze gezondheid. Ze kunnen enerzijds gebruikt worden bij therapieen en anderzijds in de voeding als bron van vitamines en mineralen. Daar komen we later in dit boek op terug. Laten we beginnen met de therapieën. Thalasso-therapie Thalassotherapie: Het woord ‘thalasso’ is afkomstig uit het Grieks en betekent zoveel als uit de zee. Onder thalassotherapie verstaan we dan ook alle therapieën met betrekking tot de zee. Dit zijn zowel koud als warmwaterbaden met zeewater, zeelucht, zon, zand, zeezout, klei en plankton, algen, groenlipmosselen, oesterkalk etc. Bij de thalassotherapie hoort ook de Dode Zeezouttherapie: Dit betreft kuren aan de Dode Zee of thuis met producten op basis van Dode Zeezout en zwarte klei afkomstig van de Dode Zee. Deze kuren zijn vooral gekend omwille van hun doeltreffendheid bij psoriasis en andere dermatologische aandoeningen. Algotherapie is de therapie waarbij specifiek algen (zeewieren) gebruikt worden in de behandeling, zowel uitwendig als inwendig. Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! De zee als therapie. De thalassotherapie bestaat uit: Een voedingspatroon verrijkt met producten uit de zee waaronder zeewieren. Het drinken van gezuiverd zeewater. Baden in zeer warm zeewater (38°C). Baden in zeewater met bruine algen, kelp, … Algenmassages. Floating in zeewater,... Afslanking, remineralisatie en relaxatie zijn de belangrijkste doelstellingen van de behandeling met algen. Ondertussen ondergaan de spieren een speciale behandeling. Door behandeling met algen bent u in de mogelijkheid om zowel de harmonisatie van het figuur als het evenwicht van het organisme te bekomen. Algen hebben ook een verzachtende en verstevigende werking op de huid. Ze kunnen bijgevolg gebruikt worden voor allerlei huidproblemen. Algotherapie wordt gebruikt bij de behandeling van chronische reuma, astma, wonden, eczeem, hemorroïden, jicht, zenuwpijnen, neurose, stress, veroudering,… Nancy Popieul 'Omnis vita ex mare', alle leven komt uit de zee! De zee als therapie. Algotherapie wordt gebruikt voor zowel medische doeleinden als voor cosmetische. Het is een therapie waarbij de zeewieren gebruikt worden in de behandeling zowel uitwendig als inwendig. In Japan worden Arame, Eisenia en Ecklonia toegevoegd aan warm badwater om hypertensie en verlammingen te genezen en te voorkomen. Deze behandeling wordt tevens voorgeschreven aan personen die lijden aan de ziekte van Caisson (duikersziekte). In West Europa worden poeders van algen (blaaswier - fucus, knobbelwier - ascophyllum of kombu - Laminaria) in pastas verwerkt en soms met essentiële oliën gemengd om pleisters te leggen op artritis. Al dan niet gecombineerd met massages. Soms worden de algen verwerkt in badproducten. Bruine algen worden vaak gedroogd, in stukken gehakt en verwerkt in allerlei huidcrèmes of gecombineerd met zeep om te vermageren. Producten met algine van bruine algen, of carrageen uit rode algen worden vaak gebruikt als schoonheidsproducten. In vele schoonheidsinstituten en thalassocentra worden huidactiverende producten met polysachariden zoals carrageen en algines uit zeewieren gecombineerd met zeemodder en andere substanties voor huidverzorging. Nancy Popieul Meer lezen? Boek Zeewier, de toekomst, Auteur: Nancy Popieul Uitgeverij Zorro Nancy Popieul