Ach, de zee, de zee

COLUMN
Ach, de zee, de zee
De Gezondheidsraad formuleerde vlak voor kerst nieuwe richtlijnen voor uw en mijn gezonde
voeding. Niet slecht getimed, aan de vooravond van het grootste eetfestijn van het jaar. Een
griepje hield mij binnen met de feestdagen en ik keek meer tv. Het veelal bedroevende
Nederlandse aanbod, over BN’ers op ijs, met of zonder X-Factor, dreef mij het Duitse net op.
Daar leerde ik meer over gezonde voeding dan voor mijn gebrekkige eetlust goed was. Wat er
al aan zorgwekkends was doorgedrongen uit de vaderlandse media, werd daar echter zozeer
overtroffen dat ik me bijna een dom kind voelde dat weinig notie had van wat er in de grote
wereld werkelijk gaande is. Ik zal u de alarmerende berichten over het uitspoelen van
mineralen uit onze veel te vaak en te diep geploegde akkers besparen. Evenals de gezond
ogende paprika’s, tomaten en slablaadjes die op steriele glaswolvezels groeien aan een
kunstmatig mineraleninfuus. Ik zwijg verder over het bestraalde, bacteriedode, in cellofaan
verpakte voedsel. Tegen dit alles slikken wij immers Multi-vitaminen & mineralen en drinken
flesjes met nuttige bacteriën. Nee, we moeten voor onze eigen gezondheid meer vis gaan eten,
vooral vette vis, aldus de Gezondheidsraad. Maar op de Duitse tv leer ik dat, naast
overbevissing, de klimaatsverandering het leven in de zee de komende twee tot drie decennia
rigoureus gaat beïnvloeden. Door smeltend landijs en temperatuurstijging van de wereldzeeën
zal het zeewater gaan verzuren. Nu al worden koudwaterkoralen daardoor aangetast. Alle
koralen, mangrovebossen en delta’s (en daarmee de kraamkamers van vrijwel alle zeevis)
lopen binnen afzienbare tijd gevaar. Het meest schokkende dat ik op de Duitse tv zag, was het
opborrelen van methaangas uit de Noordzeebodem, onder het oog van nieuwsgierig
rondzwemmende vissen. Dit was volgens de geleerden een nieuw en zich snel uitbreidend
fenomeen. Niet alleen leidt dit tot nog sneller oplopende temperaturen, maar op den duur tot
implosies van delen van de zeebodem. Hoezo tsunami’s? Ach, en dan was er nog een
documentaire over de verandering van de zeestromen, gekoppeld aan smeltwater en
grootscheepse temperatuurwijzigingen die het krill negatief zouden gaan beïnvloeden. Slecht
nieuws voor de walvissen, en eigenlijk alle zeeleven.
Nee, de zeeën staan aan de vooravond van wereldwijde veranderingen, zo werd mij duidelijk.
Veranderingen die EU-visserijafspraken, Waddengaswinning, IJslandse walvissnacks en
Gezondheidsraadrichtlijnen ver overstijgen! Elke stellige uitspraak over wat wij nog
verantwoord uit de zee kunnen halen, is een lachertje geworden. Ik had met het oog op de
kerst nog wel gezond veel visgerechten ingeslagen. Het werd met lange tanden eten en dat
niet door de griep.
Jaap Dirkmaat
Directeur Vereniging Nederlands Cultuurlandschap