Toelichting op het methodisch model/stappenplan

Memory en andere geheugen spellen
Doelgroep-analyse
&
Activiteiten voorbeeld
Syreetha Bartol
Dagbesteding “Carpe Diem”
Memory en andere geheugenspellen: :Doelgroep-analyse & activiteiten voorbeelden
02-03-20145 Syreetha Bartol
Memory en andere geheugenspellen:
Toelichting methodisch model/stappenplan
Begin
situatie
Deelnemers
Groep varieert qua ontwikkelingsniveau en aantal deelnemers. Het gaat om
volwassenen ( licht tot matige dementie)
Leeftijd
Vanaf 65 jaar
Aantal
6 a 8 deelnemers dagbesteding
Sekse
Mannen en vrouwen
Niveau
Doelgroep: ouderdom (vanaf 65 jaar)
Lichamelijke aspecten
-
verdere afname lichamelijk functioneren
reactiesnelheid en kracht nemen af
gehoor en gezichtsvermogen nemen af
moeite met uitvoeren complexe handelingen
Cognitieve aspecten
-
cognitieve achteruitgang
snelheid van denken neemt af
leren nieuwe inzichten/vaardigheden moeilijker aan
achteruitgang van de waarneming
geheugenfunctie neemt af (korte termijn geheugen)
Sociaal-affectieve aspecten
-Sociale netwerk wordt kleiner: dit kan verschillende oorzaken hebben. Oude
vrienden gaan naar een verzorgingsthuis, men is minder mobiel; vrienden/kennissen
komen te overlijden; men heeft niet meer de energie en het overzicht om het
netwerk te onderhouden.
-Nieuwe rollen: ouder worden houdt vaak in dat er minder sociale rollen te vervullen
zijn . Door bv. pensionering waardoor de rol als 'werknemer' vervalt. Het is dan
belangrijk dat hiervoor nieuwe rollen in de plaats komen, bv. vrijwilligerswerk.
Groeiende groep kwetsbare ouderen:
a. sterk afhankelijke ouderen: ouderen die door lichamelijke /psychische gebreken
niet meer in staat zijn om voor zichzelf te zorgen.
b. zorgmijdende ouderen: ouderen die niet of onvoldoende in staat zijn om hun leven
en primaire levensbehoeften vorm te geven, maar ook geen zorg accepteren.
Problemen die o.a. voorkomen zijn: psychische, lichamelijke en/of verslavingsproblemen. Verder zichzelf en/of de eigen leefomgeving verwaarlozen en het leven in
isolatie.
Interesse
-Sporten: voetbal; volleybal; tennis en zwemmen.
-Computer: chatten met kleinkinderen, online pokeren
-Vrije tijd : lezen; omgang met vrienden/buren/kennissen , familiebezoek, reizen met -
Memory en andere geheugenspellen: :Doelgroep-analyse & activiteiten voorbeelden
02-03-20145 Syreetha Bartol
-Vrienden en groepsactiviteiten via dagbesteding/verpleeghuis
-Hobby's: breien ; verven/schilderen ; puzzelen ; lezen, wandelen/fietsen;
schaken/dammen
Behoeften
-Deelnemers hebben behoefte aan duidelijke grenzen en structuur. Hierdoor wordt
het duidelijk waar men zich aan moet houden en kan de behoefte aan veiligheid en
respect gewaarborgd worden.
-Belangrijk is om alles goed en rustig/duidelijk uitgelegd te krijgen. Aansluitend een
moment, waarin er vragen kunnen worden gesteld, om na te gaan of alles
duidelijk/goed is begrepen.
Soms kan het een goed idee zijn, dat een onderdeel door de begeleider wordt
voorgedaan, zodat het voor de deelnemer inzichtelijk wordt wat er van hem verwacht
wordt.
-Een belangrijk uitgangspunt voor de begeleider dient te zijn, dat de deelnemer, een
ouder iemand is en dit ook mag zijn. Er kan niet verwacht worden dat een deelnemer
meteen alles uitvoert zoals de begeleider dat misschien verwacht.
-Verder is het natuurlijk belangrijk dat er een cultuur ontstaat, waarin ruimte is voor
een grapje en voor leuk met elkaar kletsen.
Groepsdynamiek
Wat is het voor groep?
-Deelnemers binnen een groep hebben allemaal verschillende persoonlijkheden. Elke
deelnemer is ook een onderdeel van de groep en moet proberen te integreren binnen
deze groep met behoud van zijn eigen identiteit.
-Een groep, die leert open te staan om van elkaar te leren.
Hoe wordt er samengewerkt?
-De begeleider zorgt voor een goede samenwerking van de deelnemers. Zij geeft
aandacht aan de deelnemer en zorgt voor een goede sfeer in een veilige omgeving.
Verder dat men respectvol en op een gelijkwaardige manier met elkaar omgaat.
-Men wordt gestimuleerd om elkaar waar nodig te helpen en tevens ook om elkaar
aan te moedigen.
Mogelijkheden
Wat kunnen de deelnemers?
-Er zijn verschillende niveaus qua leervermogen. Bij deze groep deelnemers wordt
natuurlijk rekening gehouden met hun beperkingen.
Bv. door het meerdere keren herhalen van instructies.
Tevens is het van belang om te checken of men de uitleg goed heeft begrepen.
-Deelnemers zijn leergierig en staan open voor nieuwe ervaringen. Belangrijk is om
een duidelijke structuur te bieden.
-Deelnemers worden positief bekrachtigd om elkaar te ondersteunen.
-Deelnemers dienen elkaars grenzen te respecteren .
Beperkingen
-Deelnemers kunnen last hebben van concentratie problemen. Ze kunnen snel de
aandacht verliezen en daardoor misschien onrustig worden.
Memory en andere geheugenspellen: :Doelgroep-analyse & activiteiten voorbeelden
02-03-20145 Syreetha Bartol
Financiën
Doelen
Hoofd
doelen
(Activiteitdoelen)
-Dementie is gezien de doelgroep natuurlijk de belangrijkste beperking.
Kennis van dementie dient dan ook in voldoende mate bij de begeleider aanwezig te
zijn.
In principe staat het budget voor wat betreft de dagbesteding vast. Dit houdt in dat er
altijd vooraf overleg dient te worden gepleegd bij de aanschaf van nieuw
materiaal/hulpmiddelen.
Door geheugenspellen het simuleren en indien mogelijk het verbeteren van
langetermijn geheugen (LGT), kortetermijngeheugen/werkgeheugen (KTG) en
collectieve geheugen. Hierdoor kan geheugenverlies/vergeetachtigheid verminderd
worden. Uit onderzoek is er namelijk gebleken dat een actief geheugen/brein minder
achteruit gaat vergeleken met een weinig gestimuleerd geheugen/brein.
De activiteiten wordt op spelende wijze gedaan door bijvoorbeeld memory, maar
ook een woordenlijst maken (een boodschappenlijst-spel), en woordenpuzzels.
Plan
Beschrijving
activiteit
Inventarisatie hulpmiddelen
Voorafgaand aan de activiteit wordt gecontroleerd of de hulpmiddelen aanwezig zijn.
Klaar zetten
Klaar zetten van alle benodigdheden voor de activiteit van de dag. Keuze maken
tussen welke geheugenspel wordt gedaan maar kan ook een combinatie maken
(waarbij een "geheugenmarathon" gehouden kan worden.
Inleiding:
Er wordt uitgelegd wie de begeleider is en wat de bedoeling van de geplande activiteit
is. Kort en duidelijk worden de regels van de activiteit uitgelegd. Tevens wordt extra
aandacht besteed aan het omgaan met het vragen het spel(len) en het belang van de
activiteit(en) extra toelichten indien nodig.
Activiteit
In principe 1x in de 2 weken, afhankelijk van of de combinatie marathon heeft plaats
gevonden (tijdsduur circa een uur) of geheugenspel (circa 30-45 minuten). Alles wordt
duidelijk uitgelegd en eventueel voorgedaan. We maken duidelijk, dat we voor de
deelnemers klaar staan. Verder dat ze goed rekening moeten houden met elkaar en
dat veiligheid bij alles centraal staat.
Afsluiting & evaluatie
Samen wordt alles opgeruimd, hulpmiddelen worden op de juiste plaats teruggezet.
Bij de afsluiting wordt iedere deelnemer bedankt voor zijn inzet!! Elk dagdeel wordt
geëvalueerd. De deelnemer wordt gevraagd hoe hij vindt dat zijn dagdeel is verlopen.
Is de activiteit voor herhaling vatbaar? Vond je iets moeilijk? Heb je tips of ideeën.
Benodigdheden
-Minimaal 1 geheugenspel kiezen; keuze uit: Memory-spel, woordenpuzzel en of
boodschappenlijst.
-Bij boodschappenlijst-spel kan men kiezen voor een boodschappenlijst van 6 items
tot 12 items. Alle deelnemers ontvangen 1 lijst. Als er 2 subgroepen zijn deze tegen
elkaar laten spelen. Krijgen beide subgroepen verschillende boodschappenlijsten.
Memory en andere geheugenspellen: :Doelgroep-analyse & activiteiten voorbeelden
02-03-20145 Syreetha Bartol
-Bij memory-spel heeft men de volgende opties:
- alle deelnemers spelen tegelijk met 1 kaartenspel. Het maximaal aantal deelnemers
is dan 3 personen. Bij 6 personen betekent het dus dat er 2 groepen gevormd moeten
worden.
- in 2- tallen tegen elkaar spelen. Hiervoor zijn er 2 x 2-tallen spelers nodig.
Woordenpuzzels . Deze activiteit kan individueel , 2-tallen of in subgroepen gespeeld
worden.
-Aantal stoelen voor de deelnemers
-Tafels voor de deelnemers; voor het spel en eventuele drinken.
- goed voor verwarmde ruimte. (oudere ervaren meer kou i.v.m. mindere goede
bloedsomloop.
Ruimte
In de activiteitenruimte van de Dagbesteding .
Tijd
Elke vrijdag , m.u.v. vakantie/ speciale (feest)-dagen.
Tijdsduur
Ongeveer een halfuur
Tijdsindeling
Aanpassing
Tijd
Taak
Wie
13:50 uur
Klaar maken ruimte
Syreetha
14:00-15:00
Activiteit
geheugenspel
Syreetha /
deelnemers
15:00-15:05
Opruimen
Syreetha /
deelnemers
15:05-15:10
Afsluiting
Syreetha
Er zijn verschillende geheugenspellen aanwezig: Elk met verschillende niveaus. Er
dient goed opgelet te worden of het type geheugenspel aansluit bij het niveau van de
doelgroep. Wanneer het niveau te hoog ligt qua woordschat of de thema niet goed
aanslaat, kan er een makkelijker spel gekozen worden of een ander thema heeft (denk
aan memory bijvoorbeeld met drukke plaatjes --> kies rustigere en duidelijke plaatjes).
Verder kan door paar keer de activiteit te hebben uitgevoerd, gecontroleerd worden of
er nog andere aanpassingen nodig zijn. Of dat er een verlangen is om het niveau te
verhogen.
Aandachts
punten
Het is goed om te bedenken, dat er deelnemers kunnen zijn die de deelname aan dit
project een spannende/enge uitdaging vinden. Daarom is het belangrijk om het
groepsproces goed in de gaten te houden.
Deelnemers moeten zich veilig voelen en het is van belang dat ze de ruimte krijgen om
Memory en andere geheugenspellen: :Doelgroep-analyse & activiteiten voorbeelden
02-03-20145 Syreetha Bartol
hun eigen grenzen en gevoelens te kunnen aangeven.
Begeleiding
tijdens
activiteit
Het motiveren, activeren en stimuleren van de deelnemer staat tijdens de activiteit
centraal. De deelnemer kan aangeven tot hoe ver hij wil gaan. Dwang is natuurlijk
absoluut niet aan de orde!
Memory en andere geheugenspellen: :Doelgroep-analyse & activiteiten voorbeelden
02-03-20145 Syreetha Bartol