Gender en seksuele diversiteit op school

GENDER EN SEKSUELE DIVERSITEIT OP SCHOOL:
AANKNOPINGSPUNTEN VOOR HET GENDERBELEID
VOOR ONDERWIJS IN VLAANDEREN
31 MEI 2013
BRUSSEL
Prof. dr. Chia Longman
UGent
overzicht
1. gender en seksuele diversiteit op school, waar gaat het
over?
2. wat doen we reeds op vlak van praktijk en beleid?
3. wat kan er beter?
1. gender en seksuele diversiteit op
school, waar gaat het over?
a. gender, diversiteit en ongelijkheid: gendertheorieën in
een notendop
b. waarom is aandacht voor gender en seksuele diversiteit
op school nodig?
c. wat weten we over gender en seksuele diversiteit en
ongelijkheid op school in Vlaanderen?
a. gender, diversiteit en ongelijkheid
• gender als rol en identiteit
• gender als maatschappelijke ordeningsprincipe
• gender en ongelijkheid
• gender doorkruist andere vormen van diversiteit
• de school en gendersocialisatie
b. waarom aandacht voor gender en
seksuele diversiteit op school?
1. veiligheid/geborgenheid
2. gezondheid en welzijn
3. leerprocessen en leerresultaten
4. curriculum/leerinhouden
5. schoolklimaat
ontleend aan:
E.J. Meyer, Gender and Sexual Diversity in Schools, 2011
c. gender en seksuele diversiteit op
school in Vlaanderen, wat weten we?
• leer-/studieprestaties
• studiekeuzes en schoolloopbaan
• feminisering lerarenberoep
• gegenderde interacties leraren en leerlingen
• curriculum/leerinhouden
• veiligheid & welzijn
• kruispuntanalyses?
Omgaan met verschillen?
In vraag stellen van
gendernormen en
heteronormativiteit!!!
2. wat doen we op vlak van beleid en
praktijk?
• eindtermen?
• de gender’klik’ maken en genderbewustzijn cultiveren
• bestaande good practices en instrumenten
3. wat kan beter?
• onderwijsproject 2012-2013
• gemeenschappelijke verklaring over een beleid m.b.t.
gender en seksuele geaardheid in het onderwijs (Vl. Min.
Van Onderwijs & Onderwijssector), okt. 2012
Gemeenschappelijke verklaring over een beleid m.b.t.
gender en seksuele geaardheid in het onderwijs
• een klimaat bewerkstelligen van verdraagzaamheid,
openheid en respect ten aanzien van diversiteit in zowel
seksuele geaardheid als genderidentiteit;
• de holebi- en genderthematiek bespreekbaar maken en er
genuanceerde informatie over verstrekken;
• alle personen, ongeacht hun seksuele geaardheid of
genderidentiteit, respectvol en evenwaardig behandelen
en elke discriminatie ter zake bestrijden en verwerpen;
• leerlingen, studenten, personeelsleden die om hun
seksuele geaardheid of genderidentiteit worden gepest
en/of gediscrimineerd, beschermen en opvangen vanuit
een visie op ‘preventie en aanpak van pesten’;
Vervolg gemeenschappelijke verklaring
• een genderbewustzijn ontwikkelen bij leerlingen,
studenten en personeelsleden zodat alle betrokkenen
zien hoe genderverwachtingen persoonlijke beslissingen
beïnvloeden en maatschappelijke ongelijkheden in stand
houden;
• actief inzetten op het wegwerken van genderstereotypen
en -mechanismen met het oog op een dubbel resultaat:
• jongeren kunnen studie- en andere (levensloop)keuzes maken,
zonder beperkt te worden door genderverwachtingen en daaraan
gelieerde normen;
• de weerstanden tegen holebi’s en transgenders verdwijnen; veel
van die weerstanden worden immers ingegeven door
genderverwachtingen.
3. wat kan beter?
• opnemen verantwoordelijkheid: gender en seksuele
•
•
•
•
•
diversiteit is een centrale, geen marginale thema op
school
streven naar een integrale ‘genderbeleid’
informeren
onderzoek
aandacht voor meerdere vormen van diversiteit
gendertraining en genderstudies in onderwijs integreren
Literatuur
• Jos van Thienen (red.) “Meisjes zus, jongens zo” Hoe
omgaan met gender op school, Lannoo, 2013 (ter perse)
• Elizabeth J. Meyer, Gender and Sexual Diversity in
Schools, Springer, 2011
• De Eerste Lijn: "Meisjes zijn anders. En jongens ook." In:
Klasse voor leerkrachten, januari 2011
• Bollen, S. & Van Looy, L. (2011a). Gezocht: M/V in de les.
Een uitgewerkt lessenpakket gendereducatie voor
leerkrachten. Brussel: VUBPress.