Boek III: Administratief goederenrecht

Boek III: Administratief
goederenrecht
Openbaar en privaat domein
• Belang van het onderscheid: bijzonder
juridisch regime van het domein van
overheidslichamen
• Art 537 B.W. “goederen die niet aan
bijzondere personen toebehoren worden
beheerd en kunnen alleen worden
vervreemd met inachtneming van de
vormen en overeenkomstig de regelen die
daarvoor in het bijzonder zijn bepaald”
De begrippen “openbaar domein”
en “privaat domein”
• Begrippen van doctrinale oorsprong
• Goederen van openbare rechtspersonen behoren in
beginsel tot het privaat (overheids)domein tenzij het
tegendeel blijkt uit de wet of de bestemming van het
goed
• Criteria voor het onderscheid
• B.W. art. 538, 539, 541: ontoereikend
• Cass. 3 mei 1968 : “behoren tot het openbaar
domein de goederen die door een uitdrukkelijke of
impliciete beslissing van de bevoegde overheid worden
bestemd tot het gebruik van allen, zonder onderscheid
van de persoon”
Voorbehoud en kritiek
• “bestemd tot het gebruik van allen”
• “goederen die van nature tot het openbaar
domein behoren” (overheidsbeslissing is slechts
declaratief)
• Centrale notie : “bestemd tot de openbare dienst
of voor de tegemoetkoming aan andere
openbare noodwendigheden en dat in die
functie door geen ander kan worden vervangen”
Affectatie en desaffectatie
• Een goed wordt in het openbaar domein
opgenomen dooor zijn affectatie; door
desaafectatie komt hieraan een einde, dit alles
zonder dat hierbij eigendomsoverdracht moet
plaatsvinden.
• Desaffectatie (uitdrukkelijk of impliciet doch
zeker : Cass. 3 mei 1968; R.v.St., 23 februari
1996).
• Regelgeving inzake openbaar domein en, meer
specifiek die inzake de buurtwegen, staat los
van de iegendom van de ondergrond (R.v.St., 8
februari 2000)
Rechtsregelen inzake openbaar
domein
• Onvervreemdbaarheid van het OD (zolang het is bestemd voor de
werking van de openbare dienst is het buiten de handel)
• Onverjaarbaarheid van goederen behorend tot OD
• In beginsel niet vatbaar voor zakelijke rechten of vatbaar olm te
worden bezwaard (opstal, hypotheken, erfdienstbaarheden, …)
• Geen toepassing van art. 2279 en 2280 BW
• Niet vatbaar voor verhuring
• Beslagbaarheid : art. 1412bis Ger.W.
• Vlaams decreet van 18 juli 2003 betreffende de publik private
samenwerking (zakelijke rechten ingeval van uitdrukkelijke en
omstandige motivering én niet kennelijk onverenigbaar met de
bestemming van het goed)
Rechtsregelen betreffende het
privaat domein
• In beginsel zijn de bepalingen van het B.W. van
toepassing
• Uitzonderingen:
• - art. 1412bis Ger. W.
• - verhuring : bijzondere wetten
• - vervreemding : art. 87-90 van het KB
houdende de coördinatie van de wetten op de
Rijkscomptabiliteit (uitz art. 8 PPS-decreet)
• - gelijkheidsbeginsel en transparatiebeginsel
Ingebruiknemeing van de goederen
van het openbaar domein
• Collectief met inachtneming van de wetten
en reglementen
• Privatief
– Bij wijze van stationeer- of wegvergunning
– Bij wijze van domeinconcessie
Wijze van gunning
Precaire rechten, herroepbaar maar verbod
van willekeur