Onderwijsprojecten Havo Bovenbouw Porta Mosana College Sinds

Onderwijsprojecten Havo Bovenbouw Porta Mosana College
Sinds een aantal jaren proberen we op het Porta Mosana College projecten te
organiseren die de samenhang der dingen bij leerlingen duidelijk maakt. Eind
schooljaar 2011-2012 vonden de collega’s van het Havo-team dat het
noodzakelijk was de koppen bij elkaar te steken en hebben we een
scholingsmiddag hieraan besteed. Tijdens deze sessie zijn we tot de volgende
conclusies gekomen.
Een project op onze school zou aan onderstaande criteria moeten voldoen:





Vakoverstijgend, liefst leerpleingebonden en waar mogelijk in
samenwerking met één of meer “overkoepelende vakken”. Door het
project moet de samenhang tussen de deelnemende vakken duidelijk(er)
worden.
Een project maakt bij voorkeur deel uit van het bestaande curriculum. De
projectstof wordt dus aan het eind van de periode daar waar mogelijk
getoetst en meegewogen in het periodegemiddelde.
De speerpunten van de school zijn herkenbaar in het project.
Analoog aan de projecten in leerjaar 3 (profieloriënterend ) zouden de
projecten in de bovenbouw profielverdiepend en loopbaanoriënterend van
aard opgezet kunnen worden.
Als een project wordt afgesloten met een activiteit tijdens de projectdagen
zijn de betrokken teamleden verantwoordelijk voor de (organisatie) en
begeleiding.
We zijn op zoek gegaan naar de gezamenlijke thema’s die in de verschillende
periode’s aan de orde komen. Uiteindelijk hebben we 2 thema’s kunnen
benoemen n.l.:
Voor de profielen C&M en E&M het thema: vrijheid.
Voor de profielen N&G en N&T het thema: energie, voeding.
Bij de profielen C&M en E&M doen de volgende vakken mee:
Economie:
Doelgroep: 4 havo economie.
Uitvoering: periode 1 Havo-4
Onderwerp: een ondernemer is vrij …… of niet.
Je maakt kennis met een ultramodern melkveebedrijf en onderzoekt in welke
mate de ondernemer vrij is zijn aanbod en verkoopprijs te bepalen.
Je bestudeert de kenmerken van de marktvormen en het gedrag van de
producent in zijn streven naar maximale winst. In welke marktvorm is het
melkveebedrijf actief? Hoe streeft de boer naar maximale winst? Wat zijn
voordelen en de nadelen van een eigen bedrijf? Welke vrijheid hebben de
koeien? Botst de welvaart van de boer met het welzijn van de dieren?
Meenemen: boeken economie, 2 vellen klapperpapier, pen, wandelschoenen,
lunchpakket.Aan het einde van het project wordt de opdracht ingeleverd.
Nederlands:
Uitvoering: periode 1 en 3 Havo-4
De sectie Nederlands zal in periode I zorgen voor een tekstverklaring over het
thema Vrijheid. Tijdens de eerste activiteitendagen verder geen invulling. Tijdens
periode 3 lezen / behandelen we op H4 (deels klassikaal) de roman ‘De donkere
kamer van Damokles’ van W.F. Hermans. Dit boek gaat over de Tweede
Wereldoorlog, en specifiek over een man die beroofd wordt van zijn vrijheid van
denken, aangezien hij schizofreen lijkt te zijn. Hij beeldt zich in dat hij
opdrachten tot verzet krijgt van ene Dorbeck. Deze Dorbeck wordt alleen door de
hoofdpersoon gezien. Zowel binnen het thema ‘Tweede Wereldoorlog’ past dit
boek, als ook binnen het thema ‘Vrijheid van denken’ en het belang of de invloed
daarvan.
Engels:
Uitvoering: periode 1 en 3 Havo-4
Er zijn veel landen waar Engels de, of een van de, officiële voertaal (voertalen)
is. Hier zijn landen bij die politiek en economisch stabiel te noemen zijn. Echter,
een aantal landen worden gekenmerkt door onrust en gebrek aan
rechtvaardigheid. “Apartheid” in South Africa, “the Troubles” in Northern Ireland
of de “Aborigines” in Australia.
In het kader van het project “Freedom” willen we aan de hand van de Literatuur
uit die landen laten zien hoe:
-
de mensen de situatie voelen en omschrijven.
de maatschappelijke problemen aan het licht brengen.
hoe de bevolking er mee (leert) omgaan.
inzicht verschaffen in een andere cultuur.
Dit alles gebeurt tijdens de reguliere lessen en wordt afgesloten tijdens de
projectweken.
Maatschappijleer:
Uitvoering: periode 1 Havo-4
Deze periode zijn wij bezig met het thema parlementaire democratie. Dit thema
sluit goed aan bij de verkiezingen die onlangs plaatsvonden. De leerlingen
krijgen uitgelegd hoe onze democratie werkt en welke normen en waarden
daarbinnen een rol spelen. Hierbij spelen de begrippen gelijkheid en vrijheid een
grote rol.
De praktijk van de parlementaire democratie is hun grotendeels vreemd omdat
zij zelf nog niet mogen stemmen. Vandaar dat een bezoek aan de gemeente of
de provincie een goede aanvulling is op hun beeld van de praktische uitvoering
van de parlementaire democratie.
Geschiedenis:
Uitvoering: periode 1 Havo-4
In Havo 4 behandelen wij in de eerste periode de klassieke oudheid. In de
klassieke oudheid komen een aantal thema`s aan bod die heel goed kunnen
aansluiten bij het thema Vrijheid. Onze staatkundige wortels vinden wij in deze
periode terug. We hebben het over monarchie, aristocratie, oligarchie, dictatuur
en ook democratie. De leerlingen krijgen tijdens de lessen een beeld van de
oudheid.
Zij ervaren de directe democratie van Athene en maken een vergelijking met
onze vertegenwoordigende democratie. Verder krijgen de leerlingen een beeld
van de verspreiding van de hellenistische cultuur door de veroveringen van de
Romeinen.
In beide culturen, zowel de Griekse als de Romeinse, is er sprake van slavernij.
Dit onderwerp kan natuurlijk duidelijk in verband gebracht worden met het
begrip Vrijheid.
Tijdens de lessen wordt ingegaan op wat hierboven is vermeld, toetsing vindt
plaats in de reguliere TT en VT`s.
Als afsluiting tijdens de projectdagen zullen beide havogroepen met geschiedenis
de film Spartacus zien. De strijd van de slaven om hun vrijheid terug te krijgen.
Het project wordt afgesloten met een opdracht.
Bij de profielen N&G en N&T doen de volgende vakken mee:
Scheikunde:
Uitvoering: periode 3 Havo-4
Binnen scheikunde komt energie aan bod in het hoofdstuk reacties. Binnen de
koolstofchemie kan de voeding aan bod komen. De sectie scheikunde gaat
onderzoeken of het mogelijke is om lesmateriaal rondom het World Food
Program in haar lessen te gebruiken. Eveneens kan onderzocht worden of er
nieuwe scheikundemodules geschikt zijn om te gebruiken in de geest van dit
project. In de activiteitenweek van maart staat een excursie naar de
ammoniakfabriek op Chemelot op het programma (Jet-Net). Dit bezoek moet
opnieuw voorbereid worden met de mensen die ons rondleiden, waarbij ook
aandacht aan energie besteed kan worden.De behandelde stof wordt getoetst in
het reguliere PTA.
Biologie:
Uitvoering: periode 1 Havo-5
PO: Gezonde voeding
Deze opdracht valt binnen het kader van het thema voeding en vertering. Bij
scheikunde wordt deze periode ook aandacht besteed aan voeding. In de
activiteitenperiode wordt een PO gepresenteerd, het zogenoemde
frietenpracticum. Dit is een voorzichtig eerste stapje richting projectonderwijs.
Het doel van deze opdracht is dat je laat zien dat je de theorie van de basisstof
gezonde voeding beheerst en ook kunt gebruiken/ toepassen. Ik raad je aan de
Binas en de site van het voedingsbureau (bekeken tijdens een theorieles) te
gebruiken.
Stel: Je hebt vorig jaar deel genomen aan een uitwisselingsproject met een
school uit Letland; je bent daar ontvangen en hebt een programma gevolgd. Je
hebt overnacht en gegeten bij een familie waarvan het oudste kind jou
begeleidde gedurende jouw verblijf. Dit jaar komt er een Letje (geen lampje)
naar Maastricht en die verblijft bij jou thuis. Jouw ouders hebben echter een
verplichting elders en zijn één dag niet thuis. Jij zult die dag de honneurs moeten
waarnemen. Dit houdt in dat jij het eten zult moeten regelen.
Opdracht: Stel een ontbijt, een lunch en een diner samen, rekening houdend
met de regels voor gezonde voeding. ’s Morgens , ’s middags en ’s avonds bij de
buis presenteer je een tussendoortje.
Maak een verslag van jouw culinaire hoogstandjes. Bedenk dat het ook lekker
moet zijn en dat er best iets tussen mag zitten wat niet zo gezond is.
@ Begin met een aantrekkelijke voorpagina (Titel en foto/tekening) met jouw
gegevens erop.
@ Presenteer steeds een maaltijd en het erop volgende tussendoortje.
Wees volledig, dus niet een salade; maar noteer daar alle ingrediënten bij en ook
de samenstelling van de dressing (saus die eroverheen gaat).
Geef ook aan als je brood of zo geeft of en wat voor boter je gebruikt. Geef van
vlees aan welk vlees dit is en waarin je bakt (soort olie of vet) en als je een saus
of jus gebruikt wederom de samenstelling.
@ Hierna presenteer je de gegevens. Daarmee bedoel ik dat je, bijvoorbeeld in
tabelvorm, per maaltijd de ingrediënten voorziet van de energie-inhoud in
Joules. Je mag dit precies doen of per 100 gram. Geef echter altijd de totale
energie-inhoud van ontbijt, lunch, diner en de tussendoortjes aan.
@ Als laatste geef je kort maar krachtig commentaar op de opdracht en hoe jij
het vond hieraan te werken (10-20 regels).
@ Hou je aan de deadline zoals vermeld op Teletop. Overschrijding daarvan kost
je de eerste week een half punt van de eindscore, daarna kost elke week te laat
een vol punt.
Beoordeling; De lay-out inclusief voorpagina
15p
Maaltijden en tussendoortjes
33p
Uitwerking gegevens energie-inhoud
20p
Feedback
5p
Tijdpad
2p
Let op. Bij de beoordeling van de van de maaltijd staan de regels voor gezonde
voeding centraal.
De maximale score is 75p; dus de totaalscore wordt gedeeld door 7.5 om het
eindcijfer te krijgen.
Dit PO telt 2x mee in de beoordeling van praktische opdrachten in 5 Havo.
Natuurkunde:
Uitvoering: periode 1 Havo-4
Ook bij dit vak staat energie centraal. Tijdens deze periode wordt er tijdens de
lessen ruim aandacht geschonken aan dit onderwerp en tijdens de projectdagen
een lezing gehouden over het zuinig gebruik van energie.
Uitvoering: periode 3 Havo-4
Bij de projectdagen krijg je een P.O. (praktische opdracht) voor het vak
natuurkunde.
De opdracht zal grotendeels uitgevoerd worden met het computerprogramma
“Coach”. De hiermee verkregen waarden zullen met energie-berekeningen
gecompleteerd moeten worden tot een afgerond P.O. verslag. Let op het er aan
verbonden cijfer telt mee voor het eindexamen.
Aardrijkskunde:
Uitvoering: periode 3 Havo-4
Doelgroep:
Leerlingen van 4 HAVO met het profiel N&G
Leerlingen van 4 HAVO met het vak aardrijkskunde in de profielen E&M /
C&M

Deelname aan de afsluitende projectdagen is ook mogelijk voor leerlingen die het vak aardrijkskunde
niet volgen
Periode / Verantwoording:
Periode 3. Hierin komt bij aardrijkskunde het deelonderwerp “
Globalisering en handel in voedsel” aan de orde. Het overkoepelende
thema “ Het Wereldvoedselvraagstuk” komt bij Havo niet aan de orde.
Van eindexamenleerlingen aardrijkskunde wordt echter wel globale kennis
over het Wereldvoedselvraagstuk verwacht.
Algemene en specifieke leerdoelen
-
De leerlingen hebben kennis van het wereldvoedselvraagstuk en de hierbij
gehanteerde begrippen.
De leerlingen hebben kennis van de verschillende algemene oorzaken en
gevolgen van het wereldvoedselvraagstuk
De leerlingen kunnen hun kennis over de algemene oorzaken en gevolgen
van het wereldvoedselvraagstuk in specifieke gebieden integreren en
toepassen
De leerlingen hebben algemene kennis over de gevolgen van globalisering
voor de handel in voedsel en de voedselzekerheid in de wereld.
De leerlingen hebben specifieke kennis over de gevolgen van globalisering
voor de handel in voedsel en de voedselzekerheid in Europa en
Nederland. De leerlingen kunnen deze kennis integreren en toepassen.
Internationale kader:
Het Wereldvoedselvraagstuk, globalisering en de positie van Nederland
hierin.
Aansluiting bij lesstof en opzet van de lessen:
De projectbijdrage sluit aan bij de ED stof over globalisering en plaatst
globalisering en handel in voedsel in een breder perspectief.
Lesstof:
-
Hoofdstuk 4 uit het HAVO boek “Wereld”: Globalisering, landbouw en
landschap. (2 lesweken)
Gedeelten van hoofdstuk 4 uit het VWO boek “Wereld”: het
wereldvoedselvraagstuk. Dit voor HAVO bewerkt en in powerpoint
presentatie (1 lesweek)
Afsluiting in projectweek:
Groepen:
-
Documentaire “De toekomst van ons voedsel: landbouw of laboratorium”
(50 Minuten). * Voor alle leerlingen.
Individueel:
-
-
Werken aan Google Earth opdracht over het wereldvoedselprobleem:
toelichting op school en uitwerking thuis. Insturen tot deadline via Teletop
(30 minuten). * Alleen voor AK leerlingen.
Werken onder toezicht op school aan de Casequest “Is er in Nederland
sprake van voedselzekerheid”? (50 minuten). * Alleen voor AK leerlingen.
Werken onder toezicht op school aan een eigen antwoord op de vraag die
in de documentaire “ De toekomst van ons voedsel” wordt gesteld. (30
minuten). * Voor alle leerlingen.
Toetsing:
Hoofdstuk 4 uit het HAVO boek “Wereld” wordt in de VTT van periode 3
getoetst (70% van het VTT cijfer). Voor de leerlingen met aardrijkskunde
zijn de Casequest en het antwoord op “De toekomst van ons voedsel”
verplichte onderdelen (30% van het VTT cijfer). Het tijdig inzenden van
de Google Earth opdracht is een voorwaardelijk onderdeel.
Materialen en kosten (enkel in de projectweek)
-
Lokaal met smartboard voor de documentaire en de toelichting op de
Google Earth opdracht. Afhankelijk van het aantal leerlingen.
Lokaal en atlassen voor de uitwerking van de andere opdrachten.
Afhankelijk van het aantal leerlingen.
Verantwoordelijke docenten en begeleiding:
Voor het aardrijkskunde onderdeel: Franka Cobben
Begeleiding
-
Voor de begeleiding tijdens de film en het uitwerken van de opdrachten:
collega’s (AK).
Voor de toelichting op de Google Earth opdracht, de documentaire en de
overige opdrachten: Franka Cobben
CKV:
Uitvoering: Periode 1 Havo-4:
Vakoverstijgend met de vakken Nederlands, Engels, Frans en Duits
In het kader van het Comenius project Le soleil
Kunstzinnige vorming zit in het uitvoeren van de opdracht.
Beoordeling door Ckv docent als een HD
In de projectweek maken de leerlingen een keuze uit de volgende opdrachten:
1. Maken van een logo voor het thema De Zon van het Comeniusproject. Hier
zit vanuit het Comeniusproject ook een prijs aan vast!
2. Maken een illustratie bij een typisch Nederlands zomerverhaal.
3. Maken van een gedicht in het Nederlands, Frans, Duits of Engels met als
thema de zon. Op de achtergrond van het gedicht komt een illustratie in
rood, oranje en geel.