Overstap van vmbo-tl naar havo-4

Overstap van vmbo-theoretische leerweg (tl) naar havo-4
Wat is kenmerkend voor het beleid t.a.v. de overstap vmbo-havo op de Pieter Zandt sg.?
- Leerlingen die kansrijk zijn, moeten de mogelijkheid krijgen over te stappen naar de havo.
- Leerlingen worden op deze overstap voorbereid.
- Er is regelmatig overleg tussen de betrokkenen van het vmbo en de havo (teamleiders, decanen
en mentoren) om de overstap zo kansrijk mogelijk te maken.
- Eventuele hindernissen worden opgespoord en waar mogelijk opgelost.
Al gedurende een aantal jaren is er regelmatig overleg over de aansluiting tussen havo-4 en vmbo-tl.
Overeenkomstig het landelijke beeld blijkt dat ook onze overstappende leerlingen dit als een forse
overgang zien. Dat lukt dus ook niet iedereen. Het zittenblijf-percentage in havo-4 schommelt de
afgelopen 3 jaar tussen de 10 en 13 %. Het percentage van het deel dat vanuit het vmbo instroomt,
beweegt tussen de 26 en 38%. Een fors verschil dus en dat ondanks de genomen maatregelen.
Om de kansen van deze leerlingen te vergroten is er in het 4e leerjaar van het vmbo een zogenoemde
TL+ klas gevormd.
De leerlingen in deze klas krijgen voor de vakken Duits, Engels en wiskunde per vak 1 uur extra per
week.
Daarnaast wordt er geprobeerd op een hoger niveau les te geven en meer zelfstandigheid te vragen van
de leerlingen, bijvoorbeeld in het bestuderen van idioom.
In een gesprek met de leerlingen die de overstap gemaakt hadden, werd het volgende
geconstateerd:
- Het probleem zit hem niet zozeer in hiaten in de lesstof. Het probleem zit hem wel in het
hogere tempo, de hogere moeilijkheidsgraad (zowel leerlingen als docenten geven dit aan) en
de noodzaak om aanzienlijk meer werk zelfstandig te doen (zowel op school als thuis). Dit
verschil is inherent aan het niveauverschil tussen havo en vmbo.
- Verder is er nog een aantal vakspecifieke zaken, waarbij er door middel van maatwerk in de
periode tussen het examen vmbo eerste tijdvak en de grote vakantie achterstanden worden
weggewerkt.
Toelatingscode overstap van vmbo naar havo op de Pieter Zandt sg.:
Vanaf augustus 2012 moet iedere school een zogenoemde toelatingscode formuleren. Aan de eisen,
die een school aan de zich aanmeldende leerlingen stelt, worden grenzen gesteld. Een onderzoek naar
deze grenzen wijst uit dat we op de Pieter Zandt sg. al werken in lijn met wat men nu eist. We hoeven
onze praktijk dus niet aan te passen.
Op welke wijze hanteren wij deze grenzen?
- Een vroegtijdig toelatingsgesprek. In vmbo-3 worden potentiële kandidaten voor de TL+ klas
gescreend; zij krijgen een intelligentietest. Als na deze selectie de docenten ook nog een
voldoende motivatie vaststellen, worden deze leerlingen in het 4e leerjaar geplaatst in de
TL+ klas.
- In januari wordt er specifieke voorlichting aan deze groep leerlingen gegeven. De decaan, de
teamleider van de havo en een aantal ex-vmbo-leerlingen, die inmiddels in havo-4 zitten, gaan
met de leerlingen in gesprek.
-
-
-
-
-
De decaan van het vmbo bepaalt na gesprekken met de leerlingen en de mentor in februari
welke leerlingen in principe in aanmerking komen voor de overstap. Daarbij zijn een aantal
dingen bepalend:
o De cijfers op dat moment, de werkhouding en getoonde motivatie van de leerling.
Na de examenuitslag in juni vindt er een gesprek plaats tussen de decaan van het vmbo en de
teamleider van de havo over de definitieve aanmelding van de leerlingen. Daarbij worden de
resultaten van de leerlingen in het oordeel betrokken.
De al aangemelde leerlingen die gemiddeld een 6.8 of hoger scoren, zijn sowieso toegelaten.
Leerlingen die hier niet aan voldoen, worden apart beoordeeld. Als de prestaties van deze
leerlingen niet duidelijk afwijken, en er is een gegronde verwachting dat er voldoende
perspectief is, of er zijn andere bijzondere redenen, dan worden deze leerlingen ook
toegelaten. In de praktijk leidt dit nooit tot controverses.
Soms komt het voor dat leerlingen die niet in de TL+ klas zitten, zich alsnog aanmelden. Als
deze leerlingen aan de cijfereis voldoen, en kunnen motiveren waarom zij naar de havo willen,
dan is er ook voor deze categorie in principe de mogelijkheid.
Soms komt het voor dat een leerling uit een andere vmbo-school zich aanmeldt. Voor die
leerling gelden dezelfde eisen als voor de categorie hierboven.
Wij hanteren in havo-4 voor leerlingen die afkomstig zijn uit het vmbo dezelfde
doublureregels als voor leerlingen die afkomstig zijn uit havo-3. Dat wil zeggen dat leerlingen
die niet aan de overgangsnormen voldoen, in principe mogen doubleren. De hoofdlijn is echter
dat doublerende leerlingen in havo-4 verder gaan in het mbo (gemiddeld 75% van de
doublerende leerlingen). Dat geldt in versterkte mate voor ex-vmbo-leerlingen. Er moet een
duidelijk perspectief zijn, wil het zin hebben om het jaar over te doen; anders is het risico
groot dat er twee jaar later nog geen diploma in ontvangst genomen kan worden. In overleg
met de leerlingen wordt er uiteindelijk een beslissing genomen.
Notitie van Ad Brand, teamleider havo
27 april 2012