Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie

Masterproef‐suggesties – Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie (CLW) VERSIE – 03/11/2014 Website: http://logica.ugent.be/centrum/ Prof. dr. Joke Meheus E‐mail Telefoon [email protected] 09 264 37 86 Onderzoeksgebieden
Logica en Wetenschapsfilosofie Thema’sWetenschapsfilosofie
 Toepassing van recente wetenschapsfilosofische modellen van creativiteit voor het begrijpen van specifieke uitvindingen (telefoon, stoommachine, vliegtuig, ...)  Wetenschappelijke creativiteit en het bouwen van instrumenten; wat is de rol van (nieuwe) instrumenten in creatieve processen; en omgekeerd, wat is de rol van creativiteit bij het bouwen van instrumenten; welke specifieke kenmerken vertonen creatieve processen op dit gebied; hoe zijn ze te beschrijven.  Toetsing van enkele centrale wetenschapsfilosofische hypothesen in verband met ontdekking en creativiteit in het domein van de kunsten.  Bruikbaarheid van recente wetenschapsfilosofische modellen over probleemoplossen voor het begrijpen van creativiteit bij kinderen.  De bruikbaarheid van recente wetenschapsfilosofische modellen over creativiteit voor het begrijpen van `moral problem solving' en `moral reasoning'.  De rol van gedachtenexperimenten in specifieke types van creatieve processen.  De rol van cognitieve, esthetische, ethische, ... waarden in wetenschappelijke ontdekkingsprocessen; welke specifieke functie vervullen zij als inperkingen van een probleem; wat gebeurt er indien ze in conflict komen met andere inperkingen; onder welke voorwaarden maken zij een probleemoplossingsproces irrationeel; ...  Analogieen en conceptuele verandering: theoretische en empirische studie.  Analyse van het verschijnsel van de `multipele ontdekkingen'. MAP‐suggesties Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie / p. 1 
Wetenschap en pseudo‐wetenschap: recente invalshoeken. Verschillen met betrekking tot creativiteit en ontdekking. Lopende en recent begeleide onderwerpen Thema’sLogica
 Onderzoek naar de karakteristieken van ontdekkingslogica's.  Ontwerp van een specifieke `diagram‐logica'.  Modale adaptieve logica's. Toepassing voor het begrijpen en analyseren van morele conflicten. Prof. dr. Erik Weber E‐mail Telefoon [email protected] 09 264 37 85 Onderzoeksgebieden
Wetenschapsfilosofie, Metafysica Thema’sWetenschapsfilosofie
 Causaliteit (betekenis & methodes in verschillende wetenschapsdisciplines)  Wetenschappelijke verklaring  Revoluties, onderzoekstradities, ontwikkeling van theorieën  Wetenschappelijke evidentie (verschillende vormen, gerelateerd aan disciplines en soorten kennis)  Interdisciplinariteit (bv. In de sociale wetenschappen, in de gezondheidswetenschappen)  Sociale organisatie van wetenschap  Wetenschap in een democratische samenleving (o.a. wetenschapsbeleid en de rol van wetenschappelijke experten) Thema’sMetafysica
 Causaal constructivisme en realisme  Mentale/sociale veroorzaking  Methodologie van metafysica: gedachte‐experimenten, regressie‐argumenten, rol van wetenschap in metafysica, wereldbeeldenconstructie Dr. Leen De Vreese E‐mail Telefoon [email protected] 09 264 39 74 Onderzoeksgebieden
Causaliteit en causaal pluralisme; Verklaring en verklaringspluralisme; Scientific Understanding Interdisciplinariteit; Filosofie van de geneeskunde; Filosofie van de psychiatrie Thema’s
 Biomedische wetenschappen en soorten verklaringen.  Biomedische wetenschappen en soorten oorzaken.  Verhouding tussen mechanistische versus probabilistische benadering van causaliteit in de biomedische wetenschappen. MAP‐suggesties Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie / p. 2 




















Scientific understanding in de psychiatrie en DSM. Scientific understanding en onverklaarde ziektebeelden. Medische beslissingen bij gebrek aan scientific understanding (vb. bij onverklaarde (psychiatrische) aandoeningen.) De invloed van techniek op scientific understanding in de geneeskunde. Medische wereldbeelden (vb. reductionisme vs. holisme, cf. strikt medisch model vs. biopsychosociaal model). Interdisciplinariteit binnen de biomedische wetenschappen. Interdisciplinariteit tussen biomedische wetenschappen en niet‐biomedische disciplines. Analyse van het debat rond het ziekteconcept. Analyse van de historische verschuivingen in ons begrip van bepaalde ziektebeelden en beïnvloedende factoren: gevalsstudie. Kritische analyse van evidence‐based medicine of evidence‐based psychiatry (EBM en waarden, EBM en tacit knowledge, EBM en causale mechanismen, ...) Geneeskunde als wetenschap vs. geneeskunde als kunst. Doelen en limieten van de geneeskunde als wetenschap. Wat is "vooruitgang" in de geneeskunde? Medicalisering. Hoe de geneeskunde omgaat met lijden en dood. Statuut van de psychiatrie ten opzichte van somatische geneeskunde: verschillen, gelijkenissen, specifieke kenmerken. Waardegeladenheid van DSM. Het probleem van toenemend gebruik van psychofarmaca. "Trends" binnen geneeskunde of psychiatrie. Gevalsstudies in het kader van één van bovenstaande thema's. ... dr. Dingmar van Eck E‐mail [email protected] dr. Raoul Gervais E‐mail Telefoon [email protected] 09 264 39 74 Onderzoeksgebieden
Wetenschapsfilosofie, filosofie van de geest, filosofie van de psychologie & cognitiewetenschappen Thema’swetenschapsfilosofie
 Verklaring en causaliteit  (Natuur)wetten  Realisme, pragmatisme, instrumentalisme  Functionele en mechanistische modellen  Waarden en rationaliteit in wetenschap MAP‐suggesties Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie / p. 3 Thema’sfilosofievandegeest
 Mentale causaliteit  Superveniëntie en identiteit  Bewustzijn  Reductionisme en emergentie  Internalisme en externalisme  Behaviorisme, functionalisme  Computationele, connectionistische en dynamische benaderingen Thema’sfilosofievandepsychologie/cognitiewetenschappen
 Model‐verklaringen van cognitieve processen/capaciteiten  Inter‐theoretische/‐disicplinaire relaties dr. Rogier De Langhe E‐mail Telefoon [email protected] 09 264 39 79 Onderzoeksgebieden
Filosofie en economie Dr. Anton Froeyman E‐mail [email protected] Onderzoeksgebieden
Flosofie van de menswetenschappen, continentale ethiek (de ander) & politieke filosofie, cultuurfilosofie, Filosofen: Levinas, Cassirer, Buber, Foucault, Mouffe, Ankersmit Thema’s
Onderstaande onderwerpen zijn voorbeelden, combinaties van verschillende onderwerpen of nieuwe voorstellen zijn ook altijd welkom. FilosofievandeMenswetenschappen
 Hermeneutiek: hoe de ander te begrijpen? Analyse van klassieke hermeneutek (Dilthey, Gadamer), poststructuralistische kritiek (Derrida)  Literaire elementen in non‐fictie: analyse van werken uit geschiedschrijving, anthropologie,… eventuele vergelijking met fictie  Definitie en hedendaagse relevantie van substantiële/speculatieve geschiedfilosofie (filosofische reflective over geschiedenis al seen process).  De Historische Ervaring/Presence, een legitiem concept?  Ethiek van representatie  Historische controverses en debatten, het nut van geschiedenis en de historicus, debatten rond herinnering en herdenking,…  Representatie van geschiedenis buiten de academische wereld: documentaires, films, re‐
enactment, games,… MAP‐suggesties Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie / p. 4 ContinentaleEthiek
 Relevantie van Literatuur voor Ethiek (Nussbaum)  Analyse van onze ethische verhouding tot de ander  Levinas vs Derrida vs Zizek vs Badiou over de ander, multiculturalisme en ethiek  De oorsprong van de filosofie van de Ander: Hermann Cohen, Gabriel Marcel,…  Toepassing: representative van de ander in literatuur, films, media,…  Tijd en de Ander in de Talmoedische geschriften van Levinas  Hedendaagse, post‐foundationalistische politieke filosofie: dissensus vs consensus, kritiek van Mouffe op Rawls,.. Cultuurfilosofie
 relevantie van taal en mythe in de filosofie van Ernst Cassirer dr. Jeroen Van Bouwel E‐mail Telefoon [email protected] 09 264 37 85 Onderzoeksgebieden
Filosofie van de sociale wetenschappen; filosofie van de economie; sociale ontologie sociale epistemologie (Fuller, Longino, Kitcher, ...); wetenschapsstudies en wetenschapskritiek (feminisme, multiculturalisme, neomarxisme, ...); sociale en politieke filosofie (democratie, Habermas, Mouffe, Dewey, Rorty, ...) Thema’s
Filosofievande(sociale)wetenschappen.
 Objectiviteit, waarden en partijdigheid in de (sociale) wetenschappen  Methodologisch individualisme  Causaliteit en verklaringspluralisme in de verschillende sociaal‐wetenschappelijke disciplines.  Interdisciplinariteit in de sociale wetenschappen.  De idee van een eengemaakte historische sociale wetenschap (in de 1930s, 1970s, ...)  Perspectivisme en pluralisme in de sociale wetenschappen.  Pragmatisme (in de theorie van internationale betrekkingen, sociologie, ...)  Filosofie van de Economie (pluralisme, heterodoxie, behavioral economics, ...)  Filosofie van de Internationale Politieke Economie en Theorie van Internationale Betrekkingen  ... Vraagstukkenuitdesocialeontologie.
 Individualisme, atomisme, collectivisme en holisme.  Collectieve intentionaliteit.  Collectief handelen  Emergentie, supervenientie, .... Vraagstukkenuitdesocialeepistemologie.
 Aggregatie vs. deliberatie in de wetenschappen MAP‐suggesties Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie / p. 5 





Modellen van consensusvorming Helen Longino's sociale epistemologie. Wat is 'collectieve kennis'? Wat zijn kennisinteresses en wat is hun impact op wetenschapsbeoefening? Experten en epistemische autoriteit. Kennissociologische onderwerpen: over de intellectueel, de expert, wikipedia ... . Wetenschapsstudiesenwetenschapskritiek.
 Wetenschap en democratie (bij bijv. Philip Kitcher, Mark Brown, e.a.).  Wetenschapskritiek vanuit neo‐marxistische hoek.  Feministische invalshoeken.  Wetenschap en multiculturalisme.  Wetenschapsbeleid.  Wetenschapssociologische topics, wetenschapseconomie, ... . Wetenschapsgeschiedenis
 De opkomst van de ‘liberale’ natie‐staat en de sociale wetenschappen.  Sociale wetenschappen tijdens de Koude Oorlog. Figurenenstromingeninde20ste‐eeuwsewijsbegeerte.
 Frankfurter Schule  Jürgen Habermas  Otto Neurath  Jon Elster  Philip Pettit  John Dewey  Richard Rorty  James Bohman  Hedendaagse sociale (vb. actor‐network theory) en politieke theorie (vb. deliberatieve democratie, agonistisch pluralisme). Vergelijk 'oorlogsboeken' (geschreven tijdens WO II), bijv., Open Society and Its Enemies (Karl Popper) & Dialektiek der Verlichting (Max Horkheimer en Theodor Adorno) & Capitalism, Socialism, and Democracy (Joseph Schumpeter) & The road to serfdom (Friedrich von Hayek). dr. Frederik Van De Putte E‐mail Telefoon [email protected] 09 264 39 52 Onderzoeksgebieden
Normativiteit, deontische logica’s, redeneren MAP‐suggesties Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie / p. 6 Thema’sFilosofie
 onzekerheid in normatief redeneren (zie Sven Ove Hansson, "The Ethics of Risk"), vraag hoe gangbare theorieën (utilitarisme, deontische ethiek, deugd‐ethiek, ...) kunnen aangepast worden om met onzekere gevolgen van handelingen om te gaan  prioriteiten: onderzoek naar de notie "prioriteit", descriptief/normatief onderzoek naar de ontwikkeling en toepassing van prioriteiten, met bijzondere aandacht voor de rol van prioriteiten in defeasible (herzienbaar) redeneren en het omgaan met conflicterende informatie.  belief revision: werk van Levi rond herzien van opvattingen. Thema’sLogicaenfilosofie
 deontische logica: discrepantie tussen (a) opvatting dat normen geen waarheidswaarde hebben (niet waar of vals kunnen zijn), en (b) gangbare aanpak in deontische logica, waarbij over normen gesproken wordt alsof ze wel een waarheidswaarde hebben.  deontische logica: statuut van normatieve conflicten, onderscheiden van verschillende soorten, case‐studies, etc; vergelijking met formele aanpak(ken) van deze conflicten.  actie‐logica's versus filosofie van actie: vergelijking van (a) formele logica's waarin acties en/of hun gevolgen en voorwaarden worden uitgedrukt, (b) filosofische discussies rond het concept van actie (en de relatie met intenties, opvattingen, doelen, verlangens, ...).  deontische logica: discussie over moreel particularisme en rol van logica hierin (zie o.a. Dancy, Horty, Parent) Thema’sLogica
 deontische logica: formele aanpakken van bepaalde ethische problemen, normatief redeneren, normatieve conflicten en/of paradoxen.  actie‐logica's: vergelijking van de twee meest gangbare aanpakken om acties in formele logica's te behandelen, m.n. dynamische logica's en stit‐logica's. Recent is er veel interesse rond de combinatie van beide aanpakken, die veel nieuwe vragen doet rijzen.  niet‐monotone logica: vergelijking van adaptieve logica's met circumscription (John McCarthy), wat voor‐ en nadelen zijn van beide formalismen, wat is hun geschiedenis, wanneer kan men het ene reduceren tot het andere, etc.  niet‐monotone logica: vergelijking van adaptive logica's met default assumption consequence relations (David Makinson), wat voor‐ en nadelen zijn van beide formalismen, wat is hun geschiedenis, wanneer kan men het ene reduceren tot het andere, etc.  niet‐monotone logica + actie‐logica: combinatie van beide, met het oog op redeneren over de te verwachten gevolgen van bepaalde acties.  belief revision: diverse formele aanpakken van het herzien van opvattingen en theorieën, met bijzondere aandacht voor aanpakken die inconsistente (of in een ander opzicht abnormale) opvattingen toelaten. MAP‐suggesties Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie / p. 7