15. managing knowledge
advertisement
Hoofdstuk 12 Kennismanagement: kennisverwerking en kunstmatige intelligentie 12.1 © 2002 by Prentice Hall Na dit hoofdstuk ben je in staat om: • te bepalen hoe belangrijk kennismanagement is in moderne organisaties; • de toepassingen te beschrijven die het meest geschikt zijn voor het distribueren, maken en uitwisselen van kennis in de onderneming; • de rol van kunstmatige intelligentie in kennismanagement te evalueren; * 12.2 © 2002 by Prentice Hall Na dit hoofdstuk ben je in staat om: • te demonstreren hoe organisaties expertsystemen en casusredeneringen (casebased reasoning) kunnen gebruiken om kennis te vergaren; • te verklaren hoe organisaties neurale netwerken en andere intelligente technieken kunnen gebruiken om hun kennisbasis te vergroten * 12.3 © 2002 by Prentice Hall Managementuitdagingen • Kennismanagement in de organisatie • Informatie en kennisverwerkingssystemen • Kunstmatige intelligentie • Andere intelligente technieken * 12.4 © 2002 by Prentice Hall Kennismanagement in de organisatie Kennismanagement: systematisch en actief managen en ontwikkelen van kennisbronnen in een organisatie * 12.5 © 2002 by Prentice Hall Kennismanagement in de organisatie Kennismanagement: Organisatorsiche leermechanismen Processen voor het opbouwen, verzamelen, onderhouden en verspreiden van kennis Chief knowledge officer (CKO) Digitale onderneming: substantieel gebruik van informatietechnologie vergroot het vermogen om op de omgeving te anticiperen en reageren * 12.6 © 2002 by Prentice Hall Kennismanagement in de organisatie Kennismanagement: Kantoorsystemen Kennisverwerkingssystemen Groepssamenwerkingssystemen Kunstmatige-intelligentiesystemen (KI) * 12.7 © 2002 by Prentice Hall Informatie en kennisverwerkingssystemen Informatieverwerking: werk bestaat voornamelijk uit het ontwikkelen en verwerken van informatie Gegevensverwerkers: mensen die het papierwerk binnen de organisatie verwerken en verspreiden Kennisverwerkers: mensen die producten of diensten ontwikkelen of die nieuwe kennis voor een organisatie ontwikkelen * 12.8 © 2002 by Prentice Hall Kennismanagement en informatietechnologie Netwerken Databases Kennis uitwisselen Groepssamenwerkingssystemen Kantoorsystemen Kunstmatigeintelligentiesystemen Kennisverwerkingssystemen Kennis verzamelen en codificeren 12.9 Kennis verspreiden Processors Software Kennis ontwikkelen © 2002 by Prentice Hall Rollen van kantoren • Coördineert het werk van plaatselijke professionals en informatieverwerkers • Coördineert werk op verschillende niveaus en functies • Koppelt de organisatie aan de externe omgeving * 12.10 © 2002 by Prentice Hall Kantoorsystemen Documentbeheer: • • • • • 12.11 Creëeren Opslaan Zoeken Verspreiden Technologie: tekstverwerking, desktop publishing, document imaging, web publishing, workflowbeheer * © 2002 by Prentice Hall Kantoorsystemen Planning: Voor individuen en groepen: • Elektronische agenda’s • Groupware • Intranetten * 12.12 © 2002 by Prentice Hall Kantoorsystemen Communicatie: Verzenden, ontvangen, beheren: • Spraak • Digitaal • Documenten • Technologie: e-mail, voicemail, digitale antwoordapparaten, groupware, intranetten * 12.13 © 2002 by Prentice Hall Kantoorsystemen Gegevensbeheer: Werknemers, klanten, leveranciers: • Desktopdatabases • Spreadsheets • Gebruikersvriendelijke interfaces met de mainframedatabase * 12.14 © 2002 by Prentice Hall Kantoorsystemen Gegevensbeheer: • Document-imagingsystemen: systemen converteert documenten en afbeeldingen naar digitaal formaat (bijv. optical character recognition, microfiche) • Jukebox: opslagapparaat voor cd-roms en andere optische schijven • Indexserver: imaging-systeem om documenten op te slaan * 12.15 © 2002 by Prentice Hall Kennis ontwikkelen Kennisverwerkingssystemen: Informatiesystemen die kennisverwerkers ondersteunen bij het ontwikkelen en integreren van nieuwe kennis in de organisatie * 12.16 © 2002 by Prentice Hall Kennis ontwikkelen Kennisverwerkers: • De kennis in de organisatie up-to-date houden: technologie, wetenschap, ideeën, kunst • Interne consultants op hun vakgebied • Veranderingsagenten: evaluatie, ontwikkeling, promotie van veranderingsprojecten * 12.17 © 2002 by Prentice Hall Kennis ontwikkelen Kennissystemen: • CAD/CAM: Computer Aided Design/ Computer Aided Manufacturing: biedt nauwkeurige controle over het industrieel proces en productie • Virtual reality: interactieve software voor het creëren van fotorealistische simulaties van echte objecten (Virtual Reality Modeling Language: VRML) * 12.18 © 2002 by Prentice Hall Kennis ontwikkelen Kennissystemen: • Investment-werkstations: geavanceerde pc’s die worden gebruikt door financieel specialisten, voor het analyseren van financiële transacties en het beheren van portfolio’s * 12.19 © 2002 by Prentice Hall Kennis delen Groepssamenwerkingssystemen: • Groupware: mogelijkheden tot interactieve samenwerking, goedkeuring van documenten • Intranetten: goed voor relatief stabiele informatie op een centrale opslagplaats • Teamware: groepssamenwerkingssoftware voor teamprojecten * 12.20 © 2002 by Prentice Hall Mogelijkheden van groupware • • • • • • • 12.21 Publicatie, kopiëren Discussielijsten Documentbeheer Workflowbeheer Beveiliging Draagbaarheid Applicatieontwikkeling * © 2002 by Prentice Hall KI Kunstmatige-intelligentiesystemen (KI): KI: computergebaseerde systemen waarmee een taal kan worden geleerd, taken kunnen worden uitgevoerd, apparatuur kan worden bediend, menselijke expertise kan worden gesimuleerd en beslissingen worden genomen * 12.22 © 2002 by Prentice Hall KI KI-familie Kunstmatige intelligentie Natuurlijke taal 12.23 Robotica Perceptuele systemen Expertsystemen Intelligente machines © 2002 by Prentice Hall KI Zakelijke interesse in KI • Expertise bewaren • Kennisbasis ontwikkelen • Mechanisme niet onderhevig aan gevoelens, moeheid, zorgen of crises • Nemen routematige en saaie taken over • Vergroten de kennisbasis * 12.24 © 2002 by Prentice Hall KI Expertsystemen Kennisintensief programma dat menselijke expertise op specifieke kennisgebieden verzamelt * 12.25 © 2002 by Prentice Hall KI Expertsystemen • Kennisbasis: model van menselijke kennis • Regelgebaseerd expertsysteem: KI-systeem, gebaseerd op de IF-THENconstructie, regelbasis: verzameling IF-THEN-feiten • Kennisraamwerk: kennis die in blokken is gebaseerd op basis van relaties * 12.26 © 2002 by Prentice Hall KI Expertsystemen • KI-shell: programmeeromgeving van expertsystemen • Inference engine: regelbasis doorzoeken – Forward chaining: gebruikt input, zoekt een antwoord in de regels – Backward chaining: begint met een hypothese en zoekt naar informatie totdat de hypothese wordt geaccepteerd of weerlegd * 12.27 © 2002 by Prentice Hall KI Expertsystemen Voorbeelden: • BlueCross BlueShield: geautomatiseerd medisch kredietsysteem • Countrywide Funding Corp.: expertsysteem voor kredieten • Verenigde Naties: salarisberekeningen van werknemers * 12.28 © 2002 by Prentice Hall KI Expertsystemen Beperkingen: • Vaak gereduceerd bij classificatieproblemen • Kunnen groot, uitgebreid en duur zijn • Onderhoud van de kennisbasis is cruciaal • Veel managers vertrouwen deze systemen niet * 12.29 © 2002 by Prentice Hall KI Casusredenering KI gebruikt een database met casussen: • Gebruiker beschrijft probleem • Systeem doorzoekt database naar vergelijkbare gevallen • Systeem stelt meer vragen • Systeem vindt beste oplossing • Oplossing wordt aangepast aan situatie * 12.30 © 2002 by Prentice Hall KI Andere benaderingen Neurale netwerken Fuzzy logic Genetische algoritmen Intelligente agenten * 12.31 © 2002 by Prentice Hall KI Andere benaderingen • Neurale netwerken: software die probeert processen in de hersenen te imiteren • Fuzzy logic: tolereert onnauwkeurige overeenkomsten en gebruikt nietspecifieke lidfuncties • Genetische algoritmen: gebruikt organische modellen om de evolutie van een oplossing te promoten • Hybride KI-systemen: combinaties * 12.32 © 2002 by Prentice Hall KI Intelligente agent Programma met ingebouwde, geleerde kennisbasis voor het uitvoeren van specifieke, herhalende en voorspelbare taken voor: • individuen • zakelijke processen • softwareapplicaties * 12.33 © 2002 by Prentice Hall Hoofdstuk 12 Kennismanagement: kennisverwerking en kunstmatige intelligentie 12.34 © 2002 by Prentice Hall
