MAULID AN

MAWLID AN-NABI *
Geboortedag van de profeet Mohammed – 21 december 2015 (soennieten)
26 december (sjiieten)
Er is niet veel over de geboortedag van de profeet Mohammed bekend. Wat min of meer vaststaat is
het geboortejaar 570. De Koran zelf vermeldt er niets over, waardoor de viering ervan door
orthodoxe theologen niet wordt goedgekeurd. Dat is vooral het geval in Saoedi–Arabië, waar
beklemtoond wordt dat het in de islam niet gaat om de boodschapper, maar om de boodschap (Koran).
In de geschiedenis…
De gewoonte Mohammeds geboortedag feestelijk te vieren zou uit de tijd van de Fatimiden stammen.
Die Egyptische dynastie (969-1171) beschouwde zich verbonden met Mohammed door diens dochter
Fatima. Het is voornamelijk dankzij het volksgeloof, plaatselijke tradities en soefigemeenschappen dat
iets over het feest bekend is. Voor velen heeft de geboortedag een bijzondere heilshistorische
betekenis. Sommigen stellen dat moment zelfs gelijk aan de nacht waarin de eerste openbaring van de
Koran plaatsvond. Het behoort tot de vele verhalen dat aan het eind van de achtste eeuw Mohammeds
geboortehuis in Mekka door de moeder van de toenmalige kalief tot een gebedsplaats werd ingericht,
ten behoeve van de pelgrims.
De mawlid-feesten* breidden zich in de islamitische wereld spoedig uit. Ze vormen sinds het einde
van de dertiende eeuw een vast onderdeel van het religieuze leven in de meeste Noord-Afrikaanse
landen. Vooral in Marokko, aangezien de koningen rechtstreekse nakomelingen zijn van de profeet. In
bepaalde tijden werden zelfs processies en optochten gehouden en geschenken uitgedeeld (Irak, India,
Turkije onder de Osmanen). Ook bestaat het gebruik in die geboortemaand (rabie’ al-awwal, derde
maand van de islamitische kalender) de jongens te laten besnijden. Dat houdt verband met de legende
dat Mohammed als besneden jongen werd geboren. Vogels en wilde dieren zouden met elkaar zijn
gaan wedijveren om voor hem te kunnen zorgen; geesten, mensen, dieren en sterren feliciteerden
elkaar; bomen botten uit en tuinen kwamen tot bloei… Dat soort begeleidende wonderen stootte in de
loop der geschiedenis hoe langer hoe meer op tegenstand van orthodoxe gelovigen. Die willen zich
houden aan de Koranische boodschap en aan wat de profeet en zijn eerste gezellen in praktijk
brachten. Traditiegetrouwe gelovigen worden daarom salafisten genoemd (salafa = voorbeeld). Dat
neemt niet weg dat er in de islamitische wereld heel wat gedichten en liederen werden geschreven, niet
zelden gebruik makend van het beeld van het licht:
‘Een licht dat de hele wereld verlichtte.
Wie naar het zegenrijke licht wordt geleid, is rechtgeleid.’ (Hassan ibn Thabit, 7de eeuw)
‘De hele wereld verzonk in licht
toen Mohammed werd geboren.
Men zag geen zwart aangezicht,
toen Mohammed werd geboren.’
(Yunus Emre,14de eeuw)
‘Rabie’ al-awwal is beter dan de andere maanden,
en - bij God! - hij heeft een lichtende nacht,
met stralende meteoren tussen de horizons.’ (Kadi Ibn ‘Atijja)
De term ‘helder verlichtende lamp’ waarmee Mohammed in Soera 33 vers 46 wordt vergeleken, zal
menig dichter wellicht geïnspireerd hebben. Het oudste boek over de geboorte van de profeet,
toegeschreven aan Ibn Dihya uit de 12de eeuw, draagt trouwens als titel: ‘Het boek der verlichting over
de geboorte van de stralende lamp’.
1
En vandaag?
Ook nu nog wordt die dag in een aantal landen nadrukkelijk herdacht door ondermeer minaretten van
moskeeën extra te verlichten en onderricht te geven over het leven van de Profeet (jeugd, roeping,
boodschap). Teksten worden niet alleen uit de Koran maar vooral uit de hadieth voorgelezen).
Speciale gebeden zijn er niet, behalve in soefigemeenschappen, waar tot laat in de nacht gezongen
wordt. In België beperkt zich de viering tot een preek in de moskee over het leven van de Profeet.
Sommige imams lassen extra duiding in tussen het derde en vierde gebed van die dag. In de huiskring
staan er specifieke gerechten op het menu.
De ouders van Mohammed heten Abd’allah (abd = dienaar) en Amina.
* Mawlid = geboortefeest
Nabi = profeet
Bron: Het islamitische jaar. Kalender en feesten
Annemarie Schimmel, Ten Have, Baarn, 2003
Graftombe van de profeet Mohammed in Medina.
2