Mohammed - Jart Voortman

Toelichting
het leven van Mohammed
De tekst die ik heb samengesteld is gebaseerd op de biografie van Ibn Ishaak, zoals die
vertaald is door Wim Raven. In de overlevering kom je veel fantastische verhalen tegen. Ik
heb geprobeerd een historische kern vast te stellen. Uiteraard kunnen we hierover geen
volledige zekerheid hebben.
Ik keek naar boven… en daar was Djibriel… en hij zei: ‘Mohammed! Jij bent de gezant van God en ik ben
Djibriel’… Toen wilde ik mijn gezicht van hem afwenden, maar waar ik ook keek aan de horizon, overal zag
ik hem weer….
* Hoe geloofwaardig vind je deze overlevering?
Ibn Ishaak vervolgt met de vertelling dat Chadiedja Mohammed naast zich laat zitten.
Mohammed ziet dan nog steeds de engel Gabriel. Daarna verleid Chadiedja Mohammed en is
Djibriel weg. Conclusie van Chadiedja: dit is een engel en geen Satan.
* Wat zijn de belangrijkste gebeurtenissen in Mohammeds leven, waar dit gedeelte
naar verwijst?
570
geboren; vader sterft
576
moeder sterft. Mohammed trekt in bij Aboe Talib
595
trouwt met de welgestelde Chadidsha
Mohammed begint te mediteren
--
Eerste openbaringen
622
Vertrek naar Medina
624
Slag bij Badr
630
Inname van Mekka
632
dood van Mohammed
de verspreiding van de Islam
Dit gedeelte is gebaseerd op het boek van Ibn Warraq uit de literatuurlijst.
De levensstijl van Moslims
de salat
Bij ‘de grote wassing’ kan opgemerkt worden: na geslachtsgemeenschap, voor mannen een
zaadlozing en voor vrouwen de menstruatie, moet men zich ritueel reinigen. Als dit in een
openbaar badhuis gebeurt kan dit schaamte oproepen. Ook het verschonen van luiers
veroorzaakt onreinheid. Zo blijf je voortdurend bezig je te wassen en dat is des te meer
onaangenaam als anderen dat kunnen interpreteren als reiniging na seksueel verkeer (Henk
Driessen, In het huis van de Islam, 160,161)
de hadj
Belangrijk voor Moslims is het geloof dat Abraham zijn zoon Ismael geofferd op de Kaaba en
dat de Kaaba door Abraham zou zijn gebouwd.
PEGO ASO 2e graad m&sislamhandreiking, www.jartvoortman.be versie juli 2008
1
Historisch is de volgende versie waarschijnlijker. Clemens van Alexandrië schrijft dat in
Arabië stenen worden aanbeden. De aanbidding van de zwarte steen was dus een vorm van
animisme. De rituelen van het omlopen rond de Kaaba en het heen en weer lopen tussen asSafa en al Marwa hebben dus later door Mohammed een islamitische duiding gekregen.
andere voorschriften
Wat betreft het verbod op alcohol: over het drinken van wijn bevat de Koran een
tegenstrijdigheid. In 16:69 wordt de wijn geprezen als een teken van Gods genade. In 5:92
wordt het verboden om wijn te drinken (vgl 2:216; 4:46)
Het verbod op varkensvlees vinden we in 5:3 en 6:145 (zie ook 2:173; 16:115).
De Koran
Mohammed en de Bijbel
Dit gedeelte is grotendeels gebaseerd op het boek van Attema, De Koran en de Bijbel.
Farao, Haman en de toren van Babel zijn uiteraard drie bijbelse verhalen uit heel
verschillende tijdperken, die hier met elkaar worden vermengd.
Over Maria.
De vertelling dat Maria in de tempel opgroeide en op wonderbaarlijke wijze gevoed werd,
wijkt nogal af van de Bijbel.
Merk op wat Jezus vanuit de wieg zegt tegen de omstanders. In de evangeliën komen we
nergens iets tegen over zakat en de salaat. Mozes, Abraham en Jezus zijn in de Koran
verwisselbare persoonlijkheden. Uiteindelijk zeggen ze hetzelfde als Mohammed.
Vergelijk het citaat in het vervolg over de neerzending van de Tora en het Evangelie. Hierin
wordt aangenomen dat Jezus ons een boek heeft geopenbaard.
* Welk misverstand is hier over de triniteit?
De Koran veronderstelt dat de triniteit God, Jezus en Maria omvat. De Koran veronderstelt de
lichamelijke verwekking van Jezus door God (112:1-4).
Zie verder bijlage
moeilijke punten
islam en geweld
Toegevoegd kan hier nog worden de regel van Takfir. Dat betekent dat het mogelijk is om
andere moslims als ongelovigen aan te merken. En als ze afvallig zijn dan kunnen ze ook
gedood worden.
Algemeen bekend is verder de voorstelling, dat het martelaarschap in de Islam direkt
toegang geeft tot de hemel.
islam en de vrouw
Op de kwestie van de sluier ben ik verder niet ingegaan.
Veel moslims zien het als een verplichting maar vanuit de Koran is het niet eens zo
duidelijk aantoonbaar. Er staat in de Koran (o.a. 33:59) dat de vrouw als ze buiten is haar
Zinat moet verbergen. Dat zijn haar sieraden, haar make-up. Het gaat daarbij echter niet om
lichaamsdelen.
Islam en mensenrechten
Dhimmi, dat letterlijk beschermeling betekent, maar een tegenovergestelde bedoeling heeft.
Vergelijk als de mafia zegt: wij willen uw gebouw beschermen, of uw auto, voor een x
bedrag. Het wordt gepresenteerd als bescherming, maar is chantage.
In islamitische landen is dhimmitude gelegaliseerde discriminatie.
PEGO ASO 2e graad m&sislamhandreiking, www.jartvoortman.be versie juli 2008
2
Om het niet te veel te laten zijn is in het materiaal niet ingegaan op de verschillende
stromingen in de Islam: het soefisme, de sjiieten, enz.
Buizingen, 4 juli 2008
Sa de put is derút (fries voor: ah wel, het werk is gedaan!)
Jart Voortman
bibliografie
D.S. Attema De koran, zijn ontstaan en inhoud
Een boekje uit de jaren zestig van prof Attema van de VU te Amsterdam. Zeer gedocumenteerd en in het
geheel niet polemisch.
Frans Hitchinson, Ontmoeting, De Islam binnen de katholieke godsdienstlessen, 2004
Hierin staat onder anderen informatie over rituelen in de Islam.
W. Raven (vertaler), Ibn Ishaak, het leven van Mohammed, Bulaaq Amsterdam, 2000
Dit is de bron waarop alle bespiegelingen over het leven van Mohammed zijn gebaseerd. Absoluut
noodzakelijk om te lezen.
Alfred Guillaume (vert), Ibn Ishaak, The life of Mohammad, Oxford University Press
200417
De volledige versie van hetzelfde boek (meer dan 800 pagina’s)
Wim Raven (vert.), Leidraad voor het leven, de tradities van de profeet Mohammed Bulaaq
20063
Verzameling citaten uit de Hadith. Noodzakelijk om de wereld van de Islam te leren kennen
Ibn Warraq, Why I am not a muslim, Prometheus books New York 1995
Dit boek is bruikbaar als naslagwerk. Alle onderwerpen worden behandeld. Het is dus geen getuigenis, maar
een uitgebreid studieboek. Onder een pseudoniem geschreven.
Nahed Selim, De vrouwen van de profeet, Van Gennep 20053
Een van oorsprong egyptische moslima, die op een zeer fijnzinnige manier alle heikel onderwerpen
aangaande de vrouw bespreekt. Haar sterke kant is dat ze bijzonder nauwkeurig Koranteksten analyseert. Ze
is zelf modern ingesteld en bespreekt heel eerlijk de conflicten die dit oproept ten opzichte van de Koran en
de islamitische traditie. Naar mijn mening is het een teken van moed als iemand zijn eigen geloof zo kritisch
onder de loupe durft te nemen.
Hans Jansen, Zelf Koran lezen, De arbeiderspers 2008
Deze man is polemisch en af en toe ook zeker geestig. Een nuttig boek; er wordt bijvoorbeeld ingegaan op de
tekstgeschiedenis van de Koran.
De schrijver heeft ook een goede website www.arabistjansen.nl
F. Leemhuis (vert.), de Koran, Unieboek, 200713
De best leesbare vertaling van de Koran.
J.H. Kramer (vert.), de Koran, Elsevier, 19786
Meer woordelijke en vaak onbegrijpelijke vertaling van de Koran. Vgl. De Statenvertaling.
PEGO ASO 2e graad m&sislamhandreiking, www.jartvoortman.be versie juli 2008
3
Bijlagen
1 de bronnen van de Koran
Over de bronnen van de Koran is waarschijnlijk nog wel een goed proefschrift te schrijven.
(vgl Ibn Warraq, Why, 63,64).
Volgens de Koran groeide Maria op in de tempel en werd ze door engelen verzorgd (3:37);
dat is ook zo volgens het proto-evangelie van Jacobus (Hennecke, Neutestamentlichen
Apokryphen I):
Maria werd in de tempel als een duif verzorgd en ontving voedsel uit de hand van een engel 8:1.
In het Kindheidsevangelie van Thomas (2:3) maakte Jezus als kind 12 vogels
Zie de knaap is bij de beek; hij heeft leem genomen en twaalf Vogels gemaakt en hij heeft de Sabbat ontwijd
Ook de Koran vermeldt dat Jezus vogels maakte (Soera 5:110)
Bij Irenaeus, Adversus Haereses, (I , 24, 4) bestaat een toespeling over de aanhangers van
de gnosticus Basilides. Zij beweerden dat Simon van Cyrene in plaats van Jezus was
gekruisigd is (zie ook Nag Hammadi VII,2, 55,56). Dat zou kunnen beteken dat Soera
4:155,156 hierop is te herleiden.
PEGO ASO 2e graad m&sislamhandreiking, www.jartvoortman.be versie juli 2008
4
2.
PEGO ASO 2e graad m&sislamhandreiking, www.jartvoortman.be versie juli 2008
5