Het boek is ook verschenen als e-book (ISBN 978-90-451-1741

Lessuggesties bij Dansen tussen golven traangas
Titel: Dansen tussen golven traangas
Auteur: Monique Samuel
ISBN 978-90-451-1725-6
€ 14,99
Het boek is ook verschenen als e-book (ISBN 978-90-451-1741-6, €9,99)
Dansen tussen golven traangas is geschikt voor jongeren van 12 tot ongeveer 16 jaar. Om dit boek
met de thema’s in de klas te behandelen, zijn er tien discussievragen opgesteld. Deze vragen zijn
geschikt om klassikaal te bespreken, maar ook om per groepje/persoon klassikaal te behandelen: de
leerlingen kunnen dan een vraag behandelen, hun visie erop geven waarna de rest van de groep
reageert.
Over het boek
De young-adult roman Dansen tussen golven traangas is diep
geworteld in de Egyptische revolutie. Aan de hand van de
levens van vier jongeren – Samya (15), Abdelrahman (16),
Mohammed (16) en Layla (17) – volgt de lezer de opmars naar
de grote Egyptische volksopstand van 2011 waarbij oudDictator Hosni Mubarak uiteindelijk het veld moest ruimen.
Een boek over een grote historische gebeurtenis dus, maar ook
een klein verhaal over gewone jongeren dat laat zien dat de
verschillen tussen jongeren hier en daar helemaal niet zo groot
zijn.
Het centrale thema in het boek is vrijheid, opgesplitst in vier
dimensies: persoonlijke vrijheid (om te mogen gaan en staan
waar je wilt), politieke vrijheid (vrijheid van meningsuiting,
einde dictatuur), religieuze vrijheid (om in vrijheid geloof te
mogen uiten of belijden, maar ook “afvallig” te zijn) en
seksuele vrijheid (acceptatie homoseksualiteit, interreligieuze
relaties, etc.). Deze thema’s worden niet als zodanig in het
boek uitgespeld, maar zijn verwerkt in een zoektocht voor de vier hoofdpersonages en de lezer. Het
is aan de lezer om te ontdekken met welke vrijheden de personages worstelen en hoe ze daarmee
omgaan. Zo hebben de vier jongeren ieder hun eigen dromen en verlangens, hun eigen angsten en
onzekerheden.
Centraal thema
vrijheid - opgesplitst in persoonlijke, politieke, religieuze en seksuele vrijheid.
Subthema’s
homoseksualiteit, radicalisering, interreligieuze relaties, agnosticisme, activisme, sociale media,
huiselijk geweld, emancipatie, minderheden.
Over de auteur
Monique Samuel (1989) is Egyptisch Nederlands en schrijver,
publicist, Midden-Oosten deskundige en een van de
spraakmakende jonge opiniemakers van Nederland. Als fly-in
correspondent voor o.a. de Groene Amsterdammer reist ze door
het Midden-Oosten en Noord-Afrika waar ze in het hart van
sociale bewegingen, jongerengroepen en revolutionaire
stromingen duikt. Ze blogt actief op www.moniquesamuel.nl.
Het is mogelijk Monique Samuel op school of in de klas uit te
nodigen. Zo kunnen leerlingen met de auteur in discussie gaan,
of kan ze de leefwereld van jongeren in de Arabische wereld en
de grote thema’s nader uitdiepen of bespreekbaar maken. Voor meer informatie of verdere invulling
neem rechtstreeks contact op [email protected] of boek via Schrijvers, School & Samenleving
www.sss.nl.
Tip!
Het leven van Mohammed en de andere personages is o.a. gebaseerd op verschillende jongeren
zoals geporteerd in de VPRO-documentaire: ‘De vrijheid van Tahrir - De revolutie van de jeugd’, die
Monique Samuel over haar naaste vrienden maakte.
Zo toont de documentaire Mouneer, een Egyptische moderne danser die stiekem op daken van
gebouwen oefent omdat dit voor hem op straat te onveilig is. Deze documentaire brengt niet alleen
de personages uit het boek verder tot leven, maar laat ook de dagelijkse omstandigheden van
Egyptische jongeren zien. Een mooie aanvulling op het boek en tegelijk een educatieve kijk over de
grenzen.
De documentaire staat op youtube: https://www.youtube.com/watch?v=wq7YBz3mzw0
(zoek op vrijheid van Tahir).
Discussievragen
1.
Samya is verliefd op Mohammed, maar voorziet direct een groot probleem: hij is moslim. Dit
is in het christendom niet verboden, maar ze weet toch dat haar oom en moeder woedend
zouden zijn als ze erachter zouden komen. Waarom zou ze dat denken? Zouden jullie met
iemand van een ander geloof thuis kunnen komen?
Is dit alleen een religieuze kwestie? Of heeft het ook met cultuur en/of afkomst te maken?
Wat is belangrijker liefde, etniciteit of religie?
[Achtergrond] Binnen de islam mag een islamitische jongen wel met een niet-islamitisch
meisje trouwen (mits ze christelijk of joods is), maar een islamitisch meisje mag alleen met
een moslim in het huwelijk treden.
Mohammed staat het dus eigenlijk vrij om Samya (beter) te leren kennen, maar is evengoed
bang voor spanningen in de straat.
2.
Op een gegeven moment sluit Abdelrahman zich aan bij een “geheime groep” (feitelijk de
Moslimbroederschap) (pag 74.). Waarom sluit Abdelrahman zich bij de groep aan? Kan zijn
land alleen veranderen door religieuze “vernieuwing” of moet religie juist ver van politieke
verandering afblijven?
3.
In landen als Egypte hebben meisjes veel minder bewegingsvrijheid dan jongens, zo blijkt
ook uit de levens van Layla en Samya (pag. 37, 54-57, 58-61, 104/105, 107-109). Ze mogen
niet op zichzelf wonen, kunnen ’s avonds laat niet zonder mannelijke begeleiding over straat
en worden aangemoedigd of gedwongen vroeg te trouwen. Zijn vrouwen in Nederland wel
gelijk aan mannen? Is de emancipatie klaar? En geldt dit evenveel voor alle groepen
vrouwen?
4.
Met welk personage voel jij je het meest verbonden? Samya, Layla, Mohammed,
Abdelrahman. Waarom? Wat herken je van jezelf in hen?
5.
In dit boek komen verschillende vrijheden aan de orde. De vrijheid om te mogen stemmen,
jezelf te zijn, vrij te bewegen, te houden van wie je wil, gelijke kansen te hebben, niet arm te
zijn, etc. Is Nederland vrij? Zijn alle vrijheden hier even goed geregeld? Staan er vrijheden
onder druk? Zo ja, welke?
6.
Op een gegeven moment belandt de Amerikaanse Kimberly op Layla’s blog en beginnen ze
met elkaar te chatten (vanaf pag. 72). Waarom zou Layla daar zo blij mee zijn? Helpt dit
contact haar verder dan haar eigen land te kunnen kijken? Maakt internet de wereld kleiner
of juist groter? En zou de komst van het internet extra belangrijk kunnen zijn voor inwoners
van landen zonder vrijheid en burgers zonder financiële mogelijkheid om te kunnen reizen?
Heeft internet jullie nieuwe dingen geleerd?
7.
Layla weet niet of ze wel in God gelooft (pag. 28-29). Dat is in Egypte een gevaarlijke
uitspraak. Op “afvalligheid” of “blasfemie” staan strenge gevangenisstraffen. Maar er zijn
ook sociale gevolgen. Zo kunnen familieleden een ongelovig familielid afstoten, bedreigen of
zelfs vermoorden. In veel landen is het moeilijk om “ongelovig” te zijn, of een andere religie
aan te hangen dan de sterkst aanwezige. Zo worden er op dit moment wereldwijd tientallen
miljoenen christenen gediscrimineerd, vervolgd, opgedreven en zelfs vermoord. En ook veel
joden voelen zich steeds minder veilig, zelfs in Europa. Zijn we in Nederland “veilig”? Is er
totale godsdienstvrijheid? Durf jij als je gelovig bent daar openlijk voor uit te komen? Of
geloof je juist niet in God en zou je dat overal vrijuit zeggen?
8.
Mohammed droomt ervan moderne danser worden, maar kan dat niet. Hij moet de zaak van
zijn vader overnemen en daarbij worden jongens helemaal niet geacht te dansen.
Mohammed is verliefd op Abdelrahman. Durft hij dit aan zichzelf toe te geven? Waar
worstelt hij nu echt mee? Zou Abdelrahman ook verliefd op hem kunnen zijn? Zo ja, waaruit
blijkt dat? Zou hij die gedachte ooit aan zichzelf toe kunnen staan? Is het mogelijk om homo
te zijn én gelovig?
9.
Uiteindelijk is de grootste vrijheid de vrijheid van denken. Want ook al kunnen we alles
doen, laten, geloven en zeggen wat we willen, als we onszelf die vrijheid niet toestaan zijn
we alsnog gevangenen van onze eigen geest. Welk personage kent de meeste vrijheid van de
geest? Zijn er ook contradicties te vinden in de ruimdenkendheid van de personages? (Denk
bijvoorbeeld aan Layla die heel open en vrij is, maar tegelijk wel wil dat haar broertje met
een moslima trouwt; of aan Mohammed die wel heel kritisch is over de imam, maar zijn zus
geen “goddeloze” kritiek op haar hoofddoek toestaat, pag. 100-103.)?
10.
Mohammed loopt uiteindelijk recht op de politietroepen af en wordt doodgeschoten. Wat
vind je van Mohammeds daad? Zou jij je voor kunnen stellen hetzelfde te doen? En zo ja,
voor wat?