“Juridische aspecten taakherschikking” A. Pfaff, anesthesioloog “Juridische” aspecten taakherschikking • De Wet • De aanpassing financiële regels • Het feitelijke herschikken van VBH (Taakherschikking) • Het doorbreken van weerstanden (Zorgwet, AMvB) Wijziging Wet BIG op 1 januari 2012 • VS’en, PA’s en klinisch technologen hebben gedurende vijf jaar tijdelijk de wettelijke bevoegdheid om zelfstandig bepaalde voorbehouden handelingen te indiceren en te verrichten of eventueel de behandeling te delegeren voor zover dat bij de overgedragen taken hoort. Overgedragen taken (VBH) Taakherschikking # Taakverschuiving Taakverschuiving (taakdelegatie) • Het in opdracht van een arts uitvoeren van werkzaamheden door niet‐zelfstandig bevoegde zorgprofessionals, die voorheen alleen door artsen werden verricht. • Al langer toegestaan binnen de Wet BIG, mits beide partijen overtuigd zijn van de bekwaamheid van de opdrachtnemer en er mogelijkheid is van toezicht en eventuele tussenkomst van de opdrachtgever. • Anesthesie-medewerker, Sedatie Pratijk Specialist Taakherschikking • Betekent het structureel herverdelen van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden, tussen verschillende beroepen, bijvoorbeeld van een arts naar een physician assistant (PA) of verpleegkundig specialist (VS). • is zelfstandig bevoegd • heeft eigen verantwoordelijkheid voor het handelen • is tuchtrechtelijk aan te spreken. Wijziging Wet BIG op 1 januari 2012 • VS’en, PA’s en klinisch technologen hebben gedurende vijf jaar tijdelijk de wettelijke bevoegdheid om zelfstandig bepaalde voorbehouden handelingen te indiceren en te verrichten of eventueel de behandeling te delegeren voor zover dat bij de overgedragen taken hoort. Delegeren en eisen van de wet BIG Vereisten bij opdrachtgever (de arts, VS/PA)(art. 38 Wet BIG): • de opdrachtgever geeft een opdracht om de voorbehouden handeling te verrichten • hij toetst of de opdrachtontvanger bekwaam is; • hij geeft indien redelijkerwijs nodig aanwijzingen; • hij zorgt dat toezicht en de mogelijkheid van tussenkomst verzekerd zijn. Vereisten bij opdrachtontvanger (elke ander)(art. 35 Wet BIG): • de opdrachtontvanger heeft een opdracht van een bevoegde gekregen; • hij acht zichzelf bekwaam; • hij volgt eventuele aanwijzingen op. “Juridische” aspecten taakherschikking • De Wet • De aanpassing financiële regels • Het feitelijke herschikken van VBH (Taakherschikking) • Het doorbreken van weerstanden (Zorgwet, AMvB) Financieële ingrepen per 2015 • De integrale tarieven worden ingevoerd. • DBC‐regelgeving; ook PA’s en VS’en mogen een zorgtraject openen. • VS’en en PA’s, medisch specialisten én instellingen in één budgettair kader. “Juridische” aspecten taakherschikking • De Wet • De aanpassing financiële regels • Het feitelijke herschikken van VBH (Taakherschikking) • Het doorbreken van weerstanden (Zorgwet, AMvB) Wijziging Wet BIG op 1 januari 2012 Voorbehouden handelingen die in aanmerking komen voor herschikking: • Heelkundige handelingen • Endoscopieën • Catheterisaties • Injecties • Puncties • Electieve cardioversie • Defibrillatie • Voorschrijven van UR-geneesmiddelen Welke handelingen vallen concreet onder de nieuwe bevoegdheid ? De voorbehouden handeling ‘onder narcose brengen’ is niet aangewezen als handeling die zelfstandig verricht mag gaan worden Deze handeling kan wel tot het takenpakket van bijvoorbeeld een PA behoren in het kader van taakverschuiving (onder verantwoordelijkheid arts). Welke handelingen vallen concreet onder de nieuwe bevoegdheid ? • Blijkt (vanwege het experimentele karakter) niet letterlijk uit de wet; • Er is ruimte voor interpretatie: wat is wel of niet complex, etc. • Per situatie zal de wettelijke regeling daarom nader uitgewerkt moeten worden door de betrokken beroepsbeoefenaren. . Stap 1. Bepaal om welke beroepsbeoefena(a)r(en) het gaat Stap 2 Bepaal bijdrage van de PA/VS aan het zorgproces Stap 3. Bepaal welke voorbehouden handelingen zelfstandig geïndiceerd en verricht worden Het toekennen van de voorbehouden handelingen gebeurt onder de voorwaarden dat deze handelingen: • op grond van de wet aan de VS/PA zijn toegekend, • vallen binnen het deskundigheidsgebied, • van een beperkte complexiteit zijn, • routinematig worden verricht, • waarvan de risico’s te overzien zijn, • die worden uitgeoefend volgens landelijk geldende richtlijnen, standaarden en daarvan afgeleide protocollen, en • waarbij de VS/PA bekwaam is om de betreffende handeling te verrichten 1. 2. Besluit van 21 december 2011, Staatsblad 2011, 658 (Physician Assistant) en 659 (verpleegkundig Specialist) Wet van 8 februari 2007, Staatsblad 2007, 93, inwerking getreden 1 juli 2007 Landelijk en lokaal zal overeenstemming door alle relevante partijen overeenstemming moeten worden bereikt • Eén van de veronderstelde uitgangspunten bij taakherschikking is dat meer zorg geleverd kan worden voor hetzelfde of misschien minder geld. • Taakherschikking zal van invloed zijn op de inkomens van (vrijgevestigde) medisch specialisten; • Veel emotie, begripsverwarring en verdeeldheid bij het onderwerp taakherschikking • Het is niet alleen aan artsen om te bepalen welke handelingen de PA mag verrichten; dat bepaalt immers de wet ! Projectgroep taakherschikking NVA en PADA Taken en handelingen die binnen het anesthesiologische domein in aanmerking komen voor herschikking Projectgroep taakherschikking NVA en PADA • De PA die anesthesiologische taken uitvoert wordt functioneel aangestuurd vanuit de afdeling anesthesiologie (vakgroep / maatschap) en legt hieraan medisch inhoudelijk verantwoording af. • Anesthesiologen beschikbaar voor consultatie; vakgroep / maatschap anesthesiologie dient concrete voorzieningen te hebben getroffen om, in geval van calamiteiten, ondersteuning te bieden Projectgroep taakherschikking NVA en PADA • De (vakgroep / maatschap) anesthesiologie is medisch inhoudelijk en organisatorisch integraal eindverantwoordelijk voor het gehele anesthesiologische perioperatieve zorgtraject. • Ten aanzien van de werkzaamheden van de PA doet de vakgroep/maatschap dit door het eenduidig opstellen van de kaders waarbinnen de PA werkt, zoals afgesproken op lokaal niveau. Projectgroep taakherschikking NVA en PADA • De (vakgroep / maatschap) anesthesiologie is medisch inhoudelijk en organisatorisch integraal eindverantwoordelijk voor het gehele anesthesiologische perioperatieve zorgtraject. Het begrip eindverantwoordelijkheid hangt samen met de interne organisatiestructuur en heeft als zodanig geen juridische betekenis. Duidelijk moet zijn wie in de organisatie aanspreekbaar is op de aanwezigheid en evaluatie van goede protocollen en samenwerkingsafspraken. Welke handelingen vallen concreet onder de nieuwe bevoegdheid ? • Blijkt (vanwege het experimentele karakter) niet letterlijk uit de wet; er is ruimte voor interpretatie: wat is wel of niet complex, etc. • Per situatie zal de wettelijke regeling daarom nader uitgewerkt moeten worden door de betrokken beroepsbeoefenaren. “Juridische” aspecten taakherschikking • De Wet • De aanpassing financiële regels • Het feitelijke herschikken van VBH (Taakherschikking) • Het doorbreken van weerstanden (Zorgwet, AMvB) Landelijk en lokaal zal overeenstemming door alle relevante partijen overeenstemming moeten worden bereikt • Eén van de veronderstelde uitgangspunten bij taakherschikking is dat meer zorg geleverd kan worden voor hetzelfde of misschien minder geld. • Taakherschikking zal van invloed zijn op de inkomens van (vrijgevestigde) medisch specialisten; • Veel emotie, begripsverwarring en verdeeldheid bij het onderwerp taakherschikking • Het is niet alleen aan artsen om te bepalen welke handelingen de PA mag verrichten; dat bepaalt immers de wet ! Verantwoordelijkheden bij taakherschikking Oude situatie Nieuwe situatie (met PA / VS) Instelling Verantwoordelijk voor kwaliteit van zorg (Kwaliteitswet Zorginstellingen, KWZ) Verantwoordelijk voor kwaliteit van zorg (Kwaliteitswet Zorginstellingen, KWZ) ‘Hoofdbehandelaar’ Arts Arts of PA / VS? medisch inhoudelijke behandeling (door hemzelf) medisch inhoudelijke behandeling (door hemzelf) de regie van de behandeling van de cliënt door de regie van de behandeling van de cliënt door hemzelf en hemzelf en andere specialisten en zorgverleners VoorBehouden Handeling andere specialisten en zorgverleners Arts verantwoordelijk voor de opdracht VBH: PA / VS (voor zover zelfstandig bevoegd) verantwoordelijk voor: de indicatie indicatie VBH de beslissing tot opdracht uitvoeren van de verrichting toetsen bekwaamheid bewaken van grenzen zorgen voor toezicht en tussenkomst randvoorwaarden (protocollen, scholing, evaluatie etc.) Verantwoordelijkheden Zorginstellingen (Kwaliteitswet) • Moeten verantwoorde zorg leveren : • van goed niveau, • doeltreffend en doelmatig, • patiëntgericht verleend en afgestemd op de reële behoeften van de patiënt • Moeten zorgen voor een goede infrastructuur waarbinnen taakherschikking plaatsvindt. • Dienen te bevorderen, eventueel in samenspraak met de beroepsverenigingen, dat de beroepsbeoefenaren goede protocollen en samenwerkingsafspraken maken en deze ook evalueren. Verantwoordelijkheden beroepsbeoefenaar • In de Wet BIG is voor de individuele beroepsbeoefenaar een soortgelijke verplichting geformuleerd (artikel 40). • Welke afspraken men in de professionele zorgverlening ook maakt ten aanzien van de herschikking van taken, aan de eisen van verantwoorde zorg moet te allen tijde voldaan zijn. Verantwoordelijkheden bij taakherschikking • Zorginstellingen • Zorgwet, kwaliteit • Financiering, ziekenhuisbudget • De beroepsbeoefenaar • De eisen van verantwoorde zorg (wet BIG art.40) • De minister • Algemene Maatregel van Bestuur