Oefening 1: gatentekst (57 kb

Het onrecht in de wereldhandel – Gatentekst
Opdracht: Vul de ontbrekende woorden in.
Ontbrekende woorden: subsidies, consumenten, overheden, belastingbetaler, markt,
beleid, vrijwilligers, wereldwinkel, wereldhandel, duurzame ontwikkeling, onrecht,
onderhandelen, alternatief, internationale, marktgiganten, politici.
Oxfam-Wereldwinkels wil eerlijke regels voor de ______________l. Handel is een krachtige
motor voor ____________________________. Maar heel wat boeren in het Zuiden krijgen
geen eerlijke kans op de wereldmarkt. Daardoor leven ze vaak in armoede. OxfamWereldwinkels wil dit ____________ bestrijden.
’t Is oneerlijk
Stel je eens voor; je kan voetballen als de beste. Niemand uit jouw klas heeft jouw talent.
Tijdens de match tegen een school uit de buurt laat je het beste van jezelf zien. Na de
wedstrijd wordt de beker uitgereikt. Je bent klaar om naar het podium te stappen. Maar je
krijgt geen enkele prijs en een andere speler uit je ploeg loopt weg met alle complimenten.
Dat is oneerlijk!
Zo gaat het vaak voor boeren in het Zuiden. Zij zijn de enigen die bijvoorbeeld cacao kunnen
telen. Cacao is nodig om lekkere chocolade te maken. Het klimaat in het Noorden is niet
geschikt om cacao te kweken. Je zou dus denken dat voedselbedrijven met plezier de
boeren in het Zuiden een goede prijs geven voor hun cacaobonen. Toch krijgen deze boeren
geen eerlijke beloning voor hun werk. Terwijl voedselbedrijven wel goed verdienen aan de
cacaohandel. Hoe is dat mogelijk?
Rechtvaardige handel?
In een rechtvaardig handelssysteem zijn er veel bedrijven die strijden met elkaar. Ze willen
allemaal producten kopen van boeren. Ze betalen de boer een mooie som geld, anders
verkoopt de boer aan een ander bedrijf dat hem meer geld geeft. De bedrijven strijden ook
met elkaar om de afgewerkte producten te kunnen verkopen. Ze verkopen hun producten
dus aan een eerlijke prijs, anders kopen de mensen het product bij een ander bedrijf.
Overheden maken regels die ervoor zorgen dat de markt goed draait. Dat betekent dat de
macht van grote bedrijven niet te groot wordt, kleine boeren genoeg geld krijgen voor hun
producten en dat de mensen een correcte prijs betalen voor hun voeding.
Maar de internationale handel verloopt niet zo eerlijk. De handel in voeding bijvoorbeeld
kunnen we voorstellen als een zandloper (zie afbeelding). Onderaan staan 1,5 miljard
boeren, bovenaan 7 miljard mensen die producten kopen en daartussen ongeveer 500 grote
bedrijven. Deze grote bedrijven hebben alles te zeggen op de markt. Om de markt goed te
laten werken, zouden overheden regels moeten opleggen zodat enkele bedrijven niet te
machtig worden. Maar overheden gaan net het omgekeerde doen. Ze maken regels in het
voordeel van de grote bedrijven. Daar ligt een belangrijke oorzaak van het onrecht in de
wereldhandel.
Marktgiganten
Drie kwart (of 75 procent) van al het voedsel ter wereld komt op de ___________ via 500
gigantische bedrijven. De grootste 10 zijn Unilever, Nestlé, Coca-Cola, Mars, Mondelez,
Pepsico, General Mills, Danone, Associated Britisch Foods en Kellog’s. Gewassen zoals
koffiebonen, suikerriet, tarwe, rijst, groenten, fruit, … passeren langs die 500 grote bedrijven.
Het is heel moeilijk om als klein bedrijf op te boksen tegen deze grote bedrijven. Hierdoor
heeft een boer bijna geen andere keuze dan zijn gewassen aan een van deze
_______________ te verkopen. Kleine bedrijven vliegen uit het systeem. Als de grote
bedrijven met zeer weinig zijn, kunnen zij samen prijzen afspreken. Ze spreken af om de
boeren niet veel te betalen. Marktgiganten weten dat de boeren toch moeten verkopen,
anders verrotten de oogsten en hebben ze geen geld om van te leven. Mensen kunnen maar
van een klein aantal bedrijven kopen omdat die bedrijven ook de enige verkopers zijn. Zij
vragen dan ook veel geld voor de afgewerkte producten. De grote, machtige bedrijven
maken gigantische winsten ten koste van de boeren en ___________________.
Oneerlijke handelsregels
______________ maken handelswetten die hun eigen bedrijven beschermen. Rijke landen
en landengroepen zoals de EU, VS of Rusland zorgen ervoor dat de internationale
handelsregels voordelig zijn voor henzelf. Neem nu bijvoorbeeld sinaasappelen. Een boer uit
Mexico wil graag zijn sinaasappelen verkopen in Europa. Maar de Europese Unie wil
natuurlijk dat er in Europa zo veel mogelijk sinaasappelen uit Spanje verkocht worden.
Daarom maakt de EU Mexicaanse sinaasappelen duur door geld te vragen als de
sinaasappelen Europa binnenkomen. Dat is niet alles. De Europese Unie geeft ook geld aan
de Spaanse sinaasappelboeren om goedkoop sinaasappelen te kweken. Dit noemen we
______________ . De _________________________ betaalt voor de subsidies aan de
Europese bedrijven. Al deze regels hebben negatieve gevolgen, voor zowel de boeren als
voor de mensen die sinaasappelen willen kopen. De Mexicaanse boer krijgt te weinig kansen
om zijn sinaasappelen hier te verkopen en de mensen hier betalen meer voor hun
sinaasappelen dan wanneer de handelsregels eerlijk zouden zijn.
Handel nu!
Oxfam-Wereldwinkels wil dit onrecht in de __________________ handel bekend maken bij
zo veel mogelijk mensen. De Belgen moeten zich bewust worden van wat er gebeurt als
handel oneerlijk is. Zo kunnen we met z’n allen samen strijden voor eerlijke handelsregels.
Oxfam-Wereldwinkels doet dit op verschillende manieren. Ten eerste zijn er de
wereldwinkels met duizenden ______________ . Ten tweede doen leerlingen het verhaal
over de oneerlijke handel in hun ____________________ op school. Ten derde voert
Oxfam-Wereldwinkels verschillende campagnes en acties waarbij ook ____________
geïnformeerd worden.
Oxfam-Wereldwinkels koopt ook zelf producten van kleine boeren in het Zuiden voor een
sterkere prijs. Zo krijgen de boeren de mogelijkheid om te kiezen aan wie ze verkopen. De
boeren waar Oxfam-Wereldwinkels van koopt, werken samen in coöperaties en kunnen
elkaar zo beter helpen. Ze kunnen bijvoorbeeld samen investeren in een wasstation voor
koffiebonen of transportmiddelen voor hun oogsten. Maar er zijn nog veel meer voordelen
aan samenwerken. De coöperatie kan __________________ om betere prijzen te verkrijgen
en samen kunnen de boeren een stem uitbrengen voor een eerlijker internationaal
handels_________ .
Samengevat
De handelsregels zijn op dit moment niet eerlijk. Maar er is wel een _______________ . Wij
kunnen hier iets aan doen. Als mensen in het Noorden en het Zuiden zich verenigen kunnen
we druk uitoefenen op het beleid en een stevig signaal sturen naar beleidsmakers. Handel
nu!