kwaliteit van leven

Kwaliteit van leven en
klachten na prostaatkanker;
resultaten uit de regio
Dr. Floortje Mols
Inhoud Presentatie
•
•
•
•
•
Waar, met wie en waarom
Meten is weten
Resultaten
Conclusie
Aanbevelingen
Waar?
• IKZ regio
– 2,4 miljoen inwoners
– 10 ziekenhuizen (17
locaties)
– 2 radiotherapie instituten
• 9 integrale kankercentra
in Nederland
Met wie?
• Integraal Kankercentrum Zuid
• Alle ziekenhuizen uit de IKZ-regio
• Universiteit van Tilburg
• Erasmus MC Rotterdam
• Nederlands Kanker Instituut
Waarom moeten we het lot van
(ex-)kankerpatiënten onderzoeken?
• Kanker en de behandeling kunnen
klachten veroorzaken. Klachten zijn
vaak langdurig en gaan niet altijd
vanzelf over.
• We willen dus weten;
-Wat zijn de medische en psychische
behoeften van (ex-)kankerpatiënten?
-Moeten huidige behandeling(en)
worden aangepast?
Waarom nu juist prostaatkanker?
• Toename aantal mensen met prostaatkanker in
Nederland
-48.000 in 2005 naar 87.000 in 2015
• Dit komt door;
-Snellere, verbeterde diagnostiek
-Verbeterde behandeling
-Prostaatkanker komt vaker voor (vergrijzing)
Inhoud Presentatie
•
•
•
•
•
Waar, met wie en waarom
Meten is weten
Resultaten
Conclusie
Aanbevelingen
Wat willen we weten?
1.
Is de kwaliteit van leven van mensen die ooit
prostaatkanker hebben gehad vergelijkbaar met de
gemiddelde Nederlander?
2.
Geven bepaalde behandelingen meer of andere
klachten dan andere behandelingen?
3.
Gaan mensen die ooit prostaatkanker hebben
gehad vaker naar een huisarts of specialist in
vergelijking met de gemiddelde Nederlander?
Hoe krijgen we een antwoord?
• Invullen vragenlijst
-Algemene vragen
-Algemene kwaliteit van leven
-Kwaliteit van leven ‘(ex-)
kankerpatiënten’
-Sexualiteit en incontinentie
-Bezoek huisarts/specialist
Wie kregen onze vragenlijst?
• Wie kreeg onze vragenlijst; 964 (ex-)prostaatkanker
patiënten uit de IKZ-regio
• Wanneer kregen ze onze vragenlijst; 5-10 jaar na
diagnose.
• Vragenlijst verstuurd door; behandelend arts
• Vragenlijst niet ingevuld; herinnering na 2 maanden
Inhoud Presentatie
•
•
•
•
•
Waar, met wie en waarom
Meten is weten
Resultaten
Conclusie
Aanbevelingen
Kwaliteit van leven;
patiënten - gezonde populatie
Kwaliteit van leven
Prostaatkanker - norm populatie
100
Survivors
Norm populatie:
Landelijke data
Nederlandse
volwassenen
(n=1742)
Norm population
90
**
80
***
70
60
50
40
30
20
10
0
PF
RP
RE
VT
MH
SF
BP
GH
PCS
MCS
Kwaliteit van leven;
Verschil tussen behandelingen?
Resultaten – prostaatkanker
Verschil tussen behandelingen
Vitaliteit
*
80
60
40
20
0
1
prostatectomie
Radiotherapie
Hormoon therapie
Afwachtend beleid
Resultaten – prostaatkanker
Verschil tussen behandelingen
Lichamelijk functioneren
100
*
*
50
0
1
prostatectomie
Radiotherapie
Hormoon therapie
Afwachtend beleid
Bijwerkingen;
seksualiteit en incontinentie
Bijwerkingen
100
90
80
74
Norm populatie=3810 gezonde
mannen uit de ERSPC-Rotterdam
70
60
50
48
40
40
30
67 68
23 24 23
20
14
10
5
4
18
8
5
2
0
Incontinent (>= 1/dag)
Operatie
Verlies ontlasting (>=1 /wk)
radiotherapie
hormoontherapie
Erectie problemen (altijd)
afwachten
norm populatie
Zorggebruik;
Bezoek huisarts en specialist
Zorggebruik
% dat huisarts bezocht in afgelopen jaar
100
90
80
70
92
84
Norm populatie:
CBS-Jaarlijkse
enquête NLe
bevolking
60
50
40
30
20
10
0
Patienten
norm populatie
Zorggebruik
% dat medisch specialist bezocht in afgelopen jaar
***
100
94
Norm populatie:
CBS-Jaarlijkse
enquête NLe
bevolking
90
80
70
62
60
50
40
30
20
10
0
Porstaatkanker patienten
norm populatie
Inhoud Presentatie
•
•
•
•
•
Waar, met wie en waarom
Meten is weten
Resultaten
Conclusie
Aanbevelingen
Conclusie - Prostaatkanker
• KvL: Even goed als de gemiddelde Nederlandse man
• Klachten (t.o.v. mannen zonder kanker):
-Incontinentie (33% t.o.v. 4%)
-Darmproblemen (9% t.o.v. 2%)
-Erectieproblemen (67% t.o.v. 18%)
• Verschil tussen behandelingen: Incontinentie kwam
het meest frequent voor na chirurgie en
darmproblemen na radiotherapie
• Zorggebruik: Vaker naar de specialist, niet vaker naar
huisarts
Inhoud Presentatie
•
•
•
•
•
Waar, met wie en waarom
Meten is weten
Resultaten
Conclusie
Aanbevelingen
Aanbevelingen voor artsen
• Waar mogelijk rekening houden met kwaliteit van
leven bij het maken van behandelkeuzes.
• Voorlichting aan patiënten over effecten van
behandelingen op lange termijn is belangrijk.
• Patiënten gaan, 5-10 jaar na diagnose, vaak naar de
specialist. Dit legt een grote druk op de specialist.
Veranderingen in de zorg zijn waarschijnlijk nodig.
Met dank aan
Alle deelnemende patiënten
Alle deelnemende artsen
Alle sponsoren
Prof. N. Aaronson
Dr. H van den Berg
Prof. JW. Coebergh
Drs. F. van Dis
Dr. M. Essink-Bot
Dr. B. Ferrell
Dr. J. Haartsen
Drs. K. Helfenrath
Dr. A. Hendrikx
Dr. S. Houterman
Dr. P. Kil
Dr. I. Korfage
Dr. M. Lybeert
Dr. R. Roumen
Prof. A. Vingerhoets
Dr. A. Voogd
Dr. G. Vreugdenhil
Vragen?
Frequentiematen
• Incidentie
– aantal mensen dat ziek wordt (per 100.000
inwoners per jaar)
• Prevalentie
– aantal mensen dat ziek is (per 100.000
inwoners)
Goedaardig- Kwaadaardig
Benigne
• vaak ingekapseld
• niet invasief
• goed
gedifferentieerd
• langzaam groeiend
• niet uitzaaiend
Maligne
• niet ingekapseld
• invasief
• slecht
gedifferentieerd
• snel groeiend
• uitzaaiend
Wat is kanker?
• een verzamelnaam voor verschillende ziektes van de
cellen
• kanker ontstaat als er iets misgaat in een cel,
waardoor de normale groei van de cel ontregeld.
• kankercellen beginnen zich ongecontroleerd te delen,
dringen door in het omliggende weefsel en richten
daar schade aan.
Wat is ‘Kwaliteit van leven’?
“Het lichamelijk, psychisch, sociaal en spiritueel
functioneren van personen en wat ze daar zelf van
vinden.”