SCOREFORMULIER VOORLEESTEKST "FAALANGST"

ID
Datum + uur
Score
vo1
vo2
vo3
SCOREFORMULIER VOORLEESTEKST "FAALANGST"
Mensen met faalangst hebben angst om te falen. Door deze schrik zullen ze onder hun niveau
presteren. Dit is omdat de schrik hun denken blokkeert. Vooral bij taken waar een goede prestatie
wordt verwacht, komt faalangst voor. Op de school zijn de meeste taken gericht op presteren. In
de schoolse context steekt schrik om te falen dan ook vaak de kop op. Onderzoek bevestigt deze
stelling. Eén op tien leerlingen heeft last van faalangst. Tijdens de examens loopt dit cijfer zelfs op
tot één op vijf leerlingen. Uiteraard komt faalangst niet enkel op school voor. Men ziet het ook in
de sportclub, de toneelvereniging en zelfs onder vrienden. Van zodra er iets van iemand wordt
verwacht of iemand zichzelf bepaalde prestaties oplegt, kan faalangst optreden.
Op basis van de verschillende soorten prestaties kunnen we drie soorten faalangst onderscheiden,
namelijk cognitieve, sociale en motorische faalangst.
Cognitieve faalangst heeft te maken met het leren. Een typisch voorbeeld hiervan vinden we bij het
aanbieden van nieuwe leerstof. Iemand met cognitieve faalangst zal zoveel schrik hebben dat hij de
nieuwe leerstof niet zal begrijpen, dat er een soort verlamming van de aandacht optreedt. Omdat
juist door deze ‘verlamming’ cognitief faalangstigen minder goed kunnen opletten, wordt hun vrees
vaak werkelijkheid. Cognitief faalangstigen beschikken dus zeker wel over de intellectuele
capaciteiten om nieuwe leerstof te begrijpen, maar zij komen niet tot begrip omdat hun aandacht
door hun vrees wordt belemmerd. De piek in deze angstgevoelens wordt bereikt als er een
overhoring is aangekondigd. De angst om te mislukken is dan zeer hoog en wordt vaak vergezeld
van klamme handen, hoofdpijn, slapeloze nachten, enzoverder.
© Pieter Depessemier en Caroline Andries & Garant-Uitgevers nv.
Faalangst die optreedt in de context van sociaal contact, noemen we sociale faalangst. In ieder
menselijk contact bepalen (ongeschreven) regels hoe men met elkaar omgaat. Het vraagt sterke
sociale vaardigheden om deze regels te begrijpen en ernaar te handelen. Wanneer men zich niet
volgens deze regels gedraagt, verhoogt de kans uitgesloten te worden. Ook hier is er dus een
dwang om op een bepaalde manier te handelen. Bij sociaal faalangstigen werkt deze dwang zo
beklemmend dat ze schrik hebben om zich in een groepsgebeuren te mengen. Belangrijk is wel dat
ze in staat moeten zijn om sociale contacten op te bouwen, anders kunnen we niet van faalangst
spreken. Het is dan ook kenmerkend bij sociaal faalangstigen dat ze in bepaalde sociale contexten
(bijvoorbeeld thuis) geen problemen hebben met hun sociaal functioneren.
Tenslotte zijn er nog de motorisch faalangstigen. Typisch voor deze groep is dat zij liever niet op
hun handigheid beoordeeld worden, ook al hebben zij geen problemen met hun motoriek. Ze
hebben schrik om hun lichaam te gebruiken bij allerlei opdrachten. Sport of handwerk zijn dan ook
niet hun favorieten.
De symptomen van faalangst manifesteren zich op verschillende vlakken. Wat de lichamelijke
klachten betreft, kunnen er zich problemen voordoen op respiratoir vlak (gevoel van verstikking en
zuchtende ademhaling), op cardiovasculair vlak (indruk van syncope, paresthesieën, palpitaties en
precordiale pijn), op gastro-intestinaal vlak (slikmoeilijkheden, braakneigingen, constipatie en
diarree), op urogenitaal vlak (dysmenorrhee, seksuele problemen en vaak kleine beetjes wateren)
en op musculair vlak (spierkrampen, spierpijn en beven). Verder zijn de aandacht en de
concentratie gestoord. Er wordt vaak getwijfeld en er is vaak een lichte vergeetachtigheid
aanwezig. Op psychisch niveau kan lichamelijke spanning worden ervaren zoals onrust, angst,
bedreiging, opgejaagdheid, enzovoort… Tenslotte is het kenmerkend voor faalangstigen dat ze hun
manier van denken aanpassen. Wanneer ze iets goed hebben gedaan, zullen ze extern attribueren.
Wanneer ze daarentegen iets fout hebben gemaakt, zullen ze intern attribueren.
Scoreformulier Voorleestekst "Faalangst"
2