Veertigdagentijdkalender 2013 Wordt u aangeboden door de Raad van Kerken Bolsward Voor u ligt een zogenaamde veertigdagentijdkalender. Dat is een kalender van Aswoensdag tot en met Paaszondag. Voor elke dag een overdenking, een kleurplaat, een gedicht, gebed etc. Alles ter voorbereiding op het Paasfeest. Waarom een veertigdagenkalender? Alle christenen bereiden zich vanaf Aswoensdag voor op het Paasfeest. Het Pasen heeft een heel grote betekenis voor christenen en is tegelijkertijd het grote Gods mysterie. Daarom is er in de loop der tijd een lange voorbereidingstijd voor Pasen ontstaan, waarin christenen stilstaan bij de betekenis van dat grote mysterie. Vasten, onthouding, gebed en extra aandacht voor de arme mens horen bij deze periode van voorbereiding. De voorbereidingstijd is van Aswoensdag tot Paaszaterdag, maar de zondagen tellen niet mee. Dat is de dag des Heren. Zo komen we uit op veertig dagen. Deze kalender wordt u aangeboden door de Raad van Kerken Bolsward. Leden van de Doopsgezinde Gemeente, de Gasthuiskerk, de Martinikerk en de Sint Franciscusparochie hebben gezorgd voor de inhoud van deze kalender. Jong en oud heeft er aan meegewerkt. En zo kan deze oecumenische veertigdagenkalender u helpen bij de voorbereiding op Pasen. Wij wensen u daarbij een goede inspiratie toe. De Raad van Kerken organiseert ook elke vrijdagavond in de veertigdagentijd de vastenprik: een eenvoudige maaltijd met een inspirerende gedachte. Van 18.00 tot 19.00 in het Convent. U bent van harte welkom. Raad van Kerken Bolsward. ASWOENSDAG 13 FEBRUARI Het ritueel van vasten Aswoensdag is de eerste dag van de veertigdagentijd, ook wel vastentijd genoemd. Het is de dag na carnaval, oftewel de dag na Vastenavond. De veertigdagentijd loopt tot Stille Zaterdag. Vanaf Aswoensdag zijn er veertig vastendagen waarbij de zondagen niet worden meegerekend. Op Aswoensdag laten katholieken, en tegenwoordig ook steeds meer protestanten, een kruis met as op hun voorhoofd tekenen, het zogenaamde askruisje. Deze as is ( teken van) het overblijfsel van verbrande palmtakken die het jaar ervoor gebruikt zijn voor de viering van Palmpasen op Palmzondag. Het is een ritueel van bezinning en van boetvaardigheid. Veel christenen vasten in de veertigdagentijd, een tijd van inkeer. Zij onthouden zich in deze periode vaak van bepaalde gewoontes, zoals alcohol drinken, snoepen, maar ook bijvoorbeeld televisie kijken of de auto gebruiken. Vaak wordt het geld dat daarmee wordt uitgespaard aan een goed doel gegeven. Binnen het protestantisme is er geen expliciete gezamenlijke traditie van vasten. Het wordt op individuele basis of door kleine groepen, binnen kerkelijke gemeenten gedaan. DONDERDAG 14 FEBRUARI De tweede dag van de veertigdagentijd. De periode voorafgaand aan het Paasfeest wordt de veertigdagentijd genoemd. Als we de dagen in dit jaar goed gaan tellen komen we uit op zesenveertig dagen. Dit is zes dagen te veel. Waarom? Dit komt omdat er zes zondagen in deze periode vallen. Deze dagen hoeven we niet te tellen als een dag om te vasten. Waarom gaan er veertig dagen aan het Paasfeest vooraf? In de Bijbel komt het getal veertig veel voor. Dit getal heeft te maken met de voorbereiding en verwachting maar ook op vasten en boetedoening. We beginnen bij het Oude Testament. Noach moest aan het einde van de zondvloed veertig dagen en nachten wachten totdat de ark weer open ging. Op de berg Sinaï koste het Mozes veertig dagen en nachten om de tien geboden te ontvangen. Onder leiding van Mozes trokken de Israëlieten veertig jaar door de Sinaïwoestijn. Het duurde veertig dagen dat de reus Goliath de Israëlieten uitdaagde voordat David met hem de strijd aan ging. De profeet Elia wandelde veertig dagen en nachten tot aan de berg Horeb (de berg van God), met de energie van het voedsel dat de engel hem gaf. Jona preekte in Nineve dat de stad over veertig dagen verwoest zou worden. In het Nieuwe Testament vastte Jezus na Zijn doop veertig dagen in de woestijn en werd toen verzocht door de duivel, dit was een voorbereiding op Zijn taak. Hierna begon Jezus met het prediken van de Bergrede. Na de verrijzenis van Jezus verscheen Hij veertig dagen aan Zijn discipelen voordat Hij in de hemel werd opgenomen. In de veertigdagentijd is het de bedoeling dat we ons gaan bezinnen op het Paasfeest. Dat we ons meer open stellen voor het Woord van God en om solidair te zijn met de mensen die het moeilijk hebben. Laten we in onze moeilijkheden kijken naar Jezus die voor ons geleden heeft. Hij heeft onze zonden op zich genomen. God is als mens op aarde gekomen in de persoon van Jezus Christus en heeft gevoeld wat wij voelen. Hij kent ons verdriet en pijn. Wij kunnen uitkijken naar een prachtig feest. Het feest van de verrijzenis van Jezus Christus. Het leven heeft de dood overwonnen. Het goede is sterker dan het kwade. De duisternis is er niet meer. Eén lichtje wint het van het duister. VRIJDAG 15 FEBRUARI Veertig dagen lang naar Pasen Tot de winter is gegaan en het lengen van de dagen kou en duister gaan verjagen en het leven op zal staan. Veertig dagen lang naar Pasen Soms een tocht door de woestijn. Om te leren en te vragen Hoe je duister kunt verjagen Om met Pasen klaar te zijn. 18.00-19.00 uur vastenprik in het convent ZATERDAG 16 FEBRUARI Een vlam is geen vlam als het vuur hem niet raakt. Een licht is geen licht als de vlam niet ontwaakt. Een schreeuw is geen vraag als hij weg kaatst van God. Niet op ons geklaag komt een keer in ons lot. Wie zijn hulp verwacht en plaats maakt voor Hem ontmoet in de nacht zijn licht en zijn stem. Een vlam is geen vlam Als het vuur hem niet raakt. Een licht is geen licht als de vlam niet ontwaakt. ZONDAG 17 FEBRUARI: ZONDAG INVOCABIT “ Roep je Mij aan” (Psalm 91. bijbel: vers 15, Liedboek: vers 7) Lezen: Evangelie, Mattheüs 4:1- 11 Woestijn Brief, Romeinen 10: 8-13 Een lied: tussentijds 147 Een Zondagsgebed Elk jaar opnieuw loutert U ons Uw uit de duisternis geroepen volk Met een inkeer van veertig dagen. Sta als een vader aan ons hoofd En maak ons Uw navolgers in handel en wandel, Op weg naar het doel waarop wij ons voorbereiden. Door Uw Zoon , onze heer, Jezus Christus, die met u en de heilige geest, een enig God, Leeft en regeert van eeuwigheid tot eeuwigheid. MAANDAG 18 FEBRUARI Tegen allen zei hij: ‘Wie achter mij aan wil komen, moet zichzelf verloochenen en dagelijks zijn kruis op zich nemen en mij volgen. Want ieder die zijn leven wil behouden, zal het verliezen; maar wie zijn leven verliest omwille van mij, zal het behouden. (Lucas 9: 23, 24) Na eerst tegen zijn discipelen gesproken te hebben richt Jezus zich tot allen, tot iedereen die Hem wil volgen. Hem volgen betekent drie dingen. Jezelf verloochenen, dat is letterlijk uitdrukkelijk ‘nee’ tegen jezelf zeggen. Je weigert jezelf dingen. Dagelijks je kruis opnemen. Je stapt letterlijk dagelijks het schavot op. Je rent niet weg als het spannend wordt, als je een keuze moet maken: voor of tegen Jezus. Als je voor die keuze staat, dan verloochen je niet Jezus. Dan verloochen je jezelf. Je volgt Hem. Als je naar Jezus’ leven kijkt, dan zie je dat Hij die weg zelf gegaan is. De Heer heeft zichzelf verloochend toen Hij voor de keuze stond: Ga ik volledig voor mijn liefde voor de wereld, of kies ik voor mijzelf. Die worsteling heeft Hij gehad in Getsemane. Maar de Heer ging zijn weg, voor jou, voor mij, tot het einde. Hij zei ‘nee’ tegen zichzelf. Hij zei ‘ja’ tegen jou. ‘Nog één ding ontbreekt u. Verkoop alles wat u hebt en verdeel de opbrengst onder de armen, dan zult u een schat in de hemel bezitten. Kom daarna terug en volg mij!’ (Lucas 18: 22) Jezus volgen is voor een rijk mens moeilijker dan voor een arm mens. De bevrijdende boodschap heeft door de eeuwen heen bij arme mensen meer ingang gevonden dan bij rijken. Een rijk mens heeft veel achter te laten. Ook de hooggeplaatste man uit Lucas 18, die gelovig volgens de geboden leefde, zit te veel vast aan geld en goed om alles achter te laten en loopt wellicht het Koninkrijk mis. Jezus volgens is niet hetzelfde als in armoede leven. Armoede wordt nergens in de Bijbel als iets positiefs gezien. Een rijk mens hoeft niet in armoede te gaan leven. Er wordt gedeeld. Jij deelt met de ander, de ander deelt met jou. Dat is geen armoede, dat is rijkdom. Jezus volgen betekent dat de schat in de hemel jou meer waard is dan jouw, eigen persoonlijke bezittingen. Daarvoor is het nodig om los te komen van alles waar je zo aan gewend bent. DINSDAG 19 FEBRUARI Sommige oosterse christenen hechten belang aan het Jezus-gebed. Zij zeggen en herhalen die ene naam ‘Jezus’, vervuld van gemeenschap. Overal op aarde zijn er christenen, die tot in het oneindige bidden met enkele woorden: “Christus Jezus, laat nimmer toe dat mijn duisternis tot mij spreekt, open mij voor uw liefde.” Of zij bidden dit oude gebed: “Laat niets je in de war brengen, God alleen is genoeg.” Of ook nog, op ieder moment, bidden zij tot Christus: “In U, vrede in mijn hart.” En het wachten komt tot rust. Liefdevolle God, Wij zoeken U vol vertrouwen wachtend op het moment dat zelfs onze innerlijke tegenstrijdigheden openstaan voor de aanwezigheid van uw heilige geest. Waar je ook komt, vergelijk jezelf niet met anderen, en je zult rust vinden. WOENSDAG 20 FEBRUARI Roep je mij aan, ik geef antwoord, in de nood zal ik bij je zijn, je bevrijden en met roem overladen, je overvloed geven van dagen. Ik zal je redding zijn. DONDERDAG 21 FEBRUARI God Help ons niet alleen De donkere wolk te zien Maar ook de gouden randjes. Om niet alleen de tegen wind Te voelen op onze levensweg, maar ook de warmte van de zon. Om niet alleen te letten op de nare dingen van het leven maar ook op de leuke momenten, waarop we kunnen lachen en gelukkig zijn. Bedankt ,God dat er zoveel te genieten valt. Geef dat we elkaar helpen om de goede dingen te zien en te waarderen. Amen. VRIJDAG 22 FEBRUARI De Mensenzoon moet hoog verheven worden, zoals Mozes in de woestijn de slang omhoog geheven heeft, opdat iedereen die gelooft, in hem eeuwig leven heeft. (Johannes 3: 14, 15) In de nacht komt Nicodemus bij Jezus. Hij tast letterlijk en figuurlijk nog in het duister. In dat gesprek spreekt Jezus op cryptische wijze over zijn kruisdood. De Mensenzoon moet hoog verheven worden, letterlijk, op een stok. Hij verwijst naar het verhaal van de koperen slang in Numeri 21. Het volk was ziek geworden door slangenbeten. Maar zij hoefden alleen maar hun ogen op te heffen naar de slang op de stok om genezen te worden. Een minimale daad. Jezus’ kruis staat midden in de wereld, midden in de geschiedenis, zoals de koperen slang in het midden stond van het kamp. Ons wordt ook niet meer gevraagd dan geloof. Wij slaan in verwachting onze ogen op naar de gekruisigde Heer. Om onze zonden werd Hij doorboord, door zijn striemen ontvangen wij genezing. Op weg naar Goede Vrijdag en Pasen mogen we hier over nadenken. Laten we de Mensenzoon in onze gebeden en liederen hoog verheffen, figuurlijk. Alles draait om Hem. Hij is de heelmeester. ‘Heer herstel mijn gebrokenheid! Heer, bevrijd mij van mijn zonde, genees mij en red mij van de dood.’ En waar onze gebrokenheid en ziekte genezen worden, daar schakelt God ons in om ook in onze omgeving gebrokenheid te helen en te ziekten te genezen. 18.00-19.00 uur vastenprik in het convent ZATERDAG 23 FEBRUARI Recept Vasten is in deze tijd eten in solidariteit met de armen en kwetsbare aarde. Dat betekent matig eten met seizoen producten uit de eigen omgeving eventueel aangevuld met gedroogde vruchten. Klassiek zijn recepten met bonen en erwten. Bonen worden ook wel trappistenvlees genoemd omdat de monniken van deze orde vegetarisch zijn. Vlees is en zware belasting voor de aarde en haar bewoners. Er is gemiddeld 10 kg plantaardig voedsel (ook graan en soja) nodig om tot 1 kg vlees te komen. Geen vlees eten betekent ook: solidair zijn met allen die geen vlees kunnen betalen en solidair met de dieren die vaak onder erbarmelijke omstandigheden grootgebracht worden om de vleesprijs zo laag mogelijk te houden. Woestijnsoep De mens leeft niet van brood alleen, maar van ieder woord dat klinkt uit de mond van God (Mattheüs 4,4). Dat was het antwoord van Jezus toen hij veertig dagen en veertig nachten had gevast in de woestijn en door de duivel beproefd werd om stenen in brood te veranderen. Daarna trekt hij de wereld in om recht te doen. Een dadelpalm is een beeld van een rechtvaardige: hij groeit recht omhoog en schenkt zoete vruchten die tevens voedsel in de winter zijn. Maaltijdsoep voor 4 personen: 1 1/2 l bouillon 150 g ontpitte dadels, in kleine stukjes 2 winterwortels in kleine stukjes 1 ui, fijn gesnipperd 2 stengels bleekselderij, in stukjes 1 eetlepel olijfolie 1 theelepel komijn 1 theelepel paprikapoeder 2 eetlepels bloem 1 eetlepel citroensap 4 eetlepels yoghurt Fruit de ui, bleekselderij en wortels 5 minuten in de olijfolie tot ze glazig zijn. Meng de bloem met de kruiden, voeg dit toe aan het groentemengsel en bak een paar tellen mee. Voeg de koude bouillon toe en breng het geheel aan de kook. Laat 10 minuten sudderen op een laag vuur. Voeg de dadels en het citroensap toe en laat het nogmaals 10 minuten sudderen. Pureer de soep, verhit tot het kookpunt en serveer met een eetlepel yoghurt per kom. ZONDAG 24 FEBRUARI: ZONDAG REMINISCERE “Gedenk” (Psalm 25. bijbel: vers 6, Liedboek: vers 3) Lezen: Evangelie, Mattheüs 17: 1-9 Berg Brief, I Korinte 13 Een lied: Gezang 484 Een Zondagsgebed Heer, onze God, die weet Hoe beperkt wij mensen zijn Die onszelf niet kunnen helpen Wil ons in alle benauwdheden en aanvechtingen beschermen. Bewaar ons lichaam, hoezeer ook belaagd Behoed onze geest voor alle verkeerde gedachten. Door Uw Zoon, onze heer, Jezus Christus, die met u en de heilige geest, een enig God, Leeft en regeert van eeuwigheid tot eeuwigheid MAANDAG 25 FEBRUARI Stilte zoeken, zoals Jezus op een berg, Om alleen te zijn. En dan een witte bloem. Licht zien, De zon voelen stralen op je huid. Licht dat je wil omvatten en in je wil wonen, je hart laat branden. Afdalen Om op weg te gaan en in de wereld, In dat licht Je weg te vinden. DINSDAG 26 FEBRUARI WOENSDAG 27 FEBRUARI Horizontaal 2. Met deze dag beginnen de Katholieken de vastentijd. 3. Vanaf deze leeftijd vasten Katholieken enige of alle dagen van de vastentijd. 5. Aantal zondagen in de vastentijd 8. Andere benaming voor de vastentijd (Latijn). 10. De vastentijd is ter voorbereiding op dit feest. 14. Andere benaming voor de Goede Week. 15. Hiermee bedekken Katholieken het altaar tijdens de vastentijd. 16. Benaming voor Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag (Latijn) Verticaal 1. Zoveel dagen duurt de vastentijd 4. Zo wordt de vastentijd ook genoemd. 6. Ondersteuning van een goed doel in de vastentijd. 7. De vastentijd eindigt op de dertigste van deze maand. 9. Deze maaltijd wordt elke vastenvrijdag georganiseerd door de Raad van Kerken. 11. Na dit feest, dat letterlijk 'vaarwel vlees' betekent, begint de vastentijd. 12. Medium waarmee Paus Benedictus XVI dit jaar zijn vastenboodschap verspreidt. 13. Andere benaming voor vasten. DONDERDAG 28 FEBRUARI Laat ons bidden dat deze vastentijd voor ons allen een tijd van inkeer en bezinning mag zijn. Dat we erin slagen om rust en stilte te scheppen in onszelf, dat we ons kritisch afvragen waar we mee bezig zijn: waaraan we onze tijd en aandacht willen besteden. Laat ons bidden dat we in deze vastentijd leeg worden zodat we vervuld kunnen worden van nieuw leven dat we een weg kunnen vinden naar anderen met name naar mensen met wie we meestal moeilijk uit de voeten kunnen. laat ons bidden dat we ons niet vastklampen aan pracht en praal, aan eer en bezit maar dat we leren ontdekken dat gerichtheid en betrokkenheid op anderen diepe levensvreugde met zich meebrengt. Heer onze God, maak ons leeg en open, maak ons nieuw en oorspronkelijk, doe ons leven in de geest van Jezus, die zo sterk van binnenuit leefde dat hij zo op anderen betrokken was. VRIJDAG 1 MAART Op een steile weg vol stenen Ontmoette ik een meisje Ze droeg haar broertje op haar rug. Kind zei ik Wat een zware last draag jij! Ze keek me aan en zei: Dat is geen last, mevrouw, dat is mijn broer!” Ik was met stomheid geslagen. Het woord van dit kind Heeft zich in mijn hart gegrift. En als ik overweldigd word door het leed van de mensen als alle moed me in de schoenen zinkt, dan herinner ik mij de woorden van dit meisje: Het is geen last die je draagt, Het is je broer. 18.00-19.00 uur vastenprik in het convent ZATERDAG 2 MAART Je moet dit eens proberen: Op een dag in de week Sla je een maaltijd over. Je eet dus niets, Je moet dus ook geen eten klaarmaken En de tijd die daardoor vrijkomt Besteed je aan iets Waarvan je al jaren zegt dat het belangrijk is Maar waarvoor je gewoon geen tijd had Of maakte: De lang beloofde brief, Het steeds maar uitgestelde bezoekje, Een half uurtje stilte of gebed, Gegarandeerd, De dag wordt anders. De kringloop van eten en hebben, En de vrees van nooit genoeg Wordt plots doorbroken, Er is ineens een zee van tijd Voor wat echt belangrijk is. Je voelt je herleven. En als na enkele uren Je maag begint te rommelen Dan mag je je verbonden voelen Met hen die deze dag ook niet gegeten hebben, Maar daar niet voor konden kiezen. Je moet het echt eens proberen. ZONDAG 3 MAART: ZONDAG OCULI “ Ogen” (Psalm 25. bijbel: vers 15, Liedboek: vers 7) Lezen: Evangelie, Johannes 4: 5- 26 Bron Brief, Romeinen 5: 1-11 Een lied: Gezangen voor liturgie 429 Een Zondagsgebed Grote god, wij bidden U: Zie neer op ons die nederig bij u komen En neem onze toewijding aan Sterk uit de arm van uw majesteit, Uw rechterhand ter bescherming Door Uw Zoon, onze heer, Jezus Christus, Die met u en de heilige geest, een enig God, Leeft en regeert van eeuwigheid tot eeuwigheid MAANDAG 4 MAART Deze week is het vervolg van zondag Oculi: mijn ogen zijn gericht op Wij zijn op zoek Wij zijn op zoek naar iemand, die ons bij de hand neemt, die ons leidt naar een licht, dat onze donkere wereld in een nieuw daglicht plaatst. Wij zijn op zoek naar iemand die onze diepe honger naar liefde, vrede en recht, zo vaak weggedrukt in de drukte van elke dag, komt stillen. Wij zijn op zoek naar iemand die onze ogen aanscherpt, die ons een bevrijdend uitzicht geeft op U, de ander, op onszelf: God van leven, open onze harten, zodat wij ontdekken, dat U het bent die wij zoeken en dat U hier onvermoed bij ons bent. Uit: Van Harte; Alfred C. Bronswijk DINSDAG 5 MAART Onze ogen zijn gevestigd op U, houd uw ogen gericht op op uw wereld, uw mensen, en zie aan de diepe ellende waar men U op aan kijkt. Onze ogen zijn gevestigd op U, zie neer met uw ontfermende blik op alle mensen die niet om aan te zien zijn, op alle mensen naar wie niemand omziet. Onze ogen zijn gevestigd op U, blijf ons aankijken als we verdiept zijn in onszelf, houd ons in het oog als we onze eigen wegen gaan. Onze ogen zijn gevestigd op U, vestig uw ogen op ons. Wim van der Zee WOENSDAG 6 MAART Vertrouwen brengt tot bloei, Vertrouwen is een rijk bezit Maar kopen kun je het niet, God deelt het uit ,aan ieder mens Die Hem als vader ziet, Vertrouwen is een stille kracht En brengt tot nieuwe bloei, Al wordt het soms niet eens verwacht Het stimuleert de groei Als het geloof verdorren gaat Omdat je ’t niet meer weet, Geeft dit vertrouwen zekerheid Dat God je niet vergeet. DONDERDAG 7 MAART Balans van Christus Wat moet ik dan doen met Jezus ? Mattheüs 27:22 Lezen: Mattheüs 27: 15-26 Pilatus vraagt aan de joden: “Wat zal ik dan doen met Jezus ?” Dat is de vraag van alle tijden en alle mensen: wat zal ik dan doen met Jezus, die Messias genoemd wordt ? Een ex-dominee schreef eens een boekje: “Balans van Christus”. Hij ontdekte in Jezus 139 sympathieke en 402 onsympathieke trekken. Zijn laatste woord was: “U begrijpt nu wel, waarom ik, als ik ergens een beeld van Jezus zie, de neiging heb, om dat met een revolver kapot te schieten”. De joden riepen: laat Hij gekruisigd worden ! Die dominee zegt: schiet met een revolver zijn beeld kapot ! Pilatus is beschaafder. Hij gaat met een hoffelijke buiging aan Jezus voorbij: wat is waarheid ? Wat zal ik dan doen met Jezus ? Aan die vraag ontkomt niemand, maar ze kan ook worden omgekeerd: wat zal Jezus dan doen met mij ? Dan maken niet wij de balans op van Jezus, maar dan maakt Jezus de balans van ons op. Wat is er van de joden, van Pilatus, van die ex-dominee terecht gekomen ? Wat komt er van ons terecht ? Waarheid is, dat er van ons niets terecht komt zonder Jezus. Wat zullen wij en wat zal de wereld doen met Jezus ? Wat zal Jezus met ons en de wereld doen ? VRIJDAG 8 MAART Blijf wakker en bid dat jullie niet in beproeving komen; de geest is wel gewillig, maar het lichaam is zwak (Marcus 14: 38) Jezus is met zijn leerlingen in Getsemane. Hij gaat bidden, en vraagt zijn leerlingen met hem te waken. Het is niet zo verwonderlijk dat de leerlingen in slaap vielen. Ze hadden de hele avond gegeten en er was het nodige gedronken. Menselijk gesproken is het normaal dat zij indutten. Zo gaat dat als je volgegeten en volgegoten bent. Het lukt de leerlingen niet om te waken met de Heer op het moment dat het erom spant. Het lijden van de Heer ontgaat ze, ze zien de ernst van de zaak niet in. Wat zullen zij zich achteraf geschaamd hebben. Onze geest is vaak ook gewillig, maar de welvaart van onze tijd maakt ons zwak. Met een volle maag dut je in. Kom daarom tot bezinning en wees helder van geest, zodat u kunt bidden (1 Petrus 4: 7b) Bidden vraagt om aandacht. Ons gebedsleven raakt gemakkelijk in een sleur. Of we komen er niet aan toe door drukte. We raffelen het af, omdat ons de rust ervoor eigenlijk ontbreekt. Onze gedachten dwalen af, omdat er iets belangrijks staat te gebeuren die dag, of omdat we eigenlijk al te moe zijn voor ons avondgebed. Op verschillende plaatsen in zijn brief spoort Petrus zijn lezers aan om helder te zijn, niet in verwarring (1: 13, 3: 7 en 14). Want alleen dan kun je bidden. ‘Houd je hoofd erbij!’ In de tijd naar Pasen toe is het goed om tot meer gebed te komen, doordat we prikkels in ons leven verminderen. Minder televisie, minder eten, minder feestjes, minder uitjes. Minderen in deze vastentijd, een vastenprik, maakt dat we ook meer tijd en aandacht hebben voor het gebed. ‘Heer, breng alle andere stemmen in mij tot zwijgen, zodat ik uw stem kan verstaan.’ 18.00-19.00 uur vastenprik in het convent ZATERDAG 9 MAART Halfvasten – heel worden Het diepe Geheim dat er een God is die ons bestaan gewild heeft, ons leven draagt en ons levensadem schenkt... Dat Geheim heeft alles te maken met de liefde die tot het uiterste gaat. Een onverwoestbare kracht die mensen losweekt uit uitzichtloosheid, weg doet trekken uit een slavenbestaan, opricht uit het dodenrijk, meeneemt naar het land van belofte, opricht tot hele, mooie, onverwoestbare mensen. Jezus is zo’n heel, onverwoestbaar en mooi mens geworden. ZONDAG 10 MAART: ZONDAG LAETARE “Verheug u” (Bijbel :Jesaja 66:10, Liedboek: Psalm 122 vers 1) Lezen: Evangelie, : Johannes 9:1-13 Badhuis Brief, II Korinte 5: 14- 21 Een lied: Gezang 34 Een Zondagsgebed God, almachtig Moesten wij terugvallen op de kracht van onze eigen daden, wij zouden in de grootste moeiten verkeren. Daarom, zo bidden wij, Doe ons opademen Door de vertroostende kracht van uw liefde en genade. Door Uw Zoon , onze heer, Jezus Christus, Die met u en de heilige geest, een enig God, Leeft en regeert van eeuwigheid tot eeuwigheid MAANDAG 11 MAART Op adem komen Vasten hoeft niet lauw te zijn Maar kan een deugd doen. Zoals een kop dampende koffie Deugd kan doen. LIEFDEVOL GEMAAKT WARM AANGEBODEN PITTIG AROMA De veertig dagentijd die mensen Zo samenbrengt Het is meer dan een bakkie troost Het is een toost op een nieuwe wereld Waar geloven verder gaat. DINSDAG 12 MAART Vergeving Vader, vergeef het hun want ze weten niet wat ze doen. Lucas 23: 34 Lezen: Lucas 23: 33-38 Het is stikdonker op Golgotha: het zwartste uur der wereldgeschiedenis, het uur en de macht van de duisternis. In deze duisternis dringt het licht van het eerste kruiswoord door. Deze duisternis is de duisternis van onze schuld: wij hebben hem gekruisigd. Deze duisternis wordt omhuld in Jezus’ gebed om vergeving. Het kruis betekent onze veroordeling, maar ook onze vrijspraak. God verhoort het gebed van Jezus. Paulus zegt: “God was in Christus de wereld met zichzelf verzoenend, hun hun zonden niet toerekenend”. De vergeving is het hart van het evangelie. Als kind ben ik eens vreselijk geschrokken, toen een dominee in een preek zei: “Het kruis, dat is verschrikkelijk”. Dat is het ook. Maar dit verschrikkelijke kruis, dat ons allen veroordeelt, is het kruis, waaraan Jezus voor ons allen gebeden heeft om vergeving. En de Vader vergaf ons onze schuld om Jezus’ wil. Licht in de duisternis. Ave crux, spes unica ! Wees gegroet, kruis, onze enige hoop ! WOENSDAG 13 MAART Geef ons vandaag het brood dat wij nodig hebben. (Mattheüs 6: 11) Vandaag is het biddag. In veel kerken komen gelovigen samen om te bidden voor gewas, arbeid en zorg. Hierbij past de tekst van vandaag: ‘Geef ons vandaag het brood dat we nodig hebben’. Jezus leert ons te bidden om wat we nodig hebben, iedere dag. Toch denken de meesten van ons stiekem: mag het een beetje meer zijn? We zitten midden in de vastentijd, een periode van inkeer en soberder leven. Voor de economie is het niet goed als mensen vasten. Geld moet rollen, we moeten consumeren. We willen meer gewas, meer arbeid en meer zorg. Jezus leert ons te bidden voor genoeg. Hier ligt een spanningsveld. De economie moet draaien, maar ten koste waarvan? Grondstoffen raken op, veel mensen in de wereld hebben niet dezelfde kansen als wij, en het verlangen naar meer raakt nooit bevredigd. Niets is genoeg voor mensen voor wie genoeg niet genoeg is. Jezus leert ons te bidden om wat we nodig hebben, iedere dag opnieuw. Want als je teveel hebt, voel je je niet meer afhankelijk van God. Dan ontvang je de dingen niet meer als een geschenk maar als vanzelfsprekend. Je hebt het al. Door in de vastentijd te minderen, raak je weer meer betrokken op God. Uit: Franck Ploum, Jetje van Wijk, De Goede Week, in toon, taal en teken (met op cd muziek van Haydn). 2008 DONDERDAG 14 MAART Waar begint u met kijken als u de samenleving wilt beschrijven? U zou kunnen kijken naar de overheid of naar de vrije markteconomie. Christenen beginnen met het kijken naar mensen. Ieder mens heeft een waardigheid die niemand mag aantasten of afpakken. Dit idee is al te vinden in het Oude Testament. In Genesis wordt verteld dat God de mens schiep naar Zijn beeld en gelijkenis (Gen. 1:26). Het Nieuwe Testament bevestigt deze bijzondere band tussen mensen en hun Schepper omdat ze het verhaal vertelt van God die mens werd: Jezus Christus. Mensen maken samen de samenleving. Dat uitgangspunt lijkt niet zo bijzonder. Ook andere levensovertuigingen of politieke overtuigingen kunnen dat zeggen. Toch is er een verschil. Voor christenen zijn mensen niet als losstaande individuen, maar als personen die op vele manieren met elkaar verbonden zijn. Dat betekent dat een gemeenschap niet tot bloei kan komen, als mensen niet tot bloei kunnen komen. Maar ook dat mensen niet tot bloei kunnen komen ten koste van de gemeenschap. Als we oog kunnen hebben voor het kleine, en persoonlijke, gaat er vast iets goeds opbloeien. Welke voorwaarden zijn er nodig om personen en gemeenschappen te laten bloeien? Dat zal in iedere tijd en omstandigheid anders zijn. Soms gaat het om hele praktische zaken zoals voeding, huisvesting, werk en onderwijs. En andere keer om vrijheid van godsdienst, van meningsuiting en een recht op organisatie. Misschien wel een van de grootste uitdagingen in het denken over de samenleving is dat iedere definitie van een samenleving een bepaalde groep uitsluit. Zijn vanuit ons christelijke geloof ons bewust van deze dynamiek? Een samenleving waarin voor bepaalde mensen geen plaats lijkt te zijn, is onvolmaakt, incompleet, en dus geen goede samenleving. Wat staat ons, mensen van goede wil, nu te doen? Het evangelie vertelt hoe de Zoon van God, Jezus Christus, zich begeeft onder de mensen die uitgesloten worden en onzichtbaar zijn. Keer op keer herstelt Jezus de waardigheid van een persoon en plaats hem of haar weer midden in de gemeenschap. In onze tijd betekent dit dat ook wij geroepen zijn om ons te verzetten tegen uitsluiting van wie dan ook. Als we dat doen, leggen we de bouwstenen voor een bonum commune, het goede samenleven. Doet u mee? VRIJDAG 15 MAART Zoals Jezus in de woestijn Wijst op het licht van God. En zijn kracht zoekt Niet in macht en bezit, Maar in alles wat op licht In een ontmoeting met de ander, Zo gaan wij op weg Deze veertig dagen In het licht van de levende. 18.00-19.00 uur vastenprik in het convent ZATERDAG 16 MAART Verlaten Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij Mij verlaten ? Mattheüs 27: 46 Lezen: Mattheüs 27: 39-46 Luther zat drie dagen en nachten over dit kruiswoord te peinzen zonder te eten, te drinken en te slapen. Eindelijk, als uit een droom ontwakend, riep hij: “God van God verlaten, wie kan dat begrijpen ?” De verlatenheid, die wij soms beleven, is slechts heel uit de verte een benadering van Jezus’ verlatenheid aan het kruis. Geen steun. Geen troost. De Vader is er niet meer. Lees Psalm 22 en Psalm 69. Het Avondmaalsformulier spreekt over “de aller diepste versmaadheid en angst der hel aan het hout van het kruis”. Toch geen wanhoopskreet. Verlatenheid, geen wanhoop. Wanhoop zegt niet: “Mijn God”. Het is de Zoon van God, die door God verlaten wordt. Professor Gunning zegt: “Hier zegepraalt in het bangste uur het geloof zonder te zien, tot eeuwige troost van allen”. Wie in de Heer van dit kruiswoord gelooft, mag in de grootste verlatenheid belijden: “Al bezwijkt mijn vlees en mijn hart, nochtans is God de rotssteen van mijn hart”. Wie kan dit begrijpen ? Niemand. Maar het is zaligheid, het te geloven. In zijn Godverlatenheid houdt Jezus God vast en houdt Jezus ons vast, om ons de Godsgemeenschap, die wij verspeeld hebben, terug te geven. Aan het kruis werd Jezus door God verlaten, opdat wij tot God genomen en nimmermeer door hem verlaten zouden worden, zegt het Avondmaalsformulier. Dat mogen wij geloven: nimmermeer door God verlaten ! ZONDAG 17 MAART: ZONDAG JUDICA “ Doe mij recht” (Psalm 43: bijbel: vers 1, Liedboek: vers 1) Lezen: Evangelie, Johannes 11:1-44 Graf Brief, Filippenzen 3: 7- 14 Een lied: Gezang 184/ Gezangen voor liturgie495 Een Zondagsgebed Here God, U bent zo groot en machtig Zie neer op ons mensen, uw gezin, Maak ons tot een huis waar U wilt wonen, met uw zorgzame hand En waak over onze gezindheid daarbinnen Met Uw vol bewogenheid toeziende ogen Door Uw Zoon, onze heer, Jezus Christus, Die met u en de heilige geest, een enig God, Leeft en regeert van eeuwigheid tot eeuwigheid. MAANDAG 18 MAART De bruggenbouwer “U hebt een mooi beroep”, zei het kind tegen de oude bruggenbouwer. “Het moet zwaar zijn bruggen te bouwen”. “Als men het geleerd heeft, is het niet lastig”, zei de bruggenbouwer, “bruggen van beton en staal bouwen is gemakkelijk maar andere bruggen, die ik in mijn dromen bouw, die zijn veel moeilijker”. “Welk andere bruggen?” vroeg het kind. De oude bruggenbouwer keek het kind nadenkend aan, hij wist niet of het kind het begrijpen zou. Toen zei hij: “Ik wil een brug bouwen van nu naar de toekomst. Ik wil een brug bouwen van de ene naar de andere mens, van het donker naar het licht, van verdriet naar vreugde. Ik wil een brug bouwen van nu naar de eeuwigheid over al het vergankelijke heen.” Het kind had opmerkelijk geluisterd. Het had niet alles begrepen, maar merkte dat de oude man verdrietig was. Om hem op te vrolijken zei het kind: “Ik geef u mijn brug.” Het kind schilderde voor de bruggenbouwer een kleurrijke regenboog. DINSDAG 19 MAART Johannes 11: 33 - 35 (Willibrord -vertaling) “… doorliep Hem een huivering en … Jezus begon te wenen …”, staat er. Hoe kan Hij nu wenen en huiveren, want als er één is die weet heeft van de verrijzenis, dan is het Jezus wel. Als je een ongeboren baby zou kunnen vragen: “Wil jij geboren worden, wil je uit de schoot van je moeder/mem komen, wil je van het leven genieten, dat ligt aan de andere kant van jouw geboorte, wil jij al die mooie dingen zien: de bloemen, de bomen, het gras, de kleuren, wil jij al die mooie dingen horen: de muziek, de stem van je vader/heit en moeder/mem, wil jij dat?” Dan zal het ongeboren kind ons zeggen: “Nee, liever niet. Laat mij maar hier, veilig en warm in de schoot van moeder/mem. Want ik weet wat ik heb, ik weet niet wat ik krijg, ook al verzekeren jullie mij ervan dat het zoiets moois is.” Ook wij weten, wij geloven, dat wij zullen verrijzen. De dood wordt wel eens vergeleken met een nieuwe geboorte. Maar kunnen wij ons misschien voorstellen dat wij op de vraag of wij dat willen, hetzelfde antwoord geven als de ongeboren baby? Vrij naar Paul Chapel - uit Geschreven voor u -1992 WOENSDAG 20 MAART Een stil moment overdag Even glijdt alles van mij af. Al mijn gedachten Al mijn vragen Ik leg ze voor U neer Het wordt stil in mij zelf. Ik hoor de geluiden van buiten Ik zie het licht Zo bent U bij ons, goede God: Als het licht van deze dag. Onopvallend Alles doordringend Alles een eigen kleur gevend. Blijf zo bij ons Als het licht in ons leven. DONDERDAG 21 MAART Ik ben het….. Om onze overtredingen werd Hij doorboord, Om onze ongerechtigheden verbrijzeld. Jesaja 53:5 Lezen: Jesaja 53: 1-6 Dr. Bredius geeft in zijn boek over Rembrandt twee reproducties van Rembrandts “Oprichting van het kruis”. Dr. Bredius vindt het niet een van de beste schilderijen van Rembrandt. Toch noemt hij het een uiterst merkwaardig schilderij. De ene reproductie laat ons het hele schilderij zien, de tweede slechts een fragment: Rembrandt zelf, maar als één van de soldaten, die Jezus aan het kruis sloegen. Meestal zeggen wij: de joden hebben Jezus gekruisigd ! Rembrandt zegt: gij vergist u, ik deed het ! Wanneer hij aan het kruis dacht, wist hij van het “voor mij”: “Mijn Verlosser hangt aan ’t kruis”. Daarvan wist hij echter alleen, omdat hij ook wist van het “door mij”: “Mijn Verlosser hangt aan ’t kruis en hij hangt er mijnentwege”. Zo heeft ook Revius, Rembrandts tijdgenoot het geloofd: ’t En zijn de Joden niet, Heer Jesu, die U kruisten….. Ik ben ‘t, o Heer, ik ben ‘t, die U dit heb gedaan, ik ben de zware boom die U had overlaan, ik ben de taaie streng daarmee Gij gingt gebonden, de nagel en de speer, de geesel die U sloeg, de bloedbedropen kroon die uwe schedel droeg; want dit is al geschied, eilaas, om mijne zonden. Het rijke “voor mij” is er niet zonder het afschuwelijke “door mij”. Wij willen er niet aan, omdat wij het heil niet willen ontvangen uit handen, die wij doorboord hebben. VRIJDAG 22 MAART Zegen voor palmzondag Gezegend zijt Gij, eeuwige God, om het gewas op de velden, om de bomen en de vruchten, om het jonge groen uit de aarde. Gezegend zijt Gij, God onder ons. Gezegend zijt Gij, eeuwige God, om vreugdekreten van kinderen, om teder licht waarin wij staan, om de weg die Gij ons voorgaat. Gezegend zijt Gij, God onder ons. Gezegend zijt Gij, eeuwige God om mensen die u wachten en onthalen, om de stad van de vrede, hier op aarde om de enige ware, uw gezalfde. Gezegend zijt Gij, God onder ons. Andries Govaart 18.00-19.00 uur vastenprik in het convent ZATERDAG 23 MAART Met Palmpasen herdenken we dat Jezus Zijn intocht hield in Jeruzalem. Ook herdenken we Zijn lijdensverhaal. Vandaag begint de Goede Week, de lijdensweek. De week waarin we het lijden van Jezus Christus herdenken. Jezus wordt geprezen en toegejuicht door Zijn volgelingen en de menigte. Voor de intocht in Jeruzalem koos Jezus voor een ezelsveulen. Een rijdier had iets koninklijks en ook iets Messiaans: de mensen verwachtten dat de Messias te paard de tempelberg zou oprijden. En daar zou Hij de komst van Gods rijk aankondigen. De ezel is een lastdrager, net zoals Jezus, ook is de ezel dienstbaar en een knecht. De dienstbaarheid van Jezus vinden we terug bij Witte Donderdag. Jezus wast de voeten van de leerlingen. Zo wil Hij laten zien dat de slaaf niet boven zijn meester staat en de meester ook niet boven de slaaf. Jezus was geen Koning van pracht en praal, niet trots en overmoedig op een paard. Nee, Hij was een Koning die nederig, dienstbaar en dankbaar was. Jezus was een Koning, maar een andere dan het volk verwachtte. Hij was geen vechter, geen overwinnaar op een paard. Maar Hij was een zachtmoedige Koning, de Vredevorst. Hij wilde geen koninkrijk beginnen met geweld, maar een rijk van vrede. Jezus is gekomen om de mensen te verlossen van de slavernij van hun zonden. Door Zijn dood schenkt Hij nieuw leven aan allen die in Hem geloven. Het leven dat Hij aanbiedt, is eeuwig, het leven van God zelf. De lichamelijke dood kan er geen eind aan maken. God roept de mensen op om zich te bekeren van hun zonden. Hij biedt iedereen vergeving aan. Hij zoekt naar de mensen die afgedwaald zijn en wil hen graag terugbrengen. De mensen die Zijn Koninkrijk willen binnengaan, moeten nederig worden als een kind, zoals Jezus zich ook nederig opstelde tegenover ons. Later deze week is alles omgedraaid. Nu wordt geroepen: “Gezegend Hij, Die komt in de Naam des Heren”. Maar aan het eind van de week wordt Jezus bespot, vernederd en gekruisigd. Er is niets tegen deze vernedering gedaan omdat Hij niet de Koning was die de mensen verwachtten. Jezus is gestorven voor onze zonden. Hij schenkt ons vergiffenis. Ook nu in deze dagen. Het palmtakje bij het kruis in onze woning is als teken van overwinning. Niet de overwinning van de revolutie, maar de overwinning van de zonde. De macht van het kwaad. Ook wij hebben de dood overwonnen. Wij zijn samen met Christus verrezen. De dood heeft geen macht meer over ons. Wij zijn in Christus de overwinnaars. ZONDAG 24 MAART: ZONDAG PALMARUM “ Palmpasen” (Psalm 24. bijbel: vers 7,8, Liedboek: vers 4,5) Lezen: Evangelie, Mattheüs 21;1-11 Stad Brief, Filippenzen2: 5-11 Een lied: Gezang 173/ Gezangen voor liturgie 407 Een Zondagsgebed Here God, gerechtigheid heet het U lief te hebben, van u te houden! Wil daarom de gaven van uw onvoorstelbaar grote goedheid In ons leven talrijk en tastbaar maken. Door de dood van Uw geliefde zoon geeft u ons hoop op wat wij geloven Breng ons door Zijn opstanding dan ook nader tot onze bestemming. Dat bidden wij U, Door Uw Zoon , onze heer, Jezus Christus, Die met u en de heilige geest, een enig God, Leeft en regeert van eeuwigheid tot eeuwigheid MAANDAG 25 MAART DINSDAG 26 MAART Het is bijna Pasen. Samen uitzien naar, verlangen naar het nieuwe dat god ons Geeft: Leven, Toekomst. Wat er op Pasen gebeurd is onmenselijk, is boven menselijk. Is onverwacht groots. Wat hebben wij te verwachten? ALS EEN RUPS AL MAG VLINDEREN ( Yvonne van Emmerik) Als een rups al mag vlinderen, de boom nieuwe knoppen krijgt, Als de graankorrel brood wordt en de druif klare wijn, wat zal er dan wel voor de mensen, de mensen, wat zal er dan wel voor Ons weggelegd zijn? Als een knop al mag bloesemen, De bloesem weer vruchten draagt, als de nacht opnieuw dag wordt en in zonlicht verdwijnt, wat zal er dan wel voor de mensen, de mensen, wat zal er dan wel voor Ons weggelegd zijn? WOENSDAG 27 MAART De Mattheüspassion Jaarlijks wordt in de lijdenstijd in veel plaatsen de Mattheüspassion uitgevoerd. Heel bekend zijn de uitvoeringen in het Amsterdams Concertgebouw en in de Grote Kerk van Naarden. De Mattheüspassion van Johann Sebastian Bach (1685-1750) is het bekendste oratorium over het lijden en sterven van Jezus Christus. Het is tevens een van zijn langste composities. Het vertelt het lijdensverhaal van Jezus volgens het evangelie van Mattheüs. Na het groots opgezette openingskoor vertelt de evangelist het verhaal van het lijden en sterven van Jezus. Deze vertellijn wordt onderbroken door recitatieven, aria’s en koralen, die een individuele of collectieve reactie op het verhaal geven. De passion eindigt bij de dood van Jezus met het slotkoraal “Wir setzen uns mit Tränen nieder”. De passie bestaat uit een kort eerste deel en een lang tweede deel. Hiermee geeft Bach een kruisvorm aan. Het “snijpunt” van dit kruis vindt plaats rondom het verraad van Petrus: precies halverwege het eerste deel kondigt Jezus aan Petrus aan dat deze hem driemaal zal verloochenen en zo halverwege het tweede deel vindt dit verraad daadwerkelijk plaats. Uit eerbied is het niet gebruikelijk om na de uitvoering van de passie te applaudisseren. WITTE DONDERDAG 28 MAART Doet dit tot mijn gedachtenis Dienst – Gemeenschap – Eucharistie God, dit is het uur waarop wij het laatste avondmaal gedenken. Toen is uw Zoon begonnen het gastmaal aan te richten van zijn liefde voor de mensen, en met de dood voor ogen, heeft Hij ons zijn offer toevertrouwd tot aan het einde van de dagen. Laat ons uit dit zo grote teken de kracht putten tot liefde zonder grenzen en tot eeuwig leven. Door Christus onze Heer. Amen GOEDE VRIJDAG 29 MAART Gebed in de stille week Breng ons bij U, God Bron van ons bestaan Bodem van ons leven. Breng ons bij Uw zoon Bij zijn bedden in de hof. Breng ons bij zijn moeder En bij haar tranen. Breng ons bij de mens die zijn Leven inzette voor ons. Breng ons bij uw mensen Die lijden in deze wereld. Omdat hun recht onthouden wordt Hun verkiezingen ontstolen werden. Breng ons bij ons geloof Dat zo vaak verborgen is. Breng ons bij alles wat leeft in ons Aan geloof, aan blijdschap, aan liefde en vreugde. Maak ons open Voor Uw leven Voor Uw diepe ontferming Voor Uw liefde Keer ons naar U. 17.30 – 18.30 uur vastenprik in het convent. STILLE ZATERDAG 30 MAART Een dag van verwarring, wanhoop en teleurstelling? Rouwen om de dood van Jezus? Of een waken, waarin we hoopvol vooruitzien op de dag die komt: Het nieuwe leven? Toen het leven De dood bedwong Was het donker Koud Eenzaam Geen kerkklokken Geen halleluja En geen toeschouwers Jij en ik Dood en leven God en mens Niet blijven liggen Niet opgeven Niet loslaten In De strijd ’s nachts Bij de rivier En opstaan tegen het donker en het leven knokken Het leven opeisen De dood weerstaan En gewond Het leven Tegemoet Hinken. Een gedicht van Andrea Schwarz ZONDAG 31 MAART: PASEN “ Paasfeest” (Psalm 139: bijbel: vers 7-12, Liedboek: vers 1,2,6) Lezen: Evangelie, Johannes 20: 1-18 Leven Brief, Kolosenzen 3: 1-4 Romeinen 10: 8-13 Een lied: “U zij de glorie, opgestane heer” ( o.a .Tussentijds 172) Een Zondagsgebed Heer, onze God, op deze blijde dag Hebt u ons de toegang gebaand tot Uw toekomst Overwonnen is de dood Door de overmacht van uw eniggeboren zoon. Blijf ons bemoedigen, bij staan en inspireren, tot opgewekte en levendige mensen Gewekt door Zijn geest Levend uit en met en door Uw Geest. Door Uw Zoon , onze heer, Jezus Christus, Die met u en de heilige geest, een enig God, Leeft en regeert van eeuwigheid tot eeuwigheid De Paaskaars brandt, Het licht van Pasen schijnt. Het is aan ons te zorgen dat, Dit licht nooit meer verdwijnt. Zalig Pasen toegewenst.