Samenvatting Levensbeschouwing

Samenvatting Levensbeschouwing
par.2
Beroepsmoraal: Waarden en normen die beroepbeoefenaars aanhangen en in praktijk brengen.
BV. Makelaar, marketeer, ondernemer
Waarden  standpunten wat belangrijk en nastevenswaardig is in het leven
Normen  het verwachte morele gedrag van mensen
Beroepsethiek = kritisch nadenken over waarden en normen in het beroep
2.2
Beroepscodes: beroepsgroepen gaan hun waarden en normenstelsel schriftelijk vastleggen.
Samenhangend geheel van waarden en normen en uitgangspunten met betrekking tot een bepaald
beroepen houding die hiervoor vereist is.
Bv. Eed van Hippocrates!
2.3
Bedrijfcultuur: Waarden en normen die medewerkers van een bedrijf aanhangen en uitdragen.
*Deze zijn meestal niet schrifelijk vastgesteld, maar ze zijn wel aanwezig!
*Wel schriftelijk? Dan noemen we het de bedrijfscode!
Vragen als ,
-Is winst maken het alles overheersende principe?
-Welke waarden zijn overheersend in een bedrijf? ,
Kunnen gesteld worden.
Bedrijfscultuur heeft een aantal uitingsvormen:
1. Uiterlijk en gedrag van medewerkers  uitstraling mederwerkers Rabobank
(kleding,make-up enz.)
2. Symbolen  verpakking product, het logo (symbolische vormgeving!)
3. Rituelen (belangrijk voor groepsvorming)  afscheidsrituelen (goede horloge, zie boek!)
4. Helden  oprichters, stichters of ‘redders’ of ‘doeners’ Helden staan vooral bekend voor
datgenen waar ze voor stonden. Medewerkers van een bedrijf proberen dit na te streven.
Bv. Doorzettingsvermogen, slagvaardigheid, initiatiefrijk
2.4
Bedrijfscodes: hoe het bedrijf zich wilt gedragen te opzichte van belanghebbenden bij het
bedrijf: de werknemers, afnemers, aandeelhouders, concurrenten, leveranciers en de
samenleving. Bedrijfscode is schriftelijk vastgelegd!
Algemene bedrijfscode: deze code geeft de waarden en doelstellingen aan waardoor de
onderneming zich wil laten leiden.
Plichtencode: hierin wordt precies aangegeven wat de plichten zijn van de werknemers tegen
het bedrijf en de belanghebbenden bij het bedrijf zoals de klanten. Directe
gedragsaanwijzingen.
Welke doelen streven de bedrijfscodes na?
1. duidelijkheid voor werknemers  men heeft zekerheid en duidelijk over bepaalde
situaties
2. versterken van de gemeenschap  Bijdragen aan vorming van bedrijfscultuur
3. versterking corporate imago  imago van het bedrijf bij afnemers en publieke opinie
verbeteren
4. Inspelen op externe ontwikkelingen  soms wordt via een interne gedragsregulering
vooruitgelopen op een toekomstige regulering door de overheid, of zelfs op mogelijke
rechtsvervolging en straffen door justitie
2.5
Wat is een branche?
* Branches zijn bepaalde takken van handel, industrie of dienstverlening.
Branchecodes: bedrijven die aangesloten zijn bij een brancheorganisatie, worden geacht de regels
uit zo’n code na te leven.
Par.3
3.1
Bedrijfsetiek bestudeert de verschillende waarden en normen die een rol spelen tijdens
bedrijfsmatige activiteiten en stelt zicht de vraag: zijn dag goede waarden en normen?
Handelt een bedrijf menswaardig?
Concrete vragen:
-Mag een bedrijf kwetsende reclame maken?
-Behoort het ebdrijf eerlijk te zijn tegenover haar klanten?
-Hoe behoort het bedrijf om te gaan met ongewenste intimiteiten?
Etische vragen hangen samen met de relaties die het bedrijf heeft met verschillende
stakeholders.(alle groepen die op eigen wijze belang hebben bij het handelen en het functioneren
van het bedrijf. Bv. Afnemers, milieuorganisaties etc. etc.
Binnen al deze vragen kunnen ethische vragen een rol spelen.
3.2
Beroepsethiek denkt na over waarden en normen in een bepaald beroep.
Bedrijfsethiek denkt na over waarden en normen in een bepaald bedrijf.
Is er een verschil? Ja! Antwoord: Bedrijfsetiek is iets anders dan beroepsethiek maar onstaat wel
door het handelen van mensen die hun beroep uitoefenen.
Je stelt eerst jezelf moreel verantwoordelijk. Je moet je belofte nakomen.
Maar! Je handelt namens het bedrijf. Bedrijf is dus medeverantwoordelijk door jou handelen.
Primair moreel handelen: Iemand die morele keuzes maakt en daarom ook persoonlijk
aanspreekbaar wordt op zijn gedrag.
Secundair moreel handelen: wannneer je namens een bedrijf handelt, creëert hij een tweede
moreel verantwoordelijke, het bedrijf.
1. beroepsverantwoordelijkheid en bedrijfsverantwoordelijkheid komen samen tot stand
door 1 handeling
2. er is een onderscheid. Mederwerkers van hun bedrijf maken hun bedrijf verantwoordelijk
3.3
Ethisch handelen van een bedrijf.
3 visies:
1. minimale visie: een bedrijf is er om winst te maken. Niet voor ethiek (evt. Je aan de wet
houden)
bv. Shell, Goldman Sachs
2. tussen visie: winst maken is belangrijk maak het moet wel etisch verantwoord.
bv. Steyler-bank, body-shop
3. maximale visie: bedrijven moeten de wereld beter maken, winst maken is meegenomen.
bv. Fair Trade
Par. 4
4.1
Bedrijfsethiek is niet alleen vanuit ethisch optiek belangrijk, maar ook vanuit de economische
optiek. Bv. Als een bedrijf onethisch handelt kan het daardoor ten onder gaan. (Worldcom,
Anderson&Anderson)
4.2
Als een bedrijf niet vanuit de ethisch optiek kijkt is er een kans dat het bedrijf onmenswaardig
gaat handelen.
- we betalen onze werknemers in de derde wereldlanden een hongerloontje
Juridisch en etisch optiek overlappen elkaar vaak. Vaak wat wij etisch onjuist vinden is ook in de
wet verboden. Veel wetten hebben een ethische achtergrond. Wat mensen in de geschiedenis
onjuist vonden is nu in de wet opgenomen (verkrachting, moord). Bedrijfen zitten dus vaak op
het goede spoor als ze de wet hanteren.
Maar veel zaken in de maatschappij zijn nog niet wettelijk geregeld. Bij deze zaken dient de
ondernemer terug te vallen op zijn eigen geweten.
Iets niet zonder meer etisch toelaatbaar als het wettelijk is toegestaan! Je kunt bv. Vraagtekens
zetten bij het feit dat een bedrijf in een derdewereldland een hongerloontje uitvaardigd aan zijn
werknemers. Daar kun je ethische vraagtekens bij plaatsen.
Ook bij snelle maatschappelijke ontwikkelingen kun je ethische vraagtekens plaatsen(bij werving
van personeel gebruikt maken van genetische gegevens)
4.3
Het bedrijf dat ethisch verantwoord handelt, verbetert het CORPORATE IMAGE (beeld
van het bedrijf wat stakeholders hebben)
Het image geeft dus aan hoe deze doelgroepen een aantal belangrijke aspecten van het bedrijf
zien en waarderen. Bv
- de prijs/kwaliteit verhouding van de producten
- de klantenservice
- de arbeidsverhoudingen
- het personeelsbeleid
etc. zie boek blz 164
Positief corporate image zal een gunstige invloed hebben op het functioneren van de eigen
mederwerkers en relaties met de buitenwereld.
Mensen eisen steeds meer van de producten van een bedijf. Is het bv. Milieuvriendelijk, worden
het geen mensen gekwetst door reclame voor een bepaald product, geeft het bedrijf
gehandicapten ook een kans op een baan etc.
Door in te spelen op de uiteenlopende (vaak ethische) wensen van de omgeving kunnen bedrijven
hun succeskans vergroten. Het levert grote economische voordelen op. Je moet wel de opgewekte
verwachtingen waarmaken! Doe je dit niet, dan kan het bedrijf een flinke imago deuk oplopen.
Par. 5
Een bedrijf voert een beleid waar je jezelf niet in kan vinden. Je vindt dat het bedrijf onethisch
handelt. Er worden handelingen van je verwacht waar je jezelf dus niet in kunt vinden. We
spreken dan van gewetensbezwaren. Je kunt niet meer voor je geweten verantwoorden dat je
medewerking verleent aan het in jouw ogen onethisch bedrijfsbeleid.
(5.2)Hoe moet je hiermee omgaan?
4 stappen:
Stap 1  Overleg. Probeer dit met zoveel mogelijk collega’s te doen. Samen sta je sterker.
Stap 2  Werkweigering. Wanneer het bestuur niet naar je luistert. Het bedrijf kan dit positief(er
is iets niet in de haak, tijd voor veranderingen) en negatief(als het je niet bevalt, neem dan
gewoon ontslag) opvatten
Recht op gewetensvrijheid staat in de grondwet!
Stap 3  Ontslag. De uiterste instantie is ontslag nemen bij een bedrijf. Je hebt vele pogingen
gedaan om dingen te laten veranderen, maar waren zinloos.
Stap 4  Klokkenluiders. Mensen die dubieuze bedrijfpraktijken aan de grote klok hangen, de
desbetreffende persoon brengt iets aan het licht. Maatschappij komt in contact met het
probleem(media). Voorbeelden: Paul Schaap, Dan Gellart, Bos van Koop Tjuchem en Sheron
Watkins (zie boek blz. 167)
Klokkenluiders  Whistle Blowing (Engels, aan-de-bel-trekken)
Kenmerken van Whistle Blowing:
a. Het kan plaatsvinden in en buiten het bedrijf
b. Men brengt iets in openbaarheid, daar waar algemene geheimhouding, discretie van de
werknemer wordt verwacht
c. Gemeenschap doelbewust te waarschuwen voor ernstige schendingen van publieke of
private belangen, bijvoorbeeld de volksgezondheid
d. Degene die de vuile was buiten hangt, weet dat hij het heel moeilijk kan krijgen
Grote gevolgen voor het Bedrijf, het kan kans hebben op verlies van omzet en vele banen
door de negatieve publiciteit.
Nieuwe wet in Nederland sinds 2002: Klokkenluiders krijgt meer bescherming
Organisatie moet na een melding binnen 8 weken werk ervan maken. Zo niet, dan kan de
ambtenaar naar de vertrouwenscommissie gaan. Niet naar de pers, dit geeft geen
rechtsbescherming!!