Document

De kloof overbruggen
Prof dr Therese van Amelsvoort
PAOG, 22 November 2016
Transitiepsychiatrie???
(youth mental health)
Transitiepsychiatrie
Kind & Jeugd
Volwassenen
Somatiek
-Chronische ziekte
-Zorg gedurende levensloop
-Bv asthma, diabetes, sickel cell aneamie, spierziekte, CF, genetische
syndromen
-Transitie plan / richtlijnen
NICE guidelines 2016
NL Transitiezorg somatiek: Op eigen benen
http://www.opeigenbenen.nu/nl/home/
Anneloes van Staa
Meerderjarig - 18 jaar
Juridische term
Meerderjarig ≠ Volwassenheid
Volwassenheid?
’’geestelijk en lichamelijk volgroeid zijn en in staat zijn volledig onafhankelijk in
de maatschappij te kunnen functioneren’’
Transitie naar volwassenheid
• Is per individu verschillend
• Is een proces, geen tijdstip of moment
• Gekarakteriseerd door mijlpalen bv diploma, rijbewijs,
verlaten ouderlijk huis, trouwen, werk
• Cultureel bepaald
• Vindt NIET plaats met een verjaardag!
Transitie - 3 fases
Lichamelijk
- puberteit
Intellectueel
- cognitie
Sociaal-emotioneel
- identiteit
- peers
Risky period
Gezondheid minder prioriteit voor 16-24 jarigen
Perspect Public Health. 2014
Ziektelast
Leeftijd ontstaan psychiatrische stoornissen
75% voor het 25e levensjaar
Kessler et al 2005
“Mental disorders are the chronic disorders of the young’’
Tomas Insel, 2005
Beloop Psychose
Premorbide fase
10
Pre-psychose
Eerste episode
15
20
Restfase
25
ARMS DOP
ontregeling
Relapse
psychose
Start
behandeling
Jeugd GGZ
naar: Keshavan (1998)
VW GGZ
Psychische stoornissen op volwassen
leeftijd hebben hun oorsprong
tijdens adolescentie of eerder
Jones 2013
1:5 psychische problemen voor 19e
Onderconsumptie
Psychische problemen jongeren:
-Onvoldoende herkend
-Onvoldoende behandeld
-Schaamte
-Lange termijn gevolgen
Gap 1 rond 18e levensjaar – (h)erkenning
onderconsumptie
hoge ziektelast
EU FP7 Health - MILESTONE
systeem
individueel
Transitie van KJ naar VW:
-niet goed gepland
-niet goed uitgevoerd
-Als ‘niet goed’ ervaren
Optimale transitie:
-periode van parallelle zorg
-tenminste 1 transitie planning afspraak
-alle achtergrondinformatie is aanwezig
-3 mnd na transitie overdracht afronden
5% optimaal
(Singh et al, 2010)
Enquête transitiepsychiatrie GGZ professionals
Prioriteiten t.a.v. gewenste verbetering:
1.nadruk op ontwikkelingsleeftijd, niet kalenderleeftijd
2.meer specialistische voorzieningen voor jongeren/adolescenten
3.meer betrokkenheid ouders/verzorgers in volwassenen GGZ
4.opheffen financiële en organisatorische belemmeringen.
Gerritsen et al submitted
Organisatorische transitie
verbeteren
https://www.nice.org.uk/guidance/ng43
‘Ready steady go’
Transitiepoli Virenze (16-25 jr) Maastricht 7/13 - 6/15, n=158
-93% probleem as IV, 50% meer dan 1 factor
- 2/3 meer dan 1 diagnose as I/II
-10% verstandelijke beperking - ONDERdiagnostiek
-60% vrouwen, BSI/SDQ scores vrouwen hoger >mannen
Distribution of diagnoses
Disorders usually first diagnosed in
infancy, childhood or adolescence
Substance related disorders
3%
4%
7%
21%
Mood disorders
Anxiety disorders
11%
2%
Eating disorders
2%
Additional codes
22%
28%
Personality disorders
Mental retardation/borderline
intellectual functioning
Other disorders
Other disorders, incl. psychosis
Ervaringenlijst / CAARMS op indicatie
Virenze Maastricht: de kracht
van een adolescenten/jongvolwassenenteam
• Continuiteit van zorg gegarandeerd (van 16-25+)
• De kracht van het samenbrengen van
verschillende expertises
• De kracht van cultuurverschillen
Gap 2 rond 18e levensjaar - zorgaanbieder
onvoldoende
aansluiting
kwetsbare periode
=
Brein in transitie
“The teenage brain is not just an adult brain with fewer miles on it”
Onvoldoende impulscontrole
Gevoeligheid voor directe beloning /verleidingen
Adolescentie
• Verlies van ‘’vertakkingen’’ hersencellen
• Toename ‘’verbindingen’’ hersenen
• Verandering in hormonen/ chemische
huishouding
+
• Stress
=
Gedragsveranderingen +
= psychisch
probleem
Jongeren
• Fysiek sterk
• Impulsief, risicovol gedrag
• Ongelukken and suicide
belangrijkste doodsoorzaken
• Relatie ontwikkeling hersenen en
gedragsverandering
• Onbekend bij veel mensen (survey onder
ouders)
• Meer bekendheid hierover is nodig
Gap 3 rond 18e levensjaar - wetenschap
Veranderingen in het brein
Lacune in kennis
Zwakst waar het het sterkst zou moeten zijn
18
Oregon Youth Mental Health Centre
Wat is Headspace Australia
• Australian initiative, movement since 2006 funded by government
healthcare model for youth 12-25
• Promote and support early interventions for mental and substance
use disorders through four core service streams:
1. mental health
2. drug and alcohol services,
3. primary care (general health)
4. vocational/educational assistance
(McGorry et al., British Journal of Psychiatry, 2013)
www.eheadspace.org.au
www.headspace.org.au
PRIORITEIT No 1: betrek jongeren in het hele proces
‘ No decision about me without me’
Werkt het?
Resultaten:
 Meerderheid jongeren tevreden met service
 Headspace centres in Australië zijn geintegreerd in de wijk
 Headspace centres bieden directe en indirecte toegang tot GGZ
zorg van jongeren
 Reductie van klachten / symptomen
Rickwood DJ, McGorry P
HEADSPACE NL
• 2 pilot Headspace centres:
Amsterdam en Maastricht
• Doel: bereikne van jongeren 12-25 jaar
• Couleur locale
• Vergelijken 2 pilots
• E-HEADSPACE
• Maastricht: Sophie Leijdesdorff UM
Annemiek Kuijer Mondriaan
Maryrose Postma Virenze
(Frans Feron UM/GGD)
(Gemeente)
-Jongeren beslissen mee, stigmavrij, jeugdvriendelijk
-Vroege interventie, sociale inclusie,
beroepsmatig functioneren cruciaal
-Geen discontinuiteit tijdens ‘’piekfasen’’
-Passend bij de 21e eeuw
-Optimisme uitstralen
-Levensfase specifieke, toegankelijke interventies
McGorry 2013
Take home
•Vroegtijdige signalering & interventie ->
beste garantie op klinisch en functioneel herstel
•Transdiagnostisch benaderen
•Betere aansluiting/samenwerking K&J – VW ->
continuiteit 18jaar
Samen hervormen en innoveren!