Roken in de zwangerschap Informatie folder over roken in de zwangerschap. Verloskundige praktijk de Boreling Biesven 1 5645 KL Eindhoven 040-7676287 www.deboreling.nl [email protected] Tabaksrook - 7000 chemische stoffen, waarvan er honderden giftig minstens 70 kankerverwekkend Omgevingsrook bestaat uit • Hoofdstroomrook 15% ( wordt uitgeblazen) • Nevenstroomrook 85% (van brandende sigaret in de hand of asbak) Derdehands rook (op je huid/haar/etc) Nicotine • Veroorzaakt vernauwing van de bloedvaten • ↑ bloeddruk ↑ hartfrequentie • Tast de vaatwanden aan • Beïnvloedt ratio HDL ↓ / LDL ↑ cholesterol (aderverkalking) • Beïnvloedt hormoonhuishouding • Kan lichamelijke gewenning veroorzaken Schadelijke stoffen in tabaksrook: Koolmonoxide • Verdringt zuurstof in bloed → vermindert de conditie • Beschadigt de wanden van de bloedvaten → (atherosclerose) Teer Bevat vele giftige chemische stoffen, Arsenicum, Aceton, Butaan,Cadmium, Dioxine, DDT, Tolueen → zware aanslag op de longen → m.n. schade aan slijmvlies en de trilharen Overige prikkelende gassen, zoals ammoniak • Veroorzaken irritatie en ontstekingen van slijmvliezen De verslavende werking van nicotine Wat gebeurt er als je rookt • Nicotine bereikt in 7 seconden de hersenen • Effect op het centraal zenuwstelsel is meteen merkbaar • Nicotine grijpt aan op diverse knooppunten in de hersenen waar neurotransmitters worden vrijgegeven • Verstoring op neuroreceptorniveau Nicotine geeft stimulatie aanmaak van: Dopamine Noradrenaline Acethylcholine -> -> -> Vasopressine -> Serotonine -> Beta endorfine -> genot en eetlustremmend waakzaamheid, eetlustremmend waakzaamheid, verbetering leerproces bloeddrukverhogend,verbeteren geheugen beinvloeding stemming, eetlustremmend verminderen angst en spanning Belonende effecten van nicotine • Ontspanning • Verhoogde concentratie • Prestatieverbetering • Stemmingverbetering • Vermindering van angst • Onderdrukking van hongergevoel Deze effecten zijn tijdelijk!!!!! Verslavingscirkel Gevolgen van (mee)roken Gezondheidsschade • Luchtwegen • Hart- en vaatziekten • Diabetes mellitus • Vruchtbaarheid • Zwangerschap Gevolgen van roken tijdens de Zwangerschap Nicotine • Vernauwing van vaten in de placenta • Meer kans op infarcten in placenta • Baby krijgt de verslavende nicotine binnen Koolmonoxide • Minder zuurstof bij baby → ontwikkeling weefsels is slechter • Groeiachterstand • Slechtere conditie baby Gevolgen van roken tijdens de Zwangerschap • 40% meer kans op een doodgeboren baby • 1,4 tot 2,4 keer meer kans op loslaten v.d.placenta • Ruim 2 keer meer kans op voorliggende placenta • Meer kans op aangeboren afwijkingen en mogelijk grotere kans op aantasten van het hart • Geboortegewicht gemiddeld 200 gram lager & 2-3 keer meer kans op een geboortegewicht < 2500 gram • 20%-30% meer kans op een miskraam • 1,3 tot 2,5 keer meer kans op een EUG • meer kans op vroeggeboorte (én baby gemiddeld 2-3 dagen eerder geboren) • 2 tot 3 keer grotere kans op het vroegtijdig breken van de vliezen Gevolgen mee-roken tijdens de Zwangerschap • 23% meer kans op een doodgeboren baby • 13% meer kans op een kind met een aangeboren afwijking • Slechtere longfunctie • Lager geboortegewicht Risico’s van meeroken voor de baby • Wiegendood (kans verdubbeld) • Prikkende ogen en irritatie slijmvliezen • Middenoorontsteking • Infecties lage luchtwegen • Astmatische klachten (20% grotere kans) • Verminderde longfunctie /irreversibel • Lange termijn risico’s (Problemen met concentratie, gedrag en ontwikkeling) Invloed van (mee)roken op de borstvoeding Nicotine wordt via de moedermelk doorgegeven • Afname kwaliteit moedermelk • Afname van melkproductie (250 ml/dag) • Negatieve invloed op prolactinegehalte • Negatieve invloed op toeschietreflex Borstvoeding altijd beter dan flesvoeding! Advies (mee)roken en borstvoeding • Niet roken • Niet of zo min mogelijk meeroken • Tenminste 2 uur voor voeding niet (mee)roken • Nooit (mee)roken tijdens het voeden Stoppen met roken is een proces Lichamelijke ontwenning • Nicotineafhankelijkheid bij > 10 sigaretten/dag Lichamelijk herstel Geestelijke ontwenning • Het idee niet zonder roken te kunnen • Aangeleerd in allerlei situaties te roken • Er functies aan gegeven (gezellig, vermindert stress, houding etc.) Je kunt gedrag en gewoonten af- en aanleren Ontwenningsverschijnselen • Zin in roken (craving) • Prikkelbaarheid/gespannenheid • Sombere of depressieve stemming • Concentratieproblemen • Rusteloosheid • Ongeduld (frustratie / woede) • Toegenomen eetlust/gewichtstoename • Vertraagde hartfrequentie • Slaapstoornissen • Somatische klachten Fasen in het stopproces: Stoppen, hoe doe je dat? 1. Denk goed na waarom je wilt stoppen. 2. Bedenk wat je kunt doen als je het roken erg mist. 3. Beslis om te stoppen. 4. Kies een stopdag. 5. Stop helemaal. 6. Gooi sigaretten, aanstekers en asbakken weg. 7. Zoek hulp bij het stoppen. 8. Vertel mensen dat je gestopt bent. 9. Leef van dag tot dag. 10. Verzin andere dingen om te doen. 11. Denk positief. 12. Beloon jezelf. Alternatieven voor stoppen bestaan niet Minder roken • Langer ontwenningsverschijnselen • Men rookt snel weer net zoveel als vroeger Lichtere sigaretten roken • Dieper inhaleren, meer trekjes, sigaret verder oproken → meer nicotine en andere schadelijke stoffen • Meer roken Voordelen van stoppen met roken voor de baby zijn: Betere start, conditie en gezondheid Kleinere kans op • een te vroeg geboren baby • een geboortegewicht < 2500 gram • een miskraam; een doodgeboren baby • aangeboren afwijkingen Voordelen van stoppen met roken voor de moeder zijn: • Verbetering conditie en gezondheid • Verbetering smaak en reukvermogen • Geen schuldgevoelens meer • Geldbesparing • ....... Hoe belangrijk is het voor je om nu te stoppen met roken? 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 niet belangrijk ------------ neutraal---------------heel belangrijk Hoeveel vertrouwen heb je dat het je gaat lukken? 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 geen ---------------------------beetje---------------------------veel vertrouwen Hulp/ondersteuning Verwijzen naar www.stivoro.nl/zwangerschap Online StopAdvies Telefonische Coaching Stoppen-met-rokentraining Persoonlijke begeleiding door praktijkondersteuner huisarts (alternatieve methoden zijn niet bewezen effectief) Nicotinevervangende middelen (NVM) • Het gebruik van medicijnen wordt afgeraden • Nicotinesubstitutie dmv pleisters overwegen wanneer andere ondersteuning onvoldoende is • Nicotinepleisters 7-14 mg altijd via HA gebruik 6wk ‘s nachts pleister af met kauwgom te combineren op moeilijke momenten Literatuur 1 British Medical Association. Smoking and reproductive life: The impact of smoking on sexual, reproductive and child health, 2004 www.tobacco-control.org 2 U.S. Department of Health and Human Services; women and smoking - a Report of the Surgeon General. Rockville, 2001. www.surgeongeneral.gov/library/womenandtobacco 3 U.S. Department of Health and Human Services: The health consequences of smoking - a Report of the Surgeon General. Rockville, 2004 www.surgeongeneral.gov/library/ smokingconsequences 4 Royal College of Physicians of London. Smoking and the Young: a report of a working party of the Royal College of Physicians of London. Sudbury: Lavenham, 1992. www.rcplondon.ac.uk 5 Knol K. et al, Tabaksgebruik, gevolgen en bestrijding. Lemma, 2005 6 Hofhuis, W., Merkus P.J.F.M., De Jongste J.C. Nadelige effecten van passief roken op het (ongeboren) kind. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 2002; 146(8):356-9 7 U.S. Department of Health and Human Services. The Health Consequences of involuntary Exposure to Tobacco Smoke - a Report of the Surgeon General. Rockville, 2006. www.surgeongeneral.gov/library/secondhandsmoke 8 Reijneveld S.A., Lanting C.I., Crone M.R., Van Wouwe J.P. Exposure to tobacco smoke and infant crying. Acta Pediatrica 2005; 94(2):217-21 9 Promotie Marije Koopmans, 2011 http://www.umcutrecht.nl/zorg/ nieuws/2011/01/strengere-tabakswet-gunstig-voor-baby’s.htm 10 UK Centre for Tobacco Control Studies, Division of Epidemiology and Public Health, University of Nottingham, Nottingham, United Kingdom. Secondhand Smoke and Adverse Fetal Outcomes in Nonsmoking Pregnant Women: A Meta-analysis, 2011 11How Tobacco Smoke Causes Disease, a report of the SurgeonGeneral, 2011