Neurologie cerebrale pathologie

Neurologie cerebrale pathologie
Pagina 1 van 5
inhoud
Algemeen
CVA
Cerebraal trauma
Dementie
Depressie
Epilepsie
Hoofdpijn
Hersentumoren
Duizeligheid
Algemeen
verwardheid
Bewustzijn
CVA
D/
Brocca
CVA
CVA: infarct
Horner
RIND
TIA
Wallenberg = PICA infarct
Bloeddruk
Wernicke
Cerebraal trauma
barbituraten
Hersenoedeem
Chronische traumatische
encephalopathie
bloedverdunners
braken
Commotio cerebri
ionen st: Na+, K+, C2+, Mg2+
DD/ DM, BD, slaapmedic
CT bloeding of infarct ?
TTE
transthoracaal echo: embolie bron ?
TEE
trans oesofagaal echo: linker hartoor beter te zien bij <50 jr
telemetrie / holter
ritmestoornissen
=mot afasie (weinig praten wel begrijpen)
80% ischemie, 20% bloeding, eerst CT: infarct dan pas anti-coagul
< 4 uur thrombolytica mogelijk, daarna hoog risico op hersenbloeding tgv necrose
miosis (dicht), enoftalmie, ptose, anhydrose (zweet), oog homolat aan aandoen
reversible ischemic neurol def, <14 dg
Defintie
transient ischemic attack, bv amaurosis fugax, <24 uur (international)
Symptomen
symptomen verdwijnen in bijna alle gevallen <1 uur
Diagnose
auscultatie carotiden
Prognose
10% risico op CVA <1 wk
5% risico op CVA/jaar
Behandeling
asperine
Oorzaak
a. vertebralis probleem
Symptomen
1. positionele vertigo = ncl. vestibularis (n VIII) en nystagmus
(eerst naar gezond dan naar ziek)
2. Horner = afdalende ortho vezels
3. hemiplegie alternans
hypoesthesie gelaat (ipsi, tr + ncl V)
pinprik arm been  (contra, tr spinothal)
4. dysfagie = ncl ambiquus
5. cerebellait syndr = ataxie
6. gordijnteken gehemelte
Risico
hoge bloeddruk verhoogt het risico op een CVA meer dan 10 keer
Na CVA
hoge bloeddruk garandeert de perfusie (bij thrombus) dus hoog laten
=sens afasie (veel praten, weinig begrijpen)
Nut
ICP
Risico
BD
Behandeling
glycerol
Boksen
 “punch drunk”, eerst snelheid afname, later ook motorische en spraakstoornissen
 20% van de boksers heeft voor 30 jr dementie symptomen
val op hoofd bij chron ascal of sintrom gebruik  CT
Oorzaak
vaak geen betekenis, kan teken van ICP overdruk zijn
Definitie
diffuse cerebrale contusie = hersenschudding = concussion
Symptomen
altijd tijdelijk bewusteloos, amnesie (duur = maat voor ernst trauma), nausea, braken, fotofobie, fonofobie
Diagnose
op CT geen afwijkingen, bij laat (>15 min) ontstaan van de symptomen altijd nazicht
leesvermogen meestal verminderd (bv ondertitels volgen op TV)
hoofdpijn, misselijk
Graden
 graad I: verwardheid, geen amnesie, geen bewustzijnverlies
 graad II: ook amnesie
 graad III: ook bewustzijnsverlies
Behandeling
rust tot symptomen weg zijn, sportherstel als symptomen weg zijn
 graad I: mag na 20 min observatie weer
 graad II: na verdwijnen symptomen na 1 wk geen sport
 graad III: na verdwijnen symptomen na 2 wk geen sport (bij een 2e keer in 1 jaar: 4 weken
symptoomvrij)
Risico
1) Post-commotioneel syndroom: hoofdpijn, emotionele/concentratie/slaap st (imponeert vaak als
Sport Medisch Centrum Maasstad
Robert Rozenberg © 7 januari 2014
www.smc-maasstad.nl
www.rozenbergsport.nl
Neurologie cerebrale pathologie
Pagina 2 van 5
Contusio cerebri
CT
diazepam
epiduraal hematoom (EDH)
GCS
depressie)
2) second impact (nieuw trauma)  veel meer schade dan 2 afzonderlijke letsels
Prognose
goed, soms milde restverschijnselen (hoofpijn, duizeligheid, nausea)
Sport
evt. voor sportterugkeer een coordinatietest (op 1 been staan met ogen dicht en handen vooruit)
2 weken geen competitie sport (bij 2e keer in seizoen 1 maand geen sport).
Definitie
lokale cerebrale contusio
Symptomen
zie commotio cerebri
Diagnose
per definitie afwijking op CT
Behandeling
rust tot symptomen weg zijn
Risico
zie commotio cerebri
Sport
2 wk geen sport
Indicatie
1) bloedverdunners
2) freq braken
3) blijvende amnesie
4) epilepsie
Diagnose
wit = bloed
zwarte rand om hersenstam = nl = geen zwelling
septum pellucidum (tussen 2 laterale ventrikels) > 5 mm verplaatst = significant
Indicatie
epilepsie (als gevolg van cerebraal trauma)
Definitie
bloed tussen dura en bot
Oorzaak
meestal tgv arterieel letsel (soms veneus)
Epidemio
veel zeldzamer dan SDH
Symptomen
lucid interval (eerst goed wakker en dan snelle achteruitgang)
RX
bi-convex, ligt buiten dura (dura komt moeilijk los van bot)
Prognose
veel beter dan SDH (dura komt moeilijk los van bot  beperktere bloeding)
drainage nodig indien >5 mm veplaatsing septum pellucidum
glasgow coma scale
3-15 punten
coma = 8 of minder
kind <4 jaar spraak: goed, troostbaar huilen, rusteloos
ogen open
op vraag
op pijn
niet
hersenschudding
hydrocephalie
hyperventilatie
ICP toename
infuus
Intra-cerebraal hematoom
intracraniaal letsel
spontaan
3
2
1
4
motoriek
op vraag
lokalisatie pijn 5
terugtrekken
4
abnl flex
3
extensie
2
geen
1
6
spraak adequaat
verward
losse woorden
onbegrijpelijk 2
geen
1
5
4
3
oorzaak diffuse cerebrale contusie
S/ tijdelijk verwrd, amnesie (duur = maat voor ernst trauma)
prognose
goed, soms milde restverschijnselen (hoofpijn, duizeligheid, nausea)
oorzaak bloedklonter in ventriculaire afvoerweg
nut
hyperventilatie  cerebraal vasoconstrictie  ICP
risico teveel  cerebrale ischemie
dosis
25-35 mmHg pCO2
D/ septum pellucidum shift
R/ >5 mm shift = craniotomie
hyperventilatie (zie aldaar)
mannitol (1 gr/kg IV in bolus (20% oplossing) evt + lasix)
Cave
geen hypotonisch vocht (hypo Na+  hersen oedeem)
geen glucose
dus
NaCl of Ringer lactaat
Na+ voorkomen
D/ hoge densiteit zones in hersenen
R/ BD op peil houden (anders daalt CBF, autoregulatie hersenvaten werkt meestal niet meer)
type
Suduraal hematoom
Epiduraal hematoom
Intra-cerebraal hematoon
Diffuus hersen letsel hersenschudding (even verward, amnesie)
commotio cerebrie
(tijdelijk bewusteloos)
diffuse axonale schade
(coma, vaak blijvend letsel)
Sport Medisch Centrum Maasstad
Robert Rozenberg © 7 januari 2014
www.smc-maasstad.nl
www.rozenbergsport.nl
Neurologie cerebrale pathologie
Pagina 3 van 5
Intra-ventriculair
hematoom
mannitol
Post-traumatische E
pupil
schedel #
Schedel basis #
subduraal hematoom
(SDH)
wek advies
Dementie
vasculaire dementie
Alzheimer
chorea van Huntington
frontotemporale dementie
Jakob-Creutzfeld
D/ CT
RX enkel bij penetrerende hoofdtrauma
Lab
Na+  of hyperglycemie is schadelijk
R/ indien cerebraal letsel  altijd snel transport naar neurochirurg
GCS 14-15
geen symptomen  wekadvies
amnesie, bewusteloos
 CT of 24 uur opname voor observatie
GCS 9-13
CT + altijd opname voor observatie|
GCS 3-8
goede cardio-pulmonaire stabilisatie is erg belangrijk
altijd endo-tracheale intubatie
Risico ICP toename
nut
ICP
dosis
1 gr/kg IV in bolus (20% oplossing) evt + lasix
indicatie
comateuze pt die achteruitgaat in pupilreflex
R/ diazepam
D/ unilat mydriase
unilat nIII compressie (tentorium herniatie)
bilat mydriase bilat nIII schade, cerebrale hypoperfusie
bilat miose
medicatie, metabole encephalopathie
unilat misose orthosympatische schade (a carotis)
lichtreflex gekruist
n II letsel
S/ peri-orbitaal hematoom, bloedingen, rhinorhoe, otorhoe
D/ CT
RX (sluiering sinus, symmetrie, CWK)
R/ HK als opening in schedel of indeuking > dikte van de schedel
S/ bloeding, rhinorhoe, otorhoe, retro-auriculair hematoom (teken van Battle)
n VII (facialis letsel)
D/ zie schedel #
prognose
goed als geen zenuw of oor schade
definitiebloed tussen arachnoidale ruimte en dura)
oorzaak meestal veneus letsel (brugvene #)
epidemio
veel frequenter dan EDH
RX bi-concaaf (arachnoid komt makkelijk los van dura)
prognose
slechter dan EDH (bloeding snel hele hemisfeer: archnoid komt makkelijk los van de dura)
R/ drainage nodig indien >5 mm veplaatsing septum pellucidum
om 3 uur voor 24 uur co: alertheid, pupillen
recidiverend TIA’s en CVA’s, aftakeling in opstoten, progn 5-10 jr
epidemiologie
meest freq dementie
Symptomen
geheugst, persoonlijkheidsst, na 5-6 jr dood, verstoring dag/nacht ritme
Behandeling
donazepil
30-45 jr, chorea, dementie
2de freq dementie
S/ frontaal gedrag = persoonlijkheidsst.
amyloïd neerslag, myocloniën, < 1jr dood
Depressie
Depressie
Oorzaak
correlatie met hoge serotonine concentraties in de hersenen (zie Neuro fysio)
Behandeling
tri-cyclische
SSRI = serotonine re-uptake inhibitor  daling serotonine
Epilepsie
R/
CK (Creatine kinase)
de pil
epilepsie
gelegenheids insult
juveniele myoclon E
postictaal
syncope
Hoofdpijn
alarm
analgetica/rebound
hoofdpijn
Acuut Diazepam 10 mg IM
uit spier, gevaar nierblokkage
difantoïne en carbamacepine = pil efficiëntie
glutamaat stimul, GABA inhibeert
partieel
1. enkelvoudig
2. complex: bewustzijnsverandering
3. sec gegeneraliseerd (eerst partieel dan gegeneral)
gegeneraliseerd
1. prim. gegeneral.
2. absence
3. myoclonie (spierschokken)
DD
syncope (maar bij epilepsie kom je nooit snel bij, bij syncope wel)
=epilepsie aanval is niet epilepsie maar sec aanval door ionenst, alcohol deprivatie, slaaptekort, tumor enz.
spierschokken arm, begin puberteit, uit te lokken (alcohol, stress enz), 80% ook ton.clon aanvallen, vaak
absences
R/ valproaat
geen postictale verwardheid
>65 jaar voor het eerst hoofdpijn
inspanningsgebonden hoofdpijn
meningisme
Definitie
chron analgetica  hoofdpijn, bij stop 2 wk nog veel erger
Behandeling
Redomex
Sport Medisch Centrum Maasstad
Robert Rozenberg © 7 januari 2014
www.smc-maasstad.nl
www.rozenbergsport.nl
Neurologie cerebrale pathologie
Pagina 4 van 5
arteritis temporalis
Benigne
inspanningshoofdpijn
cluster-headache (Horton)
depressie
Getransformeerde migraine
meningitis
migraine
Post-traumatische
hoofdpijn
spanningshoofdpijn
trigemiusneuralgie
Voetballers hoofdpijn
Definitie
=reuscel artritis, associatie met polmyagica rheumatica
Symptomen
kaakclaudicatio, blind, a temp pijnlijk
Diagnose
biopsie, sedim
Behandeling
CS
Oorzaak
stoornis in cerebrovasculaire regeling bij inspanning
Symptomen
plots veel pijn (enkele seconden tot minuten) bij inspanning, dan enkele uren zeurende pijn
Diagnose
indien frequent dan toch CT of MRI ter uitsluiting pathologie
Behandeling
activiteiten aanpassen
indomethacine 25 mg 3dd1
lisinopril 10 mg 1x voor inspanning
Definitie
in clusters van 4-8 weken, 1x/jaar, 30 min, ♀ 25-30
Symptomen
erg hevig, rood tranend oog
Behandeling
aanval: O2, ergotamine
prev: Ca-block, litium
vaak en erger hoofdpijn
hele dag last met opstoten
Zie infectie en pediatrie
Oorzaak
verhoogde serotonine vrijzetting  vasodilatatie,+/- aura (zenuwuitval: spraak, oogspier)
Symptomen
langdurende zeurende hoofdpijn, nausea, fotofoob,♀, unilateraal
neurogene uitval mogelijk, sensibel of motorisch, afasie (vaak uitval van verschillende segmenten
chronologisch na elkaar: itt een TIA), aura vaak voordat de hoofdpijn begint
Behandeling (aanval)
 vaak alleen te behandelen tijdens aura, bij hoofdpijn al te laat
 prikkels reduceren (TV/geluid/licht): liggen in donkere kamer, geen geluid
 imigran (sumatriptan) = 5-HT1D receptoragonist 50 mg 3dd1 (max na 2 uur)
 mazalt (rizatriptan) = 5-HT1D receptoragonist 10 mg 2dd1 (max na 1 uur)
 Zomig® (zolmitriptan) = 5-HT1B/1D receptoragonist 2,5 mg 3dd1 (max na 4 uur)
 Naramig® (naratriptan) = 5-HT1B/1D receptoragonist 2,5 mg 2dd1 (max na 4 uur)
 Relpax® (eletriptan) = 5-HT1B/1D/1F receptoragonist 40 mg 2dd1 (max na 0,5 uur)
 Almotriptan = 5-HT1B/1D receptoragonist (max 30 min)
 motilium® (domperidon) = dopamine antagonist
 paracetamol, NSAIDS
 ergotramine, β-blok, coffeïne, maxalt, inderal
Preventief
 (aanval >2x/mnd): Redomex, propanolol, valproaat
Inspanning
meer kans op aanval bij sport op hoogte/hitte/duiken/hypoglycemie
dus goed eten en drinken vooraf
Voetballers hoofdpijn
zie aldaar
Diagnose
altijd CT of MRI scan
Behandeling
prikkels reduceren (geen TV, weinig geluid/licht)
Oorzaak
chronische hoge tonus in nek/aangezichts/schedel spieren
Theorie
compressie vaten  reactieve vasodilatie
Symptomen
bandvormig, drukkend (niet kloppend), geen nausea, geen braken
Behandeling
relaxatie, Redomex (anti-depressivum), amitryptiline, benzodiazepine
manueel therapie nek
genoeg drinken (geen uitdroging)
koelen nek
Definitie
myeline verlies = prikkel overspringing
Symptomen
> 65 jr, fractie van sec
Behandeling
anti-epilepticum, HK
Definitie
migraine aanval na veel klappen op het hoofd
Symptomen
altijd visuele symptomen
Behandeling
zie migraine
Hersentumoren
astrocytoom
gliobastoom
meta
Duizeligheid
goedaardig glioom, kan overal in hersenen
kwaadaardig glioom, kan overal in hersenen
R/ dexamethasone 8 mg/24 uur tegen hersenoedeem
Sport Medisch Centrum Maasstad
Robert Rozenberg © 7 januari 2014
www.smc-maasstad.nl
www.rozenbergsport.nl
Neurologie cerebrale pathologie
Pagina 5 van 5
BPPV
Duizeligheid
Zie KNO
Diagnose
 draaiduizelig vs. zwart voor ogen
 aanvalsgewijs (binnenoor) vs. chronisch
 acuut (CVA) vs. progressief begin
 positie afhankelijk ?
 bewustzijnsverandering ?
 oor/oog problematiek ?
Sport Medisch Centrum Maasstad
Robert Rozenberg © 7 januari 2014
www.smc-maasstad.nl
www.rozenbergsport.nl