Klachten en Symptomen Dr. Jacoline Bromberg Neuroloog / neuro-oncoloog Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam Voorbeeld 1 • Een voorheen gezonde man van 48 jaar krijgt plots een epileptische aanval. Deze stopt vanzelf. Hij heeft geen andere klachten Voorbeeld 2 • Een 65 jarige vrouw gaat in 5-6 weken tijd steeds meer wartaal spreken • Kan niet goed op woorden komen • Wat meer vergeetachtig • Neemt verder toe in dagen Klachten en symptomen Verschillende mensen met een hersentumor Verschillende klachten en symptomen Niet alle mensen met dezelfde klachten en symptomen hebben hersentumor inhoud • Waardoor komen de klachten en symptomen? • Welke klachten en symptomen bij een hersentumor? • Wat kunnen we er aan doen? Waardoor komen de klachten en symptomen? beschadiging of functiestoornis van de hersenen Waardoor komen de klachten en symptomen? beschadiging of functiestoornis van de hersenen Oorzaken symptomen Ingroei in of verdringing van hersenstructuren door tumor of vochtophoping (oedeem) Oorzaken symptomen • Soort symptoom hangt af van plaats van tumor/oedeem Taalstoornis (afasie)) Oorzaken symptomen • Soms door verstoring van contacten tussen hersengebieden Welke klachten en symptomen kunnen voorkomen 1. Hoofdpijn 2. Psychische en cognitieve verschijnselen 3. Uitvalsverschijnselen 4. Epileptische aanvallen 5. Vermoeidheid 1. Hoofdpijn • Bij bijna de helft (47%) van de algemene bevolking • De overgrote meerderheid van mensen met hoofdpijn heeft GEEN hersentumor • Veel patiënten met een hersentumor hebben geen hoofdpijn de hersenen zelf doen geen pijn • Bij patiënten met een hersentumor is hoofdpijn zelden de enige klacht 2. Psychische en cognitieve verschijnselen • Komen veel voor bij patiënten met een hersentumor – Door de tumor en/of de behandelingen • Verschijnselen kunnen zijn: • • • • • • Vergeetachtigheid Verminderde concentratie Trager worden Minder initiatief Gelatenheid Ontremming 3. Uitvalsverschijnselen - verlamming • Scheef gelaat • Minder kracht arm en/of been • Minder handig met arm/been bv knoopjes sluiten, piano spelen • Slechter lopen, been sleept of zwaait uit 3. Uitvalsverschijnselen – taal stoornis (afasie) • Moeite de juiste woorden te vinden • Soms verkeerde woorden zeggen • Niet goed begrijpen wat gezegd wordt • “onzin” praten • Niet (goed) kunnen lezen en schrijven 3. Uitvalsverschijnselen – stoornis in het zien Slecht zien kan komen door • afwijking in oog bv staar, probleem lens of afstand lens-netvlies geen direct verband met hersentumor • afwijking in de hersenen dan slecht zien in 1 blikveld: met beide ogen links of beide ogen rechts →Vaker stoten, tegen deurpost op lopen 4. Epilepsie • aanvallen • plotseling tijdelijke verstoring van de electrische prikkeloverdracht in de hersenen: “kortsluiting” Epilepsie Kan zich heel verschillend uiten 2 hoofdtypes: •Gegeneraliseerd: verlies van bewustzijn Epilepsie • Focaal of partieel – Schokken 1 lichaamsdeel of lichaamshelft – Veranderd gevoel 1 lichaamsdeel of lichaamshelft – Soms tijdelijke uitval 1 lichaamsdeel of lichaamshelft – Aanval met afwezigheid, staren, smakken – Plotse vieze smaak of geur – Opstijgend gevoel uit de maag 5. Vermoeidheid • bij > 40% patiënten met een hersentumor • Meer bij veel prikkels, drukke omgeving • Meer bij moeite met concentreren • Niet bij iedereen aanwezig • Niet bij iedereen even veel Ernst van symptomen Hangt af van: • plaats van de tumor • Groeisnelheid tumor hooggradig meestal meer symptomen dan laaggradig laaggradig vaak alleen epilepsie Soms geen symptomen: toevalsbevinding Klachten en symptomen: wat kunnen we er aan doen? • Epilepsie: - medicijnen tegen epilepsie bv valproaat (Depakine), levetiracetam (Keppra) - soms helpt bestraling / chemotherapie • Psychische en cognitieve veranderingen - leefregels, uitleg - training (cognitief) • Vermoeidheid - leefregels en adviezen - training (fysiek) Klachten en symptomen: wat doen we er aan? • Hoofdpijn, uitvalsverschijnselen: – dexamethason drijft het vocht af vaak afname van verschijnselen – Operatie: helpt soms tegen hoofdpijn en uitval – Bestralen / chemotherapie: - vaak stabilisering van klachten en symptomen Samenvattend • Klachten en symptomen van hersentumor hangen af van de plaats van de tumor de groeisnelheid • Zijn bij iedereen anders van geen klachten tot aanvallen met tussendoor geen klachten tot blijvende / toenemende uitval • Kunnen lijken op klachten en symptomen van andere hersenziektes