Klachten en symptomen - Publieksdag Hersentumoren

Klachten en Symptomen
Dr. Jacoline Bromberg
Neuroloog / neuro-oncoloog
Erasmus MC Kanker Instituut
Rotterdam
Voorbeeld 1
• Een voorheen gezonde man van 48 jaar krijgt plots een epileptische
aanval. Deze stopt vanzelf. Hij heeft geen andere klachten
Voorbeeld 2
• Een 65 jarige vrouw gaat in 5-6 weken tijd steeds meer wartaal
spreken
• Kan niet goed op woorden komen
• Wat meer vergeetachtig
• Neemt verder toe in dagen
Klachten en symptomen
Verschillende mensen met een hersentumor
Verschillende klachten en symptomen
Niet alle mensen met dezelfde klachten en symptomen hebben hersentumor
inhoud
• Waardoor komen de klachten en symptomen?
• Welke klachten en symptomen bij een hersentumor?
• Wat kunnen we er aan doen?
Waardoor komen de klachten en symptomen?
beschadiging of functiestoornis van de hersenen
Waardoor komen de klachten en symptomen?
beschadiging of functiestoornis van de hersenen
Oorzaken symptomen
Ingroei in
of verdringing van hersenstructuren
door tumor
of vochtophoping (oedeem)
Oorzaken symptomen
• Soort symptoom hangt af van plaats van tumor/oedeem
Taalstoornis (afasie))
Oorzaken symptomen
• Soms door verstoring van contacten tussen hersengebieden
Welke klachten en symptomen kunnen voorkomen
1. Hoofdpijn
2. Psychische en cognitieve verschijnselen
3. Uitvalsverschijnselen
4. Epileptische aanvallen
5. Vermoeidheid
1. Hoofdpijn
• Bij bijna de helft (47%) van de algemene bevolking
• De overgrote meerderheid van mensen met
hoofdpijn heeft GEEN hersentumor
• Veel patiënten met een hersentumor hebben geen hoofdpijn
de hersenen zelf doen geen pijn
• Bij patiënten met een hersentumor is hoofdpijn zelden de enige klacht
2. Psychische en cognitieve verschijnselen
• Komen veel voor bij patiënten met een hersentumor
– Door de tumor en/of de behandelingen
• Verschijnselen kunnen zijn:
•
•
•
•
•
•
Vergeetachtigheid
Verminderde concentratie
Trager worden
Minder initiatief
Gelatenheid
Ontremming
3. Uitvalsverschijnselen - verlamming
• Scheef gelaat
• Minder kracht arm en/of been
• Minder handig met arm/been
bv knoopjes sluiten, piano spelen
• Slechter lopen, been sleept of zwaait uit
3. Uitvalsverschijnselen – taal stoornis (afasie)
• Moeite de juiste woorden te vinden
• Soms verkeerde woorden zeggen
• Niet goed begrijpen wat gezegd wordt
• “onzin” praten
• Niet (goed) kunnen lezen en schrijven
3. Uitvalsverschijnselen – stoornis in het zien
Slecht zien kan komen door
• afwijking in oog
bv staar, probleem lens of afstand lens-netvlies
geen direct verband met hersentumor
• afwijking in de hersenen
dan slecht zien in 1 blikveld:
met beide ogen links
of beide ogen rechts
→Vaker stoten, tegen deurpost op lopen
4. Epilepsie
• aanvallen
• plotseling tijdelijke verstoring van de electrische prikkeloverdracht in de
hersenen: “kortsluiting”
Epilepsie
Kan zich heel verschillend uiten
2 hoofdtypes:
•Gegeneraliseerd:
verlies van bewustzijn
Epilepsie
• Focaal of partieel
– Schokken 1 lichaamsdeel of lichaamshelft
– Veranderd gevoel 1 lichaamsdeel
of lichaamshelft
– Soms tijdelijke uitval 1 lichaamsdeel
of lichaamshelft
– Aanval met afwezigheid, staren, smakken
– Plotse vieze smaak of geur
– Opstijgend gevoel uit de maag
5. Vermoeidheid
• bij > 40% patiënten met een hersentumor
• Meer bij veel prikkels, drukke omgeving
• Meer bij moeite met concentreren
• Niet bij iedereen aanwezig
• Niet bij iedereen even veel
Ernst van symptomen
Hangt af van:
• plaats van de tumor
• Groeisnelheid tumor
hooggradig meestal meer symptomen dan laaggradig
laaggradig vaak alleen epilepsie
Soms geen symptomen: toevalsbevinding
Klachten en symptomen: wat kunnen we er aan doen?
• Epilepsie:
- medicijnen tegen epilepsie
bv valproaat (Depakine), levetiracetam (Keppra)
- soms helpt bestraling / chemotherapie
• Psychische en cognitieve veranderingen
- leefregels, uitleg
- training (cognitief)
• Vermoeidheid
- leefregels en adviezen
- training (fysiek)
Klachten en symptomen: wat doen we er aan?
• Hoofdpijn, uitvalsverschijnselen:
– dexamethason
drijft het vocht af
vaak afname van verschijnselen
– Operatie: helpt soms tegen hoofdpijn en uitval
– Bestralen / chemotherapie:
- vaak stabilisering van klachten en symptomen
Samenvattend
• Klachten en symptomen van hersentumor hangen af van
de plaats van de tumor
de groeisnelheid
• Zijn bij iedereen anders
van geen klachten
tot aanvallen met tussendoor geen klachten
tot blijvende / toenemende uitval
• Kunnen lijken op klachten en symptomen van andere hersenziektes