Mens Tijd Systemisch - relaties - emoties - belangen - rollen - opvattingen - ritme - regelmaat - tempo - geschiedenis - duur Muze Organisch Holistisch - schoonheid - spel - verbeelding - verhaal - beweging Ruimte welzijn - beweging - affordance - functie - atmosfeer - intimiteit Natuur Mens - aard - patronen - (persoons)kenmerken - karakter - identiteit verbinding Ruimte beheersen 2 1 4 Natuur intellectueel van buiten af Tijd informeel 3 Muze imaginair intuïtief korte termijn kennis vaardigheden toevoegen leren van binnen uit distantie lange termijn zin wijsheid zijn terugvinden loslaten talenten eigenschappen ontwikkelen Doorkijkje inhoud Doorkijkje onderzoek De gebieden waarop het lectoraat* zich de komende jaren gaat richten, zijn: Net zoals je eten en drinken nodig hebt om je fysiek goed te voelen, heb je leren en ontwikkelen nodig om psychisch lekker in je vel te zitten. Leren en ontwikkelen zijn kernprocessen in ons leven. Misvorming ervan heeft vergaande impact op ons welzijn. “De kwaliteit van een interventie is afhankelijk van het innerlijk van de interventionist”, schrijft Otto Scharmer in zijn Theory U. In de kern komt het hier op neer: in hoeverre hangt leiding geven aan leren van docenten, begeleiders, coaches en managers, samen met het inzicht in de eigen manier van leren en de eigen leergeschiedenis? Individueel leren ontwikkelen Het is niet de bedoeling om een nieuwe theorie over leren neer te zetten. Het gaat er ‘slechts’ om opvattingen en ‘mindsets’ die in de weg staan op te ruimen, en ruimte te maken voor alle verschijningsvormen die het leren kent. Zodat je telkens weer, bij ieder mens en elk vraagstuk, kunt waarderen wat er is en kijken waar je naar toe wilt, om van hieruit het leren en ontwikkelen met de grootst mogelijk zorg en aandacht vorm te geven. Leren ontwikkelen op groepsniveau “Collectieve intelligentie kan vele malen groter zijn dan de individuele intelligentie van individuen in een groep”, aldus Thomas W. Malone van het MIT. Projecten en programma’s spelen een steeds grotere rol in onze organisaties, zowel in het groen als daarbuiten, en zeker op de grens van onderwijs en arbeidsmarkt. Hoe kunnen we zorgen dat projecten niet alleen gelegenheid, maar ook ruimte bieden voor leren en ontwikkelen? En hoe kunnen programmaleiders daar een betekenisvolle rol in spelen? Ecologie is daarbij een behulpzaam concept. Het daagt uit: -d e complexiteit van leren en ontwikkelen te omvatten - door naast intellectueel en informeel leren ook het imaginaire en intuïtieve (weer) een plek te geven -v erbanden te zien - door aandacht te geven aan meerdere dimensies: het inter-menselijke, tijd, ruimte, muze (spel en inspiratie) en natuur (de aard) - de ‘natuur’ niet uit het oog te verliezen - door welzijn als ondergrens te nemen en de wijsheid als streven. En daarmee te bouwen aan een meer duurzame wereld. Leren ontwikkelen op organisatie niveau Uiteindelijk zal ecologisch kijken naar leren: ‘zin’ en ‘zijn’ verbinden, ruimte scheppen voor ontwikkeling, uitputting voorkomen en wijsheid helpen ontwikkelen. dr. Manon C.P. Ruijters MLD Lector Ecologie van het Leren, Stoas Hogeschool Adviseur Mens- en Organisatieontwikkeling, Twynstra Gudde In bloei trekken… Leren ontwikkelen van individu, groep en organisatie “Als er een échte visie is (dus niet de alom bekende visiedocumenten), zullen mensen vanzelf gaan excelleren en leren. Niet omdat het ze verteld wordt, maar omdat ze dat willen” aldus Peter Senge in zijn Vijfde Discipline. Toch blijkt visie op leren in het onderwijs gemakkelijker gezegd dan gedaan. Hoe geef je het vorm op een manier dat het mensen in beweging zet? Hoe ontwikkel je het leren in een organisatie die leren als kernproces heeft? * Onderdeel van een drietal lectoraten van de Stoas Hogeschool die zich gezamenlijk richten op ‘Ecologische Intelligentie’.