De marktontwikkelingen in het eerste kwartaal van 2017 2 Het beleggingsbeleid in het Groeifonds 4 Het beleggingsbeleid in het Behoudfonds 6 Fundshare Stroeve Beheerd Beleggen. Kwartaalbericht, april 2017. Het portefeuillemanagement 8 De ontwikkelingen in het eerste kwartaal van 2017 en de vooruitzichten voor de rest van het jaar. Koersontwikkeling Fondsen Groei en Behoud 14,50 14,50 Koersontwikkeling Fondsen Groei en Behoud 14,00 14,00 13,50 13,50 13,00 13,00 12,50 12,50 12,00 12,00 11,50 11,50 11,00 11,00 10,50 10,50 10,00 10,00 9,50 nov-12 mrt-13 jul-13 nov-13 mrt-14 jul-14 nov-14 mrt-15 Behoud jul-15 nov-15 mrt-16 jul-16 nov-16 mrt-17 De waarde van de participatie Fundshare Stroeve Beheerd Beleggen Behoud ontwikkelde zich in het eerste kwartaal van 2017 van € 11,0367 naar € 11,1788. Het beleggingsresultaat over het eerste kwartaal van dit jaar komt daarmee uit op +1,29%. 9,50 SBB Groei Het eerste kwartaal van 2017 In het eerste kwartaal presteerden aandelenmarkten wereldwijd opnieuw sterk en daarmee zette de zogeheten ‘Trump-rally’ door. In de VS zetten de Dow Jones en de S&P 500 nieuwe records neer, maar ook Europese beurzen en aandelen van bedrijven uit de opkomende landen, met name die uit Azië, deden zeer goed mee. Tegelijkertijd is het monetair beleid in Europa nog steeds uitzonderlijk ruim, met een lage rente en aanhoudende aankopen van staatsleningen en andere obligaties door de Europese Central Bank (ECB). Door de aantrekkende mondiale groei, die gedragen wordt door zowel Amerika, Europa als de opkomende economieën, versnelt ook de groei van de wereldhandel naar 3% dit jaar. De economische groei in verschillende landen Recente cijfers en voorlopende indicatoren laten een aantrekkende groei zien in de geavanceerde, westerse economieën. In de VS is de groei robuust en de groeiverwachtingen voor de korte termijn zijn gunstig, samenhangend met verwachte aanpassingen in het begrotingsbeleid onder de nieuwe president Trump. Voor de Britse economie geldt dat de binnenlandse vraag zich positiever heeft ontwikkeld dan na het referendum over de Brexit werd verwacht. Maar ook in het eurogebied zijn het consumenten- en producentenvertrouwen gestegen, zodat deze nu hoger zijn dan voor de mondiale financiële crisis in 2008 en 2009. Het gunstige ondernemersvertrouwen wordt ondersteund door aanhoudend goede cijfers van de inkoopmanagersindices. In Europa steeg het samengestelde cijfer voor de industrie en de dienstensector in de eurozone onverwacht zelfs naar 56,7 punten, terwijl de index in 2 De beleggingsresultaten en overige informatie De waarde van de participatie Fundshare Stroeve Beheerd Beleggen Groei ontwikkelde zich in het eerste kwartaal van 2017 van € 13,1547 naar € 14,0578. Het beleggingsresultaat over het eerste kwartaal van dit jaar komt daarmee uit op +6,87%. januari al op 56 punten stond. Hieruit blijkt dat de orderportefeuilles zeer goed gevuld zijn en dat zowel de verwerkende industrie als de dienstensector in een blakende gezondheid verkeren. Een waarde boven de 50 duidt op groei. Als gevolg van deze goede cijferreeks groeit ook de werkgelegenheid en neemt de werkloosheid af. Naar verwachting ligt de economische groei in de eurozone, zowel in 2017 als in 2018, op 1,7%. De groei in Duitsland ligt wat boven dit gemiddelde, die in Frankrijk en Italië eronder, hoewel de meest recente cijfers er op duiden dat ook de economische groei in Frankrijk in een hogere versnelling terechtkomt. Onder invloed van de aantrekkende groei in opkomende economieën versnelt ook de groei van de wereldhandel naar 3,0% dit jaar en 4,0% volgend jaar, ondanks de toenemende tendensen tot een meer protectionistisch beleid in verschillende landen. De groei van de wereldhandel is de afgelopen jaren steeds achtergebleven bij de mondiale groei van het Bruto Binnenlands Product (BBP), maar de verwachting is dat de groei van de wereldhandel en de mondiale economie meer in lijn met elkaar zullen komen. De recente cijfers met betrekking tot de economische groei in China, zijn gunstiger dan aanvankelijk werd verwacht; de groei ligt volgens de officiële cijfers nog steeds boven de 6%. Van een harde landing van de Chinese economie, waarvoor de financiële markten begin 2016 wereldwijd zeer beducht waren, spreekt nu vrijwel niemand meer. Ook de Russische economie groeit sterker dan verwacht, omdat die het laatste jaar sterk profiteert van de stijgende olieprijzen. In Brazilië toont de economie na een diepe recessie ook tekenen van herstel. Politieke onzekerheid Er is een aantal risico’s voor de wereldwijde economische groei. In de VS is de beleidsonzekerheid toegenomen door de verkiezing van Donald Trump. Uit zijn retoriek valt op te maken dat de nieuwe Republikeinse regering zich niet zeer vriendelijk zal opstellen tegenover internationale instellingen en de internationale handel. Tegelijkertijd wordt aangenomen dat de Trump-administration welwillend zal staan tegenover deregulering van de financiële sector, omdat veel Republikeinen vinden dat de maatregelen die getroffen zijn na de financiële crisis, te ver doorschoten. De nieuwe president Donald Trump, die aanvankelijk met een groot aantal presidentiële decreten voortvarend begon, heeft inmiddels toch wel enkele forse politieke nederlagen geleden. Zo waren er o.a. de juridische blokkades, die zijn maatregelen om moslimimmigranten te weren uit de VS, teniet deden. Het wetsvoorstel voor de American Health Care Act (AHCA), de vervanger van Obama’s zorgwet ‘Obamacare’ en een speerpunt uit de verkiezingscampagne van Trump, moest op het laatste moment worden ingetrokken. Het Huis van Afgevaardigden en met name ook de Republikeinse partij waren te verdeeld over het voorstel, zodat de benodigde meerderheid niet gehaald kon worden. Dit moet als een pijnlijk gezichtsverlies voor Trump worden opgevat. Het is nu de vraag of hij zijn plannen voor belastingverlagingen, extra defensiebestedingen en extra uitgaven voor infrastructuur, nog wel kan realiseren. Zelfs de machtigste man ter wereld heeft draagvlak nodig, iets waar hij als dealmaker in het zakenleven nooit rekening mee behoefde te houden. Politiek is nu de onzekere factor Ook in Europa is er in het licht van verkiezingen in een aantal landen onzekerheid over het toekomstige beleid, waaronder het politiek commitment aan de Europese Unie. In Frankrijk dreigt presidentskandidaat Marine Le Pen van het Front Nationale met een referendum over de euro. De kans dat de Fransen in dat geval voor het verlaten van de euro zouden stemmen wordt niet hoog ingeschat, maar als een zo belangrijk land als Frankrijk er uit zou stappen, betekent dit waarschijnlijk wel het einde van de muntunie. Met de uitslag van verkiezingen in Oostenrijk, Nederland en één van de Duitse bondsstaten, lijkt de opmars van het populisme voorlopig gestuit. Toch is het onmiskenbaar dat een groot deel van de kiezers in veel verschillende landen het vertrouwen in instituties, zoals de Amerikaanse federale overheid of de Europese Unie, is kwijtgeraakt, omdat zij niet of onvoldoende Tabel Economische Groei en Inflatie. (Bron: Bloomberg, consensus, maart 2017) GDP CPI (Inflatie) Eurozone VK USA Japan Latijns- OostAm. Europa China Azië Pacific 2014 1,2 3,1 2,4 0,3 0,8 1,7 7,3 4,9 2015 2,0 2,2 2,6 1,2 -0,3 0,8 6,9 5,0 2016 1,7 1,8 1,6 1,0 -2,0 1,2 6,7 4,9 2017 1,5 1,5 2.3 1,1 1,5 2018 1,5 1,3 2,3 0,9 2,6 2,1 6,5 4,7 2,5 6,2 4,7 2014 0,4 1,5 1,6 2,7 8,5 5,8 2,0 2,8 2015 0,0 0,0 0,1 0,8 15,5 9,0 1,4 1,8 2016 0,2 0,7 1,3 -0,1 7,0 5,2 2,0 1,9 2017 1,6 2,5 2,4 0,6 43,9 5,0 2,3 2,3 2018 1,5 2,6 2,4 0,9 19,8 4,6 2,3 2,4 hebben geprofiteerd van de globalisering en de toename van de internationale handel. Bovendien zien velen hun eigen nationale identiteit bedreigd worden door de toenemende migratie en vluchtelingenstromen. In veel landen zijn sociale ongelijkheid en inkomensverschillen intern toegenomen. Echter, de armoede en ongelijkheid tussen volkeren zijn de afgelopen decennia wereldwijd afgenomen. Het sluiten van internationale handelsakkoorden is door de vrees voor een toenemende ongelijkheid moeilijker geworden en een toenemend protectionisme kan de groei van de wereldhandel belemmeren. Uit allerlei economische onderzoeken blijkt overigens dat het niet zo zeer het vertrek van bedrijven naar lage lonenlanden betreft, als wel de structurele veranderingen in bedrijfstakken en vooral ook de technologische ontwikkeling, automatisering en robotisering, waardoor er veel banen zijn verdwenen. Innovatie en technologische ontwikkeling heeft geleid tot het creëren van nieuwe banen in nieuwe bedrijven en andere sectoren. Deze nieuwe banen vragen veelal een heel ander niveau of type scholing, dan de traditionele banen in de industrie. In Europa bestaat het risico dat het gematigd sentiment rond de Brexit omslaat in de vrees dat een harde scheiding gepaard zal gaan met enorm veel hogere economische kosten aan beide zijden. De Britse premier Theresa May zette eind maart de uittredingsprocedure van Groot-Brittannië uit de Europese Unie in gang. Van de zijde van de Europese Commissie liet voorzitter Jean-Claude Juncker weten dat er geen verlangen is de Britten te ‘straffen’ voor de Brexit, maar dat de EU met stevige onderhandelingen wel wil voorkomen dat andere landen volgen. Daarbij liet hij weten dat het Verenigd Koninkrijk wel de betalingsverplichtingen van zo’n 58 tot 60 miljard euro moet nakomen. De onderhandelingen zullen complex zijn en waarschijnlijk wel twee jaar in beslag nemen. De Britten zullen Europa niet volledig de rug toe willen keren, want de EU blijft de grootste exportmarkt van het VK; toegang tot de interne markt van de EU blijft dus wenselijk. Ten slotte is er in het eurogebied sprake van een aantal sluimerende risico’s die vrij snel weer acuut kunnen worden bij onverwachte tegenvallers, zoals de zwakke balansen bij een aantal Europese banken en de houdbaarheid van de Griekse staatsschuld. In Turkije vindt op 16 april een referendum plaats over uitbreiding van de mandaten van de Turkse president Erdogan, waarbij velen vrezen dat Turkije zal afglijden naar chaos en dictatuur, of in ieder geval naar een autoritaire staat die moeilijker samenwerkt met Europa op het gebied van vluchtelingenbeleid en immigratievraagstukken. De politieke risico’s worden wereldwijd als de grootste onzekere factor aangemerkt. De kans op een economische recessie wordt voor veel landen momenteel laag geschat. Een positief risico is dat de bestedingsimpulsen in de VS en China groter worden, of grotere positieve effecten hebben dan nu wordt verwacht. Vooruitzichten voor de rest van 2017 Nu alle drie de groeimotoren (de VS, Europa en China/opkomende markten) een positieve bijdrage lijken te leveren, is dit voor beleggers een geruststellende factor. De kansen op een recessie worden door analisten dan ook niet hoger ingeschat dan circa 15-20%. Een zo laag percentage hebben we sinds een aantal jaren niet meer gezien. Het economische fundament voor de beurzen blijft daarmee onveranderd positief. De invloed van politieke gebeurtenissen op de markten lijkt af te nemen, als 2016 een maatstaf zou zijn. Toch blijft dit een factor, maar alleen als er onverwachte zaken gaan spelen, bijvoorbeeld rond de euro. 3 Beleggingsbeleid Fundshare Stroeve Beheerd Beleggen Groei. In het eerste kwartaal van 2017 was de performance van het Groeifonds +6,87%. De opwaartse beweging van de Amerikaanse aandelenbeurs, die in het vierde kwartaal van vorig jaar inzette na de verkiezing van president Trump, continueerde zich gedurende de eerste drie maanden van 2017. De Europese beurzen waren zelfs nog positiever gestemd. De sterker dan verwachte economische groei in Europa was hierbij de belangrijkste factor. Aandelenbeurzen in het eerste kwartaal Het eerste kwartaal van 2017 konden, gemeten in euro, alle beurzen wereldwijd een positieve performance registeren. De AEX steeg met 6,9% en de Europese beurzen met gemiddeld 5,3%. In de VS steeg de beurs (gemeten aan de MSCI USA) met 5,7%, maar omdat de dollar beperkt terrein verloor, bedroeg het resultaat in euro gemeten 4,2%. De beste performance in het eerste kwartaal werd behaald met beleggen in Emerging Markets, namelijk 9,6%. Aandelen Japan (in lokale valuta) en commodities lieten echter een beperkt negatieve resultaat zien. De vooruitzichten voor de rest van 2017 De aandelenbeurzen zijn de afgelopen kwartalen behoorlijk gestegen en het is de vraag of daarmee niet te veel op goed nieuws is voorgesorteerd. Wanneer we naar de waarderingen kijken, dan moeten we concluderen dat de aandelenmarkten bepaald niet goedkoop meer zijn. De hogere waarderingen worden evenwel ondersteund door een positief winstmomentum en een verwachte dubbelcijferige groei van de winst per aandeel in 2017 en 2018. We zien dat winsttaxaties niet, zoals de afgelopen jaren steeds gebruikelijk was, aanvankelijk te hoog werden geraamd en vervolgens in de loop van het jaar neerwaarts werden bijgesteld, maar dat zij nu stabiel blijven liggen of zelfs opwaarts worden bijgesteld. Bij de rapportage van de kwartaal- en jaarresultaten werden de taxaties, zeker in de VS en in een wat mindere mate in Europa, opnieuw overtroffen door de werkelijk gerealiseerde cijfers. Hoewel door velen over een ‘Trump-rally’ wordt gesproken, is het de vraag of de invloed van de president, met of zonder draagvlak, niet schromelijk wordt overschat. Trump heeft wel het sentiment beïnvloed en daarmee de aandelenmarkt het laatste zetje gegeven, maar het is vooral het herstel van de wereldeconomie en de stijging van de bedrijfswinsten, die de aandelenkoersen doet stijgen. Na de diepste crisis in decennia, gevolgd door een periode van een bijzonder traag langjarig herstel, krijgt de wereldeconomie nu eindelijk echt de wind in de zeilen en aangezien de aandelenmarkten altijd voorsorteren op de reële economie, worden hier de eerste vruchten geplukt. Veel ondernemingen, met name technologiebedrijven, hebben ook structureel hogere winstmarges dan de oudere, kapitaalintensieve industrieën. Veel bedrijven zijn ‘asset light’, investeren meer in kennis en andere immateriële activa, waardoor zij een hoger niveau van winstgevendheid be- 4 Groei van de winst per aandeel in de verschillende regio’s (Bron: Citi Research, MSCI, Worldscope, Factset estimates, maart 2017.) 2014 2015 2016 2017 2018 USA 8,1 -0,1 2,7 10,3 12,4 Europa 4,4 -3,0 -0,4 18,3 9,5 Japan 17,1 -2,6 9,5 12,7 9,1 Azië-Pac, ex-Japan 3,3 -2,5 -0,3 15,1 9,0 halen, alsmede een hogere groei van de winst per aandeel. Deze aspecten rechtvaardigen ook hogere waarderingen dan die van veel meer traditionele industriële bedrijven. Men ziet vanwege de goede vooruitzichten en de nog steeds lage rente, ook mogelijkheden om extra te investeren, andere bedrijven over te nemen, eigen aandelen in te kopen, of wel een hoger dividend uit te keren. Wij zien, vanwege de hogere groei en de relatief wat lagere waarderingen, ook nog steeds reden om een substantieel belang in aandelen uit opkomende landen aan te houden. Het afgelopen halfjaar was de volatiliteit, de beweeglijkheid van de markten, bijzonder laag; tussen 8 november en 21 maart bewoog de S&P 500 minder dan 1% per dag. Een dergelijk lange periode was sinds 1995 niet meer voorgekomen. Periodieke correcties op de aandelenbeurzen zijn echter een normaal fenomeen. Vanwege de lage rente is er voor beleggers die hogere rendementen nastreven, geen echt alternatief dan te beleggen in aandelen. Toelichting op individuele aandelen Inditex is een van oorsprong Spaanse, beursgenoteerde modegigant, die naast de Zara kledingketen ook nog de merken Zara Home, Kiddy’s Class, Pull&Bear, Massimo Dutti, Bershka, Stradivarius, Often en Oysho voert. Het bedrijf heeft wereldwijd ruim 7000 filialen in meer dan 75 landen en biedt werk aan 162.450 medewerkers. ’s Werelds grootste modeconcern behaalde in 2016 een geconsolideerde omzet van € 23,3 miljard en een netto winst van € 3,161 miljard. Zara is goed voor meer dan 70% van de omzet. Inditex werd in 1974 gesticht door Amancio Ortega en zijn echtgenote Rosalia Mera. Beiden zijn zeer vermogend geworden. Zara werd één van ’s werelds meest succesvolle modebedrijven door de trendy ontwerpen uit de modehuizen in Parijs, Milaan en New York, middels eigen variaties snel bij de modebewuste vrouw aan te bieden voor massaconfectieprijzen. Het huwelijk van Ortega en Mera liep in 1986 op de klippen, maar Rosalia liet ook na de scheiding haar invloed gelden bij Zara. Sinds 2001 is Inditex een beursgenoteerde onderneming. Spanje is nog steeds goed voor een kleine 20 procent van de omzet, maar Zara en de andere ketens breiden zich met meer dan 440 openingen van nieuwe winkels per jaar, gestaag uit in andere landen en tegenwoordig ook steeds meer in Azië. Zara is inmiddels ook actief op het gebied van woninginrichting. De koers van de aandelen Inditex bleef afgelopen winter achter bij de beursindices, vooral vanwege vrees voor lagere winstmarges als gevolg van de uitbreiding van Inditex in online-verkopen. Wij menen dat dit een onderwaardering heeft opgeleverd, al zijn de aandelen nog niet in de uitverkoop, want beleggers zijn bereid een koers-winstverhouding van meer dan 28 neer te tellen voor het nog steeds snelgroeiende bedrijf. Teck Resources is een sterk gediversifieerde mijnbouwonderneming die actief is in Canada, de VS, Chili en Peru. De onderneming delft metallurgische kolen die worden afgeleverd aan hoogovens voor de staalindustrie. De onderneming is ook een belangrijke leverancier van zink en lood. In 2016 realiseerde Teck een omzet van CAD 9 miljard en een nettowinst van CAD 1,04 miljard. Na de herstructureringen en de kostenbesparingen van de laatste jaren is de financiële positie van deze mijnbouwonderneming weer verbeterd, zien we een duidelijke verbetering van de bedrijfsresultaten en een stijging van de winsttaxaties, waarbij we de waardering nog steeds aantrekkelijk achten. De resultaten over het vierde kwartaal van 2016 overtroffen de verwachtingen van analisten, zodat de koersdoelen opnieuw opwaarts werden bijgesteld. maliseren, zij het nog steeds op een zeer hoog niveau. De koers is vanwege dit feit zeer fors gedaald. Het maakt het aandeel op eigen historische basis relatief goedkoop (13x de winst). Volgens de analistenconsensus biedt het één van de hoogste opwaartse koerspotenties van het EuroStoxx600 aandelenuniversum (49%). Gilead Sciences is een Amerikaanse producent van geneesmiddelen onder andere tegen hepatitis-C. Het concern heeft al jaren de hoogste winstmarge van alle grote farmaceuten. Op een omzet van $ 30,4 miljard boekte Gilead vorig jaar een nettowinst van $ 14,4 miljard, een winstmarge van 47,3%. Begin 2017 rapporteerde de onderneming bedrijfsresultaten boven de verwachtingen van de analisten, maar tegelijkertijd gaf men wel een zeer teleurstellende prognose af. Na de eerdere successen zou het aantal patiënten, dat in 2017 nog met een nieuwe therapie zou starten, erg tegenvallen. Analisten stelden hun koersdoelen naar beneden toe bij en ondanks de lage waardering, meenden ook wij dat andere aandelen betere rendementsperspectieven zouden kunnen bieden. Het aandeel van de olie- en grondstoffenproducent Freeport McMorran werd verkocht. Na de sterke beleggingsresultaten in 2016, de wat mindere vooruitzichten voor olieprijzen en de veronderstelling dat de koperprijs minder snel zou doorstijgen, werd afscheid genomen van deze belegging. Stroeve Beheerd Beleggen Groei Het Deense Pandora A/S is één van de grootste producenSBB Groei kent een offensief profiel, gericht op ten en verkopers van low-end sieraden ter wereld. Zij verkoeen zo hoog mogelijk rendement. SBB Groei pen hun sieraden online, maar ook wereldwijd in winkelstrabelegt in meerdere beleggingscategorieën ten. Pandora is relatief veel goedkoper dan andere luxury zoals aandelen in Europa en Amerika, Emerging goods producenten zoals LVMH en Richemont, die ruim 20x Markets-aandelenfondsen, vastgoedbeleggingsde winst noteren met een lagere winstgroei. De margemofondsen, grondstoffenfondsen en goud. De portegelijkheden van Pandora zijn beperkter. Zij dienen scherper feuille wordt actief beheerd en daarbij vindt een te prijzen en zijn dus ook gevoeliger voor schommelingen brede spreiding plaats om de risico’s te beperken. Rekening 64056 / GIRO(goud / Offensief hoog onder andere). Rapportagedatum 31 maart 2017 in de grondstoffenmarkten en zilver Afhankelijk van onze marktvisie, scenarioanalyse Wereldwijd openen zij veel nieuwe winkels waaronder in de en relatieve waardering zullen activa, regio’s of opkomende markten. Hier liggen groeimogelijkheden, maar valuta binnen de portefeuille een groter tactisch Onderverdeling in Regio ook risico’s. Pandora is een bedrijf dat jarenlang een zeer gewicht krijgen ten opzichte van de strategische Rekening GIRO / Offensief hoogaan het nor- Rapportagedatum 31 maart 2017 hoge groei heeft laten64056 zien. /De groei is echter (normale) allocatie en wordt ingespeeld op de financiële marktomstandigheden. De nadruk zal in dit fonds evenwel altijd liggen op het beleggen Onderverdeling in Regio in aandelen en aandelenfondsen. Na uitvoerige analyse van macro-economische indicatoren en trends zoals ‘flow of funds’, wordt daarbij ook gekeken naar bottom-up-signalen, door analyse van bedrijfsresultaten en naar de waardering van individuele aandelen uit diverse regio’s. In de regio’s Europa en de VS wordt veelal direct in aanEuropa (40.7 %) delen belegd, bij beleggingen in Emerging Markets Noord Amerika (36.3 %) en in grondstoffen wordt gebruik gemaakt van de Opkomende Markten (15.2 %) specifieke expertise van fondsmanagers. Overig (7.2 %) Geen regio (0.6 %) Europa (40.7 %) Noord Amerika (36.3 %) Opkomende Markten (15.2 %) Overig (7.2 %) Geen regio (0.6 %) Risicowijzer AFM 5 Beleggingsbeleid Fundshare. Bron: sheet van Hein, in Bron: sheet van Hein, in Verdeling portefeuille in de risicomijdende sfeer, Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31 december 2016 Bron: sheet van Hein, in Verdeling portefeuille in de risicomijdende sfeer, Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31 december 2016 Categorie Type Bron: sheet van Hein, in Verdeling portefeuille in de risicomijdende sfeer, Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31 december 2016 Categorie Type Achtergestelde leningen 25,3% Achtergestelde leningen Bron: sheet van Hein, in Verdeling portefeuille in de risicomijdende sfeer, Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31 december 2016 Categorie Type Achtergestelde leningen 25,3% Achtergestelde leningen Bedrijfswaarden (via indexbeleggingen) 8,7% Bedrijfswaarden (via fon Verdeling portefeuille in de risicomijdende sfeer, Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31 december 2016 Verdeling portefeuille in de risicomijdende sfeer, Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31 december 2016 Categorie Type Achtergestelde leningen 25,3% Achtergestelde leningen Categorie (via indexbeleggingen) 8,7% (via fon Bedrijfswaarden Individueel EUR 19,7% Bedrijfswaarden Individu Categorie Type Achtergestelde leningen 25,3% Achtergestelde Achtergestelde leningen 28,2% leningen Bedrijfswaarden (via indexbeleggingen) 8,7% Bedrijfswaarden (via fon EUR 19,7% Bedrijfswaarden Individueel HY 6,3% Bedrijfswaarden Individu Bedrijfswaarden (via indexbeleggingen) 7,6% Achtergestelde leningen 25,3% Achtergestelde leningen Bedrijfswaarden Individueel (via indexbeleggingen) 8,7% Bedrijfswaarden Individu (via fon EURBonds 19,7% Bedrijfswaarden HY 6,3% Bedrijfswaarden Emerging Markets Loc.Currency 10,2% Emerging markets Loc. Bedrijfswaarden Individueel EUR 23,0% (via Bedrijfswaarden Individueel (via indexbeleggingen) 8,7% Bedrijfswaarden fon Bedrijfswaarden EUR 19,7% Bedrijfswaarden Individu HYviaBonds 6,3% Emerging Staatsleningen Markets Loc.Currency 10,2% Emerging Loc. Bedrijfswaarden Individueel HY 4,6% Europese markets Staatsleninge Europese (o.a. indexbeleggingen) 9,6% Bedrijfswaarden Individueel EUR 19,7% Bedrijfswaarden Individu Bedrijfswaarden Individueel HY 6,3% Bedrijfswaarden Individu Bron: sheet van Hein, indeling10,2% individuele leningenEmerging en anderen Emerging Markets Loc.Currency Bonds 8,1% Emerging Markets Loc. Europese Staatsleninge Europese (o.a. viaBonds indexbeleggingen) 9,6% Notes metStaatsleningen volledigeLoc.Currency kapitaalgarantie 2,4% Notes metmarkets volledige kap Bedrijfswaarden Individueel HYviaBonds 6,3% Bedrijfswaarden Europese Staatsleningen (o.a. via indexbeleggingen) 6,4% Individu Bron: sheet van Hein, indeling10,2% individuele leningenEmerging en anderen Emerging Markets Loc.Currency Loc. Verdeling portefeuille in de risicomijdende sfeer, Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31 december 2016 Europese Staatsleninge Europese Staatsleningen (o.a. indexbeleggingen) 9,6% Notes met volledige kapitaalgarantie 2,4% Notes metmarkets volledige kap Liquiditeiten 9,9% Liquiditeiten Notes met volledige kapitaalgarantie 3,8% Bron: sheet van Hein, indeling10,2% individuele leningenEmerging en anderen Emerging Markets Loc.Currency Loc. Verdeling portefeuille in de risicomijdende sfeer, Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31 december 2016 Europese Staatsleninge Europese Staatsleningen (o.a. viaBonds indexbeleggingen) 9,6% Categorie Type Notes kapitaalgarantie 2,4% Notes metmarkets volledige kap Liquiditeiten 9,9% Liquiditeiten Notes met met volledige beperkte kapitaalgarantie 2,5% Notes met beperkte kap Liquiditeiten 4,2% Bron: sheet van Hein, indeling 9,6% individuele leningenNotes en anderen Verdeling portefeuille in de risicomijdende sfeer, Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31 december 2016 Europese Staatsleninge Europese Staatsleningen (o.a. via indexbeleggingen) Categorie Type Notes met volledige kapitaalgarantie 2,4% met volledige kap Achtergestelde leningen 25,3% Achtergestelde leningen Liquiditeiten Liquiditeiten Notes met beperkte kapitaalgarantie 2,5% Notes met beperkte kapitaalgarantie 2,5% Notes met beperkte kap Overige 0,0% Bron: sheet van Hein, indeling 9,9% individuele leningenOverige en anderen Verdeling portefeuille in de risicomijdende sfeer, Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31 december 2016 Categorie Type Notes met volledige kapitaalgarantie 2,4% Notes met volledige kap Achtergestelde leningen 25,3% Achtergestelde leningen Overige 5,7% Liquiditeiten 9,9% Liquiditeiten Bedrijfswaarden (via indexbeleggingen) 8,7% Bedrijfswaarden (via fondsen en trackers) Notes met beperkte kapitaalgarantie 2,5% NotesRentende met beperkte kap Overige 0,0% Overige Var.rentende lening 5,8% Var. lening Verdeling portefeuille in de risicomijdende sfeer, Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31 december 2016 Categorie Type Var.rentende lening 6,3% Achtergestelde leningen 25,3% Achtergestelde leningen Liquiditeiten 9,9% Liquiditeiten (via indexbeleggingen) 8,7% (via fondsenEUR+USD en trackers) Notes met beperkte 2,5% Notes met beperkte kap Bedrijfswaarden Individueel EUR 19,7% Bedrijfswaarden Individueel Overige 0,0% Overige Var.rentende lening kapitaalgarantie 5,8% Var. Rentende 100,0% 100,0%lening Categorie Type Achtergestelde leningen 25,3% Achtergestelde leningen Bedrijfswaarden Individueel (via indexbeleggingen) 8,7% Bedrijfswaarden Individueel (via fondsenHY en trackers) Notes met beperkte 2,5% NotesRentende met beperkte EUR 19,7% EUR+USD Overige 0,0% Overige Bedrijfswaarden HY 6,3% Bedrijfswaarden Var.rentende lening kapitaalgarantie 5,8% Var. leningkap 100,0% Achtergestelde leningen 25,3% Achtergestelde leningen Bedrijfswaarden (via indexbeleggingen) 8,7% Bedrijfswaarden (via fondsen en trackers) EURBonds 19,7% EUR+USD Overige 0,0% Overige Bedrijfswaarden Individueel HY 6,3% Bedrijfswaarden Individueel HY Var.rentende lening 5,8% Var. Rentende lening Emerging Markets Loc.Currency 10,2% Emerging markets Loc. Currency Bonds 100,0% Bedrijfswaarden Individueel (via indexbeleggingen) 8,7% Bedrijfswaarden (via fondsen en trackers) Bedrijfswaarden EUR 19,7% Bedrijfswaarden Individueel EUR+USD HYviaBonds 6,3% HY5,8% Var.rentende lening Emerging Staatsleningen Markets Loc.Currency 10,2% Emerging Loc. Currency 100,0% Europese markets Staatsleningen (o.a. viaBonds indexbeleggen) Var. Rentende lening Europese (o.a. indexbeleggingen) 9,6% Bedrijfswaarden Individueel EURBonds 19,7% Bedrijfswaarden Individueel EUR+USD Bedrijfswaarden Individueel HY 6,3% in de risicomijdende Bedrijfswaarden Individueel HY Verdeling portefeuille in100,0% devia risicomijdende sfeer, Emerging Markets Loc.Currency 10,2% Emerging markets Loc. Currency Bonds Europese Staatsleningen (o.a. indexbeleggen) Europese (o.a. via indexbeleggingen) 9,6% Verdeling portefeuille sfeer, Notes metStaatsleningen volledige kapitaalgarantie 2,4% Notes met volledige kapitaalgarantie De nominale en reële (voor inflatie gecorrigeerde) lange rentes Bedrijfswaarden Individueel HY 6,3% Bedrijfswaarden Individueel HY Verdeling portefeuille in de risicomijdende sfeer, Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 3131 december 2016 Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per maart 2017 Emerging Markets Loc.Currency Bonds 10,2% Emerging markets Loc. Currency Bonds Europese (o.a. via indexbeleggen) Europese (o.a. via indexbeleggingen) 9,6% Notes metStaatsleningen volledige kapitaalgarantie 2,4% Notes metStaatsleningen volledige kapitaalgarantie Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31 maart 2017. Liquiditeiten 9,9% Liquiditeiten Emerging Markets Loc.Currency Bonds 10,2% Emerging markets Loc. Currency Bonds Verdeling portefeuille in de risicomijdende sfeer, Europese Staatsleningen (o.a. via indexbeleggen) Europese Staatsleningen (o.a. via indexbeleggingen) 9,6% Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31 december 2016 zijn recent duidelijk gestegen, vooral in de VS sinds de presidentsNotes met volledige kapitaalgarantie 2,4% Notes met volledige kapitaalgarantie Liquiditeiten 9,9% Liquiditeiten Notes met beperkte kapitaalgarantie 2,5% Notes met beperkte kapitaalgarantie Verdeling portefeuille in de risicomijdende sfeer, Achtergestelde Achtergestelde leningen leningen Europese Staatsleningen (o.a. via indexbeleggen) Europese Staatsleningen (o.a. via indexbeleggingen) 9,6% Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31Liquiditeiten december 2016 kapitaalgarantie Notes kapitaalgarantie 2,4% Notes met volledige kapitaalgarantie Liquiditeiten 9,9% Notes met met volledige beperkte kapitaalgarantie 2,5%in Notes met beperkte Overige 0,0% Overige Verdeling portefeuille de risicomijdende sfeer, verkiezingen in november. Deze toename is voor een deel gedre-Stroeve Notes met kapitaalgarantie 2,4% Notes met volledige kapitaalgarantie Beheerd Beleggen Behoud per 31Liquiditeiten december 2016 kapitaalgarantie Liquiditeiten 9,9% Bedrijfswaarden Bedrijfswaarden (via (via indexbelegg indexbelegg Notes met volledige beperkte 2,5% Notes met beperkte Overige 0,0% Overige Var.rentende lening kapitaalgarantie 5,8%in Var. Rentende leningAchtergestelde leningen Verdeling portefeuille de risicomijdende sfeer, Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31 december 2016 Liquiditeiten 9,9% Liquiditeiten Notes met beperkte kapitaalgarantie 2,5% Notes met beperkte kapitaalgarantie Overige 0,0% Overige ven door geanticipeerde aanpassingen in de beleidsmix door de Stroeve Beheerd Beleggen Var.rentende lening 5,8%Behoud per 31 Var. Rentende leningAchtergestelde leningen 100,0% Bedrijfswaarden Bedrijfswaarden Individueel Individueel EUR EUR december 2016 Notes met beperkte 2,5% NotesRentende met beperkte kapitaalgarantie Overige 0,0% Overige Var.rentende lening kapitaalgarantie 5,8% Var. leningBedrijfswaarden (via indexbeleggingen) Achtergestelde leningen 100,0% nieuwe regering. Ook in Europa zijn lange rentes recentelijk opgeBedrijfswaarden Bedrijfswaarden Individueel Individueel HY Overige 0,0% Overige Var.rentende lening 5,8% Var. Rentende leningBedrijfswaarden Achtergestelde leningen (via indexbeleggingen) 100,0% Var.rentende lening 5,8% Var. Rentende leningBedrijfswaarden Achtergestelde leningen Individueel EUR 100,0% (via indexbeleggingen) Emerging Emerging Markets Markets Loc.Currency Loc.Currency BB lopen, zij het minder sterk dan in de VS. De verwachting is dat de 100,0% indexbeleggingen) Bedrijfswaarden (via Individueel EUR Stroeve Beleggen Behoud. Het Behoudfonds liet in het eerste kwartaal van 2017 een positieve ontwikkeling zien, ondanks een rentestijging op Nederlandse staatsleningen. Dit vertaalde zich in een performance na kosten van + 1,29%. Rente in de VS Europese Europese Staatsleningen Staatsleningen (o.a. (o.a. via via Verdeling portefeuille in degaat risicomijdende (via indexbeleggingen) Bedrijfswaarden Individueel HY EUR Trump- administration een ruimer budgettair beleid voeren sfeer, indexbeleggingen) indexbeleggingen) Verdeling portefeuille de risicomijdende sfeer,2016 Bedrijfswaarden Individueel EUR HY Stroeve Beheerd Beleggen in Behoud per 31 december Notes Notes met met volledige volledige kapitaalgara kapitaalgara en dat deze bestedingsimpuls leidt tot meer inflatoire druk. De Verdeling portefeuille in de risicomijdende sfeer, EUR Emerging Markets Loc.Currency Bedrijfswaarden Individueel HY Bonds Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31 december 2016 Liquiditeiten Liquiditeiten Verdeling portefeuille in de risicomijdende sfeer,2016 Bedrijfswaarden Individueel HY Bonds Emerging Markets Loc.Currency Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31 december Amerikaanse centrale bank zalVerdeling daarbij het monetaire geleiportefeuille de beleid risicomijdende sfeer,2016 Achtergestelde leningen Bedrijfswaarden Individueel Europese Staatsleningen (o.a.HYviaBonds Emerging Markets Loc.Currency Stroeve Beheerd Beleggen in Behoud per 31 december Notes Notes met met beperkte beperkte kapitaalgara kapitaalgara indexbeleggingen) Emerging Staatsleningen Markets Loc.Currency Europese (o.a. viaBonds Stroeve Beheerd Beleggen Behoud per 31 december 2016 Achtergestelde leningen delijk aan verkrappen door de verhoging van de beleidsrente. De Overige Overige indexbeleggingen) Emerging Markets Loc.Currency Notes metStaatsleningen volledige kapitaalgarantie Bedrijfswaarden (via indexbeleggingen) Achtergestelde leningen Europese (o.a. viaBonds indexbeleggingen) Achtergestelde leningen Bedrijfswaarden (via indexbeleggingen) Europese (o.a. via Notes metStaatsleningen volledige kapitaalgarantie Fed zal de geldmarktrente naar ‘normale’ niveaus tillen die passen Var.rentende Var.rentende lening lening indexbeleggingen) Achtergestelde leningen Europese (o.a. via Liquiditeiten Bedrijfswaarden Individueel EUR (via indexbeleggingen) Notes metStaatsleningen volledige kapitaalgarantie indexbeleggingen) bij het niveau van de aanhoudend hogere economische groei. In indexbeleggingen) Notes met volledige kapitaalgarantie Bedrijfswaarden (via Individueel EUR Liquiditeiten (via indexbeleggingen) volledige kapitaalgarantie Notes met beperkte Bedrijfswaarden Individueel HY EUR Liquiditeiten de VS is de beleidsrente, zowel in december 2015 als in december Bedrijfswaarden Individueel EUR HY Liquiditeiten Notes met beperkte kapitaalgarantie Bedrijfswaarden Individueel EUR Liquiditeiten Overige Emerging Markets Loc.Currency HY Bonds Notes met beperkte kapitaalgarantie 2016, verhoogd en in maart 2017 werd deze, conform verwachBedrijfswaarden Individueel HY Bonds Notes met beperkte kapitaalgarantie Emerging Markets Loc.Currency Overige Bedrijfswaarden Individueel Notes met beperkte Var.rentende lening kapitaalgarantie Europese Staatsleningen (o.a.HYviaBonds Emerging Markets Loc.Currency Overige ting, opnieuw verhoogd met 25 basispunten, oftewel 0,25%. De indexbeleggingen) Emerging Staatsleningen Markets Loc.Currency Overige Europese (o.a. viaBonds Var.rentende lening indexbeleggingen) Emerging Markets Loc.Currency Overige Notes metStaatsleningen volledige kapitaalgarantie Europese (o.a. viaBonds Var.rentende lening beleidsmakers van de Fed zijn voornemens om dit jaar de rente indexbeleggingen) Europese (o.a. via Notes metStaatsleningen volledige kapitaalgarantie Var.rentende lening deindexbeleggingen) stijgende lange rente in de VS en in het eurogebied. De genogmaals tweemaal te verhogen. Dit neemt niet weg dat het Europese (o.a. via Var.rentende lening Liquiditeiten Notes metStaatsleningen volledige kapitaalgarantie indexbeleggingen) Notes met volledige kapitaalgarantie Liquiditeiten stegen energieprijzen en de depreciatie van de euro stuwen naar monetaire beleid historisch ruim blijft in de VS. De Amerikaanse volledige kapitaalgarantie Notes met beperkte Liquiditeiten Liquiditeiten Notes met beperkte kapitaalgarantie verwachting het inflatiecijfer voor 2017 op naar 1,6%. Volgend jaar centrale bank geeft vooralsnog prioriteit aan renteverhoging. Het Liquiditeiten Overige Notes met beperkte kapitaalgarantie Notes met kapitaalgarantie Overige loopt debeperkte toename van de energieprijzen uit het inflatiecijfer en verkorten van de balans van de centrale bank, door het niet herNotes met beperkte Var.rentende lening kapitaalgarantie Overige dan zakt dat cijfer waarschijnlijk weer wat terug. De toename van beleggen van eerdere aankopen van obligaties dan wel het actief Overige Var.rentende lening Overige Var.rentende lening deVar.rentende olieprijslening eind 2016 en begin 2017 is terug te voeren op een toeverkopen van die obligaties, is nog niet aan de orde. Dit betekent Var.rentende lening nemende vraag door het gestage herstel van de wereldeconomie dat de obligatiemarkt vooralsnog zeer gematigd reageert op de en afspraken tussen OPEC-landen om de productie te beperken, verhoging van de officiële rentes. In de VS steeg de rente op maar in maart dit jaar zakte de olieprijs toch weer naar lagere 10-jaars staatsleningen in het eerste kwartaal van 2017 aanvankeniveaus, als gevolg van de verwachte toename van schalieolie lijk van 2,4% naar 2,65%, maar bleef per saldo onveranderd. en –gas in de VS. De opdrijvende werking van de olieprijs voor de inflatie lijkt daarmee in belangrijke mate achter ons. Aantrekkende inflatie De inflatie in het eurogebied trekt dit jaar flink aan. In februari Rente in Europa bedroeg de inflatie 2%, vooral door de hogere energieprijzen ten Door het gestegen algemene inflatiecijfer is inmiddels het deflaopzichte van een jaar geleden. De inflatoire druk is echter nog tiespook verdwenen. Voor de Europese centrale bank, de ECB, steeds niet groot. De kerninflatie (inflatie gecorrigeerd voor enerwas dit aanleiding om met ingang van het tweede kwartaal van gie- en voedingsprijzen) bleef tot nu toe, met 0,9% in februari, 2017 de aankopen van obligaties in de markt te reduceren van € vrij laag. Er is wel sprake van inhaalgroei, maar deze is nog steeds 80 miljard per maand naar € 60 miljard. Wel is aangegeven dat beperkt. De werkloosheid daalt in veel EU-landen, maar ligt de aankopen worden verlengd tot eind 2017. Daarmee komen de nog steeds boven het langjarig gemiddelde. Wel zijn de (5-jaars) aankopen weer op het peil van voor het moment in 2016 toen inflatieverwachtingen recent opgelopen naar 1,7%, tegelijk met er tijdelijk van deflatie sprake was. Ook hebben de banken in het eerste kwartaal nog vierjaars geld (ruim 230 mrd) van de centrale Rente bank aan marktsteun (TLTRO 2) gekregen. Met de gestegen inflatie en tegelijk een economie die in Europa ruim boven verwachting ult. Dec. ult. Dec. ult. Maart ult. Juni ult. Sept. ult. Dec. ult. Maart presteert, is inmiddels in de markt de discussie gestart over het 2014 2015 2016 2016 2016 2016 2017 Rente 10-jarige leningen tijdstip en de wijze van afbouwen van het zeer ruime monetaire 0,357 0,578 0,79 Nederlandse Staat 0,09 0,004 0,69 0,36 beleid. Wij verwachten dat, net zoals in de VS, de ECB het zekere 0,63 Duitsland (0,13) (0,119) 0,208 0,328 0,54 0,15 voor het onzekere zal willen nemen, om er voor te zorgen dat de 1,812 2,309 1,60 Italie 1,26 1,187 1,89 1,22 positieve economische ontwikkeling de komende jaren autonoom 1,384 1,77 Spanje 1,16 0,950 1,61 1,44 1,667 doorzet. Dat betekent dat de ECB in 2017 de officiële tarieven 2,30 USA 1,47 1,594 2,444 2,3874 2,17 1,77 6 Rendementen categoriën vastrentend Geheel 2016 Eerste kwartaal 2016 Vierde kwartaal 2016 Eerste kwartaal 2017 Aggregat Europese bedrijfsobligaties (IG*) 4,73 2,46 -1,20 0,26 (Markit iBoxx-index)) Euro Bedrijfsobligaties High Yield 8,14 1,68 1,76 1,06 Barclays Em. Markets Local Currency Staatsleningen ** 9,64 11,07 -6,34 7,77 (Barclays-index) EuroAgg Treasuries Total 3,23 3,41 -3,00 -1,40 Nederlandse staatsleningen 4,23 4,03 -2,81 -0,90 Europese staatsleningen 3,14 3,36 -2,96 -1,40 Netherlands Cash Indices 1 maands LIBOR -0,34 -0,06 -0,10 -0,10 Netherlands Cash Indices 3 maands LIBOR -0,26 -0,03 -0,08 -0,08 Prestaties in Euro’s in % Resultaten tot en met 31 december 2016 Rendementen in euro’s, met uitzondering van de categorie EM Local Currency Staatsleningen, unhedged in USD. * IG = Investment Grade onveranderd zal laten. De ontwikkeling van economische groei en inflatie zorgden wel voor een omslag in de 10-jaars rente op staatsleningen in Nederland. De total return (renteopbrengst en koersontwikkeling samen) op Nederlandse staatsleningen bedroeg in het eerste kwartaal -0,9%. De rente op 10-jaars staatsleningen steeg per saldo van 0,3% naar 0,55% en stond zelfs even op 0,75%. Het is des te opmerkelijker dat veel banken de rente op spaargeld en deposito’s in het eerste kwartaal van 2017 nog verder verlaagden. die jaarlijks wordt aangepast aan de (naar verwachting hogere) kapitaalmarktrente, is uitgebreid. Hiertegenover werd de positie in Europese staatsleningen verder verminderd. Verwachtingen voor de rest van 2017 Wij verwachten voor de VS dat de geleidelijke afbouw van het ruime monetaire beleid geleidelijk zal doorwerken in de obligatierente. Indien president Trump zijn plannen voor bijvoorbeeld infrastructuur doorzet, is een hoger begrotingstekort niet uit te sluiten. Als dan ook de arbeidsmarkt steeds krapper wordt, kan dit tot beperkt hogere lonen leiden. De markten zullen hierop reageren. Europa zal de stijging van de rente in de VS op afstand volgen. De ECB zal de korte rente nog tot ruim in 2018 onveranderd laten. Maar de markten zullen ook hier, tegen het einde van dit jaar, gaan voorsorteren op een ander monetair beleid. De stijging van de olieprijzen zal in de loop der tijd uit de inflatiecijfers wegvallen. Het onderliggende inflatiecijfer zal voor de ECB een belangrijk ijkpunt zijn. In ons vorig verslag stelden wij dat we ook voor 2017 voldoende mogelijkheden zagen voor een fatsoenlijk rendement op obligatiebeleggen. Die visie blijft onveranderd. De rente op wat langere termijn. Hoewel de wereldeconomie nu weer een hogere groei laat zien, vinden wij echter het te optimistisch om te verwachten dat de groei in de westerse landen voor de komende jaren weer op het hoge peil kan komen van voor de financiële crisis van 2008. Overheden behoeven weliswaar minder te bezuinigen vanwege de toenemende belastinginkomsten en de dalende werkloosheid. Veel westerse landen hebben echter structureel te maken met de combinatie van vergrijzing en afnemende productiviteitsgroei. De middelen voor de overheden om de potentiële groei te stimuleren, zijn in veel landen beperkt door de nog immer hoge staatsschulden. Bovendien zijn in veel landen te weinig structurele hervormingen doorgevoerd. Immigratie kan leiden tot hogere groei, maar een stijging van het inkomen per hoofd van de beroepsbevolking is alleen mogelijk bij het aantrekken van bovengemiddeld productieve werkers. Een hogere groei van de arbeidsparticipatie (met name in het aantal uren) kan ook zorgen voor hogere groei van het inkomen per hoofd van de beroepsbevolking. Het structureel lagere groeipad maakt de kans op een oververhitting van de economie klein. Dit zal zich dan ook blijven vertalen in structureel lagere rentes dan die wij de afgelopen 10-20 jaar hebben gezien. Beleggingsbeleid Fundshare Behoud in het eerste kwartaal He beleggingsbeleid in het rentefonds speelt onveranderd in op de mogelijkheid dat de rente hier in Nederland geleidelijk gaat oplopen. Dit betekent dat er accenten worden gelegd op bedrijfsobligaties met een korte looptijd, teneinde koersverliezen zoveel mogelijk te vermijden. Daarnaast zijn posities genomen in hoogrentende obligaties, waarbij de hoge rente dus enige compensatie biedt. Ook is gediversifieerd naar onder meer Amerikaanse inflation linked obligaties en naar hoogrentende obligaties van Emerging Markets. De positie in obligaties met een variabele rente, Stroeve Beheerd Beleggen Behoud De voornaamste doelstelling van SBB Behoud is een buffer te vormen die bescherming biedt in tijden dat aandelenmarkten slecht presteren. Een andere belangrijke doelstelling is om inkomen te genereren met de beleggingen. Een strakke risicobeheersing staat voorop. Dit betekent dat wij in tijden van lage effectieve rendementen op leningen ons niet volledig kunnen richten op riskante obligaties in het zogeheten ‘high yield’-segment, of op obligaties uit de Emerging Markets om een hoger rendement te behalen. In een breder gespreide portefeuille vinden wij beleggingen in deze categorieën, mits begrensd, wel acceptabel. SBB Behoud belegt in staatsobligaties, maar ook in bedrijfs- en bancaire obligaties, waarbij de keuze afhankelijk is van de aantrekkelijkheid van de risico-opslag (‘spreads’), afgezet tegen de additionele (debiteuren)risico’s. Ook kan worden belegd in zogeheten ‘Inflation-linked bonds’ en in variabel rentende leningen. Een voordeel van SBB Behoud is dat we voor onze cliënten veelal in individuele namen, vermogenstitels, kunnen beleggen, dus ook in ‘institutionele’ obligaties met coupures van meer dan € 100.000,- bij uitgifte kunnen handelen. Wij werken bij het beheer met een visie op de renteontwikkeling en op looptijden (‘modified duration’) en wij houden ook nauwlettend de vraag en aanbod-verhoudingen (‘flow of funds’) in het oog. Kort samengevat, het behoud van vermogen en een stabiel rendement staan voorop bij het beheer van dit fonds. 7 Stroeve Lemberger Vermogensbeheer NV T +31 (0) 294 492 592 www.stroevelemberger.nl Met de fondsen Stroeve Beheerd Beleggen, FundShare SBB Groei en FundShare SBB Behoud, staat het eigen beleggingsbeleid van Stroeve Lemberger centraal. Met FundShare (www.fundshare.nl) heeft Stroeve Lemberger een platform en een partner gevonden om dit te realiseren. FundShare heeft een state-of-the art infrastructuur, zodat de kosten van beleggen laag zijn en de fondsen volledig transparant zijn. Stroeve Lemberger Vermogensbeheer heeft daarbij gekozen om niet voor ieder risicoprofiel een afzonderlijk fonds op te richten, maar voor een tweetal fondsen, een risicovol en een risicomijdend fonds. Iedere belegger kan dan een eigen keuze maken voor ieder gewenst risicoprofiel, door een combinatie van deze twee fondsen. Dit heeft als voordeel dat u meer flexibel bent en kunt schuiven afhankelijk van uw behoefte, uw risico-beleving of de vooruitzichten voor financiële markten. Stroeve Lemberger beschikt over een vergunning van de AFM. Op de website www.stroevelemberger.nl/sbb treft u bij Stroeve Beheerd Beleggen alle informatie aan over de 2 beleggingsfondsen. Dat betreft de prospectus, de Factsheet en de Essentiele Beleggers Informatie. Het portefeuillemanagement is in handen van Evert Zaat, Cok Inden, Tom Stroeve en Wim Zwanenburg. De algemene richting van het aan- en verkoopbeleid in de portefeuilles ligt bij Evert Zaat. Hij is binnen de directie van Stroeve Lemberger verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid. Voor het Behoudfonds wordt de dagelijkse invulling van het beleid mede bepaald en uitgevoerd door Cok Inden. Voor het Groeifonds neemt Tom Stroeve die taak op zich. Wim Zwanenburg is adviseur van beide beleggingsfondsen. Hieronder treft u meer informatie aan over de portefeuillemanagers. Evert Zaat, macro-econoom en MSc. verzekeringskunde en financial planning, begeleidt zijn cliënten en stuurt het beleggingsbeleid van Stroeve Lemberger aan. Evert’s leerscholen waren het Ministerie van Financiën en De Nederlandsche Bank. Al zo’n 20 jaar bekleedt hij leidinggevende functies. Evert heeft grote belangstelling voor Behavioral Finance, de psychologie van de particuliere belegger. Daarom staan transparantie en communicatiekracht voor hem centraal in dit vertrouwensvak. Cok Inden is een snel denkende en schakelende, door alle ontwikkelingen in het effectenvak gevormde praktijkman. Hij stond vele jaren lang met beide voeten op de beursvloer: van zijn start als pure beginner, tot functies als directeur en (mede) - eigenaar van meerdere hoekmansbedrijven. Op 43-jarige leeftijd neemt Cok afscheid van het hoekmansvak om zijn loopbaan als beleggingsadviseur voort te zetten. Eerst bij Theodoor Gilissen Bankiers en sinds 2006, als senior beleggingssadviseur, voor Stroeve Lemberger. Tom Stroeve, inmiddels als zevende generatie Stroeve werkzaam in het effectenvak, is sinds mei 2013 verbonden met Stroeve Lemberger. Na zijn studie geschiedenis aan de UvA, kreeg Tom een gedegen opleiding in het beleggingsvak bij BinckBank. Tom was er actief als broker en coördinator van de Alex Academy, waar hij verantwoordelijk was voor alle klassikale- en onlinetrainingen. De econoom Wim Zwanenburg is onze lead beleggingsstrateeg bij Stroeve Lemberger. Een man met een helikopterview, een gepassioneerde professional en een zorgvuldige denker. Na zijn studie werkte hij enkele jaren in diverse beleggingsfuncties bij ABN Amro en Mees Pierson. Daarna was hij lid van meerdere beleggingscommissies van Bank Degroof. Als beleggingsstrateeg treedt Wim, namens Stroeve Lemberger, regelmatig op bij BNR Nieuwsradio. Op deze publicatie is een disclaimer van toepassing. Deze kunt kunt u lezen op onze website www.stroevelemberger.nl/publicaties/disclaimer.