Seksuele ontwikkeling bij mensen met een vb

RELATIES EN SEKSUALITEIT
BIJ MENSEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING
G. Conix, J. Lebeer, F. Swennen, A. Huygens
Laura Vlieghe
1 BaO B2
INHOUDSTAFEL
o
Handicap en relaties
o
Kijk op seksualiteit en beperking
o
Seksuele ontwikkeling bij mensen met een
o
verstandelijke beperking (VB)
o
Gedrag en beleving
o
Seksualiteitsbeleving juridisch
o
Verstandelijke beperking en anticonceptie
o
Seksueel misbruik
o
Kennis over seksualiteit
HANDICAP
o
EN RELATIES
Relatienetwerken van mensen met een verstandelijke
beperking (VB)
- Eerder beperkt
- Eenzijdig : enkel ouders en professionals
- Misverstanden : ze verwachten meer van hun relatie
met hun begeleider
o
Vriendschapsrelaties
- Moeilijker aan te knopen en te onderhouden
- Eenzaamheid : door de hulpverleners
bestendigd. Een muur wordt opgebouwd tussen de
persoon met een verstandelijke beperking en de
samenleving
KIJK
OP SEKSUALITEIT EN BEPERKING
Mensen met een VB (verstandelijke beperking) hebben
ook recht op eigen seksualiteit, intimiteit en
lichamelijkheid!!
bemoeilijkt door 3 belemmeringen :
o
Ze worden als seksloos beschouwd
o
Mensen met een VB worden als eeuwige kinderen
gezien
o
Een hardnekkige mythe over seksualiteit is dat mensen
seks uit zichzelf, van nature leren.
SEKSUELE
ONTWIKKELING BIJ MENSEN
MET EEN VB
o
Invloed van de fysieke, lichamelijke ontwikkeling
- Vervroegde puberteit bij meisjes met spina bifida /
downsyndroom
- Vervroegde menopauze : meisjes met
downsyndroom
enkele
o
- Vertraagde lichamelijke seksuele ontwikkeling bij
syndromen
De ontwikkeling van de geslachtsidentiteit
- Zelfde als voor mensen met andere beperkingen
o
De ontwikkeling van de lichaamsbeleving en de
zelfwaardering
- Koestering (als baby veel of weinig aangeraakt)
SEKSUELE
ONTWIKKELING BIJ MENSEN
MET EEN VB
o
De houding ten opzichte van seksualiteit
- Attitude wordt ontwikkeld door ervaring en
omgeving
- Minst positieve attitude : mensen met VB
- Negatieve kijk van vrouwen op vrijen en
masturbatie
- Mensen met VB blijven waarden en normen
ontlenen aan hun ouders
GEDRAG EN
o
BELEVING
Grote verschillen tussen mannen en vrouwen
- M : seks voor het positieve gevoel
- V : seks hoort er nu eenmaal bij
= bij de gehele
bevolking
o
Veel vragen maar weten niet waar ze terechtkunnen
o
Veel V en M met VB : tekort aan experimenteerkansen
- ze staan altijd onder begeleiding
- vooral nadeel voor V
o
Vooral V met VB slachtoffer seksueel misbruik
- daarom soms meer bang voor seksualiteit
Veel mensen met VB wel seksuele gevoelens, willen
relaties en kinderen en hebben veel vragen!
SEKSUALITEITSBELEVING
o
JURIDISCH
Betrokkenheid van persoon met een VG hangt af van de
beoordeling van zijn wilsbekwaamheid
- wilsbekwaamheid volgens juiste criteria beoordelen
- protocollen in steeds meer voorzieningen
o
Beoordeling van seksualiteitsbeleving ~> werkelijke
leeftijd van belang
- niet toepassing van juridische onbekwaamheid
2 aandachtspunten : ondersteuning
seksualiteitsbeleving
1.
Hulpverleners moeten vermijden zich schuldig te maken aan
strafbaar gedrag
2.
Anticonceptie, wordt als medische behandeling beschouwd
VERSTANDELIJKE
BEPERKING EN
ANTICONCEPTIE
o
Kinderwens bij mensen met een VB
- Bij omgeving vaak afkeuring
- Ze blijven met vragen zitten OF;
- Beslissen op eigen houtje
Aanpak in groten lijnen = andere cliënten
- erover spreken
- gevoelens respecteren
- niets forceren
- geef experimenteerkansen
- zelfde advies anticonceptie als andere mensen
SEKSUEEL
MISBRUIK
o
Cijfers seksueel misbruik bij mensen met VB :
alarmerend hoog!
o
Vooral vrij jonge vrouwen met licht/matige VB, maar
ook mannen met VB
o
Daders : vooral mannen (1/3 heeft VB, 1/3 afkomstig
thuissituatie)
o
Misbruik = vaak van lange duur
KENNIS
OVER SEKSUALITEIT
o
Op het vlak van seksualiteit : weinig leermogelijkheden
o
Vertekend beeld ontstaat vaak via tv ( soaps, porno… )
o
Veel V met VB missen basiskennis over voortplanting
o
Voorlichting voor mensen met VB
- technisch
- weinig aandacht aan de positieve kanten
- onpersoonlijk en geen antwoorden op persoonlijke
angsten en vragen
o
Programma waarin staat wat op welke leeftijd moet
worden gegeven ~> in zeer weinig scholen!
o
Organisaties gespecialiseerd in info voor ondersteuners
EN mensen zelf!