de leeftijd: Prevalentie van seksuele klachten percentage Dia 1 Dia

Praten over seks: waarom, wanneer
en hoe; wat zijn belemmeringen?
Bert-Jan de Boer
Effect van ziekten op de seksualiteit:
• Chronische ziekten
- diabetes, langdurige hypertensie,
- reumatoïde artritis,
- dementie, MS en M. Parkinson,
- chronische pijn,
- chronisch vermoeidheidssyndroom.
• Acute aandoeningen
- acuut myocardinfarct,
- acuut herseninfarct (CVA),
- dwarslaesie bv. door ongeval
- depressie, psychose
Effect van behandelingen voor ziekten op de
seksualiteit:
- kankerbehandeling zoals
- bestraling of
- chemotherapie,
- operatieve beschadigingen na
- gynaecologische operatie
- mamma-amputatie
- prostatectomie
- medicatie
- langdurige hypertensie,
- diabetes mellitus.
- depressie, psychose
Problemen hebben effect op de seksualiteit:
- werkproblemen
- gezinsproblemen
- relatieproblemen
- spanningen
- burnout
Andere redenen:
- Gewoon ‘het leven’
- langdurige relatie, huwelijk
- gehorige behuizing
- altijd gestoord worden
- gebrekkige seksuele technieken
• - de leeftijd:
Prevalentie van seksuele klachten
percentage
12
10
8
6
4
2
0
percentage
Incidentie in de huisartspraktijk
• Gemiddelde incidentie is nog geen 1-2 per 1000 per jaar.
• Er is dus een discrepantie tussen
problemen en geboden hulp
Proactief vragen naar seks
16%
3%
Spontane
Rapportering
Rapportering na
directe ondervraging
Patiënten gescreend op seksuele klachten door opname van twee vragen in de medische anamnese (n=887)
Bachman G.A. et al. Ostet Gynaecol (1989)73: 425-27.
Kunt u 5 redenen bedenken waarom u in de
huisartspraktijk seksualiteit niet ter sprake brengt:
•
•
•
•
•
1.
2.
3.
4.
5.
Resultaat uit groot Engels onderzoek
naar de reden om seksualiteit niet ter sprake te
brengen door de huisarts
• 1. tijdgebrek
• 2. bang om deksel van de beerput te openen
• 3. zich ongemakkelijk voelen bij patiënten van
het andere geslacht, van minderheidsgroep
(homoseksueel, allochtoon, lichamelijke of
verstandelijke beperking) of oudere leeftijd
• 4. gebrek aan kennis en vaardigheden
• 5. bang om patiënt een ongemakkelijk gevoel
te geven.
• Wanneer?
• Hoe?
• Hoe verder?
• Het juiste moment bestaat
niet!
…………………. maar wel een
keer dat je er eens naar vraagt:
• In het proces na behandeling voor kanker, kan ook al
tijdens de behandeling, wanneer het hoofd van de
patiënt waarschijnlijk er nog niet naar staat.
• In de periode recent na het myocardinfarct, of CVA
• Bij onverklaarde chronische moeheid
• Bij depressie of bij burnout
• Bij chronisch medicatiegebruik
• Onverklaarde buikklachten
• Relatieproblemen
• Hoe?
“Bij de aandoening die u hebt……
(“Een hartinfarct of CVA dat u is overkomen……)
blijkt nogal eens effect te hebben op de seksualiteit”
Het vervolg zou kunnen zijn:
“…is dat bij u ook het geval?
“…herkent u dat bij uzelf?”
Of…..
• Even een stilte laten vallen!
• niet meteen voor de patiënt invullen
• Gun de patiënt een ogenblik om zich op
het antwoord te oriënteren.
“Ieder heeft zo zijn eigen wereld en gedachten:”
• Hoe verder….?
Ontkennend antwoord: “Als dit ooit wel het geval
zal zijn, kunt u daarvoor ook bij mij terecht.”
Zo’n opmerking geeft veel vertrouwen bij de patiënt.
Bevestigend antwoord: “Wilt u daar hulp voor
hebben? Wilt u het met mij bespreken
of kan ik er hulp voor bieden?”
Zo ja -> uitnodigen voor een apart gesprek hierover
(extra tijd inbouwen: dubbelconsult).
de Partner!
“Het probleem of de aandoening dat/die uw partner
betreft heeft vaak effect op de partner
en op de intimiteit tussen hen beiden
……. Is dat bij u het geval?”
De partner ervaart het vaak als zeer welkom
(alle aandacht gaat naar de ‘zieke’
waardoor (de behoeftes van) de partner in de kou
komen
DUS:
• Zelf naar problemen vragen op gebied van de
seksualiteit en initiatief nemen op een
moment dat u geschikt lijkt!
• Hoe:
• “Ervaart u bij de problemen/ziekte die u hebt
ook moeilijkheden met de seksualiteit?”
Het levert u tevreden patiënten op en
het verhoogt ook de waardering voor uzelf als huisarts!