persbericht bestuurlijk akkoord partijen over de brug

Veranderend zorglandschap vraagt om vernieuwde aanpak van zorg aan
mensen met ernstige psychische aandoeningen
Gisteren heeft Minister Schippers van VWS het rapport ‘Over de brug; Plan van aanpak voor de
behandeling, begeleiding en ondersteuning bij ernstige psychische aandoeningen’ aan de Tweede Kamer
aangeboden. Het rapport beschrijft wat nodig is om goede zorg gericht op het herstel van mensen met
ernstige psychische aandoeningen beschikbaar en toegankelijk te houden in een sterk veranderend
zorglandschap. Het Plan van Aanpak roept betrokken partijen op om de zorgbehoeften en mogelijkheden
van deze mensen tot leidraad te maken voor de hulpverlening. Om meer herstel en vermindering van
zorgbehoeften te bereiken, wordt naast een proactieve, geïntegreerde aanpak in de regio gepleit voor
een landelijke kwaliteitsstandaard en innovatieprogramma.
Ernstige psychische aandoeningen
Nederland telt ongeveer 160.000 volwassenen met ernstige psychische aandoeningen. Daaronder vallen
bijvoorbeeld ernstige psychotische stoornissen, bipolaire stoornis, en ernstige depressie en verslavingen.
Vanwege achterstanden bij deze groep mensen ten opzichte van andere burgers, bijvoorbeeld op het
gebied van lichamelijke gezondheid en levensverwachting, inkomen, arbeid en relaties, is de zorg die zij
nodig hebben veelomvattend. Naast medisch-psychiatrische zorg hebben velen ook behoefte aan
begeleiding en ondersteuning om aan het maatschappelijk verkeer deel te kunnen nemen. Niet alleen is de
zorg voor mensen met ernstige psychische aandoeningen complex vanwege zorgbehoeften op meerdere
terreinen, ook bestaat er grote verscheidenheid in financiering van en regelgeving rond deze zorg.
Ingrijpende veranderingen
Het zorglandschap gaat de komende tijd ingrijpend veranderen met de transities van de zorg naar de
gemeenten en de gelijktijdige ambulantisering binnen de geestelijke gezondheidzorg (ggz). Die
veranderingen hebben grote gevolgen voor mensen met ernstige psychische aandoeningen en de zorg die
zij nodig hebben. Enerzijds bieden deze veranderingen nieuwe mogelijkheden tot herstel en burgerschap,
anderzijds dreigt het gevaar van vergaande versnippering en verschraling van zorg. Om te kunnen
garanderen dat goede zorg, waar nodig specialistische behandeling, ook in een veranderend zorglandschap
steeds toegankelijk en bereikbaar is, is een nieuwe aanpak nodig. Naast behandelen van psychiatrische
symptomen en professionele zorg, gaat het ook om het bieden van ondersteuning en begeleiding van
persoonlijk en maatschappelijke herstel, rekening houdend met de eigen kracht, inzet en energie van
mensen met ernstige psychische aandoeningen.
Nieuwe aanpak
De ambitie om meer herstel en minder zorgbehoeften bij mensen met ernstige psychische aandoeningen te
bereiken, kan alleen slagen als àlle betrokken partijen (ggz-aanbieders, gemeenten, zorgverzekeraars,
patiënten- en familieorganisaties) de handen ineen slaan en ‘over de brug’ willen komen. In het Plan van
Aanpak wordt aanbevolen dat zorg aan mensen met ernstige psychische aandoeningen het beste op
regionale schaal georganiseerd kan worden, in een veelzijdig netwerk van personen, functies en
voorzieningen. Mensen met ernstige psychische aandoeningen en hun naastbetrokkenen verdienen een
belangrijke positie in dit netwerk, als consument én als producent van hulpverlening, en zullen hun
bijdragen onder meer vanuit ‘regionale herstelacademies’ gaan leveren. Op landelijk niveau zijn nadere
afspraken over de afstemming van wettelijke kaders en bijbehorende bekostigingssystemen gewenst.
Daarnaast is het opstellen en toepassen van een landelijke kwaliteitsstandaard en een innovatieagenda van
essentieel belang om de kwaliteit van zorg te kunnen garanderen en verbeteren.
‘Over de brug’
Het rapport ‘Over de brug’ is onder auspiciën van Kenniscentrum Phrenos geschreven door een grote
groep van experts op het gebied van ernstige psychische aandoeningen vanuit de verschillende betrokken
sectoren in opdracht van de partijen van het Bestuurlijk Akkoord ‘toekomst ggz’. Het Bestuurlijk Akkoord is
een initiatief van patiënten- en familieorganisaties in de ggz (Landelijk Platform Ggz), branche- en
beroepsverenigingen (NVvP, NVVP, NIP, Ineen, LVE, GGZ NL), zorgaanbieders (MeerGGz), zorgverzekeraars
(ZN) en het ministerie van VWS.