Erectiele disfunctie tips en trucs Natascha de Goey physician assistant urologie Diakonessenhuis Utrecht Erectiele disfunctie tips en trucs De geschiedenis • Impotent komt uit latijnse woord impotencia: gebrek aan macht • eerste beschrijving achtste eeuw voor christus in India • Hindoestanen: psychische oorzaak • Egyptenaren: bovenaardse machten • Grieken: seksuele angst/trauma in jeugd • Oude testament: koning David • Middeleeuwen: hekserij/fallusvormig voedsel • Eeuwenlang overtuiging: goddelijke voorzienigheid • 19de eeuw nieuwe theorie: gebrek aan zelfbeheersing/wangedrag • 21ste eeuw: combinatie psychologie/pathologie Definitie • Persisterend onvermogen om een erectie te verkrijgen en te behouden die voldoende is voor bevredigend seksueel leven. • Mannelijke seksuele dysfunktie * erectiestoornissen * verminderd libido * abnormale ejaculatie ( ejaculatie preacox) Enigma studie • • • • • Huisarts de Boer 2004 Onderzoek onder nederlandse mannen boven de 18jaar 5721 mannen uit 12 huisartsen praktijken benaderd, 5601 mannen geincludeerd Onderscheid tussen mannen zonder en mannen met diabetes en /of hypertensie 2117 ( 38%) vragenlijst volledig ingevuld Conclusie: 16.8 % van de mannen boven 18 heeft een erectieprobleem meer dan 40% van de mannen boven de 60 heeft een erectieprobleem mannen met diabetes: 38.7% mannen met hypertensie: 33.9% mannen met diabetes en hypertensie: 54.7% Van het totaal aantal mannen met ED ervaart 67.3% dit als een probleem Ruim 85% zou daar hulp voor willen ontvangen In dit onderzoek geven 180 mannen aan dat zij hulp willen, maar uiteindelijk ontvangen 21 mannen daadwerkelijk hulp!! • Conclusie onderzoek • De meeste mannen met een erectieprobleem/stoornis willen wel hulp maar krijgen dit niet!! Reden: SCHAAMTE Anatomie/fysiologie • Samenspel tussen vasculaire/neurologische/hormonale en psychologische systemen. Oorzaken erectiele dysfunktie • Neurologisch Centraal zenuwstelsel * CVA * MS * parkinson * dwarsleasie perifeer zenuwstelsel neuro/vasculair * Diabetes * hart en vaatziekten * alcoholisme * roken * chirurgie: prostaat blaas/colon Oorzaken ED Hormoon deficientie hypogonadisme primair/secundair hypofyse tumor ( prolactinoom) Medikatie/Drugs anti-depressiva,anti-psychotica,anti-androgenen, anti-histaminica. Trauma Psychogeen stress,depressie,relatieproblemen Seksueel faalangst Oorzaken ED VEROUDERING Oorzaken ED • METABOOL SYNDROOM Polibezoek • Eerst genoemde klacht vaak LUTS • Tijdens het gesprek komt ED er vaak bij. • Optie: actief vragen naar ED klachten • Anamnese • Lichamelijk onderzoek • diagnostiek Anamnese • • • • • Huidige medische conditie Voorgeschiedenis Medikatie gebruik Roken/alcohol gebruik Sexuele geschiedenis: * veranderingen libido * plotseling/sluipend * relatie partner * ochtend erecties * angst/depressie/stress • Vragenlijst IIEF Lichamelijk onderzoek • • • • Meten van de bloeddruk Perifere pulsaties (A. dorsalis pedis posterior) Inspectie geslachtsdelen Palpatie scrotum ( kleine testes, testes tumor, niet ingedaalde testes) Diagnostiek • Lab: testosteron/SHBG • FSH/LH,TSH, PSA,Ht,prolactine, • lipiden profiel,glucose,albumine • Specifieke diagnostische testen * nocturnal penile tumecense and rigidity * Vasculair onderzoek: * Intracaverneus injektie ( vasodilatatie) Papaverine * Duplex van de cavernose arterieen * Cavernosografie Behandeling • Primaire Doel onderzoek de onderliggende oorzaak en probeer dat te behandelen. GOOGLE TIPS en TRUCS • • • • • • • Je partner laten vreemd gaan Neushoorn poeder Spaanse vlieg Zaadproduktie bevorderende pillen Libido power Erect recover Cursus penisvergroting Eerste lijns therapie • PDE-5 remmers Sildenafil ( viagra) patent verloopt in 2012 werkzaam 30-60 min na inname effect tot 12 uur na inname neg. Effect vette voeding Udenafil ( zydena ) werkzaam na 30 min effect tot 24 uur Tadalafil ( Cialis ) dagl.dosering mogelijk werkzaam 30 min na inname effect tot 36 uur na inname geen effect voeding Zoraxel 2013 Vardenafil ( levitra) werkzaam na 30 min neg. effect na vette maaltij BIJWERKINGEN: hoofdpijn, blozen, duizelig, rugpijn BELANGRIJK: ER ZIN IN HEBBEN Eerste lijns therapie • Welk middel/ welke keus maak je? * frequentie vrijen * voorkeur patient ( spontaan/gepland) * medische geschiedenis patient * nitraten ( absolute contra-indikatie) * LUTS * anti-hypertensiva * anti- epileptica * HIV-medikatie Conclusie uit verschillende onderzoeken: Alle middelen zijn even veilig en effectief!!! Eerste lijns therapie • Testosteron suppletie afname testosteron gehalte tijdens verouderingsproces Gemiddeld 1.2 % per jaar Gevolgen: Veranderingen in gemoedstoestand Moe, depressie,slaapstoornissen, angst. Invloed op seksuele leven. Tweede lijns therapie • Vacuum pomp • Intra urethrale alprostadil urethrale supp zn met extra ring voor langer effect • Fentolamine/papaverine injekties (androskat) werkzaam na 5-15 min effect 60-90 min. bijwerkingen: pijn penis, priapisme,fibrose Derde lijns therapie • Penis prothese • Uitzonderingen: jonge mannen met ED na een trauma Take Home message • Erectiele disfunktie op zichzelf kan niet genezen worden • Onderliggende oorzaak opsporen en behandelen. • Gouden standaard oudere mannen: counseling/lifestyle PDE-5 remmers testosteron suppletie Gebruikte literatuur EAU guidelines 2012 De standaard erectiele dysfunktie 2010 Ned. huisartsengenoodschap NtvG: impotentie: organische oorzaken A.G.H smal 1986 Neurologische oorzaken ED Andrologic 2005 Men’s health. Van reparatie naar preventie Meuleman Ned. tijdschrift urologie 2008 Testosterone Deficiency in men Hugh Jones 2008 Guidelines on male sexual dysfunction: erectile dysfunction and premature ejaculation Konstantinos Hatzimouratidis 2010 Erectile dysfunction in primary care: prevalence and patients characteristics, The Enigma study