3.1 Fokdoel: wat wil ik en wat kan ik bereiken

5.1 Hoe bepaal ik waar ik op moet
selecteren?
Het fokdoel bepaalt waarop je in je fokprogramma
gaat selecteren.
Keuzes maken
Je kunt niet alle gewenste eigenschappen vinden in 1 dier.
Welke dieren moet je dan gebruiken?
Geef de kenmerken een waarde!
Waardering van kenmerken
• Hoeveelheid melkproductie is een kenmerk met een
duidelijke economische waarde.
• Als je alle kenmerken bij elkaar optelt, krijg je de
totale economische waarde.
Genetische samenhang=correlatie
Genetische samenhang tussen kenmerk 1 en 2. Hoe
hoger de waarde voor kenmerk 1, des te lager de waarde
voor kenmerk 2.(dit geldt voor de meeste dieren)
Let op: ga op zoek naar uitzonderingen of ga kruisen
5.2 Welke informatie kan ik gebruiken?

Eigen prestatie

Bijv. karkaskwaliteit (dode dier)

Bijv. melkproductie bij een koe

Bijv. eiproductie bij een kip

(half-) broers, (half-)zusters, voorouders

Nakomelingenonderzoek



Bijv. melkproductie bij een stier

Bijv. eiproductie bij een haan
Indicatorkenmerken

Kenmerk hangt nauw samen met kenmerk dat je eigenlijk wilt meten

Bijv. celgetal meten om weerstand tegen uierontsteking te verbeteren
DNA-onderzoek
5.3 Wat is een fokwaarde?

= een schatting van de genetische aanleg van een dier ofwel

= de waarde van een dier voor de fokkerij

Voordelen van een fokwaarde:

Je houdt rekening met het verschil in omgeving, voeding, training en alle andere
externe invloeden voor zover die bekend zijn. De fokwaarde is dus gecorrigeerd
voor milieu-invloeden.

Je neemt niet alleen de eigen prestatie, maar ook de prestaties van alle
verwante dieren mee. (vader, moeder, broers, zussen, nakomelingen).
Berekening fokwaardes

Iedere dag, week , maand kwartaal of jaar

Na iedere periode komt er nieuwe informatie bij.

Des te meer informatie er is, des te betrouwbaarder de fokwaarde
Gebruik van fokwaardes door de fokkers

Al lang bij de landbouwhuisdieren(varkens, koeien)

Nu ook bij paarden, pony’s, schapen

Door publicaties van die fokwaardes
5.4 Wat beïnvloedt de betrouwbaarheid van
de fokwaarde?
1.
Erfelijkheidsgraad, des te hoger, des te hoger de betrouwbaarheid
2.
Aantal nakomelingen, des te hoger, des te hoger de betrouwbaarheid
3.
Aantal verwante dieren, des te hoger, des te hoger de betrouwbaarheid
4.
Meenemen DNA-informatie verhoogt de betrouwbaarheid

Fokwaarde van een beer of stier
wordt “gemiddeld” doorgegeven
aan zijn nakomelingen

Hoe hoger de fokwaarde, des te
beter, de nakomelingen maar:

Individuele nakomelingen van een
stier of beer kunnen
altijd naar beneden of naar boven
afwijken.
Interpretatie betrouwbaarheid fokwaarde
Bij een stijgende betrouwbaarheid gaat de fokwaarde steeds
minder veranderen.
5.5 Het gebruik van DNA-merkers in de
fokkerij (film menselijk dna)
Een paar haarwortels of een beetje bloed zijn voldoende om
de genetische aanleg zichtbaar te maken.
Genetische merkers

Stukjes DNA die iets vertellen over de erfelijke aanleg

Het fokken met behulp van genetische merkers noemen we MAS


Wordt toegepast bij varkens, koeien en kippen

Wordt toegepast op jonge dieren
Voordelen MAS

Betrouwbaarheid gaat omhoog: je hebt extra informatie

Generatie-interval(het aantal jaren tussen opeenvolgende generaties) gaat omlaag.
Je gaat veel sneller met de volgende generatie werken.
de genetische vooruitgang per jaar wordt veel groter
film crv et/opu/ivp
genomics