DORJEE EN RABIN BRON: HTTPS://WWW.UZA.BE/BEHANDELING/GENETISCHERAADPLEGING GENETISCH TESTEN ? WAT IS GENETISCH TESTEN? DNA-ONDERZOEK, ERFELIJKHEIDSONDERZOEK OF DNA-DIAGNOSTIEK. IN HET DNA WORDT BIJVOORBEELD GEKEKEN OF ER EEN ‘FOUTJE’ IN JE GENEN ZIT WAARDOOR JE EEN BEPAALDE ZIEKTE HEBT. OF DRAGER BENT VAN EEN ZIEKTE, OF DE ZIEKTE DOOR KUNT GEVEN AAN JE KINDEREN. • HEEFT MIJN KIND EEN ERFELIJKE AANDOENING? • IS DE AANDOENING IN MIJN FAMILIE ERFELIJK? • HEB IKZELF EEN ERFELIJKE ZIEKTE? • IS ER EEN GENETISCH RISICO VOOR MIJN KINDEREN? • KAN EEN ERFELIJKE AANDOENING TIJDENS OF ZELFS VÓÓR DE ZWANGERSCHAP OPGESPOORD WORDEN? • HOE VERLOOPT DE ZIEKTE? • KAN ZE BEHANDELD WORDEN? • KAN ZE OPGESPOORD WORDEN VÓÓR IK ZIEK WORD? (WWW.UZA.BE/BEHANDELING/GENETISCHE-RAADPLEGING) HOE WERKEN GENETISCHE TESTEN? • BIJ GENETISCH ONDERZOEK GAAN ARTSEN OP ZOEK NAAR DE OORZAAK VAN EEN (MOGELIJKE) ERFELIJKE ZIEKTE. ZE KIJKEN OF ER EEN VERANDERING IN HET GEN ZIT DAT DE ZIEKTE KAN VEROORZAKEN. ARTSEN KUNNEN HEEL DOELGERICHT OP ZOEK GAAN NAAR ZO’N SPECIFIEKE VERANDERING (MUTATIE) IN HET ERFELIJKE MATERIAAL. • ONVERKLAARDE LEERPROBLEMEN BIJ EEN KIND • VERSCHILLENDE AANGEBOREN AFWIJKINGEN BIJ DE BABY • VOORKOMEN VAN KANKER BIJ VERSCHILLENDE FAMILIELEDEN • DOORMAKEN VAN MEERDERE MISKRAMEN • ONVRUCHTBAARHEID • ZELFDE AANDOENING BIJ VERSCHILLENDE FAMILIELEDEN • ECHOGRAFISCHE AFWIJKINGEN TIJDENS DE ZWANGERSCHAP • BLOEDVERWANTSCHAP (ZOALS NEEF-NICHT HUWELIJK) • (WWW.UZA.BE/BEHANDELING/GENETISCHE-RAADPLEGING) MENINGEN OVER GENETISCHE TESTEN IK VIND DAT GENETISCHE TEST ECHT HANDIG IS. DOOR GENETISCHE TEST KAN JE VERANDERINGEN IN JE GENEN, OF HET KAN HET AANTAL, DE VOLGORDE EN DE STRUCTUUR VAN DE CHROMOSOMEN CONTROLEREN. WIJ ERVEN DE HELFT VAN ONZE GENETISCHE INFORMATIE VAN ONZE MOEDER EN DE ANDERE HELFT VAN ONZE VADER. GENEN BEPALEN DINGEN ZOALS BLOEDGROEP, HAARKLEUR EN OOGKLEUR, EVENALS RISICO OP BEPAALDE ZIEKTEN. DOOR TESTEN KAN JE GEN OF CHROMOSOOM VERANDERINGEN DIE MEDISCHE PROBLEMEN KUNNEN VEROORZAKEN TE VINDEN. ER ZIJN OOK RISICO’S EN BEPERKING VAN GENETISCHE TEST. DE FYSIEKE RISICO'S VAN DE MEESTE GENETISCHE TESTS ZIJN ERG KLEIN, MET NAME VOOR DIE TESTEN DIE ALLEEN EEN BLOEDMONSTER OF BUCCALE UITSTRIJKJES NODIG. VEEL VAN DE RISICO'S VAN GENETISCHE TESTS BETREKKING HEBBEN OP DE EMOTIONELE, SOCIALE OF FINANCIËLE GEVOLGEN VAN DE TESTRESULTATEN. MENSEN KUNNEN BOOS, DEPRESSIEF, ANGSTIG OF SCHULDIG OVER HUN RESULTATEN TE VOELEN. MAAR VOORAL ZIJN GENETISCHE TESTEN GOED VOOR ONS. OPINIE RABIN • BIJ HET RECHT OP GEZONDHEID GAAT HET OM HET RECHT OP ZORG VOOR DE GEZONDHEID. ROND ZORG EN GEZONDHEID ZIJN VERSCHILLENDE ANDERE MENSENRECHTEN VAN BELANG. ER ZIJN LANDEN WAAR MENSEN NOG STEEDS GEEN RECHT HEBBEN OP GEZONDHEIDSZORG. IEDER MENS KAN AANSPRAAK MAKEN OP RECHTEN EN VRIJHEDEN. MENSEN IN AFRIKA STERVEN DOOR GEBREK AAN VOEDSEL. KOMT DIT DOORDAT ZE NIET GEHOLPEN WORDEN OF IN SLAVERNIJ GEHOUDEN WORDEN? ZIJ HEBBEN OOK RECHT OP LEVEN EN VRIJHEID. DUS IEDEREEN HEEFT RECHT OP GEZONDHEIDSZORG. OPINIE DORJEE • IN BELGIË HEEFT IEDEREEN RECHT OP EEN GOEDE GEZONDHEID. IK VIND DAT HEEL GOED VAN DE BELGISCHE OVERHEID DAT IEDEREEN RECHT HEEFT OP GEZONDHEIDSZORG. IN SOMMIGE LANDEN IS HET HELEMAAL ANDERS. NIET IEDEREEN KRIJGT ER GEZONDHEIDSZORG, BV. SLACHTOFFERS DIE NET VAN EEN ONGELUK NAAR EEN ZIEKENHUIS GEBRACHT WORDEN. DE ARTSEN WACHTEN TOT ZE DE PERSOON HERKENNEN EN DEZE KAN BETALEN. PAS DAN HELPEN ZE MET MEDICATIE. DAT VIND IK HEEL SPIJTIG VOOR DE SLACHTOFFERS. IK VIND DAT MENSEN AUTOMATISCH RECHT MOETEN KRIJGEN OP GEZONDHEIDSZORG OMDAT WE MENSEN ZIJN. IN ARME LANDEN STERVEN MENSEN OMDAT ZE GEEN GOEDE GEZONDHEID HEBBEN. MENSEN LEVEN IN ARME LANDEN OP STRAAT EN ETEN WAT HEN GEGEVEN WORDT. VOOR ARME LANDEN IS HET BESTE DAT HET AANTAL GEBOORTEN DAALT EN MEER AANDACHT WORDT GELEGD OP DE GEZONDHEID VAN DE BEVOLKING.