Evolutie

Evolutie
Het ontstaan der soorten
Soortbegrip
• Verschillende benaderingen. De
belangrijkste is:
– Individuen behoren tot dezelfde soort als ze
vruchtbare nakomelingen kunnen krijgen.
• Genetica wordt steeds belangrijker bij
bepalen tot welke soort, geslacht of familie
een organisme hoort.
Het ontstaan der soorten
• Drie “theorieën” waarvan er slechts voor één
daadwerkelijk bewijs bestaat:
De evolutietheorie
• Bedacht door Charles Darwin en in de 20ste
eeuw verder uitgewerkt tot de moderne
synthese door o.a. Haldane, Huxley en Fisher.
• Moderne synthese is de combinatie van de
evolutietheorie van Darwin en de wetten van
Mendel.
Natuurlijke selectie
•
•
•
•
Organismen planten zich voort
Er ontstaat veel nakomelingen
Nakomelingen variëren in eigenschappen
Nakomelingen met de meest gunstige
eigenschappen (hoge fitness) planten zich het
meest voort.
• Eigenschappen die erfelijk zijn worden
doorgegeven aan het nageslacht welke dus ook
de gunstige eigenschappen zullen bezitten.
– Gevolg: populatie evolueert
Het ontstaan van soorten
• Als een populatie gesplitst wordt door bijv.
geologische gebeurtenissen dan kunnen
beide subpopulaties anders evolueren.
(Mogelijk) gevolg:
Soortvorming
• Soortvorming gaat sneller als kleine
populaties gescheiden raken met
onevenredig verdeelde genen.
Soortvorming
• Soorten planten zich onderling niet meer
voort of kunnen geen vruchtbare
nakomelingen meer krijgen.
• Barrières die voortplanting voorkomen:
– Verschil in zang, gedrag, voortplantingstijd,
etc.
Fylogenetisch onderzoek
• Bepalen van afstamming. Welke soorten
horen bij elkaar en hoe?
• Voorbeeld: Leeuw, Kat en Luipaard horen
bij elkaar in één familie.
• Maar ook: Mens, Leeuw en olifant horen
bij elkaar in één Klasse.
Stambomen
• Gebaseerd op o.a.:
– Fossielen
– Mitochondriaal DNA
– Embryo ontwikkeling
– Fenotype
Stambomen
• Fossielen:
– Homologe structuren
– Analoge structuren
• Homoloog: botten vleermuis, walvis en
mens. (ontstaan uit gezamenlijke
voorouder)
• Analoog: vleugel vogel en insect (ontstaan
door convergente evolutie)