Jezus: Dezelfde een preek over Hebreeën 13:8 © Jeroen Sytsma, 2017 Schriftlezing: Hebr. 13:1-16 Suggestie voor de liturgie: * Als openingslied: Opw. 616 * Bij de schriftlezing: Psalm 102:13 (daar verwijst Hebr. 13:8 naar) * Na de preek: Opw. 672 of LB 769:1,5,6 (= LvdK 300) * Bij het gebed kan gebruik gemaakt worden van het volgende: “Trouwe Heer, U kent mijn wisselvallig hart. Ook mijn waardeoordeel is onderworpen aan wisselingen, evenals mijn denken en mijn voelen. Ik zou zo graag willen dat u het centrum van mijn leven blijft. Daarom bid ik U: houd mij vast door uw liefde, laat mij blijven bij uw woord, in het gebed en in het contact met alle mensen die bij U horen.” 1 * De zegen aan het eind van de dienst zou gegeven kunnen worden met de woorden uit Hebr. 13:20,21: Moge de God van de vrede, die onze Heer Jezus, de machtige herder van de schapen, door het bloed van het eeuwig verbond uit de wereld van de doden heeft weggeleid, u toerusten met al het goede, zodat u zijn wil kunt doen. Moge hij in ons datgene tot stand brengen wat hem welgevallig is, door Jezus Christus, aan wie de eer toekomt, tot in alle eeuwigheid. Amen De bijbeltekst van vanmorgen is zo’n tekst waarbij ik in de kerkzaal om me heen ga kijken …. Is er nog ergens plek? Op één van de wanden misschien? Is er nog ergens ruimte voor Hebr. 13:8 in grote letters op de muur? Jezus Christus blijft dezelfde, gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid. Ik vind dat een prachtige uitroep. Zo mooi kort en krachtig. Als wij een optocht voor Jezus gingen houden, zette ik deze tekst op mijn spandoek. 1 Marie Hüsing, gebedendagboek, 26 juni 1 Dit is waar we voor staan als kerk: Jezus Christus blijft dezelfde, gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid. En tegelijk, hoe kort en krachtig deze woorden ook zijn, ze roepen ook vragen op, ze maken nieuwsgierig. Ook daarom vind ik dit mooie woorden. Jezus blijft Dezelfde. Maar hoe is hij dan? En hoe zo is het goed nieuws dat hij niet verandert? Jezus blijft Dezelfde, gisteren … gisteren? Waarom heeft de schrijver van de Hebreeënbrief het over een Jezus van gisteren, terwijl Jezus, toen hij dat schreef, al tientallen jaren geleden naar de hemel was gegaan? Ik sta stil bij deze bijzondere bijbelwoorden mbv. drie vragen: 1. Wat zeggen deze woorden over Jezus? 2. Hoe past dat bij onze ervaring? 3. Wat heeft het te maken met de Bijbelse oproep dat wij juist moeten veranderen, dat wij juist niet dezelfde moeten blijven? * Jezus Christus blijft dezelfde, gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid 1. Wat zeggen deze woorden over Jezus? Als je in Jezus’ tijd aan een jood vroeg: ‘Wie blijft altijd dezelfde?’, dan hoefde hij of zijn geen seconde over het antwoord na te denken: God natuurlijk! God is van eeuwigheid tot eeuwigheid dezelfde. En dus is hij betrouwbaar. Hij is niet wispelturig. Hij verandert niet van karakter en komt zijn beloften na. God is dezelfde.2 De schrijver van de Hebreeënbrief doet dus iets bijzonders. Hij past woorden die altijd over God gingen vrijmoedig toe op Jezus. Op de mens Jezus. En wat is er nou veranderlijker dan een mens? De mens is toch wel het laatste schepsel waarvan je zou zeggen: Die blijft altijd dezelfde! Zo komen we ook met deze krachtige woorden uit Hebr. 13:8 terecht in het hart van het christelijke geloof. God werd mens in Jezus Christus. Door Jezus kwam God zelf onder ons wonen, leefde ons leven, 2 De schrijver van Hebreeën citeert in 1:12 psalm 102, hij weet dus heel goed dat dit woorden over God zijn en past ze toch vrijmoedig toe op Jezus. Jakobus verwoordt dit met ‘God verandert niet’ (1:17). 2 droeg ons lijden en onze schuld. God werd mens …. Jezus is niet van eeuwigheid al de mensgeworden zoon van God. En daarom past de schrijver de goddelijke belijdenis over Jezus aan: Jezus Christus blijft dezelfde, …… en dan niet: van eeuwigheid, vandaag en tot in eeuwigheid, maar: gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid. Als de Hebreeënbrief geschreven wordt is de geboorte van Jezus alweer tientallen jaren geleden. Dus zeker niet ‘gisteren’. Maar in het licht van de eeuwigheid stellen die jaren natuurlijk niets voor. En is het alsof Jezus gisteren nog op aarde rondwandelde. Ondertussen heeft God met Jezus wel iets heel bijzonders gedaan met zichzelf … Hij is veranderd om Dezelfde te blijven ….. ! God is van eeuwigheid dezelfde: liefde, trouw, toewijding, redder. God is niet van eeuwigheid mens in Christus. God werd mens. Er veranderde iets bij God. En dat deed God om zijn liefde, trouw, toewijding en redder zijn heel heel dichtbij ons te brengen, onder ons, tussen ons, een mens van vlees en bloed. Zie je het? God is veranderd om dezelfde te blijven. Jezus Christus blijft dezelfde, gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid. Wat zeggen deze woorden dus over Jezus? Hij is God, en Hij is het levende bewijs hoe ver God gaat in zijn plannen; hoe creatief God is om jouw God te kunnen zijn. Jezus Christus blijft dezelfde. Als iets altijd hetzelfde blijft, dan is het blijkbaar af. Als je nu naar de Nachtwacht gaat kijken, zie je precies hetzelfde schilderij als 300 jaar geleden. En als iets altijd hetzelfde blijft, dan is er blijkbaar ook geen gevaar meer dat iemand anders er iets aan verandert. Het wordt goed beschermd. Daarom staan er suppoosten naast de Nachtwacht in Amsterdam, en gaat ’s nachts de deur van het Rijksmuseum goed op slot. Jezus Christus blijft dezelfde. Hij is blijkbaar “af”, loopt geen gevaar meer en is goed beschermd. Precies! Om het in meer bijbelse woorden te zeggen, 3 met woorden uit de brief aan de Hebreeën: Hij is af, heeft zijn doel bereikt: Hij is onze pleitbezorger en helper voor altijd. Hij loopt geen gevaar meer: Jezus overwon de dood en leeft dus voor altijd. Hij is goed beschermd: Hij zit voor altijd aan de rechterhand van God.3 De Bijbel nodigt je uit in geloof tot Jezus Christus te gaan. Hem aan te spreken, Hem lief te hebben, Hem na te volgen. Kan dat wel? En bij wie kom je terecht? Jezus is al bijna 2000 jaar uit beeld! Ja, dat kan, in geloof tot Jezus gaan, en je komt terecht bij de Jezus zoals je hem leert kennen tijdens zijn leven op aarde. Want hij blijft dezelfde. Vleesgeworden goddelijke kracht en liefde. Hij blijft dezelfde, ook in zijn veelzijdigheid. Hij blijft de unieke Jezus, die zoveel verschillende titels heeft, zoveel verschillende dingen voor je kan betekenen. Hij is God, redder, Heer, bevrijder, koning, vriend, voorbeeld, zender van de Geest, bewoner van je hart. Hij is de barmhartige, de strijder tegen onrecht. Juist omdat Jezus dezelfde blijft, dezelfde in zijn veelzijdigheid, is hij altijd precies wie jij nodig hebt. En dat hoeft niet hetzelfde te blijven, dat kan veranderen, soms van dag tot dag, soms van levensfase tot levensfase. - Zit jij erg met zonden die je gedaan hebt? Hij is je verlosser, gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid! - Merk je dat je verslaafd bent aan geld, gamen, roken, seks? Hij is je bevrijder. - Leef je eigenlijk alleen voor jezelf, zonder oog voor de wereld om je heen? Hij is je koning, en wil je aan het werk zetten in zijn wereld voor de komst van zijn koninkrijk. - Kunnen kinderarbeid, vluchtelingen of vervolgde christenen jou weinig schelen? Jezus is de vurige strijder tegen onrecht en uitbuiting, één en al waarschuwing tegen rijken die hun geld niet gebruiken om armen te helpen. Hij wil een medestrijder van je maken. - Ben je helemaal op, gebutst, moe van het leven, teleurstelling, pijn? Jezus is nog steeds de Goede Herder, die een lam als het moet op de schouder neemt om het thuis te brengen. Jezus Christus blijft dezelfde, gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid. En dus is hij altijd precies wie jij nodig hebt. Ga naar hem toe, geef je leven aan hem, als je het gisteren nog niet gedaan hebt, doe het vandaag, het zal je vreugde geven tot in eeuwigheid! * 3 hf 7 en 10 4 Jezus Christus blijft dezelfde, gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid 2. Wat betekent dit voor jou in een wereld die altijd verandert? Jezus Christus is dezelfde. Altijd. Dat betekent niet dat wij altijd dezelfde kijk op hem hebben. Jezus is zo veelzijdig. En hij gaat zo wat wij kunnen bedenken te boven. Als vanzelf hebben wij een eenzijdig beeld van hem. Een beeld dat ook kan veranderen door de tijd heen. In de Middeleeuwen was Jezus vooral de Rechter op de Jongste Dag. Kijk maar hoe hij meestal afgebeeld wordt op schilderijen uit die tijd. In onze tijd hoor je dat accent veel minder en gaat het eerder over Jezus als Metgezel of Vriend.4 Het beeld van Jezus kan ook verschillen van kerkgenootschap tot kerkgenootschap. In onze Gereformeerde kerken ligt sterk het accent op Jezus als Redder. In de Oosters Orthodoxe kerken wordt Jezus vooral als Koning beleden. In evangelische kerken hoor je dan weer vaker over Jezus als Bevrijder. Wij verschillen, wij hebben onze eenzijdigheden, maar met al onze verschillen en eenzijdigheden veranderen wij Jezus niet! Ik moet de laatste tijd vaak aan deze woorden uit Hebreeën denken. Over één ding is geloof ik iedereen het wel eens: Nederland maakt grote veranderingen door. En de kerken net zo goed. Geloof is minder vanzelfsprekend geworden. Allerlei onderwerpen zijn in discussie, onderwerpen waar we niet eens zo lang geleden het over eens waren. Steeds minder jongeren doen belijdenis van hun geloof, en kerkverbanden zeggen hen weinig meer. Gereformeerde kerken krijgen een steeds meer evangelische liturgie. Enzovoort! Heel veel veranderingen. En veranderingen doen iets met je. Je kunt er bang of onzeker van worden. Je kunt er ook enthousiast en sterker door worden. Hoe dan ook maken veranderingen je leven intensiever, want je zult er over na moeten denken. Wat vind ik hiervan? Niet alleen onze kerken veranderen. Ook de cultuur waar wij deel van uit maken verandert. En dan ook nog eens de positie die we als kerk in de samenleving innemen. Dat zijn wel erg veel veranderingen boven op elkaar. Hoe hou je dat vol? Wie kan de kracht, moed en wijsheid geven om met overtuiging christen te blijven 4 zie ook Christelijke Dogmatiek, 407 5 te midden van al deze veranderingen? Jezus Christus, die niet verandert. Jezus Dezelfde. Zijn macht, zijn liefde, zijn aanwezigheid, zijn goddelijkheid, het werk dat hij voor ons heeft volbracht: het is er ook vandaag allemaal voor ons. En morgen zal het er nog steeds zijn. Zal hij er nog steeds zijn. Hij is dezelfde, gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid. Daar zit een grote belofte in. Jezus is ook het grote tegoed van de kerk. Waar de kerk tekort schiet, ook in het kennen van Christus, daar belooft hij: ik blijf dezelfde, en door mijn Geest laat ik jullie dat ook weer ontdekken. Zo zie je de hele kerkgeschiedenis door dat de heilige Geest de kerk bijstuurt. Ik geef drie voorbeelden. - Raakte tijdens de Middeleeuwen uit beeld dat Jezus de Verlosser is, die eens en voor altijd voor de zonde gestorven is? God zorgde voor de Reformatie, met de nadruk op leven uit genade. Wij hoeven niet ons best te doen voor God, God deed zijn best voor ons! - Raakte door moderne theologie in de 20e eeuw uit beeld dat Jezus de unieke zoon van God is, God die mens werd? God zorgt op dit moment wereldwijd in vele grote kerken voor een afname van vrijzinnigheid en een terugkeer naar de geloofsbelijdenis van de kerk van alle eeuwen. - Raakte uit beeld dat Jezus opkwam voor de armen, de verschoppelingen, de mensen zonder rechten? God begeesterde een nieuwe paus die in heel korte tijd de kerk als een huis van barmhartigheid weer positief in het nieuws bracht. Jezus Christus is dezelfde, gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid. Een kerk die verandert, omdat Jezus dezelfde blijft, is een kerk met toekomst. * Jezus Christus is dezelfde, gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid 3. Wat betekent dit voor de Bijbelse opdracht dat jij juist niet ‘dezelfde’ blijft? Toen ik al een tijdje over Hebr. 13:8 nagedacht had ging ik heel hf. 13 weer eens lezen. Toen zag ik wat me bij eerste lezing niet was opgevallen. Hoofdstuk 13 staat boordevol opdrachten, aansporingen, geboden. Als je die leest met ‘Jezus is dezelfde’ in je achterhoofd, gaan al die geboden meeklinken, maar dan precies andersom: ‘Jullie moeten niet hetzelfde blijven.’ Jullie moeten anders worden: groeien in liefde en gastvrijheid; 6 in zorg voor gevangenen en mensen die mishandeld zijn. Jullie moeten niet hetzelfde blijven in je omgang met huwelijk, ontucht, geld en dwaalleer; maar daarin juist steeds meer leven naar hoe God het bedoeld heeft.5 Jezus is dezelfde, Hij is al ‘af’, heeft zijn einddoel bereikt en loopt geen gevaar meer. Wij zitten in een heel andere situatie. We zijn nog zo onaf, wij jagen nog naar het einddoel, om het met Paulus te zeggen, en we lopen juist heel veel gevaar. Ons eigenwijze ik, de duivel en de wereld om ons heen brengen ons in beproeving, ze fluisteren, roepen en schreeuwen ons toe: leef toch lekker voor jezelf en trek je van God niks aan. Jezus weet van de beproevingen die je door maakt, want hij heeft jouw leven geleefd. Hij legt zich niet neer bij het tekort in je leven als het gaat om liefde voor God en mensen. Je bent welkom zoals je bent, maar Jezus wil niet dat je blijft zoals je bent. Hij wil jou zo graag veranderen ten goede. Door de kracht van zijn Geest. Hoe kun je veranderen? Hoe kun je toegroeien naar de mens zoals God die bedoeld heeft? Door te koersen op een vast punt. Stel dat je op een groot meer vaart. En je wilt een rechte koers varen. Dat lukt je niet door naar de golven te kijken, want die veranderen voortdurend. Het lukt ook niet door zoveel mogelijk recht vooruit over het water te kijken, want het water biedt je helemaal geen aanknopingspunten. Wat je nodig hebt is een vast punt aan de horizon. Een kerktoren bijvoorbeeld. Omdat die kerktoren ‘dezelfde’ blijft, en op dezelfde plek, kun jij een rechte lijn varen. Jouw leven is ook één grote tocht. Met heel wat golven. Stormachtig soms. Als je op koers wilt blijven heb je een vast punt nodig. God geeft je die: Jezus Dezelfde. Jezus wijzigt niet van koers. En Hij blijft op dezelfde plek, op zijn dubbele post: aan de rechterhand van God en in je hart. Als je de blik gericht houdt op hem, op zijn liefde, zijn genade, zijn Geest, dan kun jij ook koers houden. Jij kunt veranderen omdat Jezus dezelfde blijft. En wat nou als je merkt dat veranderen zo moeilijk gaat, en zo langzaam, en zo met vallen en opstaan? Dat volmaaktheid totaal onbereikbaar is? Wat nou als je merkt dat sommige zonden in je leven zo hardnekkig zijn dat de strijd ertegen tot aan je dood zal blijven? Kijk opnieuw naar Jezus en vestig je hoop op hem. 5 In Hebr. 3:10 staat zelfs dat het mensen maar in één ding lukt om hetzelfde te blijven: In de neiging steeds weer af te dwalen van Gods wegen! 7 God aanvaardt jou niet omdat je zo goed je best doet en zo goed verandert. Hij aanvaardt jou omdat je vertrouwt op Jezus, zijn sterven, zijn opstanding. En Jezus, Hij is al volmaakt, en dat blijft hij ook, want …. nog één keer ….. Jezus Christus is dezelfde, gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid. Amen 8