De wetgevende macht Charles de Montesquieu Wetgevende macht Uitvoerende macht Rechterlijke macht Samenstelling van de wetgevende macht Wetgevende macht goedkeuren Senaat Uitvoerende macht bekrachtigen + Kamer + Koning Belgische volk Rechterlijke macht afkondigen Koning controleren & Regering Rechtbanken Samenstelling van de wetgevende macht Wetgevende macht Senaat - Kamer Belgische volk Koning Uitvoerende macht Rechterlijke macht Regering Rechtbanken Samenstelling van de wetgevende macht Wetgevende macht Koning Rechterlijke macht Uitvoerende macht Senaat - 71 Kamer - 150 Belgische bevolking Kenmerken van de verkiezingen 1. Elke Belg heeft vanaf 18 jaar stemrecht 2. Er is opkomstplicht 3. Elke kiezer heeft één stem 4. Stemming is geheim 5. Elke Belg mag zich vanaf 21 jaar verkiesbaar stellen 6. Er is evenredige vertegenwoordiging 7. Het land is ingedeeld in kieskringen 8. Op de lijsten staan evenveel mannen als vrouwen Samenstelling van de kamer van volksvertegenwoordigers Zetelverdeling Kamer - 150 zetels Zetelverdeling Kamer - 150 zetels Antwerpen: Brussel-Halle-Vilvoorde: Oost-Vlaanderen: Henegouwen: West-Vlaanderen: Luik: Limburg: Leuven: Waals-Brabant: Namen: Luxemburg: 24 zetels 22 zetels 20 zetels 19 zetels 16 zetels 15 zetels 12 zetels 7 zetels 5 zetels 6 zetels 4 zetels Zetelverdeling Kamer - 150 zetels West-Vlaanderen (16 zetels) Zetelverdeling Kamer - 150 zetels West-Vlaanderen (16 zetels) 93 zetels 93 62% 150 57 min. 76 zetels 38% Samenstelling Kamer per taalgroep 88 62 1. Meerderheid van TG aanwezig: 45 32 2. Meerderheid ja-stem in TG: 23 17 3. 2/3 v/d stemmen moet ja-stem: 2/3 van 77 = 52 ja-stemmen Bijzonder meerderheid Samenstelling van de senaat Samenstelling van de senaat De Senaat telt 74 leden: • 40 rechtstreeks verkozen senatoren • 25 Nederlandse kiescollege • 15 Franse kiescollege • 21 gemeenschapssenatoren • 10 Nederlandstalige • 10 Franstalige • 1 Duitstalige • 10 gecoöpteerde senatoren • 6 Nederlandstalige • 4 Franstalige • 3 senatoren van rechtswege Samenstelling van de senaat 6 8 5 2 4 14 7 4 13 7 Samenstelling Senaat per taalgroep De Senaat telt 74 leden: • 40 rechtstreeks verkozen senatoren • 25 Nederlandse kiescollege • 15 Franse kiescollege 29 Fr • 21 gemeenschapssenatoren • 10 Nederlandstalige • 10 Franstalige • 1 Duitstalige • 10 gecoöpteerde senatoren • 6 Nederlandstalige • 4 Franstalige • 3 senatoren van rechtswege 41 Nl Bevoegdheden van de wetgevende macht 1. Maken van wetten 2. Goedkeuren van internationale verdragen 3. Controleren van de uitvoerende macht 4. Onderzoeken van probleemsituaties – onderzoekscommissies 5. Wijzigen van de grondwet Bevoegdheden van de wetgevende macht Parlement Kamer = Senaat Parlement Kamer Parlement Kamer Senaat - Wijziging grondwet - Naturalisaties - Statuut Gem. / Gew. - Aansprak. van Ministers - Goedkeur. internat. verd. - Begroting - Organisatie Rechtbank. - Legercontingent opgesomd in art. 77 G.W. opgesomd in art. 74 G.W. Al de rest Bevoegdheden van de Koning (wetgevende macht) (Regering) 1. Initiatiefrecht • Voorontwerp indienen bij het parlement 2. Amenderingsrecht • Voorstellen tot wijziging indienen 3. Bekrachtigen van wetten • Verklaart zich akkoord met de gestemde tekst Goedkeuren van internationale verdragen Een verdrag komt in zes fasen tot stand: 1. Onderhandeling door vertegenwoordigers van regeringen 2. Ondertekening van de tekst door de Koning 3. Voorlegging van tekst aan parlement 4. Goedkeuring door parlement 5. Ratificering door de Koning 6. Bekendmaking in Belgisch staatsblad Controle op de federale regering De Kamer kan op drie manieren de regering controleren: 1. Het interpellatierecht • Parlementslid stelt vragen aan de minister antwoorden 2. De vertrouwensstemming • Parlementslid • De regering Motie van wantrouwen - gestemd - regering Motie van vertrouwen - gestemd - regering 3. Goedkeuring van de begroting Parlementaire onderzoekscommissie Kamer - Senaat kunnen een Onderz. Com. oprichten: • bestaat uit beperkt aantal parlementsleden • probleem in de maatschappij onderzoeken • pakket van mogelijkheden: • • • oplossingen deskundigen aanstellen getuigen ondervragen rechterlijke macht inschakelen • kan niemand in beschuldiging stellen / veroordelen • vb: ‘Bende-commissie’, ‘commissie Dutroux’ Wijzigen van de grondwet Kamer - Senaat kunnen de grondwet wijzigen: • strenge procedureregels • drie grote fasen: 1. Herzieningsverklaring: stemming over te wijzigen artikelen 2. Ontbinding parlement verkiezingen 3. Nieuw parlement kan de herzieningsartikelen stemmen met een grondwettelijke meerderheid • Aanwezigheidsvereiste: 2/3 v/d leden – aanwezig zijn • Meerderheidsvereiste: 2/3 v/d stemmen: ja-stem Wijzigen van de grondwet Kamer van Volksvertegenwoordigers: 150 leden • 2/3 van 150 moeten aanwezig zijn: min. 100 leden • goedkeuring door 2/3 van de aanwezigen vb 1) vb 2) vb 3) Aanwezig: 129 Ja-stem: 88 goedgekeurd Aanwezig: 135 Ja-stem: 89 niet goedgekeurd Aanwezig: 141 Ja-stem: 94 goedgekeurd (2/3 van 129 = 86) (2/3 van 129 = 90) (2/3 van 129 = 94)