CSE Dynamiek en stagnatie Workshop: Dynamiek in de klas Opkomst van de commerciële landbouw in de Nederlanden De VOC wordt opgericht en krijgt het monopolie op de handel met landen ten oosten van Kaap de Goede Hoop Het handelscentrum van de Nederlanden verschuift van Brugge naar Antwerpen Voor de handel met het Oostzeegebied wordt het fluitschip ontworpen. Dankzij de samenwerking binnen de Hanze bloeit de handel van de IJsselsteden. In het Noordwesten van de Nederlanden ontstaan de eerste waterschappen Afsluiting van de Schelde In Holland vindt de overgang naar een marktgerichte economie plaats. © Arnoud Aardema RU Nijmegen 2010 Gewesten in de Nederlanden komen in opstand tegen hun landsheer. Het begin van de Tachtigjarige Oorlog Na de inname van Antwerpen door de Spanjaarden wordt de doorgang van de Schelde afgesloten CSE Dynamiek en stagnatie Workshop: Dynamiek in de klas 1602 1595 2e helft 16e eeuw 13e eeuw 14e eeuw Begin 16e eeuw 1585 1568 © Arnoud Aardema RU Nijmegen 2010 15e eeuw CSE Dynamiek en stagnatie Workshop: Dynamiek in de klas Acte van Navigatie Hollandse zeevaarders maken de eerste reis naar Oost-Indië Leidse en Haarlemse textielindustrie bloeien op dankzij de Dertigjarige Oorlog in Duitsland Piet Hein kaapt de Zilvervloot van de Spanjaarden Intrekking van het Edict van Nantes leidt tot grote migratie van hugenoten naar de Republiek Door het wegvallen van de kaapvaart gaat de WIC zich toeleggen op de driehoekshandel © Arnoud Aardema RU Nijmegen 2010 Tijdens de Tweede Engelse Oorlog komt Suriname in Nederlandse handen. Voortaan mogen alleen Engelse schepen producten in Engeland invoeren. De WIC wordt opgericht met als belangrijk doel het kapen van Spaanse handelsschepen in de West. De Bataafse Republiek wordt opgeheven. De Nederlanden worden een koninkrijk onder leiding van de broer van Napoleon CSE Dynamiek en stagnatie Workshop: Dynamiek in de klas 1651 1618-1648 1595-1597 1621 1685 1628 1806 1665-1667 1648 © Arnoud Aardema RU Nijmegen 2010 CSE Dynamiek en stagnatie De eerste grote uitbraak van veepest in de Nederlanden. Door verpachting van belastingen neemt de druk op de bevolking toe. Dit leidt tot veel onrust en opstandjes. De Paalworm tast de waterkeringen aan in Holland en Zeeland. Alle houten weringen moeten worden vervangen. De crisis in de landbouw houdt voorlopig aan. © Arnoud Aardema RU Nijmegen 2010 Workshop: Dynamiek in de klas De Vierde Engelse oorlog verloopt desastreus voor de Republiek. De patriotten winnen steeds meer aanhang. De regenten worden een gesloten elite. Families verdelen ambten onder elkaar. Kooplieden worden bankiers Kooplieden gaan zich steeds meer bezig houden met kredietverlening en verzekeringen. De Bataafse Republiek heft de VOC op. Urbanisatiegraad in Holland stijgt tot ongeveer 50%. Hugo de Groot publiceert de theorie van de ‘Vrije Zee’. CSE Dynamiek en stagnatie Begin 18e eeuw Workshop: Dynamiek in de klas 1780-1784 1714 1799 Begin 18e eeuw 1748 1609 1e helft 17e eeuw 1730 © Arnoud Aardema RU Nijmegen 2010