Historiek van Antwerpen aan `t woord:

Historiek van Antwerpen aan ’t woord:
18 september 2002: het schepencollege werkt mee aan een federaal initiatief
Het schepencollege van de stad Antwerpen beslist om mee te werken aan een onderzoek inzake ‘de
inburgering van participatie en inspraakprocessen in stedelijke gebieden’, een initiatief van de toenmalige
federale minister van grootstedenbeleid. Een projectgroep, samengesteld uit sleutelfiguren van
bewonersgroepen, sociale organisaties en stedelijke diensten, stelt voor om een debatdag te organiseren
met bewonersgroepen, sociale organisaties, ambtenaren en politici van Antwerpen over de participatie van
burgers aan het beleid. Het project kreeg de naam ‘stadsgesprek’ en wordt door het schepencollege op 25
juni 2003 goedgekeurd. De dienst stedelijk wijkoverleg krijgt de opdracht om het stadsgesprek te
organiseren.
28 augustus 2003: lancering van het voorstel op een eerste publieke vergadering
Op een druk bijgewoonde vergadering – 67 deelnemers - in het Eco-huis wordt het voorstel om een
stadsgesprek te organiseren gelanceerd door de projectgroep die het initiatief heeft genomen. De reacties
van de deelnemers zijn kritisch. Het basisidee wordt goed onthaald, het stadsgesprek moet er komen. Maar
de deelname van politici is een voorwaarde, net als de betrokkenheid van jongeren, middenstanders en
allochtonen. Op de 2de vergadering van 18 september 2003 in het Oud Badhuis wordt beslist om op het
eerste stadsgesprek van 29 november 2003 een inventaris te maken van de onderwerpen die in het
verdere proces moeten aan bod komen. Het experiment krijgt een naam en een eigen logo. Antwerpen aan
’t woord is geboren onder de naam: Antwerpen aan ’t woord, in de dubbele betekenis van Antwerpen aan
het woord en Antwerpen antwoordt.
10 oktober 2003: de eerste van een reeks
De eerste ‘Nieuwsbrief’ van Antwerpen aan ’t woord verschijnt.
14 november 2003: ook de bestuurders van de stad worden uitgenodigd
De dienst stedelijk wijkoverleg krijgt (eindelijk) toestemming van schepen Pauwels om een uitnodiging te
sturen naar de collegeleden van de stad en de bestuursleden van de districten voor het eerste
stadsgesprek op 29 november 2003 van ‘Antwerpen aan ’t woord’, een samenwerking van Antwerpse
bewonersgroepen, sociale organisaties en de Stad Antwerpen.
29 november 2003: het allereerste stadsgesprek
In de Karel de Grote Hogeschool houdt Antwerpen aan ‘t woord het allereerste stadsgesprek. Een open
gesprek op gelijkwaardige basis tussen bewoners, sociale organisaties, politici en ambtenaren van
Antwerpen. Onderwerp van het gesprek: hoe kunnen bewoners deelnemen aan het beleid van hun stad.
Van de 371 aangeschreven organisaties schrijven 79 verenigingen zich in. Honderd twintig deelnemers
wisselen evaringen uit. Het enthousiasme bij de bewonersgroepen is groot: dit moet verder gaan.
Burgemeester Janssens komt een kijkje nemen en vraagt hoe het komt dat hij geen weet had van dit
initiatief.
15 december 2003: verder gaan, ja maar…
De opvolgingsvergadering na het 1ste stadsgesprek in het Pershuis stelt dat er eerst duidelijkheid moet zijn
over het engagement van het stadsbestuur - de politici - en welke administratieve ondersteuning kan
verwacht worden. Een delegatie vraagt een onderhoud met burgemeester Janssens en schepen Pauwels.
Het gesprek vindt plaats op 10 februari 2004, waar het stadsbestuur een afwachtende houding aanneemt.
De burgemeester stelt dat het project veel te weinig concreet is - een kookboek over kookboeken - en de
schepen wil eerst de evaluatie van het stedelijk wijkoverleg afwachten.
5 mei 2004: verder gaan, op eigen benen
Ook na de toelichting aan de bewonersgroepen van de evaluatie van het Stedelijk Wijkoverleg in het
Provinciehuis blijft de onduidelijkheid van het stadsbestuur t.a.v. Antwerpen aan ’t woord. Een aantal
betrokken individuen nemen zelf het heft in handen en steken de koppen bij mekaar om een
vervolgprogramma voor het stadsgesprek uit te werken.
26 augustus 2004: de doorstart
In het Koninklijk Atheneum vindt met 28 deelnemers de open vergadering plaats als doorstart van
Antwerpen aan ’t woord. Uit 7 themavoorstellen voor stadsgesprekken tot 2006 worden er vier weerhouden:
een propere stad, nabuur(t)schap of onverschilligheid, plekken voor ontmoeting, stadsontwikkeling zonder
verdringing en als laatste een evaluatie van deze stadsgesprekken. Zo wordt een programma van 4+1
stadsgesprekken vastgelegd. Antwerpen aan ’t woord stelt een eigen organisatiestructuur voor. Een
kerngroep die de organisatie van de stadsgesprekken op zich neemt, een basisgroep die de grote lijnen
uittekent en werkgroepen die de stadsgesprekken voorbereiden.
2 september 2004: een gestructureerde organisatie
De kerngroep met 18 leden komt maandelijks samen en duidt een voorzitter en secretaris aan, beiden
vrijwilligers. Zo wordt een eigen secretariaat uitgebouwd. Antwerpen aan ’t woord vindt een gastvrij
onderkomen in Centrum De Wijk om te vergaderen. Antwerpen aan ’t woord structureert zich als een
feitelijke vereniging en opent op 13 december 2004 een bankrekening.
8 september 2004: opstart van de voorbereidende werkgroep ‘propere stad’.
29 oktober 2004: samenwerken met ‘Thuis in de stad’
Een delegatie van Antwerpen aan ’t woord heeft een onderhoud met ‘Thuis in de stad’ om een mogelijke
samenwerking te bespreken. ‘Thuis in de stad’ is een initiatief van de Vlaamse regering, werkt samen met
lokale besturen en zal in de 17 Vlaamse centrumsteden stadsdebatten organiseren. Antwerpen aan ’t
woord wordt te licht bevonden.
2 december 2004: opstart van de voorbereidende werkgroep ‘nabuur(t)schap of onverschilligheid’.
22 januari 2005: het tweede stadsgesprek
In zaal De Stroming organiseert Antwerpen aan ’t woord het tweede stadsgesprek met als thema
‘Antwerpen, een propere stad’. Honderdvijftig deelnemers - politici, ambtenaren en burgers -zoeken samen
oplossingen om onze stad properder te maken en te houden en de vervuilers in onze stad aan te pakken.
Schepen Pairon maakt zijn beleidsprogramma bekend.
28 januari 2005: financiële steun
Na vruchteloze pogingen o.m. bij de Koning Boudewijn Stichting, ontvangt Antwerpen aan ’t woord een
financiële steun van 2.000 euro van de Parochiale Werken Borgerhout voor de organisatie van de
stadsgesprekken.
14 februari 2005: de reflectiegroep verschijnt
Installatie van de ‘reflectiegroep’ die de opdracht heeft om het proces van Antwerpen aan ’t woord te
bewaken en te evalueren, en die inbreng heeft bij de methodiek van de stadsgesprekken. Deze
reflectiegroep wordt samengesteld uit externe deskundigen en leden van de kerngroep.
23 februari 2005: steun voor de twee volgende stadsgesprekken toegezegd
Contact met het kabinet van schepen Pauwels t.a.v. de twee volgende stadsgesprek thema’s
‘nabuur(t)schap’ en ‘plekken van ontmoeting’. Immers deze kaderen in het stedelijk prioritaire programma
voor ‘sociale cohesie’. In dat kader wil de schepen rekening houden met de resultaten van beide
stadsgesprekken. Antwerpen aan’t woord mag een beroep doen op de logistieke ondersteuning van de
stadsdiensten en op de medewerking van de dienst wijkwerking voor de organisatie van beide
stadsgesprekken.
15 april 2005: info stadsgesprek voor allochtone verenigingen
Op initiatief van De 8 en Dia en Antwerpen aan ’t woord wordt in De Shelter een voorbereidende
samenkomst georganiseerd voor allochtone verenigingen over het 3de stadsgesprek ‘Antwerpen, stad van
buren’. Info wordt gegeven over Antwerpen aan ’t woord, en over het stadsgesprek.
20 april 2005: opvolging: de ronde tafel
‘Ronde tafel’ met schepen Pairon en leidende ambtenaren van zijn administratie als opvolging van het
stadsgesprek: ‘Antwerpen, een propere stad’, in het Badhuis met vijftig aanwezigen. Het beleid van de
schepen worden getoetst en afgestemd op de voorstellen van het stadsgesprek.
21 mei 2005: het derde stadsgesprek
Tweehonderd stadsgenoten, waaronder opvallend veel jongeren en allochtonen, komen naar het derde
stadsgesprek ‘Antwerpen, een stad van buren’ in het Koninklijk Atheneum 1. Naast het stadsgesprek zelf is
er een burenfeest met optredens. Van de 70 ideeën voor een goed nabuurschap die er worden verzameld,
neemt Antwerpen aan ’t woord er één op om verder uit te werken: op 30 mei 2006, ‘Burendag’, worden alle
Antwerpenaars uitgenodigd om met hun stoel de straat op te komen voor een praatje met de buren. Tevens
wordt de ‘Burenbank’ gelanceerd, die een tocht door de stad maakt om in wijken en buurten initiatieven van
bewoners dichter bij elkaar ter brengen. Ze maakt zo ook de brug naar het thema van het volgend
stadsgesprek: ‘plekken van ontmoeting’.
28 mei 2005: het eerste burenbank gesprek
De imam van Umiva en de pastoor van St. Andries zijn de eerste Burenbank-zitters. De volgende maanden
trekt de Burenbank de hele stad door. Op 16 plaatsen houdt ze halt om over samenleven en samenwerking
in de stad ideeën uit te wisselen. De Gazet van Antwerpen brengt telkens een fotoverslag over de
Burenbank-babbels.
30 juni 2005: van nieuwsbrief naar laatste berichten
Nieuwsbrief 11 is de laatste. Voortaan wordt de info naar het adressenbestand van Antwerpen aan ’t woord
doorgespeeld via ‘Laatste Berichten’. Bedoeling is sneller en bondiger op de bal te spelen.
20 augustus 2005: reflectiedag
Antwerpen aan ’t woord is twee jaar actief. De kerngroep wil tussentijds evalueren en de werking toetsen
aan de uitgangspunten van Antwerpen aan ’t woord. De voornaamste besluiten zijn: 1. een basisnota, waar
alle kernleden zich achter scharen, moet duidelijkheid scheppen over de uitgangspunten en de werking van
Antwerpen aan ’t woord. 2. een actie naar de Antwerpse politici teneinde hun engagement bij Antwerpen
aan ’t woord en de stadsgesprekken te vergroten. Een nota voor de politici wordt opgemaakt met de vraag
of ze achter onze doelstellingen staan en met een uitnodiging tot gesprek met de verschillende
partijbesturen.
23 augustus 2005: opstart Burendag
De deelnemers die tijdens het 3de stadsgesprek ‘Antwerpen, stad van buren’ hun voorkeur hadden
uitgedrukt voor het organiseren van een Burendag worden uitgenodigd in Permeke. Nagegaan wordt of dit
idee levensvatbaar is.
6 september 2005: opstart van de voorbereidende werkgroep: ‘plekken van ontmoeting’.
8 oktober 2005: Iftar in de Roma
De organisatoren van de Iftar in Borgerhout willen het thema van het 3de stadsgesprek: ‘Antwerpen een
stad van buren’ inbouwen. Kernleden van Antwerpen aan ’t woord werken mee als gespreksleiders tijdens
de Iftar-samenkomst in de Roma.
10 oktober 2005: op zoek naar engagement van de politiek.
In opvolging van de reflectiedag in augustus keurt de kerngroep de tekst goed: ‘Burgers betrekken bij het
stedelijk beleid: is dat tijdverlies of goed bestuur? Graag uw standpunt.’ Deze uitnodiging om mee te
werken aan Antwerpen aan ’t woord en de stadsgesprekken wordt verzonden aan de 250 verkozen politici
van stad en districten. Er komen 15 positieve reacties, voornamelijk van Groen!. Er volgen gesprekken met
het partijbestuur van Groen!, van Spirit en van CD&V Borgerhout, met een delegatie van SP.A Borgerhout
en Antwerpen, met een VLD schepen en enkele individuele politici.
26 november 2005: op het schoon verdiep
Na zes maanden door de stad te zijn getrokken, finisht de burenbank op het schoon verdiep van het
Antwerpse stadhuis. De kerngroep en de mensen die op de burenbank ‘gezeten’ hebben worden
uitgenodigd op een afsluitende receptie.
21 januari 2006: het vierde stadsgesprek
Het vierde stadsgesprek gaat over ‘Plekken in de stad waar we elkaar ontmoeten’ en vindt plaats in Het
Keerpunt. Om het voor te bereiden trekt Antwerpen aan ’t woord vooraf naar 18 lokale verenigingen,
jongerenorganisaties en buurtgroepen om te polsen naar hun bekommernissen op dit vlak. Vanuit deze
contacten worden de thema’s voor de werkgroepen opgesteld. Honderdveertig deelnemers leggen vooral
de nadruk op noodzaak aan erkenning van de eigen verantwoordelijkheid, op de noodzaak van
medebeheer van bewoners en op de ondersteuning van vrijwillige inzet van bewoners door de stad. De
besluiten van het stadsgesprek worden overgemaakt aan dienst Wijkwerking van de stad Antwerpen in het
kader van stedelijke ronde tafelgesprekken omtrent het thema: ontmoetingsplekken in de stad.
28 januari 2006: de Gouden Neus
De Burenbank ontvangt de jaarlijkse prijs voor toffe stedelijke initiatieven uitgereikt door de stuurgroep St.
Andries.
2 februari 2006: Kom uit je Kot
Kom uit je kot is een initiatief van de Verenigde Verenigingen dat acties promoot die het samenleven tussen
mensen bevordert. De Burendag krijgt de medewerking van Kom uit je Kot.
23 februari 2006: forumgesprek ‘stadsontwikkeling zonder sociale verdringing’
Ter voorbereiding van het 5de stadsgesprek wordt een forum georganiseerd met een 20 tal politici van
Groen!, SP.A en CD&V, leden van de stedelijke planningscel, een medewerker van het kabinet van
schepen Van Campenhout, buurtgroepen actief rond het Militair Hospitaal en de Kievitwijk,
projectontwikkelaars, sociale huisvesting en leden van de kerngroep. Bedoeling is het thema inhoudelijk te
verkennen en af te lijnen. Dit vormt meteen de opstart van de voorbereidende werkgroep.
28 februari 2006: de eerste Burendag-Nieuwsbrief
Via een nieuwsbrief worden bewoners die zich in hun straat engageren voor de Burendag regelmatig
ingelicht over dit initiatief. Zo verschijnen er zes nieuwsbrieven.
15 mei 2006: het vijfde stadsgesprek krijgt ander thema
Als gevolg van de racistische moorden in onze stad wordt na een moeilijke interne discussie beslist om aan
te sluiten bij de actualiteit en het thema van het 5de stadsgesprek te wijzigen in ‘Antwerpen verdraagzaam,
respectvol, geweldloos. Willen we dat? Ja! Maar hoe?’ Het oorspronkelijke thema over stadsontwikkeling
wordt verschoven naar 27 juni 2006.
20 mei 2006: Antwerpen, een verdraagzame stad
In zaal De Stroming komen ruim 80 mensen samen om zich te bezinnen over de vraag hoe onze stad meer
verdraagzaam en meer geweldloos kan worden. Het worden zeer boeiende gesprekken in vier
werkgroepen. De besluiten worden o.a. overgemaakt aan het platform dat de witte mars organiseert en aan
het overlegorgaan van allochtone verenigingen.
21 mei 2006: wakker op zondag
Het ATV programma ‘wakker op zondag’ staat in het teken van de moorden. Antwerpen aan ’t woord wordt
uitgenodigd om met de Burendag een positief signaal te geven.
23 mei 2006: persconferentie Burendag
In de lokalen van Brouwerij De Koninck wordt een persconferentie georganiseerd. Ondertussen krijgt de
Burendag behoorlijk media-aandacht, zowel van TV, radio als van de geschreven pers.
Gazet van Antwerpen brengt gedurende twee maanden regelmatig een artikel over de Burendag-plannen
uit verschillende wijken in Antwerpen.
30 mei 2006: bar slecht weer en Burendag
420 straten en buurten hebben zich aangemeld om de Burendag te organiseren. Ondanks het pokkeweer
hebben velen het ook gedaan. Verscholen in garages, onder partytentjes met drankjes en hapjes keuvelend
met de buur die ze ‘enkel van ziens kenden’ . Het wordt toch een warme avond in de stad. Ondertussen
heeft de werkgroep beslist ook in 2007 de burendag te organiseren op de laatste dinsdag van de
meimaand.
31 mei 2006: opstart voorbereidende werkgroep 7de stadsgesprek: ‘evaluatie’.
27 juni 2006: het 6de stadsgesprek ‘Stadsontwikkeling zonder sociale verdringing’
Voor de eerste maal wordt het een avondstadsgsprek in De Stroming. Een 50 tal deelnemers bespreken in
werkgroepen twee thema’s : ‘Omgaan met de sociale gevolgen van investeringen in wijken’ en ‘Zin en onzin
van een sociale mix, en kun je die van bovenaf sturen?’.
De noodzaak van een Sociaal Effectenrapport bij stadsontwikkeling, van initiatieven om de betaalbaarheid
van wonen te waarborgen, van participatie van bewoners en sturen van onderuit door het stimuleren van de
lokale dynamiek zijn de voornaamste voorstellen.
8 en 10 februari 2007: de wet op het vrijwilligerswerk
Eerste infoavond voor bewonersgroepen en verenigingen rond de nieuwe wet op het vrijwilligerswerk voor
ruim 120 deelnemers. Een initiatief van Antwerpen aan’t woord om bewonersgroepen en verenigingen te
ondersteunen met vorming en info.
5 mei 2007: het zevende stadsgesprek ‘Straat-wijzer’
Een 70 tal leden van bewonersgroepen en verenigingen ontmoeten elkaar in het Atlasgebouw. Het wordt
een rijke uitwisseling aan originele initiatieven aan de hand van een initiatievenmap. Afspraken tot verdere
onderlinge samenwerking worden gemaakt. Een brochure ‘Zestien werkbare ideeën’ wordt als gevolg van
dit stadsgesprek aangeboden.
11 mei 2007: VZW versus feitelijke vereniging
Tweede infoavond in het ondersteuningsprogramma voor bewonersgroepen en verenigingen.
.
29 mei 2007: tweede Antwerpse Burendag
Meer dan 200 straten nemen voor de eerste maal deel. Het brengt ons op 700 deelnemende straten. De
dienstencentra en ook de scholen hebben aandacht voor de Burendag.
2 september 2007: oprichting ‘stadszicht’
De bestaande samenwerking tussen Antwerpen aan ’t woord en het Bewonersgroepensecretariaat, een
stedelijke dienst, krijgt een naam en een structuur: ‘Stadszicht’, een samenwerking tussen Antwerpen aan ’t
woord en het Bewonersgroepensecetariaat van Antwerpen, ondersteunt bewonersgroepen en
verenigingen. Een’ helder zicht’ op de eigen werking, de eigen buurt en de stad is belangrijk. Daartoe
organiseert Stadszicht info- en vormingssamenkomsten.
25 en 26 september 2007: vormingsreeks: ‘Goed bezig maar geen kat die het weet’
Start van een vormingsreeks voor het versterken van bewonersgroepen onder de naam
‘Stadszicht’. Deze loopt over vier avondsamenkomsten. 35 bewonersgroepen schrijven zich
in.