Hoofdstuk 5

Hoofdstuk 5
Onderhandelen over toegang en
onderzoeksethiek
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens
Toegang krijgen tot gegevens (1)
Fysieke toegang: aandachtspunten
• Organisaties willen geen middelen reserveren
• Verzoeken tot toegang worden niet gehonoreerd
als zijnde onbelangrijk
• Het niet kunnen bereiken van de poortwachter
• Zorgen over vertrouwelijkheid
• Bedenkingen over de geloofwaardigheid van de
onderzoeker
• Twijfels over de competenties van de
onderzoeker
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens
Toegang krijgen tot gegevens (2)
Aandachtspunten:
• Toegang als voortdurend proces
• De instemming verkrijgen van managers en deelnemers
• Cognitieve toegang verkrijgen
• De aard en mate van de gewenste toegang
• Voldoende reikwijdte verkrijgen om de onderzoeksvraag te
beantwoorden
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens
Toegang krijgen tot gegevens (3)
Virtuele toegang: vier typen onlinegemeenschap
• Forums over specifieke producten of diensten
• Onafhankelijke websites
• E-maillijsten
• Chatrooms
Overgenomen uit Kozinets (2002)
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens
Toegang krijgen tot gegevens (4)
Checklist kader 5.6
Neem de checklist in kader 5.6 door voor tips over
het verkrijgen van toegang
Saunders et al. (2011)
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens
Strategieën voor het verkrijgen van
toegang (1)
Aandachtspunten:
•
Zorg voor kennis en begrip
•
Reserveer voldoende tijd
•
Gebruik bestaande contacten en bouw nieuwe op
•
Maak het doel van het onderzoek goed duidelijk
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens
Strategieën voor het verkrijgen van
toegang (2)
Aandachtspunten:
• Neem de zorgen van de organisatie weg
• Maak de mogelijke voordelen voor de organisatie duidelijk
• Gebruik passende taal
• Verwerf stapsgewijze toegang
• Toon je geloofwaardigheid aan
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens
Onderzoeksethiek (1)
Definitie:
‘De correctheid van je gedrag ten opzichte van
degenen die het onderwerp zijn van je onderzoek,
of de effecten daarvan zullen ondervinden’
Overgenomen uit Saunders et al. (2011)
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens
Onderzoeksethiek (2)
Ethische kwesties in verschillende stadia van
het onderzoek
Schema 5.2 Ethische kwesties in verschillende stadia van je onderzoek
Bron: Saunders et al. (2011)
Onderzoeksethiek (3)
Twee filosofische denkwijzen over
onderzoek op het gebied van het
bedrijfsleven en management:
• Deontologisch
• Teleologisch
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens
Onderzoeksethiek (4)
Het onderzoek wordt beïnvloed door:
• Ethische code
• Commissies voor onderzoeksethiek
• Algemene ethische kwesties
• Netiquette
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens
Onderzoeksethiek (5)
Kwesties tijdens het ontwerp en het
verzamelen van gegevens
• Toestemming verkrijgen (geïmpliceerd en
geïnformeerd)
• Toestemmingsformulieren gebruiken
• Toestemming voor (online)observatie
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens
Onderzoeksethiek (6)
Toestemming van de deelnemers
Bron: Saunders et al. (2011)
Schema 5.3 De mate van toestemming door de deelnemer
Onderzoeksethiek (7)
Kwesties tijdens het verzamelen van gegevens
• Algemene kwesties aangaande methoden
• De rechten van de deelnemer
• De doelen van het project in het oog houden
• De veiligheid van de onderzoeker
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens
Onderzoeksethiek (8)
Kwesties tijdens het verzamelen van gegevens
• Objectiviteit, vertrouwelijkheid en anonimiteit
• Passende interviewtechnieken
• Passende observatietechnieken
• Geheim onderzoek
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens
Gegevens opslaan en verwerken
Persoonsgegevens moeten:
• Eerlijk en rechtmatig worden verwerkt
• Voor een specifiek doel worden verzameld
• Adequaat en relevant zijn
• Up-to-date zijn en veilig worden opgeslagen
Overgenomen uit Saunders et al. (2011)
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens
Analyse en rapportage
Gerelateerde kwesties:
• Gevoelige persoonsgegevens
• Vertrouwelijkheid en anonimiteit
• Bescherming van deelnemers
• Ethische kwesties bij analyse en conclusies
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens
Omgaan met ethische kwesties
Checklist kader 5.14
Neem de checklist in kader 5.14 door om
beter te kunnen inspelen op ethische
kwesties
Saunders et al. (2011)
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens
Samenvatting: hoofdstuk 5
• Toegang kan fysiek, cognitief of doorlopend zijn
• Haalbaarheid is een belangrijke factor
• Potentiële ethische kwesties moeten worden
onderkend
• Toegang en ethiek zijn belangrijke aspecten van
onderzoek
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens
Samenvatting: hoofdstuk 5
• Ethische kwesties kunnen in elk stadium van het
onderzoek optreden
• Zowel kwalitatief als kwantitatief onderzoek heeft
specifieke ethische kwesties
• Internet en e-mail gebruiken voor het verzamelen
van gegevens heeft specifieke ethische gevolgen
• Het verzamelen van gegevens valt onder
specifieke juridische wet- en regelgeving
Methoden en technieken van onderzoek, 5e editie, Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill, Marije Booij en Jan Pieter Verckens