Neo-koloniale wetenschappen vanwege de meest

Neo-koloniale wetenschappen vanwege de meest geïndustrialiseerde op de minst ontwikkelde
landen in wetenschappelijke publicatie 1
Doelgroepen : publieke opinie, onderzoekers exacte, toegepaste, medische, sociale en humane
wetenschappen; beleid wetenschappelijk onderzoek en internationale samenwerking.
Inhoud :
We maken momenteel een tijdperk door dat oog in oog staat met globale milieu- en
maatschappelijke problemen (bijv. klimaatverandering, habitatvernieling, economische recessie).
Wetenschappelijke onderzoeksprojecten zijn vaak noodzakelijk om de effecten van globalisering
tegen te gaan, en om samenwerking door gezamelijk onderzoek te prioriseren.
Deze studie onderzoekt of publicatie van onderzoek uitgevoerd in de minst ontwikkelde landen
gebeurt in samenwerking met onderzoeksinstellingen uit deze landen. De studie gebruikt de
Current ContentsT M databank van publicaties met leescomité van meer dan 7.000 tijdschriften in
alle wetenschappen (Biologie en milieuwetenschappen; Fysische, chemische en
aardwetenschappen; Ingenieurs-, computer- en technologiewetenschappen; Levenswetenschappen;
Clinische geneeskunde; Kunst- en humane wetenschappen; Sociale en gedragswetenschappen)
gepubliceerd tussen 1 januari 1999 en 3 november 2000. Uit een totaal van 1.601.196
gepubliceerde werken, werden de 2.798 artikels geselecteerd van onderzoeksactiviteiten uitgevoerd
in de 48 minst ontwikkelde landen, en dit gebaseerd op titelinformatie als een indicator.
Collaboratieve verbanden tussen de betrokken onderzoeksinstellingen werd dan geanalyseerd
binnen en tussen landen en wetenschappen.
Onze resultaten tonen dat in 70% van de gevallen publicaties van onderzoek uitgevoerd in de minst
ontwikkelde landen geen co-autheurschap dragen van lokale onderzoeksinstellingen, en dat een
meerderheid van de publicaties wordt gepubliceerd door de meest geïndustrialiseerde landen ter
wereld. We hebben vragenlijsten opgestuurd naar auteurs van werken uit de hierboven genoemde
databank om de mogelijke oorzaken te identificeren voor dit hoog percentage met gebrek aan coauteurschap in de essentiële academische munt die ‘publicaties’ zijn. ‘Neo-koloniale
wetenschappen’, zijnde het beseffen van het belang van publicaties voor onderzoekers uit
ontwikkelingslanden door de auteurs, het erkennen dat lokale instellingen hebben bijgedragen aan
het onderzoek, maar het bewust en systematisch weglaten van auteurschap van deze lokale
instellingen, werd geïdentificeerd als één van de oorzaken. Bovendien bestaat er een grote
discrepantie tussen hetgeen de ondervraagde wetenschappers zeggen dat ze belangrijk vinden in
internationale publicaties en gezamelijk publiceren, en hetgeen ze doen. Echter, de interpretatie die
men geeft aan het feit dat institutioneel co-auteruschap is ondervertegenwoordigd voor lokale
onderzoeksinstellingen in de minst ontwikkelde landen is minder belangrijk dan het feit zelf, en
toekomstig wetenschappelijk beleid moet zich concentreren op een manier om deze nadelige trend
te equilibreren. Wetenschappers hebben zelf de taak zich in te spannen in de academische
ontwikkeling van hun collega’s uit Derde Wereldlanden, in het bijzonder binnen wetenschappelijke
projecten Internationale Samenwerking, die anders als schuilnaam dreigen gebruikt te worden om
onderzoeksfinanciering te bekomen.
Website :
http://www.vub.ac.be/APNA/staff/FDG/pub/Dahdouh-Guebasetal_2003_Scientometrics.pdf
1
Originele referentie : Dahdouh-Guebas, F., J. Ahimbisibwe, R. Van Moll & Nico Koedam, 2003. Neo-colonial
science by the most industrialised upon the least developed countries in peer-reviewed publishing. Scientometrics
56(3): 329-343, gelauwerd met de Prijs Ontwikkelingssamenwerking 2003 van het Directie-Generaal
Ontwikkelingssamenwerking (Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en
Ontwikkelingssamenwerking).