PowerPoint-presentatie

Bestelservice digitaal
cursusmateriaal
Paul Sijsmans en Roel Vuegen
Vormingsdag Digitale Toegankelijkheid
5 februari 2015
UBD-dienstverlening
Universiteitsbibliotheekdiensten (UBD)
•
UBD Dienst E-bronnen betrokken bij WG Digitale
Toegankelijkheid
•
Leestoestellen in de bibliotheken
o
Zie http://bib.kuleuven.be/ub/toegang-engebruik/toegang/functiebeperking/leestoestellen
•
Opvolging toegankelijkheid e-content platformen
•
Sinds 2012 verantwoordelijk voor de bestelservice
digitaal cursusmateriaal
Bestelservice digitaal cursusmateriaal (1)
Studenten: vaste procedures
•
Erkenning door Cel Studeren met Functiebeperking
•
Online aanvraagformulier
•
Apart postvak:
[email protected]
•
Na ontvangst cursusmateriaal opslag in Toledo+
community: PDF-formaat
•
Verwittiging betrokken student
•
Alternatief: scanservice in Leercentrum Agora
Bestelservice digitaal cursusmateriaal (2)
Auteurs (eigen onderzoekers en docenten)
•
Cursus gepubliceerd in eigen beheer
•
Cursus gepubliceerd in samenwerking met de
cursusdienst van de opleiding
o
NIET via UBD
o
Rechtstreeks via de docent
Bestelservice digitaal cursusmateriaal (3)
Uitgeverijen
• Via UBD (online aanvraagformulier)
• Acco en Universitaire Pers Leuven: speciale
overeenkomsten
• ADIBib (BE/NL)
• Communicatie via
[email protected]
• Contacten met +/- 100tal
Vergelijking academiejaren
2012-2013
2013-2014
Aantal aanvragers (studenten)
56
58
Aantal aanvragen
262
257
2012-2013
2013-2014
227
213
Doorwezen naar docent
8
17
Doorverwezen naar scanservice
20
23
Door student zelf bekomen
1
2
Aanvragen geannuleerd door student
6
0
Dubbele aanvragen
0
2
262
257
Digitale versies geleverd door uitgever
Totaal aantal aanvragen
Top 10 uitgevers
Uitgever
Aanvragen
Geleverde versies
Acco
192
192
Pearson Education
36
33
Universitaire Pers Leuven
23
23
McGraw-Hill
18
16
Lannoo Campus
15
14
Pearson Benelux
14
13
Kluwer
11
0
Taylor & Francis
9
9
Wiley
8
6
Cengage Learning
8
8
Bohn Stafleu van Loghum
8
8
Verdragen en wetgeving (1)
• 1971: Conventie van Bern
o
o
o
Uitzonderingen op het auteursrecht (bv. Onderwijs)
Zonder voorafgaandelijke toestemming v/d uitgever
Fb: niet als dusdanig vermeld
Verdragen en wetgeving (2)
• 1994: Belgische auteurswet (art.22 §1, 11°)
o
o
uitz. voor onderwijs & onderzoek
uitz. voor personen met een handicap: de auteur kan zich
niet verzetten tegen: de reproductie en mededeling aan het
publiek van werken ten behoeve van mensen met een handicap,
die rechtstreeks met deze handicap verband houden en van nietcommerciële aard zijn en voor zover het wegens de betrokken
handicap noodzakelijk is, voor zover hierdoor geen afbreuk wordt
gedaan aan de normale exploitatie van het werk en geen
onredelijke schade wordt berokkend aan de wettige belangen van
de auteur;
Verdragen en wetgeving (3)
• 2001: Eur. Richtlijn 2001/29 EG, §5
Lidstaten kunnen beperkingen of restricties op o.a. het
auteursrecht stellen t.a.v.
o
o
het gebruik uitsluitend als toelichting bij het onderwijs of ten
behoeve van het wetenschappelijk onderzoek
het gebruik ten behoeve van mensen met een handicap, dat direct
met de handicap verband houdt en van niet-commerciële aard is en
voor zover het wegens de betrokken handicap noodzakelijk is
Verdragen en wetgeving (4)
• 2006: VN-verdrag betreffende de rechten van personen
met een handicap / VRPH
o 1ste mensenrechtenverdrag 21ste eeuw
o België: in werking dd 2/7/2009 / EU: dd 23/12/2010
o Handicap / discriminatie /
o Recht op redelijke aanpassingen: ‘passende
maatregelen naargelang de behoefte, om persoon met
handicap in staat te stellen toegang te hebben tot, deel
te nemen aan, … tenzij deze een onevenredige
belasting vormen voor wie die maatregelen moet treffen’
1. Mag een uitgever weigeren om een digitaal
bestand ter beschikking te stellen?
• “Wij zijn ons bewust van de uitzonderingsmaatregel […]
risico op piraterij op de digitale bestanden is te hoog”.
• Uitgever kan volgens de auteurswetgeving niet verplicht
worden: de rechten worden verleend aan degene die de
uitzondering inroept
• VN-verdrag VRPH (recht op redelijke aanpassingen):
o recht om het te vragen!
o verbod om te weigeren (anti-discriminatiewet /
precedenten?)
o geen onredelijke belasting
• Voorbeeld: Walburg Press / Kluwer
2. Mag een uitgever eisen dat de aanvragen
door de Cel SF dienen te gebeuren?
• “All requests must come from an authorized Disability
Services Coordinator. We cannot accept requests from, or
supply files to, the library”.
• Uitgever mag ‘zekerheid’ eisen betreffende de
terbeschikkingstelling van de gevraagde e-versie (‘enkel
voor persoonlijk gebruik’)
• Cel SF ‘mandateert’ UBD (The University Library
Services, who are in charge of contacting the publishers,
transfer the student’s request on their behalf.)
• Voorbeeld: Pearson
3. Mag een uitgever hiervoor een vergoeding
vragen?
• Auteurswet: er mag een billijke vergoeding worden
gevraagd (basisprincipe)
• Administratieve kost
• Voorbeeld: Garant
4. Mogen werken worden gescand bij
onbeschikbaarheid van de e-versie?
• “Unfortunately we can not supply an electronic file because
•
•
•
•
we do not hold the rights to the electronic format”.
Auteurswet: voor personen met een functiebeperking
geldt dat zonder voorafgaandelijke toestemming van de
auteur een werk volledig mag worden gereproduceerd
Belangen van de auteur niet schaden!
Scanservice AGORA / reprovergoeding
Scans bewaren op de scan pc: problematisch?
• Voorbeeld: McGraw-Hill
5. Mogen deze digitale versies via Toledo
ontsloten worden?
• Auteurswet > uitzonderingen voor onderwijs: “geen
voorafgaandelijke toestemming vereist voor mededeling
via gesloten onderwijsnetwerken (met vermelding van
bron en auteur)”
• Volledige werken enkel voor studenten met fb!
• Hergebruik voor andere studenten met fb mogelijk (zelfde
werk niet telkens opnieuw aanvragen)
Nuttige links
• (2001/29/EG): http://eur-lex.europa.eu/legalcontent/NL/TXT/?uri=CELEX:32001L0029
• FOD Economie - Uitzonderingen op het auteursrecht:
http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/Intellectuele_Eigendo
m/auteursrecht/Bescherming_door_auteursrecht/uitzonderingen
/#.VL5g6rEVGUl
• KU Leuven Centre for Intellectual Property Rights - FAQ
auteursrecht:
http://www.law.kuleuven.be/cir/publications/auteursrecht
• Recht op redelijke aanpassingen (Machteld Verbruggen)
https://videolab.avnet.kuleuven.be/video/?id=8fff7a3cc67d0ff522
9e0c59d97d0a52&height=388&width=640&autostart=false
Vragen?