Opleidingsplan Arts Maatschappij en Gezondheid

advertisement
OpleidingsplanArtsMaatschappijen
Gezondheid
Versie3.1/vastgestelddoorbestuurKAMG,6december2016
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
1
Inhoudsopgave
VOORWOORD.................................................................................................................................3
INLEIDING.......................................................................................................................................4
HOOFDSTUK1
DEARTSMAATSCHAPPIJENGEZONDHEID.........................................................5
1.1 OMSCHRIJVINGVANHETVAKGEBIED.................................................................................................5
1.2 MAATSCHAPPELIJKEONTWIKKELINGENENHUIDIGEUITDAGINGEN..........................................................6
1.3 WETENSCHAPPELIJKEONTWIKKELINGENINHETVAKGEBIED...................................................................8
HOOFDSTUK2
COMPETENTIEPROFIELARTSMAATSCHAPPIJENGEZONDHEID........................10
2.1 INLEIDINGOPHETCOMPETENTIEPROFIEL..........................................................................................10
2.2 TOELICHTINGOPHETCOMPETENTIEPROFIEL.....................................................................................10
2.3 HETCOMPETENTIEPROFIELARTSMAATSCHAPPIJENGEZONDHEID2015...............................................12
HOOFDSTUK3
INHOUDVANDEOPLEIDING............................................................................17
3.1 OPLEIDINGSVISIE.........................................................................................................................17
3.2 COMPETENTIEGERICHTONDERWIJS.................................................................................................17
3.3 THEMA’S,KRITISCHEBEROEPSACTIVITEITENENBEKWAAMHEIDSNIVEAUS...............................................17
HOOFDSTUK4
INRICHTINGVANDEOPLEIDING.......................................................................21
4.1 OPZETVANDEOPLEIDING.............................................................................................................21
4.2 DEPRAKTIJKOPLEIDINGBIJEENOPLEIDINGSINSTELLING.......................................................................21
4.3 HETCURSORISCHDEELVANDEOPLEIDING........................................................................................23
4.4 STUDIEBELASTING........................................................................................................................24
HOOFDSTUK5
BEGELEIDEN,TOETSENENBEOORDELEN..........................................................25
5.1 BEGELEIDENENFACILITEREN..........................................................................................................25
5.2 FEEDBACK...................................................................................................................................26
5.3 TOETSENENBEOORDELEN.............................................................................................................27
5.4 PORTFOLIO.................................................................................................................................28
5.5 VOORTGANGS-ENBEOORDELINGSGESPREKKEN.................................................................................30
5.6 VERLENGINGOPLEIDINGSDUUR......................................................................................................30
5.7 TOETS-ENBEOORDELINGSSYSTEEM.................................................................................................30
HOOFDSTUK6
KWALITEITSZORGENDOCENTPROFESSIONALISERING.....................................32
6.1 KWALITEITSZORG.........................................................................................................................32
6.2 KWALITEITSDOMEINEN.................................................................................................................32
6.3 INTERNTOEZICHT.........................................................................................................................32
6.4 EXTERNTOEZICHT........................................................................................................................33
6.5 DOCENTPROFESSIONALISERINGENBIJ-ENNASCHOLING......................................................................33
LIJSTMETGEBRUIKTEAFKORTINGEN............................................................................................35
BEGRIPPENLIJST............................................................................................................................36
BIJLAGE1
THEMATOETSKAARTEN............................................................................................40
BIJLAGE2
COMPETENTIE-ENTOETSMATRIX............................................................................60
BIJLAGE3
IJKMOMENTENBEKWAAMHEIDSNIVEAUS...............................................................62
BIJLAGE4
GEBRUIKTEBRONNEN..............................................................................................64
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
2
Voorwoord
VooruligthetlandelijkopleidingsplanspecialistartsMaatschappijenGezondheidvandeKoepel
vanartsenMaatschappijenGezondheid(KAMG).
Ditopleidingsplanistotstandgekomeninsamenwerkingmetdevertegenwoordigersvande
onderwijscommissiesvandebijdeKAMGaangeslotenwetenschappelijkeverenigingenenhet
LOSGIO(Landelijkoverlegvansociaalgeneeskundigeninopleiding),allenverenigdinhet
ConciliumKAMG.
OndervoorzitterschapvanClementineWijkmansisdooriederlidvanhetConciliumvolverve
inputgeleverdaanhetopleidingsplan.Inditprocesishetsteedsgeluktomvanuithetspecifieke
karaktervandediversedeskundigheidsgebiedenvandeafzonderlijkeledentekomentot
consensusoverwat‘onsbindt’indepubliekegezondheidszorg,gerichtop
gezondheidsbescherming,gezondheidsbevorderingenziektepreventie.
DekadersvanditopleidingsplanzijnaangeleverddoorK.O.E.R.S,dekwaliteitsvisieopleidingen
enraamplansocialegeneeskunde,hetKwaliteitskaderopleidingensocialegeneeskundeende
Handreikingvoorpraktijkopleiders1.TekstdelenzijnuitK.O.E.R.Sovergenomendaarwaarzevan
toepassingzijnophetopleidingsplan.
Binnenditnieuweopleidingsplanstaatcentraaldatdeartsinopleidingtotspecialistarts
MaatschappijenGezondheidzijncompetentiesverwerftviameerjarigeleerlijnenaandehandvan
thema’sdiegedurende4jaarincomplexiteittoenemen.Inhetbeginvandeopleidingstartde
aiosmetactiviteitenopmicroniveauenditzalgedurendedetijduitgebreidwordenmet
activiteitenenopdrachtengerichtopmeso-enmacroniveau.Hetervaringopdoenvia
werkpleklereninverschillendedeskundigheidsgebiedenbinnendesocialegeneeskundeenstages
inwerkveldendierakenaandesocialegeneeskundezijnvanbelangomhetbredewerkveldvan
despecialistartsMaatschappijenGezondheidtelerenkennenendeinzetbaarheidvande
specialistartsMaatschappijenGezondheidtebevorderen.Erwordtgeenonderscheidgemaaktin
1een2efaseenprofielen.Denadereengedetailleerdeuitwerkingvanhetopleidingsplanin
onderwijs,inzijnalgemeenheidenbinnendeonderscheidendeskundigheidsgebieden,specifieke
beroepssituatieseneisengesteldaandeinvullingvanstageszalhiernavormkrijgeninnauwe
samenwerkingmetdewetenschappelijkeverenigingenenhetLOSGIOonder
verantwoordelijkheidvanhetConciliumvandeKAMG.
WehebbenhetopleidingsplanafgestemdmetdeNVVGomtotinzichtelijkebeschrijvingenvan
mogelijkhedenenbeperkingenvoorgezamenlijkedelenvandeopleidingtekomen.Inalledrie
sociaalgeneeskundigeopleidingsplannenzijngezamenlijktekstenopgenomen,onderandere
overdekwaliteitsborgingenhettoetsen.HannekeHoekstra,externonderwijskundigadviseur,
heeftnamensdeledenvanhetConciliumhetopleidingsplangeschrevenenwasookbetrokkenbij
deandereopleidingsplanneninhetsociaalgeneeskundigdomein.
Dejaren2015en2016hebbenvoorhetConciliuminhettekengestaanvandeontwikkelingvan
eenherziencompetentieprofieleneennieuwLandelijkOpleidingsplanartsMaatschappijen
Gezondheid.Deimplementatiehiervanzalvanaf2017vormkrijgen.Dewetenschappelijke
verenigingen,opleiders,onderwijsinstellingenenwerkgeversspelenhierineengroterol.Metdit
planhopenweeentoekomstbestendigeopleidingtotspecialistartsMaatschappijenGezondheid
vormtegeven.
HannaBos,bestuurslidKAMG,portefeuilleonderwijs
1
Zieookhttp://www.kamg.nl/koers-op-opleidingskwaliteiten
http://www.medischevervolgopleidingen.nl/rubrieken/zelfevaluatie-en-kwaliteit/kwaliteitsborgingopleidingen-sociale-geneeskunde/
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
3
Inleiding
In2007isinhetkadervanhettoenmaligeprojectModerniseringMedischeVervolgopleidingen
SocialeGeneeskunde(MMV)voordesociaalgeneeskundigeopleidingeneenHandboekSociale
Geneeskundegepubliceerdenisregelgevingaangepast,waarindecompetentieszijnvastgelegd
endedaaropaangepastestructuurvaneneisenvoordeopleidingenbinnendeSociale
Geneeskunde.
Demoderniseringvandemedischvervolgopleidingenisverdergegaanenhetisduidelijkdatde
opleidingensocialegeneeskundeopnieuweenmoderniseringsslaginmoetenenwillen.Inde
medischevervolgopleidingisnamelijkeenverschuivingwaartenemenrichtingtussentijds
toezichtenbegeleidingdoordeberoepsgroepenenopleidingsinstellingenzelf.Vanuithet
CollegeSocialeGeneeskunde(CGS)ishetverzoekgedaanaandeNVAB,NVVGenKAMGomhet
huidigeHandboekSocialeGeneeskundeteactualiseren.Naaraanleidingdaarvanisinhetkader
vanhetprogrammaMMVop16mei2013gesprokenovereenprojectvoorstelVersterking
Kwaliteitszorgvooropleidingentotsociaalgeneeskundige.Doelvanhetprojectisomdekwaliteit
vandeopleidingentotsociaalgeneeskundigesystematischteborgen.Hetprojectleiddetotde
KwaliteitsvisieOpleidingen,RaamplanSocialeGeneeskunde(KOERS),hetKwaliteitskaderende
Handreikingvoorpraktijkopleiders.DezevormendebasisvoorditlandelijkeartsMaatschappijen
Gezondheid.
DeopleidingtotartsMaatschappijenGezondheidiseenvervolgopleidingensluitaanophet
niveauvandemasteropleidinggeneeskunde.Ditopleidingsplangeefteenbeschrijvingvanhet
vakgebiedenhetcompetentieprofielvandeartsMaatschappijenGezondheid,diehetfundament
vormenvanhetopleidingsplanvoordemedischspecialistartsMaatschappijenGezondheid.
ErisgekozenvooréénlandelijkopleidingsplanvoorhetspecialismeartsMaatschappijen
Gezondheidvoordeduurvanvieropleidingsjaren.Hetopleidingsplanisgeneriekgeformuleerd
enbevatgeneriekethema’smetbijbehorendekritischeberoepsactiviteiten(KBA’s).Het
deskundigheidsgebiedwaarindeartsinopleidingtotspecialist(aios)wordtopgeleid,kleurtde
generiekecompetentiesvandeartsMaatschappijenGezondheidin.
Devolgendedeskundigheidsgebieden2zijngedefinieerdnaarberoepsvereniging3:
•
•
•
•
•
Infectieziektenenmilieu(NVIB,NVMM,VvAwT)
Jeugd(AJN)
Medischeadvisering(NVAG,VAGZ,VIA)
Bijzonderedoelgroepen(FMG,VVAK)
Zorgproducten(NVFG,NVDG)
IndebetreffendedeskundigheidsgebiedenwordtmetdeaiosbepaaldwelkedeKenmerkende
beroepssituaties(KBS)zijnwaarindeaiosdeKBA’skanuitvoeren.
2
Denamenvandedeskundigheidsgebiedenzijnenwerknamenenkunnenopbasisvanontwikkelingenwordenbijgesteld.
3
Dezeindelingwilnietzeggendatiedereaiosdevolledigeomvangvanhetdeskundigheidsgebied/huidigeprofielenkanenmoet
beheersen.DeindelingisgebaseerdopvergelijkbareKBS,ontwikkelingbinnendehuidigeprofielenomteverbinden,doelgroepbenadering,stageuitwisseling.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
4
Hoofdstuk1
DeartsMaatschappijenGezondheid
1.1
Omschrijvingvanhetvakgebied
1.1.1
Socialegeneeskunde
ArtsenMaatschappijenGezondheidzijnsociaalgeneeskundigen.Socialegeneeskundeisdetak
vandegeneeskundediedeverbindinglegttussendesamenlevingendegeneeskunde,meerin
hetbijzonder:dewisselwerkingtussenziekte,gezondheidensamenleving.Defocusvanhetwerk
vanartsenMaatschappijenGezondheidisdegezondheidvandebevolkingalsgeheelof
deelpopulatiesdaarbinnen.ArtsenMaatschappijenGezondheidzijnsociaalgeneeskundigen–
specialistendus-diehoofdzakelijkwerkzaamzijnindepubliekegezondheidszorg.Echter,ookin
anderesectorenvandezorgwerkenartsenMGin–veelalleidinggevende–functies.Zijzijn
immersgoedvoorbereidophetgevenvanleiding.
Publiekegezondheidszorg,synoniemmetpublichealth,beoogthetbevorderenvan
volksgezondheidengelijkekansenopgezondheiddoorcollectievemaatregelengerichtop
gezondheidsbescherming,gezondheidsbevorderingenziektepreventie.ArtsenMaatschappijen
Gezondheidrichtenzichdaarnaastophetbevorderenvanmaatschappelijkeparticipatie,het
bestrijdenvanziektenopcollectiefniveau,enhetgoedverdelenentoedelenvanzorg.
1.1.2
UitdagingenvoordeartsMaatschappijenGezondheid
DeartsenMaatschappijenGezondheidzijntoegerustomdeuitdagingendiezichanno2016enin
detoekomstvoordoen,aantegaan.Enkelevandieuitdagingenzijn:
Groteveranderingenindezorg:transitiesnaardegemeente
Zorgvoorjeugdigenenouderenisovergeheveldnaardegemeenteentegelijkertijdversoberd.
Hetgemeentelijkapparaatheeftonvoldoendemedischekennisinhuisomdeprocessendie
hieruitvoortkomeninhoudelijkenorganisatorischgoedvormtegeven.ArtsenMaatschappijen
Gezondheidhebbenoverzichtoverdezeprocessenenzijkunnendegemeente(n)bijde
uitvoeringbegeleiden,ondersteunenen/ofleiden.Doorhunmedischekenniskunnenzehet
vertrouwenvancollega-medicienanderezorgprofessionalsincure,careenwelzijnwinnenenalle
participantenbetrekkenbijdezebredesamenwerkingsprocessen.
Integratievanpreventieenzorg
Dezorgvoorziekenenziektenverschuiftnaareengeïntegreerdeaanpakwaarinpreventie,
kwaliteitvanleven,maatschappelijkeparticipatieen,waarnodig,hetbiedenvanzorg
gecombineerdis.Ookkomtveelmeerdenadrukteliggenopzorgenpreventieinkleinere
gemeenschappen(wijk,buurt,gemeente).Degezondheidszorgverandertenversobertsterk.
Burgerswordenmeerdanvoorheenzelfverantwoordelijkvooreenzogezondmogelijkbestaan.
ArtsenMaatschappijenGezondheidleggenalsprofessionalsmetoogvoordegrotereverbanden,
derelatietussenpreventie,cureencare,insamenspraakmetburgers,andereinstantiesen
professionals.
Gezondheidsbedreigingen
Gezondheidsrisico’svoordebevolkingzijnsomsnieuwensomshardnekkig,bijvoorbeeldmicroorganismen,verstoringenofvervuilingvanhetmilieu,rampenmaarookovergewichtenroken.
ArtsenMaatschappijenGezondheidoverziendegezondheidssituatievandebevolkingende
bedreiging(en).Zijonderzoekenenmonitorendepotentiëleernstenomvangengevolgen
daarvanenhelpenomdebedreigingtevoorkómendanweltebestrijden.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
5
Gezondheidvankwetsbaregroepen
Bepaaldegroepenindesamenleving,zoalsmensendieonderhetbestaansminimumenin
armoedeleven,verslaafden,dak-enthuislozen,ongedocumenteerdenenasielzoekers,
laaggeletterden,slachtoffersvangeweld,lopenaanzienlijkmeergezondheidsrisico’sdande
‘gemiddelde’bevolking.Hetanalyserenenhelpenterugdringenvandergelijkegezondheids-en
zorgachterstandeniseenbelangrijketaakvanartsenMaatschappijenGezondheid,bijvoorbeeld
alsbeleidsmakerbijdeoverheidofbijeenbedrijf,alsartsindejeugdgezondheidszorg,alsdokter
vandestraatdiezorgtvoorzorgmijders,etc.
Hetzorgstelselbeleidsmatighelpenvoorbereidenopdetoekomst
DezorgstaatvoorgroteveranderingenzoalsaangegeveninhetrapportvandeAdviescommissie
ZorgopleidingenenBeroepen(april2015).ArtsenMaatschappijenGezondheidkunnenmethun
organisatorischeenbeleidsmatigekennisenhunbredesociaal-medischebasishelpenomde
zorgorganisatieopdetoekomstvoortebereiden.
1.1.3
KerntakenartsMaatschappijenGezondheid
DeartsMaatschappijenGezondheidvervultgeneeskundigetakenindepublieke
gezondheidszorg.DaarmeedraagtdeartsMaatschappijenGezondheidbijaanhetbevorderen
vandevolksgezondheidengelijkekansenopgezondheid,doorinterventiesgerichtop
gezondheidsbescherming,gezondheidsbevorderingofziektepreventievanindividuen,
communitiesendebevolkingalsgeheel.Datdoethijdooreenofmeerkerntakenuittevoeren:
(Jambroese.a.2013).
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
1.2
monitorenenrapporterenvangezondheidofdeterminantenvangezondheidenhet
signalerenvanontwikkelingendaarin;
opsporenenpreventievanziektenofgezondheidsrisico’s;
gezondheidsbevorderingdoorpopulatie-ofomgevingsgerichteinterventies;
gezondheidsbescherming;
geneeskundigehulpbijenoefeningenpreventievanrampen;
integraalgezondheidsbeleid;
onderzoeknaareninnovatievandepubliekegezondheidszorg;
waarborgenvanvoldoendeencompetenteberoepsbeoefenaren;
kwaliteitsborging;
vangnetfunctie.
Maatschappelijkeontwikkelingenenhuidigeuitdagingen
ArtsenMaatschappijenGezondheidgaangezamenlijk,alsberoepsgroep,alswetenschapsgebied
enalsvak,eenaantalmaatschappelijkeuitdagingeninrelatietothetvakgebiedaan.Ditin
samenwerkingmetcollega’suitanderezorgsectorenenmetrelevanteandereinstanties.
Ontwikkelingenenverwachtingen
Deburger/patiëntwordtsteedsmondigerenkritischerenhechttoenemendbelangaan
autonomieenkeuzevrijheid.Dithangtsamenmetdetoenamevanhetopleidingsniveauvande
bevolking,toegenomentoegankelijkheidvanmedischeinformatievooreenbreedpubliek,en
versterkingvandepositievandeburgerinwet-enregelgeving.Daarnaastgroeitdeomvangvan
kennisbinnendemedischeenaanpalendevakgebieden.Ookdenadrukop“voorzorg”
(preventie,vroeg-signalering,vroegeinterventies)wordtsteedsgroter,endaarmeedenoodzaak
ommaatschappelijkeactorendiemedeverantwoordelijkzijnvoor(on)gezondheid,tebetrekken
bijhetgezondheidsbeleid.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
6
VandeartsMaatschappijenGezondheidwordtverwachtdatdeze,metinachtnemingvandeze
ontwikkelingen,analytischenstrategischkanoperereninhetcomplexeveldvanzorg-en
gezondheidsbeleidopgemeentelijk,regionaalenlandelijkgebied,enwaarnodigookinternationaal.
Ongezondeleefstijlenchronischemultimorbiditeit
Eriseenondubbelzinnigerelatietussenongezondeleefstijl(roken,ongezondevoeding,teweinig
bewegenendergelijke)enwijdverbreidechronischeaandoeningenzoalsdiabetes,hart-en
vaatziekten,artroseenkanker.Chronischeaandoeningentredensteedsvakerincombinatieop,
vooralbijouderen.Datleidttotafnemendekwaliteitvanleven,lichamelijkebeperkingen,minder
zelfredzaamheid,meerzorgconsumptie,verminderdemaatschappelijkeparticipatieen
vereenzaming.
Jeugd
Ookbijdejeugdzijnongezonde,riskanteleefstijlen(drug-enalcoholgebruik,risicovolgebruik
vansocialemedia)sterkinopkomst.Tevensiseronderdejeugdsprakevantoenamevan
psychosocialeenpsychiatrischeproblemenenstoornissen,bijeentegelijkertijdtoenemende
krapteinzorgvoorzieningenvoorjeugdigen.Steedsmeerkinderenleveninongunstigeopgroeiomstandigheden.Kindermishandelingkomtnogveelvoor.
Infectieziekten
Infectieziektenbedreigenvoortdurenddevolksgezondheid.Erzijnzorgenovernieuwe
infectieziekten,toenamevanbekendeinfecties,afnamevanbereidheidomtevaccineren,risico’s
opinfectiesdiedemigratiestromenenhettoerismemetzichmeebrengen.Ookzijnerzorgen
overdetoenemendeantibioticaresistentie,ondermeervanuitdeveterinairesectormaarook
dooronoordeelkundiggebruikvanantibioticaenresistentestammendieuitanderelandentot
onskomen.
Disbalansinfinanciering
Verreweghetgrootstedeelvandezorguitgavengaatnaarcure,careenthuiszorg.Slechtseen
zeerbescheidendeelwordtgebruiktomopenbaregezondheidszorg,waarondercollectieve
preventie,tefinancieren.Ditaandeellooptzelfsterug.Dezepublieketaakkomtdaarmeeonder
steedsgroteredruktestaanterwijlhaarbelangduidelijktoeneemt.
Aandachtvoorpreventiewordtveelgroter
Preventiegeïntegreerdindezorg,ookwelvoorzorggenoemd(zieo.a.hetrapportvande
AdviescommissieInnovatieZorgberoepenenOpleidingen,april2015),wordteenhoeksteenvan
detoekomstigezorg.Erdientveelefficiëntereneffectievermetfinanciënenzorgpotentieelte
wordenomgegaan.Ermoetdusveeleerderwordengeïntervenieerd,inrelatietotdegrote
gezondheidsbedreigingenendenoodzaaktotmeereigenregiebijdeburger.Opditmomentzijn
preventieencurenoggrotendeelsgescheidenenligtdenadrukvrijweltotaalopmedischspecialistischecure.Datmoetradicaalveranderen.Dezorgzalsteedsmeerthematischingericht
worden,waarbijpreventieintegraalonderdeeluitmaaktvandezorg.
Transitievanzorgnaargemeentemetgelijktijdigebezuinigingen
GemeentenzijnverantwoordelijkgewordenvoordeuitvoeringvandeWetmaatschappelijke
ondersteuning(WMO),deJeugdwet,endeParticipatiewet2015.Tegelijkzijnforsebezuinigingen
doorgevoerdopdezeterreinenenwordenmensentotmeerzelfstandigheideneigen
verantwoordelijkheid,endustotgedragsveranderinggedwongen.Hetsamengaanvanbeide
bewegingenheeftgroteconsequentiesvoordeuitvoeringvandezeactiviteitenendreigttot
zorgtekortenteleiden.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
7
Leefbaarheidonderdruk
Eenaantalontwikkelingenzetde(gepercipieerde)leefbaarheidvanachterstandswijkenende
openbareruimteonderdruk:schaarserwordenderuimte,eenzijdigsamengesteldebevolking,
somshogewerkloosheid,toestroomvanvluchtelingen,(industriële)inrichtingvandeopenbare
ruimte(intensieveveehouderij,vliegvelden)eneerdergenoemdegezondheidsbedreigingendoor
o.a.eenongezondeleefstijl.
Medischleiderschap
Dediscussieovermedischleiderschapwordt–gelukkig-sindskortetijdvolopgevoerd.Medisch
leiderschapisdedurfenhetvermogenomgewenste/noodzakelijkeveranderingenmogelijkte
makenindegezondheidszorgteneindedekwaliteitenefficiëntievandezorgteverbeteren.
Daartoemoetdeartsverantwoordelijkheidnemen,zichtbaarwillenzijn,voorbeeldgedragtonen,
innovatiefzijn,verbindingenaanleggen,samenwerkenenorganiseren.Datkanzowelopkleine
schaal,indeeigenpraktijk,alsindeeigenorganisatieofineenlokaal(wijk)ofstedelijkgebied.
Internationaleinbedding
Deinternationaleinbeddingvanhetvakgebiedverdientmeeraandacht.Debovenbeschreven
uitdagingenvanpreventie,mulitmorbiditeit,socialeongelijkheid,migratiestromenenandere
risico’sspelenimmerswereldwijd.NederlandendeNederlandseartsMaatschappijen
Gezondheidzittennietin“splendidisolation”.DeartsenMGbehorenpermanentalerttezijnop
degrote–ookpotentiële-gezondheidsbedreigingendieindewereldoponsafkomen,ende
effectendiezijkunnenhebbenop(determinantenvan)gezondheid,oponze
gezondheidszorgsystemenendeuitdagingendiedaaruitvolgen.
Positioneringvakgebied
DesocialegeneeskundeenhetspecialismeMaatschappijenGezondheidstaannietineenhelder
daglicht.Velenwetennietwaarhetspecialismevoorstaat,watdezespecialistendoen,watzij
kunnenenleverenenwathunkwaliteitenzijn.Datgeldtvoormedischecollega’swerkzaaminde
cureencare,maarookvoorwerkgeversenandereinstellingen/organisatiesinhetdomeinvan
depublichealth,waaronderoverheden.Geneeskundestudentenkiezenrelatiefzeldenvoordit
specialisme.Desocialegeneeskundeisindeuniversitairemedischecentraallerminsteen
speerpuntinonderzoekenonderwijs.
Demaatschappelijkegezondheidsproblemenen-ontwikkelingenzoalshierbovengeschetst,
vragenechterwelomsociaalgeneeskundigeprofessionalsdiegoedvoorbereidzijnomdeze
uitdagingenaantegaan.Wetenschappelijkenprofessioneelgevormdviaeenkwalitatief
uitstekendeopleiding,enerkendalsspecialistendieindemaatschappelijkezorgorganisatorisch,
beleidsmatigenwetenschappelijkhetvoortouwkunnenenwillennemen.
1.3
Wetenschappelijkeontwikkelingeninhetvakgebied
Devisiedatdeaansluitingtussendepraktijkvandepubliekegezondheidszorgendeacademische
socialegeneeskundeverbeteringbehoeft,wordtbreedgedeeld.Hoogleraarsocialegeneeskunde
Essink-Bot,artsMaatschappijenGezondheid,sprakinhaaroratiein20134devreesuitdatde
academischesocialegeneeskundeinfeiteislosgeraaktvanhaareigenwerkveld.Hetfeitdathet
passinds2010weermogelijkisomeenopleidingtotartsMaatschappijenGezondheidtevolgen
meteenacademischeafdelingsocialegeneeskundealspraktijkopleiding,illustreertdit.
4
http://www.pharos.nl/documents/doc/volksgezondheidszorg_populatie_en_patient.pdf
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
8
Eensuboptimaleverbindingtussenpraktijkenacademiebelemmertdeontwikkelingvanhet
vakgebiedvandepubliekegezondheidszorg.Eengoedeverbindingtussenwetenschapen
praktijkdraagtbijaandevertalingvanonderzoeksvragenuitdepraktijknaarwetenschappelijke
vraagstellingenenonderzoeken.En,deanderekantop,eengoedeverbindingtussen
wetenschapenpraktijkkanerookaanbijdragendatresultatenvanwetenschappelijkonderzoek
hunwegvindenindepraktijkvandepubliekegezondheidszorgendaareffectief
geïmplementeerdworden.Opdiemanierwordtgewerktaanevidencebasedpublieke
gezondheidszorg.
Sinds2005is,onderanderen,inelfAcademischeWerkplaatsenPubliekeGezondheidgewerktaan
eenbetereverbindingtussenpraktijkenacademie.IndeAcademischeWerkplaatsPublieke
GezondheidBrabant/Maastrichtlooptbijvoorbeeldonderzoeknaardebegeleidingvan
ziekteverzuimopmiddelbarescholendoordejeugdarts.HetLandelijkCentrum
InfectieziektebestrijdingheeftsamenmetdeUniversiteitUtrechtbijeenkomstenentrainingen
ontwikkeldvoorethischereflectieopcasuïstiekindeinfectieziektebestrijding.Eenaiostweede
fase,profieljeugdgezondheidszorg,doetinhet“AmsterdamBornChildrenandtheir
Development”(ABCD-)cohortwetenschappelijkonderzoeknaarhetverbandtussenlage
sociaaleconomischestatusvandezwangereendepsychosocialeontwikkelingvanhetkind.Deze
enanderevoorbeeldenvormeneenuitstekendbegin,maarerisveelmeerverbindingtussen
praktijk,opleidingenacademienodig.Bijdeherzieningvanhetopleidingsplantotarts
MaatschappijenGezondheidisexplicietaandachtgeschonkenaandenoodzakelijke
academiseringvandeopleidingtotartsMaatschappijenGezondheid.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
9
Hoofdstuk2
2.1
CompetentieprofielartsMaatschappijenGezondheid
Inleidingophetcompetentieprofiel
DeopleidingenhetberoepsprofielartsMaatschappijenGezondheidinNederlandzijninlijnmet
hetCanadesesysteemvanbeoordelingentoetsing:deCanadianMedicalEducationDirectionsfor
Specialists,kortwegCanMEDSgenoemd.Ditmodel5heefthetCollegeGeneeskundige
Specialismen(CGS)vertaaldineenalgemeencompetentieprofielvoordegeneeskundige
specialist,welkedebasiscompetentiesbeschrijftvandegeneeskundigspecialistaandehandvan
28competenties.Deze28competentieszijngegroepeerdin7competentiegebieden.HetCGS
hanteertdevolgendedefinitievaneencompetentie:
“Debekwaamheidomeenprofessioneleactiviteitineenspecifieke,authentiekecontextadequaat
uittevoerendoordegeïntegreerdeaanwezigheidvankennis,inzichten,vaardigheden,attitude,
persoonskenmerkenen-eigenschappen.”
Hetcompetentieprofielvormtnietalleendekernvanhetberoepmaarwordtookalsbasis
gebruiktvoordeopleidingen.Hetgeeftaanoverwelkekennis,inzicht,vaardighedenenhouding
deartsMaatschappijenGezondheidbeschikt.Debelangrijkstefunctiesvaneen
competentieprofielzijndevolgende,het:
•
•
•
•
•
2.2
zorgtvooreengoedeaansluitingvandevervolgopleidingartsMaatschappijen
Gezondheidopdepraktijk;
maaktopleidenenwerkentransparant;deontwikkelingvandeaiosistoetsbaaren
daarmeeisdeontwikkelingincompetentgedragmeetbaar.Deaiosweetvoorafaan
welkecompetentieshij6uiteindelijkmoetvoldoenomalsspecialistgeregistreerdte
kunnenworden.
geefteenbeknoptebeschrijvingvandekerneninhoudvanhetvak;
beschrijfttoetsbareminimumeisenvanwatvaneenartsMaatschappijenGezondheid
magwordenverwacht;
geeftrichtingaandebij-ennascholingdierelevantisvoordeperiodiekeherregistratie
vandeartsMaatschappijenGezondheid.
Toelichtingophetcompetentieprofiel
DeartsMaatschappijenGezondheidverrichtzorgzowelophetindividugericht,zoals
omschreveninartikel1,lid1en2vandeWetopdeberoepenindeindividuelegezondheidszorg
(11november1993)alscollectievezorg.Inhetcompetentieprofielis'individuencollectief'veelal
vervangendoor'individuenencommunitiesendebevolkingalsgeheel'.Hiermeewordt
aangeduiddatdeartsMaatschappijenGezondheidzichnietalleenrichtopééniemandóf
'iedereen',maardathijjuistoogheeftvoormensenengroepeninhunmaatschappelijkecontext.
BijgebrekaaneenNederlandswoordofuitdrukkingdiedezeverbondenheidvanmenseninhun
omgevinggoedomvat,isvoorcommunitygekozen.
CommunityisdaarmeeeennieuwwoordinhetcompetentieprofielartsMaatschappijen
Gezondheid.Hetiseennietnadergespecificeerdegroepmensendiezichverbondenwetendoor
eenbepaaldonderwerpofeenbepaaldeeigenschap.Degroephoeftgeenofficiëleorganisatieof
formelestatustehebbenomvoordeartsMaatschappijenGezondheidalsgroepbelangrijkte
zijn.Hetkangaanomeendoelgroep(bijvoorbeeldwanneerzijeenrisicofactordelen)ofom
5
PM:Inmiddelsisditmodelaangepastineenversie2015.Dezezalwordeningepastophetmomentdatde
KNMGdezeheeftuitgewerktvoordeNederlandsesituatie.
6
Inditopleidingsplanwordtdeterm“hij”gebruiktteraanduidingvandeindividueleartsMaatschappijen
Gezondheid,aios,waarooksprakekanzijnvan“zij”.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
10
mensenindeomgevingvaneencliënt,ofmensenmetgedeeldebelangendieingesprekgaan
metdeartsofanderebeleidsmakers.Hetkanookgaanomoudersvankinderenvaneen
sportclubofombetrokkenenbijeenburgerinitiatief,omdeinwonersvaneenpaarstratenof
jongerenmeteenbepaaldeleefstijl.
Diversetheoretischemodellenvoorindividueleencollectievedeterminantenvangezondheiden
ontwikkelingeninenbuitendepubliekegezondheidszorg(transitiesinzorgenwelzijn,
participatie,inzetopeigenkracht,andersdenkenovergezondheidenzorg)hebbenbijgedragen
aanenzijneeninspiratiegeweestvoorhetnieuwecompetentieprofielanno2015.Expliciet
vernoemenvanmodellenisachterwegegelatenvanwegedeveranderingenvanconcepteninde
tijd.
DeartsMaatschappijenGezondheidiseenspecialistdienietenkel'signaleert'maarhij
onderneemtookactieopwathijsignaleert:agenderen,beleidontwikkelen,ernaarhandelen,
beleidtoetsenenevalueren,andereneroverleren.DeartsMaatschappijenGezondheidbeschikt
overdecompetentiesomdatgenetedoendatdegezondheidvangroepenmenseninde
samenlevingzalverbeterenenbeschermen,endatgezondheidsachterstandendoetverkleinen.
DeverbindingdiedeartsMaatschappijenGezondheidactieflegtmetinstantiesenorganisaties,
ookbuitendegezondheidszorg,isversterktinhetnieuwecompetentieprofiel,zowelpubliekals
individueel.DeartsMaatschappijenGezondheidneemthierbijeenmedischleidenderol.We
verstaanhieronderdatdesociaalgeneeskundigeverantwoordelijkheidneemtomeen
veranderingtengoedeopgangtebrengenenverankerdtekrijgen.Ditmetalsdoelverbetering
vandekwaliteitvanzorgeneenoptimaleverdelingvandemiddelen.BijhetnieuweCanMeds
frameworkvan2015isdecompetentiemedischleiderschapverderontwikkeld,metalsdoeldatalle
medicizichmeerbewustzijnvanhunleiderschapenditookadequatergaaninzetteninhet
maatschappelijkeveld.Medischleiderschap7iseenbredecompetentie,eenhoudingofinstelling
diejuistvoordeartsMaatschappijenGezondheidalsbasisgeldtvooralhaarcompetentiesen
kritischeberoepsactiviteiten.
7
Medischleiderschapisonderteverdelenindiverseniveaus
-Frontline’leiderschap:richtzichopalleartsen;állenhebbenkennisenvaardighedennodigdiegepaardgaanmetdezevormvan
leiderschap,gerichtopkwalitatiefhoogstaandezorgvoorpatiëntenenoogvoorhetwelzijnvandemaatschappijenzichzelf.
- Klinischleiderschap:richtzichopartsendiehunmanagementenleiderschapscapaciteitenverderwillenontwikkelenofontwikkeld
hebbenenpositienemeninverschillendewerkgroepenofmanagementrollen.Dezeartsenspeleneenbelangrijkerolbijdeorganisatie
vanhetzorgproces.Zijvormendeschakeltussendeorganisatieendewerkvloer.
- Bestuurlijkleiderschap:heeftbetrekkingopartsendiezichprimairrichtenopbestuurlijketaken,inplaatsvanopklinischetaken.
(MMV,2015)
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
11
2.3
HetcompetentieprofielartsMaatschappijenGezondheid2015
COMPETENTIEGEBIED1
MEDISCHHANDELEN
Competentiesenindicatoren
1.1 DeartsMaatschappijenGezondheidbezitadequatekennisenvaardigheidnaardestandvanhetvakgebied
1.1.1
DeartsMaatschappijenGezondheidanalyseertenbeoordeeltgezondheiden
gezondheidsvraagstukkenensteltdaarbijprioriteiten
1.1.2
DeartsMaatschappijenGezondheidbeoordeelt(volks)gezondheidsontwikkelingendievaninvloedzijn
opdeindividueleen/ofcollectievegezondheideninitieertinterventies
1.2
DeartsMaatschappijenGezondheidpasthetdiagnostisch,therapeutischenpreventiefarsenaalvanhet
vakgebiedgoedenwaarmogelijk‘evidencebased’toe
1.2.1
DeartsMaatschappijenGezondheidverrichtallehandelingenophetgebiedvandeindividuele
gezondheidszorgzoalsomschreveninartikel1,lid1en2vandeWetopdeBeroepenindeIndividuele
Gezondheidszorg(11november1993)
1.2.2
DeartsMaatschappijenGezondheidbewaakt/beoordeeltdegezondheidvandebevolkingdoormiddel
vanregistraties,peilingen,(bijbehorende)administratievesystemenenanderesignalen
1.2.3
DeartsMaatschappijenGezondheidinitieert,voertuitenevalueertpreventieprogramma’sdieinhet
kadervandevolksgezondheidwordenuitgevoerd
DeartsMaatschappijenGezondheidmaaktoverwogenkeuzenbijdeinzetvanverschillende
methodiekenenuitvoerenvaninterventiesgerichtophetvoorkómen,vroegtijdigopsporenen
1.2.4
behandelenvanafwijkingen,hetversterkenvangezondheidsbevorderendefactorenendoorhet
beïnvloedenvandeomgevingenhetzorgsysteem
1.2.5
DeartsMaatschappijenGezondheidintegreertrelevanteinformatieoverenvanindividuen,
communitiesendebevolkingalsgeheeltotgevraagdeenongevraagdevoorstellenvoorstrategisch,
tactischenoperationeelbeleid
1.2.6
DeartsMaatschappijenGezondheidstreefternaarelkebeoordeling,keuzeeninterventiete
onderbouwenmet(wetenschappelijke)evidence
1.3 DeartsMaatschappijenGezondheidleverteffectieveenethischverantwoordepatiëntenzorg
1.3.1
DeartsMaatschappijenGezondheidlevertgevraagdenongevraagdeffectieveenethisch
verantwoorde(sociaal)geneeskundigezorgaanindividuen,communitiesendebevolking,ookalsde
belangenopdeverschillendeniveausopgespannenvoetmetelkaarstaan
1.4 DeartsMaatschappijenGezondheidvindtsneldevereisteinformatieenpastdezegoedtoe
DeartsMaatschappijenGezondheidisinstaatominformatietevindendierelevantisvoorde
1.4.1 vraagstellingophetniveauvanindividuen,communitiesendebevolkingalsgeheel,pastdeze
informatieonderbouwdtoeenhoudtrekeningmetonzekerheden
COMPETENTIEGEBIED2 COMMUNICATIE
Competentiesenindicatoren
DeartsMaatschappijenGezondheidbouwteffectievewerkrelatiesopmetindividuen,communitiesen
2.1
organisaties
DeartsMaatschappijenGezondheidadresseertenagendeertgevraagdenongevraagdgezondheid
enbedreigingendaarvan,ophetniveauvanindividuen,communitiesendebevolkingalsgeheelen
2.1.1
insamenhangmethet(volks)gezondheidssysteem.DeartsMaatschappijenGezondheidneemt
hierbijeenmedischleidendehoudingenrol
2.2 DeartsMaatschappijenGezondheidluistertgoedenverkrijgtdoelmatigrelevanteinformatie
DeartsMaatschappijenGezondheidluistertactief,exploreertadequaatenverkrijgtaldusdoelmatig
2.2.1
informatievanenoverdegezondheidvanindividuen,communitiesendebevolkingalsgeheel
DeartsMaatschappijenGezondheidgaatactiefopzoeknaarbronnenopmicro-,meso-en
2.2.2
macroniveau
DeartsMaatschappijenGezondheidbespreektmedischeinformatiemetindividuen,communitiesen
2.3
organisaties
DeartsMaatschappijenGezondheidadresseertenagendeertgevraagdenongevraagdgezondheid
2.3.1 enbedreigingenvangezondheidvanindividuen,communitiesendebevolkingalsgeheel.Dearts
MaatschappijenGezondheidneemthierbijeenmedischleidendehoudingenrol
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
12
2.4
DeartsMaatschappijenGezondheidbespreektmedischeenanderevoordegezondheidrelevante
informatieindecontextvanindividuen,communitiesenorganisaties
DeartsMaatschappijenGezondheidcommuniceertmetindividuen,communitiesen/oforganisaties
2.3.3
overgezondheidsrisico’senadviseerthierover,ooktentijdevanmaatschappelijkeonrust
DeartsMaatschappijenGezondheiddoetadequaatmondelingenschriftelijkverslagoverindividueleen
volksgezondheidsproblemen
DeartsMaatschappijenGezondheidpastdecommunicatievemethodenaanpersituatie,de
2.4.1
gesprekspartnersenhetbeoogdedoel,opmicro-,meso-enmacroniveau
2.3.2
COMPETENTIEGEBIED3
SAMENWERKING
Competentiesenindicatoren
3.1
3.2
3.3
3.4
DeartsMaatschappijenGezondheidoverlegtdoelmatigmetcollegaebinnenenbuitendegezondheidszorg,
omdebevolkinggezondtekrijgenentehoudenenomgezondheidsverschillenteverkleinen
3.1.1
DeartsMaatschappijenGezondheidzorgtvoorrandvoorwaardenvoorgoedesamenwerkinginde
contextvanhetvakgebied
3.1.2
DeartsMaatschappijenGezondheidspreektdezelfdetaalalszorgprofessionalsenartsen.Dearts
MaatschappijenGezondheidkanbetekenisgevenaaninformatie,kentdecontextvancollegae,kan
interpreterenenkanvertalennaaractiesvooranderezorgverleners,organisaties,communities,
bevolking,bestuurdersenbeleidsmakers
DeartsMaatschappijenGezondheidverwijstadequaatzowelnaaranderezorgverlenersalsnaarandere
instantiesindemaatschappij
3.2.1
DeartsMaatschappijenGezondheidweetwaarvoor,naarwieenwanneerteverwijzennaar
zorgverlenersen/ofinstantiesenhandeltdaarnaar
ArtsMaatschappijenGezondheidleverteffectiefintercollegiaalconsult
3.3.1
DeartsMaatschappijenGezondheidvraagtenlevertintercollegiaalconsultzoweltenbehoevevan
individuen,communities,organisatiesendebevolkingalsgeheel.DeartsMaatschappijen
Gezondheidhoudtrekeningmetverschillenindenkwerelden,passendbijdesituatie
DeartsMaatschappijenGezondheiddraagtbijaaneffectieve(interdisciplinaire)samenwerkingen
ketenzorg
3.4.1
DeartsMaatschappijenGezondheidscheptvoorwaardenvoorhettotstandkomenvanketenzorg
enintersectoralesamenwerking
3.4.2
DeartsMaatschappijenGezondheidheeftinzichtinenmaaktgebruikvanzijneigenrolenpositieen
derollen,belangenenverantwoordelijkhedenvanandereactoren
3.4.3
DeartsMaatschappijenGezondheidoverlegtdoelmatigmetverantwoordelijkenenanderenmet
invloedopdevolksgezondheid,terbevorderingvandevolksgezondheid
COMPETENTIEGEBIED4
KENNISENWETENSCHAP
Competentiesenindicatoren
4.1
DeartsMaatschappijenGezondheidbeschouwtmedischeinformatiekritisch
4.1.1
DeartsMaatschappijenGezondheidanalyseertepidemiologische,demografische,statistischeen
gezondheid-economische,kwalitatieveenanderegegevensbetreffendehunconsequentiesvoorde
volksgezondheidengezondheidszorgofontwikkelingendaarin
4.1.2
DeartsMaatschappijenGezondheidbeoordeeltdegegevenszoalshierbovengenoemdkritischop
hunkwaliteitenrelevantievoordegezondheidopindividueelencollectiefniveau
4.2
DeartsMaatschappijenGezondheidbevordertdeverbredingenontwikkelingvanwetenschappelijke
vakkennis
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
13
4.3
4.2.1
DeartsMaatschappijenGezondheidrapporteertophelderewijzezowelmondelingalsschriftelijk
overderesultatenvanwetenschappelijkonderzoekbetreffendeindividuen,communitiesende
bevolkingalsgeheel.Hijgeeftdeonderzoeksresultatenbetekenist.b.v.toepassingindepraktijk
binnenenbuitendegezondheidszorg
4.2.2
DeartsMaatschappijenGezondheididentificeertproblemenindepraktijkenvertaaltdezenaar
wetenschappelijkevraagstellingen
4.2.3
DeartsMaatschappijenGezondheidwerktzodanigdatgegevensuitdepraktijkbijdragenaande
vermeerderingvandewetenschappelijkebasisvanhetvak
4.2.4
DeartsMaatschappijenGezondheiddraagtactiefbijaanwetenschappelijkonderzoek
DeartsMaatschappijenGezondheidontwikkeltenonderhoudtcontinuedeeigenprofessionele
ontwikkeling
4.3.1
DeartsMaatschappijenGezondheidkentzijneigenmogelijkhedenenbeperkingenenvraagt
anderenomfeedback,opgronddaarvanvolgthijeenpersoonlijkleerplan.DeartsMaatschappijen
Gezondheiddoetwatnodigisvoorpersoonlijkeenprofessioneleontwikkeling,intervisiehoort
daarbij
4.3.2
DeartsMaatschappijenGezondheidverstaatonderkennisenwetenschapookvaardighedenen
onbewusteofontastbarekennis(tacitknowledge).DeartsMaatschappijenGezondheidneemt
hierbijeenhoudingaanvaneenlevenlangleren
4.4
DeartsMaatschappijenGezondheidbevordertdedeskundigheidovervolksgezondheid
4.4.1
DeartsMaatschappijenGezondheiddeeltzijnkennisvanuitzijnexpertisemetstudenten,aio’s,
collegae,patiëntenenanderenbinnenenbuitendegezondheidszorg
4.4.2
DeartsMaatschappijenGezondheidstimuleertcollegaeenanderenbinnenenbuitende
gezondheidszorginhunprofessioneleontwikkeling
COMPETENTIEGEBIED5
MAATSCHAPPELIJKHANDELEN
Competentiesenindicatoren
5.1
5.2
DeartsMaatschappijenGezondheidkentenherkentdedeterminantenvanziekteenzorgvraag
5.1.1
DeartsMaatschappijenGezondheididentificeertdeterminantenvanziekteéngezondheidenstelt
derisico’svast,voordegezondheidvanindividuenencommunitiesevenalsvoordebevolkingals
geheel
DeartsMaatschappijenGezondheidbevordertdegezondheidvanindividuen,communitiesendebevolking
alsgeheel
5.2.1
DeartsMaatschappijenGezondheidherkentsignalenvanzorgbehoefteengezondheidsrisico'svan
individuen,communitiesendebevolkingalsgeheelenanticipeertdaaropdoorhetdoenvan
voorstellenvoorverderonderzoek,beleiden/ofinterventies
5.2.2
DeartsMaatschappijenGezondheidbeoordeeltdeinvloedvanmaatschappelijkeontwikkelingenop
degezondheidenintervenieerthieroptengunstevandegezondheidvanindividuenencommunities
endebevolkingalsgeheel
5.2.3
DeartsMaatschappijenGezondheidmonitortdegezondheidvanindividuenencommunitiesende
bevolkingalsgeheelendoetzonodigvoorstellenvoordoelmatigeinterventies
5.2.4
DeartsMaatschappijenGezondheiddoet(beleids)voorstellenterverbeteringvande
gezondheidssituatievanindividuenencommunitiesofdebevolkingalsgeheel.Daarmeezorgtde
artsMaatschappijenGezondheidervoordatvoldaanwordtaandezorgbehoefteophetniveauvan
individuen,communitiesendebevolkingalsgeheel
5.3
DeartsMaatschappijenGezondheidhandeltvolgensderelevantewettelijkebepalingen
5.3.1
DeartsMaatschappijenGezondheidhandeltvolgensderelevantewettelijkebepalingenendraagtbij
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
14
aandeontwikkelingvanhetwettelijkkader
5.4
DeartsMaatschappijenGezondheidtreedtadequaatopbijincidentenindezorg
5.4.1
DeartsMaatschappijenGezondheidtreedtadequaatopbijincidentenindemaatschappijdiede
volksgezondheidbedreigenenherkentsamenhangtussenincidenten
5.4.2
DeartsMaatschappijenGezondheidadviseertdeverantwoordelijkeoverhedengevraagden
ongevraagdovertenemenmaatregeleninsituatiesdieeenbedreigingvormenvoorde
volksgezondheidenherkentsamenhangtussendebedreigingen
COMPETENTIEGEBIED6
ORGANISATIE
Competentiesenindicatoren
6.1
6.2
DeartsMaatschappijenGezondheidorganiseerthetwerkdusdanigdatereenbalansisinzorgvoorde
publiekegezondheidszorgenpersoonlijkeontwikkeling
6.1.1
DeartsMaatschappijenGezondheidorganiseerthetwerkdusdanigdaterruimteisvoorpersoonlijke
ontwikkeling
DeartsMaatschappijenGezondheidwerkteffectiefendoelmatigbinneneengezondheidszorgorganisatie
6.2.1
DeartsMaatschappijenGezondheidgeeftfunctioneelenhiërarchischleidingaan(delenvan)
organisatie,projectenenoverlegorganen
6.2.2
DeartsMaatschappijenGezondheidvervultrepresentatievefunctiesbinnenlandelijkeorganeninde
gezondheidszorg,opregionaal,landelijkeninternationaalniveau
6.2.3
DeartsMaatschappijenGezondheidspeelteenactieverolinveranderingsprocessenen
kwaliteitsprocessen
6.2.4
DeartsMaatschappijenGezondheidsuperviseerttakenvanartsen(inopleiding),andere
zorgverlenersenoverigenwaarvoorhijeindverantwoordelijkis
6.2.5
DeartsMaatschappijenGezondheidwerktkostenbewustingezondheidszorgorganisaties
6.3
6.4
DeartsMaatschappijenGezondheidbesteedtdebeschikbaremiddelenvoordegezondheidszorg
verantwoord
6.3.1
DeartsMaatschappijenGezondheidmaaktopgrondvaninzichtindeverschillende
gezondheidsvoorzieningeneendoelmatigeafwegingbijtoewijzingvanvoorzieningenenbesteding
vanbeschikbaremiddelenvoorindividuen,communitiesendebevolkingalsgeheelen/of
ondersteuntdezeafwegingdoorhetinzichtelijkmakenvanmogelijkegezondheidseffecten
DeartsMaatschappijenGezondheidgebruiktinformatietechnologievooroptimalepublieke
gezondheidszorgenvoorbij-ennascholing
6.4.1
DeartsMaatschappijenGezondheidgebruiktinformatietechnologievooroptimalezorg
6.4.2
DeartsMaatschappijenGezondheidmaaktgebruikvanelektronischeinformatiebronnenten
behoevevandeontwikkelingvandeeigencompetenties
COMPETENTIEGEBIED7
PROFESSIONALITEIT
Competentiesenindicatoren
7.1
DeartsMaatschappijenGezondheidleverthoogstaandezorgopintegere,oprechteenbetrokkenwijze
7.1.1
DeartsMaatschappijenGezondheidinformeertdeverschillendebelanghebbendenovervoorhen
belangrijkeaspectenvanbevindingen,waarbijgewezenwordtopanderevisiesengestreefdwordt
naareengezamenlijkebesluitvorming
7.1.2
DeartsMaatschappijenGezondheidhandeltvanuithetcentralebelangvanindividu,communityen
volksgezondheiden/ofspecifiekedoelgroep,gewogen(ethisch,sociaal,juridisch,economisch)
tegenhetbelangvandepopulatiewaardezedeelvanuitmaakt
7.1.3
DeartsMaatschappijenGezondheidbewaaktenverhoogtdekwaliteitvanheteigenwerk,datvan
deberoepsgroepenvandeorganisatiewaarinhijwerkt
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
15
7.2
DeartsMaatschappijenGezondheidsteltzichtoegankelijkopenistoetsbaarentransparant
DeartsMaatschappijenGezondheidvertoontadequaatpersoonlijkeninterpersoonlijkprofessioneel
gedrag
7.2.1
DeartsMaatschappijenGezondheidgedraagtzichvolgensprofessionelecodes
7.2.2
DeartsMaatschappijenGezondheidstaatopenvoorfeedbackéngeeftopgepastewijzefeedback
7.2.3
DeartsMaatschappijenGezondheidorganiseerthetwerkzodanigdaterbalansistussenwerken
privé
7.3
7.4
7.1.4
DeartsMaatschappijenGezondheidkentdegrenzenvandeeigencompetentieenhandeltdaarbinnen
7.3.1
DeartsMaatschappijenGezondheiddraagt/isverantwoordelijkvoorheteigenhandelen
7.3.2
DeartsMaatschappijenGezondheidgeeftgrenzenaanenkanverantwoordelijkheiddelenof
overdragen
DeartsMaatschappijenGezondheidoefentdegeneeskundeuitnaardegebruikelijkeethischenormenvan
hetberoepDeartsMaatschappijenGezondheidgedraagtzichvolgensprofessionelecodes
7.4.1
DeartsMaatschappijenGezondheidiszichbewustvaneigenwaarden,normen(envooroordelen)
enkanermeeomgaaninrelatietotdeander
7.4.2
DeartsMaatschappijenGezondheidheeftkennisvandegebruikelijkeethischenormenenhandelt
hiernaar
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
16
Hoofdstuk3
3.1
Inhoudvandeopleiding
Opleidingsvisie
Deopleidingsvisiesluitaanbijdeprincipesvanhetcompetentiegerichtlerenvanvolwassenen
waarinhetcyclischkaraktervanhetlerenindepraktijkcentraalstaat.Deaiosleertbijuitstek
doorenininteractiemetzijnomgeving.Eenbelangrijkuitgangspuntisdathetlerengrotendeels
plaatsvindtineenzoauthentiekmogelijkepraktijkomgevingendathetlerenexplicietgemaakt
wordtdoorreflectie.Omcompetenttelerenhandelenindepraktijkisdeelnameaande
werkzaamhedenvandeberoepsgroepessentieel.Deaiosleertvandeindepraktijkaanwezige
praktijkopleiderenberoepsgenotenenneemtgeleidelijkhethandelingsrepertoire(kennis;
vaardigheden;houding;normenenwaarden)vandeberoepsgroepover.Derolvande
praktijkopleiderisdievanbegeleidervandeaiosbijhetleerproces
Concretefeedbacktijdenshetlerenindepraktijkisbelangrijkomtekunnenlerenvanervaringen.
Deuittevoerenwerkzaamhedenenverantwoordelijkhedenverschuivengedurendedeopleiding
vanmindernaarmeercomplex.Debegeleidingwordtindeloopvandeopleidingminder
intensief.Inhetpraktijkonderdeelstaanwerkenenlerenindepraktijksituatieenreflectiedaarop
centraal.Hetstimulerenvandeaiostotreflectieopdeeigenervaringenmotiveerttotlerenen
ontwikkelen.Parallelaanhethandelendervaren,leertdeaiosdoorcursorischonderwijsen
zelfstudiewaarbijeenberoepkanwordengedaanopuitlegeninstructievaneenopleider.
3.2
Competentiegerichtonderwijs
Deopleidingkiestvoorcompetentiegerichtonderwijs(CGO)datgerichtisophetadequaat
verrichtenvankritischeberoepsactiviteiteninspecifiekekenmerkendeberoepssituaties.Het
lerenindepraktijkisleidendenhetcursorischonderwijshieraanondersteunend.Hetcursorisch
onderwijsgeefthandvattenendiepgangvoorhetpraktijkleren.Competentiegerichtopleiden
bereidtdeaiosookvooropeen‘levenlangleren’.Datgebeurtoptimaaldooropdewerkvloerde
aiostefacilitereninhetleerprocesenookdoorveelinitiatiefenverantwoordelijkheidvoorhet
leerprocesteleggenbijdeaioszelf.Dezezelfsturingvindtondermeerplaatsinoverlegmetde
praktijkopleideraandehandvandocumentatieinhetportfolio.Hetfaciliterenvanhetleerproces
vereistspecifiekeattitudesenvaardighedenvandepraktijkopleider,dievooraleencoachenderol
heeft.Dezespecifiekeattitudesenvaardighedenzijnbeschrevenineencompetentieprofielvan
depraktijkopleider.
Uitgangspuntenvoorcompetentiegerichtopleidenzijndevolgende:
•
•
•
•
•
3.3
Hetsluitaanbijhetlerenvanvolwassenen;ditgaatuitvanzelfsturingeneigen
verantwoordelijkheidvoorleren,functionerenenhetontwikkelenvandecompetenties.
Lerenisgekoppeldaandeauthentiekewerksituatie(workplacebasedlearning).
Individueleervaringenindeberoepspraktijkvormenhetaanknopingspuntvoorgerichte
leeractiviteiten.
Opleidenismaatwerk.Individuelecapaciteiteneneerderverworvencompetenties
vormenhetaanknopingspuntvoorgerichteondersteuningdooropleiderseneenopmaat
gemaaktopleidingsplan.
Toetsingenbeoordelingvindenplaatsaandehandvanwatdeaioslaatzienindepraktijk.
Thema’s,kritischeberoepsactiviteitenenbekwaamheidsniveaus
3.3.1 Thema’s
Omdeinhoudvandeopleidingvormtegevenzijntienthema’ssamengesteld.Dethema’szijn
gebaseerdopdekerntakenzoalsbeschrevendoorJambroes(2013).Eriseenkoppelinggemaakt
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
17
tussendezethema’smetomschrijvingendecompetentiesuithetcompetentieprofiel.Ditis
verderuitgewerktinspecifiekecompetentiesperthemaindevormvanthema-entoetskaarten
enzijzijnopgenomeninbijlageTabel3.1Overzichtthema’senbeschrijving
nr. Thema
Omschrijving
1
Monitorenenrapporterenvan
(determinantenvan)gezondheiden
signalerenvanontwikkelingendaarin
DeartsMaatschappijenGezondheidonderneemt,metverantwoordingvanuitzijn
sociaalgeneeskundigeenmedischeexpertise,eendiversiteitaanactiviteitenomgezondheid
vanindividuen,communitiesenbevolkingtebevorderenentebeschermenenvroegtijdig
gezondheidsbedreigingentesignaleren.Omhierinvullingaantegevenmonitortdearts
MaatschappijenGezondheiddeterminantenvangezondheidensignaleerthijontwikkelingen
hierin.Vanuitzijnmedischeexpertisegeefthijbetekenisaandebevindingenenrapporteerthij
hierovernaaranderen,professionals,beleidsmakersenleken
2
Opsporenenpreventievanziektenof
gezondheidsrisico’s
DeartsMaatschappijenGezondheidvoertmedischezorguitomziektenengezondheidsrisico’s
optesporenteneindedegezondheidvanindividuen,vancommunitiesen/ofvandebevolking
alsgeheeltekunnenbeschermenentebevorderen.DeartsMaatschappijenGezondheidgaat
daarbijuitvanwatdeburgerkanennodigheeftomeengezondleventeleiden
Gezondheidsbevordering
Gezondheidsbevorderingisgerichtophetbevorderenenbehoudenvandegezondheidvan
individuen,communitiesendetotalebevolkingeninhetbijzondervanrisicogroepen.Het
bevorderenvandegezondheidgebeurtdooreengeïntegreerdecombinatievan
gezondheidsbevorderendeactiviteiten.Dezeactiviteitenzijngerichtophetverbeterenvan
gezondheidskennis,gezondheidsvaardighedenengezondheidsgedrag(healthliteracy)van
mensenzelf,vanhunleefomgevingenvanorganisaties
Gezondheidsbescherming
Gezondheidsbeschermingiseropgerichtindividuen,groepenofdehelebevolkingte
beschermentegenblootstellingaanrisicofactoren.Erwordtnaargestreefddeomgevingvan
mensenzointerichtenoftebeïnvloedendatdekansopblootstellingaanrisicofactorenzo
kleinmogelijkis.DeartsMaatschappijenGezondheidbeïnvloedt,inhetkadervan
gezondheidsbescherming,deomgevingomdegezondheidpositieftebeïnvloeden.
Risicocommunicatieishierbijzeerbelangrijk
Preventie,beheersingen
geneeskundigehulpbijincidenten
DeartsMaatschappijenGezondheidherkentenbeoordeelthetpatroonvan
gezondheidsrisico’senhetontstaanvanincidenten.DeartsMaatschappijenGezondheid
adviseertterpreventievan,tervoorbereidingopentijdensennaincidentenengeeftzonodig
geneeskundigehulp.Hetgaathierbijomincidentendiehetindividu,groepenmensenofdehele
bevolkingkunnenbetreffen.Zoalsinfectieziekte-uitbraken,milieucalamiteiten,postmarketing
surveillance,enmaatschappelijkeonrustalsgevolgvaneenfamiliedrama,eenzedenmisdrijf,
eenfaillietezorginstellingofeenontsnaptetbs’er.DeartsMaatschappijenGezondheidneemt
eenmedischleiderschapbijdergelijkeincidenten
Integraalgezondheidsbeleid
DeartsMaatschappijenGezondheidbevordertenbeschermtdegezondheiddoordeinzetvan
meerderesectorenbinnenenbuitenhetvolksgezondheidsdomein.Hetgaatbijvoorbeeldom:
ruimtelijkeordening,onderwijs,veiligheid,socialezakenenmilieu.Integraalgezondheidsbeleid
iseropgerichtgezondheidofdeterminantenhiervaninsamenhangaantepakken(Stormetal.,
2007).Integraalgezondheidsbeleidkanplaatsvindenopmeerderebestuursniveaus(lokaal,
nationaaleninternationaal)
7
Onderzoekeninnovatie
DeartsMaatschappijenGezondheiddraagtinsamenwerkingmetonderzoekersen
onderzoeksinstellingenbijaandewetenschappelijkebasisvanhetvakgebied.Dearts
MaatschappijenGezondheidbevordertinnovatiebinnenenbuitendepublichealthdoor
effectieveimplementatievanresultatenvanwetenschappelijkonderzoekindepraktijk
8
Waarborgenvanvoldoendeen
competenteberoepsbeoefenaren
DeartsMaatschappijenGezondheiddraagtbijaanontwikkelingvancompetenties,opleidingen
bij-ennascholingvanprofessionals(inclusiefzichzelf)enadviseerttenbehoevevan
capaciteitsontwikkelingvoordeadequateinvullingvandegeneeskundigetakenindepublic
health
Kwaliteitszorg-enborging
DeartsMaatschappijenGezondheiddraagtmedezorgvoordekwaliteitenwaarborgingvande
kwaliteitinde(preventieveenindienvantoepassingindecuratieve)zorgsectoropbasisvan
eenvisieopdevolksgezondheidinrelatietotkwaliteitsbeleid.DeartsMaatschappijen
Gezondheidhoudthierbijrekeningmetwettelijkekaders,kwaliteitsbeleiddatvoordegehele
medischeberoepsgroepgeldt,maatschappelijkeenethischeaspecten
Vangnetzorg
Vangnetzorgisdezorgvoorkwetsbaremensendietijdelijkzorgofondersteuningnodig
hebbenmetalsdoeldeverbeteringvandeleef-engezondheidssituatie,tervoorkomingvan
verergeringvandemedischeproblematiekofterbeperkingvanmaatschappelijkeoverlast.Dit
kanookwordenveroorzaaktdoorsysteemaanpassingenwaardoormensenbuitende
aangebodenzorgvallen.DeartsMaatschappijenGezondheidleidttoenaarregulierezorgen/of
ondersteuningsinstanties
3
4
5
6
9
10
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
18
3.3.2 KritischeBeroepsactiviteiten
ErisconformK.O.E.R.SgekozenomcompetentiesteverbindenaanzogenaamdeKritische
Beroepsactiviteiten(KBA).Dezegeldenenalsuitgangspuntvoorhetopleiden.KBA’svormen
samenhetgeheelvanelementendieeenprofessiekarakteriseren.Zijgeveneenspecifiekerbeeld
vandelokalewerkpraktijk(professioneleactiviteitineenspecifieke,authentiekecontextinde
definitievaneencompetentiezoalsbeschrevendoorhetCollegeGeneeskundigeSpecialisten)en
behorentothetwerkvandeerkendeberoepsbeoefenaar.Zeleidentoteenerkendenmeetbaar
werkresultaat,zijnobserveerbaarenbeoordeelbaarnaarprocesenproduct.EénKBAkan
meerderecompetentiesbetreffen.Voortoetsingenbeoordelingwordtuitgegaanvanten
hoogstedriecompetentiesperKBA.EenKBAwordtuitgevoerdineenkenmerkende
beroepssituatie.
Eindproduct
(zichtbaar)
Gedrag / handelen in praktijk
(zichtbaar)
in Kritische BeroepsActiviteiten
competenties weerspiegeld in gedrag binnen een authentieke context
Competenties
(onzichtbaar)
integratie
kennis
vaardigheden
e
attitudes
Bron: bewerking Woldberg naar Wijnen 07
e
Figuur3.1RelatieKBAencompetenties
DeKBA’szijngeformuleerdinzogenaamdeleeruitkomsten.Eenleeruitkomstgeeften
beschrijvingvanwateenlerendeweet,begrijptenkandoennaafrondingvaneenleerproces.Een
leeruitkomstbeschrijftduswateenaioswordtgeachtteweten,tebegrijpenentekunnen
toepassennaafrondingvaneenleerperiode.
3.3.4 Bekwaamheidsniveau
DeKBA’swordenbeoordeeldopbasisvanbekwaamheid.Erwordenvijfbekwaamheidsniveaus
onderscheiden(tabel3.2).
Tabel3.2
1
Heeft
Omschrijving kennisvan
2
Handeltonder
strengesupervisie
3
Handeltonder
beperkte
supervisie
4
Handeltzonder
supervisie
5
Superviseerteerstejaars
aios
Alsbeginsituatievandeaioswordtuitgegaanvanhetmasterniveaugeneeskunde.Deopleiding
totartsMaatschappijenGezondheidbouwtdusvoortophetbasiscurriculumgeneeskunde8Per
KBAzijnijkmomentenvastgesteldwaarinhetniveaudatdanbehaaldmoetzijnisaangegeven.De
8
Zij-instromers,anderegeneeskundigspecialisten,hebbeneenmogelijkheidomviahetaantonenvan
verworvencompetentieshetopleidingstrajectteverkorten.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
19
KBA’shebbentweeijkmomenten.Hetgeeftaanwanneerdeaiosopeenbepaaldniveaumoet
kunnenwerken.Erisgeenniveau5gedefinieerdbehalvebijKBA8.1en8.4(bijlage1).BijKBA8.1
moetdeaiosaantonendathijeeneerstejaarsaioskansuperviserenbijminimaaldrie
verschillendekenmerkendeberoepsactiviteiten.Deaiosbespreektmetdepraktijkopleiderin
welkeKBA’shijniveauwilaantonen.Niveau5wordtgetoetstdoormiddelvaneencombinatie
vantoetsen:video-opnames,observatiedoorderdenenfeedbackgegevendooreen
gesuperviseerdeeerstejaarsstudent.
Inbijlage2isdecompetentiematrixopgenomenenbijlage3bevatdeijkmomenten
bekwaamheidsniveaus.
3.3.5 Groei
Deaiosontwikkeltcompetenties.Hijisnietineenscompetent.Perleeruitkomstzijntweeformele
ijkmomentenvastgesteldomdeaiostehelpenzijnIndividueelOpleidingsplan(IOP)vormte
gevenendetussenstandadequaattekunnenmonitoren.Heteersteijkomentgeeftaandatde
aiosindatjaarietsmoetlatenzienendusaanhetwerkmoetzijngeweestindebetreffende
beroepssituatie.InhetIOPmaaktdeaioszijnplanningenindevoortgangsgesprekkenwordtde
groeigeëvalueerd.
3.3.6 Thematoetskaarten
Dethema’smetdespecifiekecompetenties,deKBA’s,detoetsingenhetbekwaamheidsniveau
zijnbeschrevenopdezogehetenthematoetskaarten.Dezekaartengevensturingaanzowelhet
IOPalsaandetoetsingenbeoordeling(bijlage1).Zijgeveneenopbouwweervanuitvoeringvan
zorgenadviseringnaarmeercomplexezorgenaanpaknaarheteindevande4-jarigeopleiding.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
20
Hoofdstuk4
4.1
Inrichtingvandeopleiding
Opzetvandeopleiding
DesociaalgeneeskundigeopleidingArtsMaatschappijenGezondheidispostacademische
geneeskundigevervolgopleidingtotgeneeskundigspecialist,artsMaatschappijenGezondheid,
diebijeenfulltimeaanstellingvierjaarduurt.DezetermijnligtvastindeEuropeseregelgeving9.
Deopleidingiscompetentiegerichtenduaalvankarakterencombineertlerenenwerkeninde
praktijkmetondersteunendcursorischonderwijs.Deopleidingomvatdevolledigebreedtevan
hetdomeinartsMaatschappijenGezondheidenlooptindetijdopquamoeilijkheidsgraad.Er
wordtgewerktmetlangdurige,meerjarige,leerlijnenwaarineenopbouwzichtbaarisvanmicro-
naarmeso-enmacroniveau.Vaneenvoudigeproblematiek,naarcomplexeaanpak.Ongeveer80%
vanalleleeractiviteitenvindtplaatsophetwerk,indepraktijk.Hetisvanbelangomtijdensde
opleidingbinnendiversewerkplekkenendeskundigheidsgebiedenervaringoptedoen.Slechts
eenkleindeelvandeopleidingisnietwerkplekgebonden.Veelalheeftdatdevormvan
cursorischonderwijsoplokaalenlandelijkniveau.
Indeopleidingwordtdeaiosbegeleidenbeoordeelddoorzijnpraktijkopleideren
instituutsopleider,iederopzijneigendeskundigheid.Gedurendezijnopleidingwordtvandeaios
verwachtdathijintoenemendematezelfstandigwerkt.Dehuidigeengeplandeprofielen(IZB,
MMK,TBC,JGZ,forensischegeneeskunde,B&A,I&A,donorgeneeskundeenfarmaceutische
geneeskunde)wordentenbehoevevanditopleidingsplansamengevoegdin
deskundigheidsgebieden:
•
•
•
•
•
Infectieziektenenmilieu(NVIB,NVMM,VvAwT)
Jeugd(AJN)
Medischeadvisering(NVAG,VAGZ,VIA)
Bijzonderedoelgroepen(FMG,VVAK)
Zorgproducten(NVFG,NVDG)
Deopleidingbestaatuiteenpraktijkopleidingbijeenopleidingsinstellingeneencursorischdeel
bijeenopleidingsinstituut.
4.2
Depraktijkopleidingbijeenopleidingsinstelling
DepraktijkopleidingheefteenaantoonbareverbindingmetcompetentiesenKBA’s,heefteen
logischevolgordeendeonderwerpenzijngoedherkenbaar.Indepraktijkopleidingworden
competentiesinhun‘geheel’geoefendengetoetst.Competentieszijnhierzichtbaarintermen
vanobserveerbaargedrag,dieleidentotberoepsproductendieaandespecificatiesvoldoen.Het
ervaringsleren,werkpleklerenkrijgtvormindemeester-gezelrelatie.Tijdenshetwerkplekleren
doetdeaiospraktischeervaring(combinatievanwetenenkunnen)opindesociale
geneeskunde.Hijleertindepraktijkaandehandvanhetindividueelopleidingsplan(IOP)waarin
hijleerdoelenformuleertdoorpraktijkopdrachten,opdrachtenvanuithetcursorischonderwijsen
vanuitdethematoetskaarten.HetIOPbiedtmogelijkhedenomteverdiepen,bijvoorbeeldals
vakmens,ofteverbreden.Hijwordtopgeleidvanuiteendeskundigheidsgebiedbinnenhet
domeinvanpubliekegezondheid.Deaiosstippeltdeweguithoehijindetijd–enopwelkewijze
–toewerktnaardeontwikkelingvandecompetentiesaandehandvanpraktijkbeoordelingen.
Devolgendeelementenkenmerkendepraktijkopleiding:
9
artikel25.2enbijlageV5.1.3vandeRichtlijn2005/36/EGvanhetEuropeesParlementendeRaad
vandeEuropeseUnie(EU,2005).
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
21
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Werkplekleren.
Begeleidingdoordepraktijkopleider.
Uitvoeringvanpraktijkopdrachten.
MeerdereopvolgendeKortepraktijkbeoordelingen(KPB).
Langepraktijkbeoordelingen(LPB).
MultipleSourceFeedback(MSF).
Uitvoeringvanpraktijktoetsen.
Uitvoeringvanvoortgangs-enbeoordelingsgesprekken.
Stages.
Reflectieverslagen.
4.2.1 Deopbouwvandepraktijkopleiding
Depraktijkopleiding,hetwerkplekleren,vindtplaatsonderverantwoordelijkheidvaneenerkende
praktijkopleiderartsMaatschappijenGezondheidineenerkendeopleidingsinstelling.Vanbelang
isdataiostijdensdeopleidingzijncompetentiesopdiversewerkplekkenen
deskundigheidsgebiedenvanhetdomeinvandesocialegeneeskundeontwikkelt.Daarvoorloopt
deaiosdiversestages.Deopleidingsinstellinggaathiervoorsamenwerkingsverbandenaanmet
andereopleidingsinstellingenenorganisaties.
Destageshebbentotdoel:
Eenverdiepingvandevakkennisindepraktijkvanheteigendeskundigheidsgebied
Eenbredereoriëntatieophetterreinvandesocialegeneeskundedoorstagetelopenin
anderedeskundigheidsgebieden.
- Eenbetereverbindingteleggentussenandereonderdelenvandegezondheidszorgende
socialegeneeskunde,bijvoorbeeldalsdoorontwikkelingvanhetmedischhandelen
(klinischestages,laboratoriumstages).
Desamenwerkingmetdiverseketenpartnersookbuitendegezondheidszorg,binnenhetterrein
vandepubliekegezondheid,teversterkenenzichdaarinteontwikkelenindezin
vanbijvoorbeeldeenbeleidsstage.InhetIOPbeschrijftdeaioszijnleerdoelenvoorhet
werkpleklereninheteigendeskundigheidsgebied,ineenanderdeskundigheidsgebiedenbinnen
hetdomeinvandesocialegeneeskunde,medeopbasisvandestageeisenenleerdoelenvanhet
deskundigheidsgebied.
(Hoofd)opleiderenaiosbepalensamen,opbasisvanhetIOP,hoedestagesingevuldworden.De
beschrevenduurisopbasisvaneenfulltimeaanstelling:bijeendeeltijdaanstellingwordende
stagesnaarratoverlengd.
Plaatsenomvangvandestages:
a)minimaaltweestagesbinnenheteigendeskundigheidsgebied
b)minimaaléénstagebuitenheteigendeskundigheidsgebied
c)beleidsstage:minimaalvijftiendagenbuitendegezondheidszorg.
Destagesaenbvinden,indienmogelijk,indiverseopleidingsinstellingenplaats.Tenminsteeen
stagevindtplaatsbuitendeeigenopleidingsinstelling.
Ad.a)Deaiosontwikkeltzijncompetentiesdoorminimaaltweestagestedoenbinnenheteigen
deskundigheidsgebiedterverdiepingvandevakkennismeteentotaleomvangvanminimaal6
maanden.Deperiodekanookgebruiktwordenvoormeerderekortestagesmedeopbasisvande
leerdoelenencriteriadiedewetenschappelijkeverenigingbinnenhetdeskundigheidsgebied
gesteldhebbenaanhetwerkplekleren.Destageskunnengevolgdwordenbijdeeigen
-
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
22
opleidingsinstelling,maarookbijeenandereopleidingsinstellingoforganisatie.Dezestages
wordenmetnameindeeerste2jarenvandeopleidinggelopen.
Voorbeeld:eenaiosbinnendeskundigheidsgebiedjeugd,dieopgeleidwordttotjeugdarts,
kanstagelopenbinnendeeigenofeenandereJGZorganisatie,maarkanookkiezenvooreen
stagebijeenvertrouwensarts.
Ad.b)Deinvullingvanstageineenanderdeskundigheidsgebiedisvooriedereaiosanders.Iedere
aioslooptminimaalzesmaandenstagebuitenheteigendeskundigheidsgebiedenindienmogelijk
buitendeeigenopleidingsinstelling.Destagekanookplaatsvindenophetgebiedvanonderzoek,
onderwijsofbeleid.Deduurvanminimaalzesmaandenzorgtvooreenserieuzekennismaking
methetanderedeskundigheidsgebied/anderterreindatdoordeaios,insamenspraakmetde
praktijkopleider(s),gekozenis.Dezestagezalveelalinhet3e/4ejaarvandeopleidingvallen.
Voorbeeld:eenaiosbinnendeskundigheidsgebiedinfectieziektenenmilieukanstagelopen
bijdeskundigheidsgebiedjeugd,maarkanookeenspecifiekeonderzoeksvraag
beantwoordentijdenseenstagebijeenacademischziekenhuis.
Ad.c)Daarnaastdienterbinnendepraktijkopleidingeenbredeverkenningindevormvanhet
doenvaneenstagevanminimaal15dagenineensector/werkomgevingbuitende
gezondheidszorg,dievaltbinnenhetdomeinvandeartsMaatschappijenGezondheid.Ditkan
ookgaanommeerderewerkplekken.Bijvoorkeurwordendezestagedagenvanafheteinde2e
jaaringepland.
Voorbeeld:eenaiosbinnendeskundigheidsgebiedmedischeadviseringkanstagelopenbij
hetministerievanVWSofbijhetwijkteamvaneengemeente,ofbeidenenkeledagendoen
omzichoptimaalteoriënteren.
Doormiddelvandezestagesenbredeoriëntatiekandeaioseenbijdrageleverenaande
kwaliteitsverbeteringvandesocialegeneeskundeenprofileringvanhetberoep.
4.3
Hetcursorischdeelvandeopleiding
Erkendeopleidingsinstitutenbiedenhetcursorischonderwijsaan.Hetgaathierbijom
samenhangendeactiviteitendiehetlerenenwerkenindepraktijkondersteunen.Deactiviteiten
kunnenonderverdeeldwordenindriesoortenonderwijs.
Inhettheoretischeonderwijsleertdeaioszijnhandelenvoorafenachterafbeterte
onderbouwen.Inhetonderwijsgerichtopvaardighedenoefentdeaiosdesoepelheidvanzijn
handelenenverbreedthijzijngedragsrepertoire.Inhetonderwijsgerichtopreflectieleertde
aioszijnhandelenenhoudingkritischbeschouwen.Alsineenkwaliteitscirkelleerthijbijtestellen
endaardoortotzelfsturingencompetentieontwikkelingtekomen.Keuzeonderwijsbehoorttot
destudiebelastingvanhetinstituutsonderwijs,ditkanindetoekomstookregionaalonderwijs
zijn.
Bijhetlereninhetopleidingsinstituutwordtdeaiosbegeleidenbeoordeelddooreen
instituutsopleider.Aios,instituutsopleiderenpraktijkopleiderhebbenregelmatigcontactoverde
opleiding,devoortgang,deresultatenvanopdrachtenentoetsen.Deinstituutsopleiderkan
daarnaastgevraagdenongevraagdadviserenoverstudiegedragvandeaiosenzijnprofessionele
vorminginmeeralgemenezin.
Devolgendeelementenkenmerkenhetinstituutsonderwijs:
•
•
•
•
Modulairopgebouwdcontactonderwijsmetverschillendedidactischeactiverende
werkvormendiehetleerprocesfaciliteren.
Zelfstudieene-learning.
Opdrachtenentoetsen.
Uitvoeringvantripartiete(beoordelings)gesprekken.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
23
4.4
Studiebelasting
Bijeenvierjarigefulltimeopleidingwordtuitgegaanvan60EuropeanCredits(EC’s)perjaar,
waarbijeenEC28studiebelastingsurentelt.Detotaleopleidingheeftduseenstudiebelastingvan
4x60EC’s=6720uren.Deverhoudingvandestudiebelastingtussendepraktijkopleidingenhet
cursorischonderwijsis5op110Indiendeopleidingparttimegevolgdwordt,vindtaanpassing
plaatsvandeduurvandeopleiding.
Tabel4.1
Praktijkopleiding
Cursorischonderwijs
Totaal
EC
200
40
240
Studiebelastingtotal(uren)
5600
1120
6720 uur
Studiebelasting per jaar(uren)
1400
280
1680 uur
Voorhetcursorischonderwijsbetekentditdatergemiddeld280uurperjaarbeschikbaaris,
bestaandeuitcontacttijd,zelfstudieentoetsing.Indestudiebelastingvandepraktijkopleiding
zijnallestagesendedagenterverbredinggeïncorporeerd.
10
Dezeverhoudingenverdelingisongewijzigdmethethandboeksocialegeneeskunde2006.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
24
Hoofdstuk5
Begeleiden,toetsenenbeoordelen
5.1
Begeleidenenfaciliteren
5.1.1
Leerklimaat
Eenaioskanzichalleendangoedontwikkelenalshijineenorganisatiewerktmeteencultuurdie
eenopenleer-enwerkklimaatbiedt.Ineendergelijkeorganisatiestaatscholingenontwikkeling
hooginhetvaandelzodatdatmedewerkerszichkunnenaanpassenaandeeisendievoortvloeien
uiteenvoortdurendveranderendesamenleving.Hetmanagementheefteenondersteunendeen
sturendetaakenkaneenveiligeomgevingcreëren.Eenveiligeomgevingisimmerseen
voorwaardeomtereflecterenophetprofessionelehandelen.Opleidingsinstellingen
praktijkopleiderzorgenervoordatdeaiosnaastzijnuitvoerendetakenvoldoendeleerruimte
heeftwaarinhijzichkanontwikkelen.Debasisvooreengoedleer-enwerkklimaatiselkaar
feedbackgeven.Feedbackzorgtervoordatopalleniveausgeleerdkanworden.Lereniseen
procesvan‘hetaangaanvanverbintenissen’.
5.1.2 Begeleiders
Tijdensdeopleidingwordtdeaiosbegeleidenbeoordeelddoorzijnpraktijkopleideren
instituutsopleider,iederopzijneigentaak.Dezeactorenindeopleidingenhebbenduidelijk
omschrevenverantwoordelijkheden.DezeverantwoordelijkhedenzijninK.O.E.R.S.benoemden
voorelkeactorafzonderlijkopbasisvanK.O.E.R.S.uitgewerktinkwaliteitsaspectenineen
separaatKwaliteitskaderpraktijkopleiders(ProjectgroepVersterkingKwaliteitszorg,2016).
Tijdenshetlerenindepraktijkwordtdeaiosbegeleiddooreenpraktijkopleider.De
praktijkopleiderdraagtzorgvooreenveiligeenuitdagendeleeromgevingenvolgtdetakenen
werkzaamhedenvandeaioskritisch.Zokanhijregelmatigterugkoppelinggevenende
aansturinggerichtafstemmen.Naastdebesprekingvandetakenenwerkzaamhedenkomenin
begeleidingsgesprekkentussenpraktijkopleiderenaiosookoperationelezakenendevorming
vandeaiosinmeeralgemenezinaanbod.Deaioswordtdaarnaastbegeleiddoorcollega’sopde
werkvloer.Ditallesvereisteengoedebereikbaarheidentoegankelijkheidvanpraktijkopleidersen
hunvervangers.Depraktijkopleidersvoerendegesprekkenconformhettoetskader.Eénvande
praktijkopleidersistevenshoofdopleider.Dehoofdopleiderheeftnaastdedirectebegeleiding
vandeaios,extratakenzoalsbeschreveninK.O.E.R.S.Dezetakenbevindenzichophetgebied
vandeopzet,kwaliteitenuitvoeringvandepraktijkopleiding.
Depraktijkopleiderisgemotiveerdenbekwaamomopteleidenenhijdientaantoonbaar
affiniteittehebbenmethetdelenvankennis(training,onderwijs).Tevensheefthijvoldoende
vakinhoudelijkeervaringenisersprakevaninhoudelijkesenioriteit.Ookdidactische
competentiesmoetenaantoonbaarverworvenzijn.Hetopleidingsinstituutbeoordeeltofde
praktijkopleidervoldoendegemotiveerdisenvoldoendedidactischevaardighedenheeftomals
praktijkopleidertefungeren.Deerkenning11alspraktijkopleidervindtplaatsbijgebleken
geschiktheid.
Deinstituutsopleiderbegeleidtdeaiosinzijnopleidingsproces.Voornoemdeopleiderisals
specialistingeschrevenineenvanderegistersvansociaalgeneeskundigenenwerkzaamineen
opleidingsinstituut.
11
Dehuidigeerkenningisniethieropnognietgebaseerd.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
25
5.1.3 Begeleidingsproces
Hetbegeleidingsprocesisgebaseerdopafnemendesturingentoenemendezelfsturing.Inhet
eersteopleidingsjaarisdebegeleidingintensiefenvindtmeersteunenaansturingplaats.De
praktijkopleideriseenrolmodel,eenleermeesterdiezijngezeldeessentievanhetvakleert.Hij
geeftsturingaandegoederichting.Naheteersteopleidingsjaardientdeaioszelfstandigerzijn
leerprocestesturen.InallejarenishetIOPvanbelangomhetleerprocestemonitorenente
sturen.Degroeiinervaringslerenisgerichtoptoenameincomplexiteitbinnendethema’s,KPB’s,
vanmicro-mesonaarmacroniveau.
5.1.4 IndividueelOpleidingsplan
DeaiosstelteenIOPopmetleerdoelenvooreenbepaaldevastgesteldeleerperiode,meestaleen
periodevaneenhalfjaartothetvolgendevoortgangs-ofbeoordelingsmoment.Aandehandvan
hetIOPwordtdevoortganggeëvalueerd.HetIOPwordtgoedgekeurddoordepraktijk-en
instituutsopleider.Indecyclusvanvoortgangs-enbeoordelingsgesprekkenwordthetIOP
geëvalueerdopbasisvandebesprekingvanhetportfolioenvindtbijstellingvanhetIOPplaats.
Praktijkopleidereninstituutsopleidergevendaarbijhunfeedback,beoordelingenvisieop
leerbaarheid,devoortgangencompetentieontwikkeling.Medeopbasisdaarvankomtdeaiostot
nieuweleerdoelenvoordevolgendeperiode.
5.2
Feedback
Hetgevenenontvangenvanbetekenisvollefeedback,hetstellenvanvrageneneen
onderzoekendeattitudeineenopenleer-enwerkomgevingisessentieelomtelerenente
groeien.Feedbackheefttotdoelomdeaiostestimulerenenuittedageninzijnontwikkelingen
-waarnodig-zijnopleidingsplanbijtestellen.Daarnaastishetvanbelangomderesultatenvan
defeedbackookdaadwerkelijkeenvervolgtegeven:hetgaateromwatdeaiosermeedoet.Dit
geldtvoorallebijopleidenbetrokkenactorenendeopleidingsomgeving.
Feedbackgevengebeurtveelalinformeeltijdenshetwerk.Formeelfeedbackgevengebeurtaan
dehandvanspecifiekefeedbackinstrumenten.Dezefeedbackinstrumentenvariëreninde
opleidingsjaren.Zowordterindeeerstejarenmeergebruikgemaaktvankorte
praktijkbeoordelingenwaarhetgaatomkortesituatiestebeoordelen,zoalseencliëntgesprek.In
dehogerejarenwordendeopdrachtenomvangrijkerenintensieverwaarbijeenuitgebreide
praktijkbeoordelingofeenkritischepraktijkbeschouwingmeeropzijnplaatsis.
HetdomeinvandeartsMaatschappijenGezondheidkenmerktzichdoordesamenwerkingmet
anderedangezondheidswerkerszoalsbeleidsmakers,gemeenteambtenaren,ministeriesetc.
Feedbackvandezesamenwerkingspartnersisessentieelvoordeaios.Zijkunnendusook
gevraagdwordenomfeedbackinstrumentenintevullen.
5.2.1 Feedbackinstrumentenindepraktijkopleiding
DeKPBiseeninstrumentomgestructureerdfeedbacktegevenopeenobserveerbaretaakdie
doordeaioswordtuitgevoerd.Dezetoetsiseenvoudigindedagelijksepraktijkuittevoeren.
Ookoverlegsituaties,teamoverlegenpatiënten-/multidisciplinairebesprekingenkunnenhiermee
getoetstworden.DeKPBwordtnabesprokenenerwordenleerpuntengeformuleerd.DeKPBis
doorde(directe)observatievanhetfunctionerenopdewerkvloerhetmeestvalidealsseparate
toets.DeKPBisgerichtophetgevenvanfeedback.ErzijnmeerdereKPB’snodigomtoteen
betrouwbarebeoordelingtekomen.Bijbeoordelingdoorverschillendebeoordelaarsneemtde
betrouwbaarheidtoe.HetinitiatieftothetafnemenvaneenKPBkanzoweldoordeaiosalsdoor
depraktijkopleidergenomenworden.Deaiosblijftverantwoordelijk.HetonderwerpvandeKPB
wordtingoedoverlegbepaald.EenKPBwordtvoorbesproken(waarwordtopgelet)en
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
26
nabesproken,directnadeobservatieofbespreking.Deaioswordtnaarhetniveauvande
opleidingbeoordeeld.
DeLPBiseeninstrumentomgestructureerdfeedbacktegevenopeenlangerdurendeopdracht/
taakdiedeaiosuitvoert,bijvoorbeeldbijhetuitvoerenvaneenpreventieproject.DeLPBwordt
gedurendedeprojectperiodeeenàtweekeergedaan,afhankelijkvandelengtevandeopdracht.
Tijdensgenoemdeperiodeverzameltdeaiosfeedbackvananderen(MSF),reflectiesvanzichzelf
enproducten.TijdenshetLPB-gesprekwordtaandehandhiervanfeedbackgegeven.
DePraktijkopdrachtisnauwverwantaandeKPB’s.Dezegestructureerdeopdrachtisafgeleidvan
eenKBSenwordtdoordeaiosindepraktijkuitgevoerd.Vanuithetcursorischonderwijskrijgtde
aiospraktijkopdrachtendiehemhelpenderelatieteleggentussendeinhoudvandecursusende
toepassingervanindepraktijk.Deaiosleverteenproductofeendienstendepraktijkopleider
begeleidtdeaios.Deopdrachtenhetproceswordenvolgensvastgesteldecriteriabeoordeeld
doordepraktijkopleider.
ViaMSFwordtaanallebetrokkenenopdewerkplekgevraagdhetfunctionerenvandeaioste
beoordelenvolgenseenvastformat.Dithoudtindatandereartsen,verpleegkundigen,
secretariëlemedewerkers,collegaaios,paramedici,patiënten/cliëntenenleidinggevendennaar
eenkortebeoordelinggevraagd.Onderwerpenalsprofessioneelgedragensamenwerking
kunnenhiermeegoedinkaartwordengebracht.Hetiseengestructureerdewijzevan
verzamelen,verwerkenenbesprekenvanfeedback.
DebeoordelingvaneenverrichtingofvaardigheidvaneenaioswordenmeteenOSATS
beoordeeld.Nahetuitvoerenvandeverrichtingkandeaiosinkortetijdviafeedbackbeoordeeld
worden.Debeoordelaarbepaaltofdeaiosonder,opofbovendenormvanhetmomentvan
opleidinggepresteerdheeft.DeOSATSdientvormendtezijnwaarbijtipsgegevenkunnen
wordenaandeaios.NavoldoendeOSATSkandepraktijkopleidertijdensde
bekwaamheidsbeoordelinghetinstrumentalssummatiefgebruiken.
5.3
Toetsenenbeoordelen
Indeopleidingssituatiewordtonderscheidgemaakttussentoetsenenbeoordelen(Brandetal.,
2010):
•
•
Toetsenismeten,waarderenenbegeleidenenheefteeneducatiefdoel(=
ontwikkelingsgerichttoetsen).
Beoordelenismeten,waarderenenbeslissenenheefteenselectiefdoel(=selectief
toetsen).
5.3.1 Toetsenindepraktijk
Toetsingvindtplaatstijdensbegeleidingvandeaiosdoordepraktijkopleiderenanderenuitde
opleidingsgroep.Toetsingondersteuntdeontwikkelingvandeaiosenheefttotdoel:
•
•
•
aantegevenwelkecompetentiesvoordeberoepsbeoefeningvanbelangzijn
(doelbepaling);
inzichttegevenindesterkeendezwakkekantenvanprofessioneelhandelen
(potentiebepaling);
inzichttegevenindevoortgangenontwikkelingvancompetenties(positiebepaling).
Dedagelijksepraktijkvandeaiosbiedtvoldoendeactiviteitenwaaropfeedbackgegevenkan
worden.Veelalwordtfeedbackimplicieteninformeeltoegepast.Doorfeedbackmeerexpliciette
makenengerichtintezetten,doorregelmatigvragentestellenenreflectietebevorderenkande
praktijkopleider(ofanderenuitdeopleidingsgroep)eenbelangrijkebijdrageleverenaande
verhogingvandekwaliteitvandeopleiding.Doorookfeedbackaandeaiostevragenoverzijn
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
27
eigenrolenfunctioneren,zetdepraktijkopleiderzichzelfsterkneeralsrolmodel.Feedbackwordt
danooknietingezetalsafvinkscoresopeenlijstjemaaralseenbetekenisvolleinteractie.
Uiteraardgeldthetvoorgaandeevenzeervoortoepassingopdetoetsingbinnenhet
opleidingsinstituut
5.3.2 Toetseninhetcursorischonderwijs
Inhetcursorischonderwijskunnendevolgendetoetsinstrumenteningezetwordenafhankelijk
vandeleerdoelenvaneenmoduleofeenstudieactiviteit.Ineentoetsmatrixwordtvooraf
aangegevenwelketoetseneenmoduleofeenstudieonderdeelingezetworden.
EenonderwijsmodulewordtaltijdafgeslotenmeteenModuletoets.Dezetoetskanverschillende
vormenhebbenafhankelijkvandeleerdoelen,zoalseenopdracht,eenverslagofeen
literatuurstudie,debat,schriftelijkekennistoets,variantenopenvragencasus-enessayvragen
voortoetsingvangeleerdetheorieenpeerassessments.
TijdenszijnopleidingmaaktdeaiosjaarlijkseenCriticalAppraisedTopic(CAT).EenCATiseen
kritischebeoordelingvaneenonderwerp,gerelateerdaaneenconcretepraktijksituatie.Ditleidt
vervolgensnaareengestandaardiseerd,oprecenteliteratuurgebaseerdantwoordopdesociaal
geneeskundigevraag.Eendergelijkeexercitiebegintbijhetformulerenvaneenbruikbare
vraagstelling,wordtvervolgensomgezetnaareenvraagstellingineengerichteliteratuursearch
waarnaselectievanrelevanteliteratuurplaatsvindt.Heteindigtvervolgensmeteenconclusiedie
antwoordgeeftopdeinitiëlevraag.
TweekeerperopleidingdientdeaioseenReferaattehoudenovereenactueelonderwerp.Een
referaatiseenvantevorenvoorbereidemondelingepresentatieovereenactueelonderwerpin
hetvakgebied.
Onderzoeksverslagenpresentatie:hetonderzoeksverslagvanhetuitgevoerdeonderzoekende
presentatiewordenzoweldoordepraktijkopleideralsdeinstituutsopleiderbeoordeeld.
5.4
Portfolio
Hetportfolioiseengeorganiseerde,doelgerichteverzamelingbewijsmateriaalvandeverworven
competentiesenopleidingsinhoudvandeaios.Hetportfolio,deontwikkelingende
voortgangsgesprekkenhangennauwmetelkaarsamen.Hetportfolioende
voortgangsgesprekkenzijneenleidraadindeopleiding,waarbijhetinformatieverschaftopbasis
waarvanhetvoortgangsgesprekwordtgevoerd.Deaioslegtzijnontwikkelingvastinhet
portfolio.
5.4.1 Onderdelenvanhetportfolio
Hetportfoliokentdevolgendeonderdelen:
•
•
•
•
•
CurriculumVitae:persoonlijkegegevens:naam,adres,geboortedatum,BIGregistratienummer,relevantepersoonlijkegegevens.
Praktischegegevensalswerkgever,stageverlener,praktijkopleider.
HetIOP:Uitwerkingvanhetopleidingsplanvanhetbetreffendespecialisme,hierarts
MaatschappijenGezondheid,opindividueelniveau,hetopleidingsschema,eventueel
verkregenvrijstellingen.
Documentenvoordetoetsing(bewijsstukken),documentatievanminimaalverplichte
toetsingvancompetenties(KPB’s,uitwerkingenpraktijkopdrachten,verslagenvan
voortgangs-enbeoordelingsgesprekken,reflectieverslagen).
Logboek;eenregistratievandoordeaiosuitgevoerdeopleidingsactiviteitenenpuntenuit
begeleidingsgesprekken.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
28
5.4.2 Portfolioalsontwikkelinstrument
Deaiosendepraktijkopleiderbrengen-opbasisvanhetportfolio- invoortgangsgesprekken
decompetentieontwikkelingvandeaiosinbeeld,hetleerproceswordtbesprokenen
beargumenteerdbeoordeeld(bekwaamheidsniveaus).Voorhetopvolgendehalvejaarworden
afsprakengemaakt.Hetportfoliodienttevensalsinputvoorzogenaamdetripartiete
voortgangsgesprekkentussenaios,instituutsopleiderenpraktijkopleider.
5.4.3 Portfolioalsbeoordelingsinstrument
Opbasisvanhetportfoliowordteenbeoordelingsgesprekgevoerdaanheteindvanheteerste
jaarvandeopleidingenaanheteindvandeopleiding.Ditkaneventueelooktussentijds,ingeval
vantwijfeloverdegeschiktheid.Deconclusievandebeoordelingaanheteindvanheteerste
opleidingsjaarbetreftookhetaldannietvoortzettenvandeopleidingdoordeaios.Bijtwijfelaan
degeschiktheidkandeopleidingbeëindigdwordendanwelwordtereengeïntensiveerd
opleidingstrajectvoordeaiosingezet.Debeslissingwordtdoorbeideopleidersonderbouwdop
papiergesteldenondertekend.DeinstituutsopleiderinformeertdeRegistratiecommissie
GeneeskundigSpecialistenoverbeëindigingvandeopleidingdanwelovereenwijzigingvanhet
opleidingsschemavandeaios.Deconclusiebijhetgesprekaanheteindvandeopleidingis
doorgaanspositief.
5.4.4 Werkenmeteenportfolio
Deaioszoektzelfnaareenoptimaleinvullingvanhetportfolio.Hetinitiatiefhoortbijdeaioste
liggen,ditgeldtvoordezelfontwikkeling,debeoordelingenendeoverigedocumentatie,zoals
beschrevenindeverschillendehoofdstukkenvanhetportfolio.Doorteinvestereninhetportfolio
investeertdeaiosindeeigenvoortgangenontwikkelingtijdenszijnopleiding.Bijaanvangvande
opleidingsteltdeaioseenIOPop.
Depraktijkopleidingstartmeteenintroductiegesprektussenaiosenpraktijkopleider.Hierbij
wordendedoelstellingenendethema’svandepraktijkopleidinggekoppeldaandepersoonlijke
aandachtsgebiedenindecompetentieontwikkelingvandeaios.Deleerdoelenvandeaios
wordenzichtbaar.Erwordenopleidingsactiviteitengepland,alsooktoetsmomenten.Per
toetsmomentwordenhetdoelendetoetepasseninstrumentenbepaald.Deaiosbeschrijftzijn
ontwikkeldoelen(SMART-geformuleerd).HijwerktaandehandvanzijnIOP,ontwikkelt
competenties,zorgtvoorbewijsstukkendiezijncompetentieontwikkelingaantonen,reflecteert
engeeftbetekenisaanzijnreflectie.Deaiosdietijdensdepraktijkopleidingwisseltvanstage,
zorgtvooreenoverdrachtsdocument:eenschriftelijkverslagdataanheteindvande
voorafgaandeperiodevanpraktijkopleidingdeweerspiegelingvormtvande
competentieontwikkelingvandeaiosdaarin,endeaandachtspuntenvoordevolgendeperiode.
Deaiosdientoverzijnontwikkelingtereflecteren.Ditkanaandehandvandegekregenfeedback
maardaarnaastishetnoodzakelijkdatdeaiosbijhoudtwelkeervaringenaandeontwikkelingvan
decompetentiesvaneenbepaaldthemahebbenbijgedragen.Dedoorgemaakteontwikkelingen
dieneninhetportfoliobijgehoudenteworden.Hierindientdeaiosperleerperiodeaante
tekenenhoeeraaneenthemaisgewerkt:wathijheeftgedaan,waterisgeleerdenhoeditis
ervaren.Naastdetoetsingsverslagenreflecteertdeaiosopzijngroeienvorderingenenhij
bespreektditmetdepraktijkopleidertijdensdevoortgangsgesprekken.
Depraktijkopleiderhoudtvoortgangsgesprekkenmetdeaiosaandehandvanhetportfolio.De
aiostoontviazijnportfoliodevoortgangvanzijncompetentieontwikkelingaanenerwordt
besprokenwelkezakeneventueelmeeraandachtvrageninderesterendeopleidingstijd.Tevens
wordtopbasisvanhetportfoliobezienofisvoldaanaandeportfolioverplichtingen.Inhet
voortgangsgesprekbekijktdepraktijkopleidermetdeaiosofallecompetentiesinde
achterliggendeperiodeaanbodzijngekomenenwordendoelengeformuleerdvoordevolgende
periode.Doorhetportfolioalsagendategebruikenvoordevoortgangsgesprekkenkaneen
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
29
evenwichtigerenveelzijdigerbeeldvandeaiosverkregenwordenenkanopeenmeergegronde
wijzebijgestuurdenbeoordeeldworden.
Depraktijkopleiderendeinstituutsopleidermotiverendeaiostotadequaatportfoliogebruik
maarhijzelfblijftverantwoordelijk.Hetportfolioiseenmiddelisomtoteengefundeerdoordeel
tekomenengeendoelopzich.
5.5
Voortgangs-enbeoordelingsgesprekken
5.5.1 Voortgangsgesprek
Omdevoortganggoedtemonitorenvindenhalfjaarlijksevoortgangsgesprekkenplaatstussende
aiosenzijnpraktijkopleideropbasisvanhetportfolioenhetIOP.Ineengestructureerdgesprek
reflecterenzijopdeontwikkelingsgangvandeaios.Erwordenafsprakenvoorverdere
ontwikkelinggemaaktenvastgelegdinhetIOPvooreenbepaaldeperiode.Dooreenenander
ookoptenemeninhetportfolioontstaatereenreferentiepuntvoorhetopvolgende
voortgangsgesprek.Depraktijkopleiderheeftindezegesprekkennadrukkelijkderolvancoach.
Hetvoortgangsgesprekisgeenbeoordelingsgesprek.Tevenswordtopbasisvanhetportfolio
onderzochtofisvoldaanaandeportfolioverplichtingen.Dezegesprekkenvindenvierkeerplaats
inheteersteopleidingsjaarendaarnatweekeerperjaar.Heteerstegesprekheefthetkarakter
vaneenintakegesprek.
5.5.2 Beoordelingsgesprek
Tijdensenaanheteindvandeopleidingvindenbeoordelingsgesprekkenplaatstussen
praktijkopleider,instituutsopleiderenaiosoverdegeschiktheidvandeaios
(geschiktheidsbeoordelingen).Uitdezegesprekkenmoetblijkenofdeaioszichopalle
competentiegebiedenbinnendeKBA’sheeftontwikkeld,eenvoldoendebekwaamheidsniveau
heeftbereiktenaanalleverplichtingenindeopleidingheeftvoldaan.Deinstituutsopleiderziet
eroptoedatdezegesprekkenwordengeorganiseerdentijdigplaatsvinden.Dezetripartiete
gesprekkenwordengehoudenaanheteindvaniederopleidingsjaar.Heteindgesprek
(geschiktheidsbeoordeling)vindtuiterlijkdriemaandenvoorheteindvandeopleidingplaats.
Deconclusievandebeoordelingaanheteindvaniederopleidingsjaarbetreftookhetaldanniet
voortzettenvandeopleidingdoordeaios.Bijtwijfelaandegeschiktheidkandeopleiding
beëindigdwordenofwordereengeïntensiveerdopleidingstrajectvoordeaiosingezet.De
beslissingwordtdoorbeideopleidersonderbouwdoppapiergesteldenondertekend.
5.6
Verlengingopleidingsduur
Deopleidingkantenhoogstemetzesmaandenwordenverlengdbijonvoldoendefunctioneren.
Hieraandienteengeïntensiveerdtrajecttengrondslagteliggen.
5.7
Toets-enbeoordelingssysteem
Omtoteenadequaattoetssysteemtekomendatdedoelenbehaalddiegesteldzijn,dienthet
systeemtevoldoenaaneenseteisen:
•
•
•
Competentiegerichttoetsenfocustnietopeenenkeletoets,maarmaakteenpatroonin
detijdzichtbaar.
OpdrachtenentoetsenzijngerichtopcompetentiesinKBA’s.Eentoetsmatrixlaatzien
omwelketoetsonderdelenhetgaat,metwelkefrequentiezijwanneerwordeningezet,
hoezegearrangeerdzijn,hoezesamenhangenenhoezeelkaaraanvullen.
Opdrachtenentoetsenhebbenzoveelmogelijkbetrekkingophandelenen
eindproducten.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
30
Hetleer-enontwikkeleffectvantoetsenenbeoordelenwordtbevorderddoor:
• goedeentijdigeinformatieoverdetoetsensnelleterugkoppelingvanresultaten;
• aiosenpraktijkopleiderswordendoorhetopleidingsinstituutendeopleidingsinstituut
tijdigenvoldoendegeïnformeerdoverhettoetsbeleid,depraktischeuitwerkingende
feitelijketoetsendievoordieaiosopdatmomentvanbelangzijn;
• professionaliseringvan(instituuts-/praktijk)opleidersendocenten.
Dezeeisenwordenuitgewerktineenhandboektoetsingwaarinhettoetsbeleidende
kwaliteitseisenpertoetszijngeoperationaliseerd(tabel5.1).
Jaar2
Toets-beoordelings-enbegeleidingsvormen
O
1x
1x
1x
1x
PRAKTIJK
KortePraktijkbeoordeling(KPB)
LangePraktijkbeoordeling(LPB)
Kritischepraktijkbeschouwing
360-gradenfeedback(=multisourcefeedback)
O
1x
1x
1x
1x
Referaat
O
1x
1x
1x
1x
Zelfreflectiecompetentieontwikkeling
S
1x
iedere
module
1x
iedere
module
1x
iedere
module
1x
iedere
module
S
1x
S
1x
1x
Onderzoeksverslagenpresentatie(ook
beoordeelddoordepraktijkopleider)
Referaat
GESPREKKEN
O
4x
2x
2x
2x
O
1x
1x
1x
1x
S
1x
S
1x
AfhankelijkvanIOPenijkmomenten
bekwaamheidsniveauintoetskaarten
O
S
jaar4
Jaar1
jaar3
Ontwikkelingsgericht
(O)
selectief(S)
Tabel5.1toets-beoordelings-enbegeleidingsvormen.
CURSORISCHONDERWIJS
CriticalAppraisalTopic(CAT)
Moduletoetsen
Voortgangsgesprekkenpraktijkopleider
Tripartietevoortgangsgesprekken
instituutsopleider,aiosenpraktijkopleider
Geschiktheidsbeoordelinginstituutsopleider,aios
enpraktijkopleider
Geschiktheidsbeoordelinginstituutsopleider,aios
enpraktijkopleider
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
31
Hoofdstuk6
6.1
Kwaliteitszorgendocentprofessionalisering
Kwaliteitszorg
Kwaliteitszorgishetgeheelvanactiviteitendatondernomenwordtomdekwaliteitvande
opleidingteonderzoeken,teborgenofteverbeterenenopenbaartemaken.Kwaliteitszorgkent
dusmeerderefunctiesdievaakgelijktijdiginhetgedingkunnenzijn.Debelangrijkstefunctieszijn:
•
•
•
•
verantwoordingafleggen(accountability);
communicatieoverdekwaliteitmetallebetrokkenpersonenengroepen;
verbetering(improvement);
hettijdigsignalerenvanzwakkeplekken:earlywarningsystem.
•
HetvoldoetaandekwaliteitskadersenhetkwaliteitssysteemzoalsinK.O.E.R.Seninhet
KwaliteitskaderOpleidingensocialegeneeskundeisvoorgeschreven.
Hetkwaliteitszorgsysteemiszovormgegevendaterflexibelgereageerdkanwordenop
alleprikkelsvanbinnenenbuitenhetvakgebied.
Hetkwaliteitszorgsysteemmagnietleidentoteenbureaucratischemoloch.
Iedereen,vanaiostotwetgever,heefteenrolenverantwoordelijkheidindePDCA-cyclus.
Kwaliteitmaggeentoevalzijn.Erdientspraketezijnvaneensystematischeaanpak.
Bijhetvormgevenvandekwaliteitsborgingwordteenaantaluitgangspuntengehanteerd,
namelijk:
•
•
•
•
Erissprakevaneengelaagdsysteemvankwaliteitszorg.Hetveldverzorgtzelfdeinterne
kwaliteitsbevorderingen-borging(continuencyclisch,bijvoorbeelddoorinterneaudits),deRGS
isexterntoezichthouder.Hetzwaartepuntvandezekwaliteitsborgingligtbijhetinterne
kwaliteitssysteem,dusinhetveld.VervolgenshoudtdeRGStoezichtopdeuitvoeringvandat
kwaliteitssysteem,naasthetvijfjaarlijksetoezichtdatdeRGShoudtopdekwaliteitindevorm
vandeerkenningvanopleidingsinstitutenen-instellingenenopleiders.
6.2
Kwaliteitsdomeinen
Kwaliteitsdomeinenzijntebeschouwenalseenverdelingvanonderdelenvandeopleidingenvan
desocialegeneeskundediegezamenlijkdekwaliteitvandeopleidingendefiniëren.Voorde
socialegeneeskundeisgekozenvoordevolgendedomeinen:
•
•
•
•
•
•
visieenkwaliteitsbeleid;
academischniveau;
opleidingsprogramma;
leeromgevingenbegeleiding;
toetsing,beoordelingenresultaten;
management,stafenorganisatie.
DezedomeinenzijnverderuitgewerktinKwaliteitskaderOpleidingensocialegeneeskundeen
dienendoordiverseactorentewordenuitgevoerd(ProjectgroepVersterkingKwaliteitszorg,
2015b).
6.3
Interntoezicht
Dekwaliteitvandeopleidingenhangtgrotendeelsafvandekwaliteitvandeopleidingsinstituten,
opleidingsinstellingenenopleidersendekwaliteitvandesamenhangensamenwerking
daartussen.Omdiekwaliteitteborgenisereensysteemvaninterntoezicht.Ditsysteemomvat
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
32
eentweejaarlijksekwaliteitsevaluatie,opalleniveausvanaios,praktijkopleider,instelling,
instituutenwetenschappelijkevereniging.Daarbijwordtdekwaliteitvandeopleidingzowel
inhoudelijkalsorganisatorischgeëvalueerd,doormiddelvanzelfevaluatiedoorelkvande
actorenindeopleidingenaldusookdoorinputvanhenenvandewetenschappelijke
verenigingen.
DeevaluatievindtplaatsaandehandvanhetKwaliteitskaderdatdoordewetenschappelijke
verenigingenwordtopgesteldendoorhetCGSwordtvastgesteld.Ookdeinformatieafkomstig
uitevaluatiesvanafzonderlijkecursussenofmoduleswordtverwerktindekwaliteitsevaluatie.
Dekwaliteitvandecursussen/moduleswordtsystematischgetoetstviagestandaardiseerde
evaluatie.Assistenteninopleidinggevenpermodulehunoordeeloverdekwaliteitvanhet
onderwijsendedocent.Aanheteindvandeopleidingwordthetgehelecursorischedeelvande
opleidingschriftelijkgeëvalueerd.Degebiedendieaandeevaluatiewordenonderworpenzijn
inhoudvanhetcursorischedeelvandeopleiding,organisatieenconditiesvanhetcursorische
deelvandeopleiding,destudiebelastingenhetniveau.
Ookdocentenwordenbetrokkenbijdeevaluatievanhetcursorischonderwijsvia
gestructureerdeschriftelijkeevaluaties.Deresultatenvandeevaluatieswordeninde
opleidingscommissievanhetopleidingsinstituutbesprokenenzonodigwordthetprogramma
bijgesteld.Uitdedaaropvolgendeevaluatieblijktdanofdeaanpassingenvoldoendezijngeweest.
Aaneenevaluatieisaltijdeenoordeelvandegezamenlijkeactorenomtrentdekwaliteitvande
opleidingverbonden.Daarinwordtaangegevenwatgoedisenwatbeterkan.Eenverbeterplan
metaanwijzingenvoorverbeteringmaaktdanookdeeluitvandeevaluatie.Hetverbeterplan
omvatverbeterpuntenindeopleidingenzijngekoppeldaandeactordiehetbetreft.De
verantwoordelijkheidvoordekwaliteitvandeopleidingiseengezamenlijke;elkvandeactoren
binnenhetopleidingsgebouwheeftindeinternekwaliteitscycluszijneigenverantwoordelijkheid.
6.4
Externtoezicht
IngevolgedeRegelingspecialismenenprofielengeneeskunstishettoezichtopdeopleidingende
verantwoordelijkheidvandeRGS.Metdeinvoeringvaneengelaagdsysteemvantoezichtopde
opleidingenwaarbijhetveldzelfeengoedfunctionerendsysteemvaninternekwaliteitsbewaking
heeft,kandeRGShaartoezichthoudendetaakmeeropafstandinrichten.Deerkenningvan
opleidersenopleidingsinstitutenen-instellingendiebetrokkenzijnbijdeopleiding,blijfteen
vijfjaarlijkseactiviteitwaarbijaanerkenningseisenwordtgetoetst.Deerkenningseisenkunnen
echtermindergedetailleerdzijndannuhetgevalis.Hetactiefparticiperenineencyclischintern
toezichtsysteemenerzijdseneenbeperktaantalaanvullendeorganisatorischeeninhoudelijke
erkenningseisenanderzijdszoudenmoetenkunnenvolstaan.
InhetkaderbesluitCSGzijnbepalingenencriteriaopgenomendierichtinggevendzijnvoorde
opleidingsduur,verlenging,erkenning,registratieenherregistratie.
6.5
Docentprofessionaliseringenbij-ennascholing
Docentprofessionaliseringvanpraktijkopleidersisvangrootbelangenhetgebruikvannieuwe
opleidingsmethodenindepraktijkvergteengoedeinstructie.Depraktijkopleider,deledenvan
deopleidingsgroepalsmededeaiosdienengoedvoorbereidtewordenopdevernieuwde
systematiekvanfeedbackmetdebijbehorendeinstrumenten.
Hetdoelvandedocentprofessionaliseringbetreft:
•
•
hetontwikkelenenonderhoudenvancompetentiesvanpraktijkopleidersen
begeleiders/docentenpassendbijcompetentiegerichtonderwijs;
hetopgangbrengenvanenbijdragenaaneenkwaliteitscyclusvoorhetonderwijs;
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
33
•
debevorderingvanvakontwikkelingvoorverantwoordingvanhethandelendoor
praktijkopleidersenbegeleiders/docentendiebijdeopleidingbetrokkenzijn.
DebasishiervoorligtinhetKaderbesluitCCMS(CentraalCollegeMedischSpecialisten).Dit
betekentdatookmetdepraktijkopleidersnaareencompetentiegerichtopleidingsplanwordt
toegewerktwaarbijcertificeringaanheteindmogelijkis.
Specifiekopditdoelgerichtescholingvoordemedischevervolgopleidingenwordtaangeboden
inalleregio’svanhetland.OokwordtoverwogenomdescholingvanuitdeKAMGoptezetten.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
34
Lijstmetgebruikteafkortingen
CAT
CriticallyAppraisedTopic
CGS
CollegeGeneeskundigeSpecialismen
IOP
IndividueelOpleidingsplan
KBA
KritischeBeroepsActiviteit
KPB
KortePraktijkBeoordeling
KPR
KortepraktijkReflectie
LOP
Landelijkopleidingsplan
MSF
MultiSourceFeedback
OSAT
ObjectiveStructuredAssesmentofTechnicalSkills
PO
Praktijkopleider
RGS
RegistratiecommissieGeneeskundigSpecialisten
Afkortingencompetenties:
MeHamedischhandelen
Com communicatie
Sam samenwerken
K&W kennisenwetenschap
Org
organisatie
MaHa maatschappelijkhandelen
Prof professionaliteit
Wetenschappelijkeverenigingen(WV)binnenKAMG
AJN
ArtsenJeugdgezondheidszorgNederland
VvAwT VerenigingvanArtsenWerkzaamindeTuberculosebestrijding
NVIB
NederlandseVerenigingInfectieziekteBestrijding
VIA
VerenigingIndicerendeArtsen
VVAK
VerenigingVertrouwensartsenKindermishandeling
FMG
ForensischMedischGenootschap
NVDG NederlandseVerenigingDonorGeneeskunde
NVFG
NederlandseVerenigingFarmaceutischeGeneeskunde
NVAG NederlandseVerenigingArtsenBeleidManagementOnderzoek
VAGZ
Verenigingvoorartsen,apothekersentandartsenbinnenzorgverzekeraars
NVMM NederlandseVerenigingMedischeMilieukunde
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
35
Begrippenlijst
Begrip
Omschrijving
Bekwaamheidsbeoordeling
Eenoordeeloverhetniveauvanbekwaamheidopeenbepaald
aspectvandeaiosopeenbepaaldmoment.
Beoordelingsgesprek
Gestructureerdgesprektussenaiospraktijk-en
instituutsopleiderwaarineenbeoordelingplaatsvindtvande
aiost.a.v.voortgangindeopleidingencompetentiegroei.
Competentie
Debekwaamheidomeenprofessioneleactiviteitineen
specifieke,authentiekecontextadequaatuittevoerendoorde
geïntegreerdeaanwezigheidvankennis,inzichten,
vaardigheden,attitude,persoonskenmerkeneneigenschappen.
Competentiematrix
EenoverzichtwaarinduidelijkwordtbinnenwelkeKBA’swelke
competentiesteoefenen,lerenentetoetsenzijn.
Coördinerend
instituutsopleider
Eenineenopleidingsinstituutwerkzameopleiderdie
verantwoordelijkisvoordecoördinatievandegeheleopleiding
binnenhetopleidingsinstituut.
CriticallyAppraisedTopic
(CAT)
Eenpresentatiewaarineensamenvattingwordtgegevenvan
eenantwoordopeenscherpomschrevenklinischevraagop
basisvanliteratuuronderzoek,volgenseenvasteprocedure.
Cursorischonderwijs
Gestructureerdonderwijsincursusvorm,insamenhangmet
praktijkleren.
Eindbeoordeling
Eengeschiktheidsbeoordelingvandeaiosaanheteindvande
opleiding.
Eindtermen
Omschrevenkwaliteitenophetgebiedvankennis,inzicht,
vaardighedenenberoepshouding,waaroverdeaiosaanhet
eindevandeopleidingdienttebeschikken.
Geïntensiveerd
begeleidingstraject
Aanvullendebegeleidingtijdenseenintijdomschrevendeelvan
deopleidingmetalsdoelhetherstellenvandevertraginginde
competentieontwikkelingvandeaios.
Geschiktheidsbeoordeling
Debeoordelingvandepraktijkopleiderendeinstituutsopleider
(a)tijdensdeopleiding:ofzijdeaiosaldannietgeschiktenin
staatachtendeopleidingvoorttezettenof(b)aanheteindvan
deopleiding:ofdeaioshetspecialismewaarvoorhijisopgeleid
zelfstandigennaarbehorenkanuitoefenennadatdeopleidingis
beëindigd.
Geschillenprocedure
Deprocedureovergeschillendiebetrekkinghebbenopdevorm,
inhoudenduurvandeopleidingofdeinschrijvinginhet
opleidingsregister,zoalsvastgelegdinhetkaderbesluit.
Hoofdopleider
Eenineenopleidingsinstellingwerkzamepraktijkopleiderdie
verantwoordelijkisvoordecoördinatievandegeheleopleiding
binnendeopleidingsinstelling.
Individueelopleidingsplan
(IOP)
Uitwerkingvanhetopleidingsplanvanhetbetreffende
specialismeopindividueelniveau.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
36
Instituutsopleiding
Cursorischonderwijsineenopleidingsinstituut,georganiseerdin
leerlijnen,datdecompetentieontwikkelingvandeaios
ondersteuntendatmetdepraktijkopleidingeengeïntegreerd
geheelvormt;
Kennistoets
Eenperiodieketoetstijdensdeopleidingdiedetotalekennisvan
deaioszoalsvastgelegdinhetopleidingsplanweerspiegelt.
KritischeBeroepsactiviteit
(KBA)
Eenactiviteitdie‘menkantoevertrouwen’aaneenaiosophet
momentdatvoldoendecompetentieszijnverworvenomde
activiteitzelfstandiguittevoeren,ookEPA(Entrustable
ProfessionalActivity)genoemd.
KortePraktijkbeoordeling
(KPB)
Instrumentomgestructureerdefeedbacktegevenopeen
geobserveerdetaakdiedoordeaiosindepraktijkwordt
uitgevoerd,kanondervoorwaardenookselectiefgebruikt
worden.EenKPBiseentoets,waarbijdirectepraktijkobservatie
plaatsvindt,waarbijfeedbackmetnamewordtgegevenophet
handelenineenconcreetarts-cliëntcontact.(Duur5tot15
minuten).Zoweldeaiosalsdepraktijkopleiderkunnenbesluiten
tothetafnemenvaneenKPB.VoorennabesprekingvandeKPB
iseenwaardevolletoevoegingenvergroothetleermomentvoor
deaios.Dezefeedbackwordtopgenomeninhetportfoliovan
deaios.Hetiseenformatiefinstrument
LangePraktijkbeoordeling
(LPB)
Korte/kritischePraktijk
reflectie(KPR)
IdemalsKPBdanoverlangdurendetaak/opdracht,vindt
minimaal2xplaatsafhankelijkvandelengtevandeopdracht.
Deaiosverzameltfeedbackvananderen(MSF),ervinden
gedragsobservatiesplaats,KPB’s,reflectiesvanzichzelfen
beoordelingvandeindedagelijksepraktijkgebruikteschriftelijk
productenzoalsdossiers,adviezen,verwijzing,brievenen
presentaties.
Methodiek,diedereflectievandeaiosmetnameondersteunt
opzijnontwikkelingalsprofessional.Deonderwerpenvan
reflectieoverstijgendedagelijkseendirectecliëntenzorg.Het
zijnonderwerpenalswerkstijl,verhoudingtotprofessionele
waardenengedragenandereaspectenvanMedischleiderschap
enLevenslangLeren.Dezereflectiewordtbesprokenmetde
praktijkopleiderofeenanderepraktijkopleider.Deaioslegt
conclusiesvoorzijnIOPvasten/ofmaakteenkortverslagdat
laterweergebruiktkanwordenincombinatiemetandere
toetsenofreflectie.
Landelijkopleidingsplan(LOP) Eendoordebetreffendewetenschappelijkevereniging
opgesteldendoorhetCGSvastgesteldopleidingsplandatde
structuureninhoudvandeopleidingtotsociaalgeneeskundige
bevatendatdebasisvormtvoorhetuitgewerkte
opleidingsplan.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
37
Logboek
Eenregistratievandoordeaiosuitgevoerdeopleidingsactiviteiten,waarintenminstedeverplichteopleidingsactiviteitenzijnopgenomen.
Module
Eenintijdeninhoudomschrevenonderdeelvandeopleiding
waaraancompetentiesenvastebeoordelingsmomentenzijn
verbonden.
Moduleopdracht
Afsluitendeselectieveopdracht/toetsvaneenmodule.
MultiSourceFeedback(MSF)
Gestructureerdverzamelen,verwerkenenbesprekenvan
feedbackoverdehoudingenhetgedragvandeaiosverkregen
vanuitverschillendeperspectievenzoalscollega’s,cliënten,en
leidinggevenden.Onderwerpenalshoudings-en
gedragsaspectenzijnhiervoorgeschikt.Deaioszetzelfeen360
gradenfeedbackin.Doordeaioswordtbepaaldwieergevraagd
wordenhetfeedbackformulierintevullen.Eenverslagmet
conclusiesenevt.teondernemenleeractiviteitent.a.v.wordt
bewaardinportfolio.
Opleiding
Deopleidingofgedeeltevandeopleidingtot
sociaalgeneeskundige.
Opleidingsactiviteit
Eenactiviteitdieinhetkadervanentenbehoevevande
opleiding(praktijkofcursorischdeel)vandeaiosplaatsvindt;
InhetinternetoetsingskaderCGSookwelleermiddelgenoemd.
Opleidingsgroep
Hetsamenwerkingsverbandvandesociaalgeneeskundigen,
inclusiefdehoofdopleider,praktijkopleiderenplaatsvervangend
praktijkopleider,vaneenopleidingsinstellingbetrokkenbijde
opleidingvanhetdesbetreffendespecialisme.
Opleidingsschema
Eenoverzichtvandebegin-eneinddatum,devolgordeende
locatie(s)van(onderdelenvan)deopleidingvandeaiosdatpast
binnenhetIndividueelOpleidingsplan.
OSATS
Debeoordelingvaneenvaardigheidofeenverrichting.
Overdrachtsformulier
Eenschriftelijkverslagdatdeweerspiegelingvormtvande
competentieontwikkelingvandeaiosaanheteindevaneen
gedeeltevandeopleidingbijeenpraktijkopleider.Hetverslag
wordtdoordepraktijkopleideropgesteldendoorenaios
praktijkopleiderondertekend.Hetverslagisgerichtaande
praktijkopleiderwaardeaioszijnopleidingvervolgtenheeftten
doeldecontinuïteitenvoortgangvandeopleidingte
waarborgen.
Portfolio
Eendoordeaiosbijgehoudenverzamelingvandocumenten
waarinopsystematischewijzeverantwoordingwordt
gedocumenteerd.
Praktijkopdracht
Gestructureerdeopdracht,afgeleidvaneenKritische
Beroepsactiviteitvanhetspecialisme,doordeaiosindepraktijk
uittevoeren.Depraktijkopleiderbegeleidtdeaiosen
beoordeeltdeopdrachtopeindproductvolgensvastgestelde
criteriaenproces.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
38
Praktijkopleiding
Ineenopleidingsinstellinglerenvandevaardighedenende
daaraantengrondslagliggendewetenschappelijkeconcepten
respectievelijkdedenk-enwerkwijzendienodigzijnvoorhet
functionerenalssociaalgeneeskundigeinhetbetreffende
specialismewaarbijintoenemendematezelfstandigwordt
gewerktonderbegeleidingvaneenpraktijkopleiderendiemet
deinstituutsopleidingeengeïntegreerdgeheelvormt;
Praktijkopleider
EendoordeRGSvoordeopleidingerkende
sociaalgeneeskundigeonderwiensverantwoordelijkheidde
geheleopleidingofeengedeeltevandeopleidingtot
sociaalgeneeskundigeplaatsvindt.
ProtocolToetsingen
Beoordeling
Hetgeheelaanafsprakenopwelkemomentenmetwelketoetsinstrumentendeaioswordtbeoordeeldenhoebesluitvorming
plaatsvindtoverdevoortgangenvoltooiingvandeopleiding.
Referaat
Eenreferaatiseenbondigemondelingepresentatiedoordeaios
overeenwetenschappelijkartikel.Dezekaneenvervolgkrijgen
ineenintercollegialebesprekingvanhetonderwerp.De
feedbackvindtplaatsdoorpeerscollegaeen
praktijkopleider/docent.
Stage
Eengedeeltevandeopleidingonderverantwoordelijkheidvan
eenopleidingsinstituut/instelling,waarbijkennisnemenvanen
inzichtverkrijgenindepraktijkopdevoorgrondstaatende
eigenwerkzaamheidondergeschiktis;
Thema
Eenonderdeelvaneenspecialismewaarinvoordatspecialisme
logischsamenhangendeberoepsactiviteitenofberoepssituaties
zijngeclusterd;
Toetsing
Eenonderzoeknaardematewaarindeaiosdecompetentie
ontwikkelt(hetzichdoordeaioshebbeneigengemaaktvande
beoogdekennisenvaardigheden;veelaleenformatieve
toetsing).
Toetsmatrix
Eenoverzichtwaarinisbeschrevenmetwelke
opleidingsactiviteitenentoetsinstrumentendecompetentiesin
detijdindeopleidingbeoordeeldworden,opgenomeninhet
opleidingsplan.
Uitgewerktopleidingsplan
Eenopbasisvanhetlandelijkopleidingsplandoorhet
betreffendeopleidingsinstituutinsamenwerkingmetde
betreffendeopleidingsinstelling(en)opgesteldopleidingsplan,
datdestructuureninhoudvandeopleidingtot
sociaalgeneeskundigebevatendatdebasisvormtvoorhet
individueleopleidingsplan.
Uitvoerendinstituutsopleider
Eenspecialist,ingeschreveninéénvanderegistersvan
sociaalgeneeskundigenenwerkzaamineenopleidingsinstituut,
diedeaiostijdensdeopleidingbegeleidt.
Voortgangsgesprek
Eengestructureerdgesprektussendepraktijkopleiderende
aioseninvoorkomendegevallendeinstituutsopleider,ten
behoevevanreflectieoverdeopleidingendevoortganginde
ontwikkelingvandeaiosinhetbijzonder.
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
39
Bijlage1
Thematoetskaarten
Thematoetskaart1Monitorenenrapporterenvan(determinantenvan)gezondheiden
signalerenvanontwikkelingendaarin
DeartsMaatschappijenGezondheidonderneemt,metverantwoordingvanuitzijn
sociaalgeneeskundigeenmedischeexpertise,eendiversiteitaanactiviteitenomgezondheidvan
individuen,communitiesenbevolkingtebevorderenentebeschermenenvroegtijdig
gezondheidsbedreigingentesignaleren.OmhierinvullingaantegevenmonitortDearts
MaatschappijenGezondheiddeterminantenvangezondheidensignaleerthijontwikkelingen
hierin.Vanuitzijnmedischeexpertisegeefthijbetekenisaandebevindingenenrapporteerthij
hierovernaaranderen,professionals,beleidsmakersenleken.
Themakaart1Specifiekecompetenties
Competentiegebied
DeartsMaatschappijenGezondheid…
Medischhandelen
o kiestvoorofadviseertoverdemeesteffectievemaniervanmonitorenvandedeterminantenvan
gezondheidendegezondheidvanindividuen,communitiesendebevolkingalsgeheel,rekening
houdendmetdefinanciëlemiddelen
o monitort,registreertenrapporteertoverontwikkelingenin(determinanten)vangezondheid
o beoordeeltdekansdateenrisicooptreedt
o analyseertderisico’svoor,enbeoordeeltmogelijkeimpactvandezerisico’sopdegezondheidvan
individuen,communitiesenbevolkingalsgeheel
o geeftduidingvanuitzijnmedischeexpertiseaanderesultatenvandemonitoringensignalering
Communicatie
o communiceertoverdoelennutvanmonitoringenoverkeuzesvanmethodenendefinancieel
economischeconsequentiesdaarvan
o rapporteertdebevindingenaancollega’s,debetrokkenorganisatie(s),autoriteitenenpubliekop
eenmanierdieopdedoelgroepisafgestemd
o brengtzijnduidingopbasisvanzijnmedischeexpertiseoveraananderen
Samenwerking
o neemteenmedischleidenderolaaninde(multidisciplinaire)samenwerkingmetcollega’s
o onderhoudteenrelevantnetwerkinhetkadervanmonitorenensignaleren
Kennisenwetenschap
o gebruiktdatauitverschillenderelevantebronnenopeffectieveenwetenschappelijkverantwoorde
manieromontwikkelingeninde(determinantenvan)devolksgezondheidvasttestellenente
onderbouwen
o gebruiktdemeestactueleenwetenschappelijkemethodenvanmonitoringenrapportageof
ondersteunt/draagtbijaandetotstandkomingervan
o kanvanuitzijnbevindingeneenonderzoeksvraagformuleren
o werktaantoonbaareffectiefenkostenefficiëntenhoudtdaarbijrekeningmetschaarsteof
beperkingenmetbetrekkingtotfinanciëlemiddelen
o draagtzorgvoorhetvertalenvanderesultaten/bevindingenvooreenbreedpubliek
Maatschappelijkhandelen
o agendeertdebevindingenvanontwikkelingen(vandeterminanten)vandevolksgezondheidbij
belangrijkebelanghebbendepartijenrekeninghoudendmetdecontextwaarinhetadvies
uitgevoerdmoetworden
Organisatie
o neemtinitiatieftotagenderingvanmonitoringenrapportagevanontwikkelingenvan
(determinantenvan)volksgezondheid,
o weetanderenindeorganisatieteactiverenbijtedragen
o houdtvanuitzijnmedischeverantwoordelijkheidtoezichtopwerkprocessen
Professionaliteit
o maaktbijmaatregelenenbeleidsvoorstelleneenafwegingtussenhetindividuelebelangenhet
belangvandelenvandebevolkingofdebevolkingalsgeheel
o hanteertdekwaliteitscyclusbijdebeoordelingdekwaliteitvanheteigensociaalgeneeskundigwerk
endievandeorganisatiesofprofessionalsinde(publieke)gezondheidszorg
o kandeprofessionelenormenenwaardenlatenprevalerenbovenzijnpersoonlijkebelangen(indien
dieafwijken)enbovendebelangenvananderebelanghebbendepartijen
o hanteertdeethischeengezondheidsrechtelijkeprincipesvandemedischeberoepsgroep
o maaktethischeafwegingeneniszichdaarbijbewustvandeeigenpersoonlijkeenprofessionele
normenenwaarden
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
40
Toetskaartthema1
niveau-indeling
heeftkennisvan
handeltonder
strenge
supervisie
handeltonder
handeltzonder
beperkte
supervisie
supervisie
superviseert
eerstejaarsstudenten
KBA Leeruitkomsten
Competenties
niveau
jr jr
1
2
Toets
jr
3
jr
4
Deaiostoontaandathijdoorgebruik
temakenvaneenmeestactueleen
wetenschappelijkemethodevan
Medischhandelen
o KPB’s
monitoringinstaatisomdezeop
Communicatie
o LPB’s
juistewijzeuittevoerenmetalsdoel
1.1
Maatschappelijk
3 4
o Schriftelijke
gezondheidvanindividuen,
handelen
producten(dossier,
communitiesenbevolkingte
Professionaliteit
verwijzingetc.)
bevorderenentebeschermenen
vroegtijdiggezondheidsbedreigingen
tesignaleren
Deaiostoontaandathijderesultatenvaneenmonitoringkananalyserenenkanduidenenopbasishiervan
1.2 voorstellenvoorbeleidkanpresenterenaanbelangrijkebelanghebbendepartij(en)metalsdoelde
gezondheidvanmensentebevorderenentebeschermen
Medischhandelen
o Presentatievan
1.2a. indeeigenorganisatie
Communicatie
3 4 resultaten
K&W
Medischhandelen
aaneenbeleidsinstantieopregionaal- Communicatie
o Presentatievan
1.2b
3 4
enbovenregionaalniveau
Samenwerking
resultaten
K&W
Deaiostoontaandathijopbasisvan
gesignaleerdegezondheidsdeterminanteninstaatisomeenplan
vanaanpakomgerichttemonitoren
Medischhandelen
o Praktijkopdracht
optestellenenuittevoeren(hieraan Maatschappelijk
o Planvanaanpak
1.3 leidingtegeven)metalsdoel
handelen
3 4
o Kritischepraktijkgezondheidvanindividuen,
Organisatie
beschouwing
communitiesenbevolkingte
Samenwerking
bevorderenentebeschermenen
vroegtijdiggezondheidsbedreigingen
tesignaleren
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
41
Thematoetskaart2
Opsporenenpreventievanziektenofgezondheidsrisico’s
DeartsMaatschappijenGezondheidvoertmedischezorguitomziektenengezondheidsrisico’s
optesporenteneindedegezondheidvanindividuen,vancommunitiesen/ofvandebevolkingals
geheeltekunnenbeschermenentebevorderen.DeartsMaatschappijenGezondheidgaat
daarbijuitvanwatdeburgerkanennodigheeftomeengezondleventeleiden.
Themakaart2Specifiekecompetenties
Competentiegebied
DeartsMaatschappijenGezondheid…
Medischhandelen
o beoordeeltgezondheid,steltgezondheidsrisico’sen/ofziektenen/ofdedaaruit
voortkomendebeperkingenvast
o beoordeeltgezondheidsrisico’sengebruiktdaarbijregistraties,peilingen,administratieve
systemenenandererelevantieinformatie
o beoordeelt(volks)gezondheidsontwikkelingendievaninvloedzijnopindividueleof
collectievegezondheid
o identificeertrisicogroepenmetbetrekkingtotziekteengezondheid
o beoordeeltdeverdelingvanziekteengezondheidsrisico’soverdebevolking
o beoordeeltdematevangelijketoegangéngelijkgebruikvanzorgbijgelijkebehoeftemet
eengelijkekwaliteitvanzorg(‘equity’12)
o vertaaltdematevanequitynaarbeleidafgestemdopdediversedoelgroepenengericht
ophetbiedenvangelijkekansenopgezondheid
o initieertenevalueert(medisch)beleidopindividueelofcollectiefniveau
Communicatie
o overtuigtbelangrijkeanderenommaatregelentenemen
o hanteerterkendeevidence-basedmethodiekenomtemotiverentotgedragsverandering
o stemtdecommunicatieafopdeontvanger(s)enevalueertofdeboodschapoverkomt
Samenwerking
o leidtde(multidisciplinaire)samenwerkingzodatbetrouwbaremonitoringkan
plaatsvinden
o neemteenmedischleidenderolaanindesamenwerkingmetcollega’senpubliekbij
preventievanziektenofgezondheidsrisico’s
o maaktindesamenwerkingdeverschillendebelangenbespreekbaarenbehartigtdaarbij
hetindividuelebelangenhetgezondheidsbelangvandebevolkingalsgeheel
o baseertzijnmedischhandelenoppracticebasedprofessionelerichtlijnenen
wetenschappelijkeevidence
Kennisenwetenschap
o maaktgebruikvanwetenschappelijkepublicatiesombevindingen,analysesen
voorgesteldemaatregelenteonderbouwen
Maatschappelijk
handelen
o werktaantoonbaareffectiefendoelmatig
o maaktweloverwogenkeuzestussenschadelijkheideneffectiviteitvanvoorgenomen
integraalbeleid
o adviseertgevraagdenongevraagd(politieke)beleidsmakers
o zetzichinomgezondheidsbevorderendemaatregelentenemen
o adviseertverantwoordelijkeinstantiesgevraagdenongevraagdoverontwikkelingendie
mogelijkeenbedreigingvoor(delen)vanbevolkingvormen
o analyseertopvoorhandmogelijkerisicovollesituatiesbijsysteemaanpassingen,die
kunnenleidentotgebrekkigeofgeenzorgverleningvoorkwetsbaregroepenofin
bepaaldekwetsbareomstandigheden
Organisatie
o beweegtzichbinneneenorganisatieopoperationeel,tactisch,strategischenniveauom
gezondheidsdoelentebereiken
Professionaliteit
o maaktbijmaatregelenenbeleidsvoorstelleneenafwegingtussenhetindividuelebelang
enhetbelangvandelenvandebevolkingofdebevolkingalsgeheel
o hanteertdekwaliteitscyclusbijdebeoordelingdekwaliteitvanheteigen
sociaalgeneeskundigwerkendievandeorganisatiesofprofessionalsinde(publieke)
12
Whitehead&Dahlgren1991.Whatcanbedoneaboutinequalitiesinhealth?
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
42
gezondheidszorg
o kandeprofessionelenormenenwaardenlatenprevalerenbovenzijnpersoonlijke
belangen(indiendieafwijken)enbovendebelangenvananderebelanghebbendepartijen
o hanteertdeethischeengezondheidsrechtelijkeprincipesvandemedischeberoepsgroep
Toetskaartthema2
KBA
2.1
2.2
2.3
niveau
Leeruitkomsten
Competenties
jr
1
Deaioslaatziendathijindividuele
encollectievegeneeskundige
controleskanuitvoerenmetals
doelhetopsporenenbeschrijven
vangezondheidsrisico’sen
ziekten,enditvertaaltin
individueelmedischbeleid
Deaioslaatziendathijeen
preventiebeleidopcollectief
niveaukanuitvoerenmet
inachtnemingvande
mogelijkhedenenbeperkingen
vandedoelgroep(en)metalsdoel
hetopsporenenbeschrijvenvan
gezondheidsrisico’senziekten
Deaioslaatziendathij,door
middelvanhetanalyseren,
beoordeleneninterpreterenvan
verzameldegegevens(medische)
beleidkanopstellen,uitvoerenen
evaluerenopcollectiefniveaumet
alsdoeldegezondheidvan
individuen,vancommunitiesen/of
vandebevolkingalsgeheelte
kunnenbeschermenente
bevorderen
Medischhandelen
Communicatie
Samenwerking
Professionaliteit
Medischhandelen
Maatschappelijk
handelen
Samenwerking
Medischhandelen
Samenwerking
Maatschappelijk
handelen
K&W
3
3
jr
2
4
4
Toetsing
jr
3
3
jr
4
o KPB’s
o LPB’s
o Schriftelijkeproducten
(dossier,verwijzingetc.)
o LPB’s
o Kritische
praktijkbeschouwing
o MSF
o Praktijkopdracht
Schriftelijkeproducten
(dossier,verwijzingetc.)
4
o Presentatievan
signaleringsrapportageen
beleidsadvies
o LPB
o Kritische
praktijkbeschouwing
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
43
Thematoetskaart3
Gezondheidsbevordering
Gezondheidsbevorderingisgerichtophetbevorderenenbehoudenvandegezondheidvan
individuen,communitiesendetotalebevolkingeninhetbijzondervanrisicogroepen.Het
bevorderenvandegezondheidgebeurtdooreengeïntegreerdecombinatievan
gezondheidsbevorderendeactiviteiten.Dezeactiviteitenzijngerichtophetverbeterenvan
gezondheidskennis,gezondheidsvaardighedenengezondheidsgedrag(healthliteracy)van
mensenzelf,vanhunleefomgevingenvanorganisaties.
Themakaart3Specifiekecompetenties
Competentiegebied DeartsMaatschappijenGezondheid…
Medischhandelen
o stelthetgewenstegezondheidsniveauvastmethetindividuenoppopulatieniveauopbasis
vandemeestrecentewetenschappelijkeinzichten
o steltgezondheidsrisico’sindebevolkingvast
o identificeertrisicogroepenopbasisvanepidemiologischedataendemeestrecente
wetenschappelijkeinzichten(kwalitatieveenkwantitatieveanalyse)
o identificeertcompenserende/contraproductievemechanismenopbasiswaarvande
gewensteresultaten(nog)nietzijnbereikt
o signaleertsamenhangende(somsinterntegenstrijdige,danwelcummulatieve)mechanismen
o maakteensociaalgeneeskundigeanalysevanbedreigendeenbeschermendefactoren
gezondheidsrisico’senderelatiemetgedrag
o geeftmedischeadviezenaananderendiebeslissingennemenoverhetinzettenvanmiddelen
omindividuen,communitiesendetotalebevolkingtebereiken
o zeterkendemethodiekeninomconceptenovergezondheidengezondgedragte
beïnvloeden
o geeftmedischleidingaangezondheidsbevorderendeprojectenofcampagnes
o implementeertadequatemaatregelen
Communicatie
o overtuigtbelangrijkeanderenommaatregelentenemenomgezondgedragtebevorderen
vanindividuen,communitiesendetotalebevolking
o stemtdecommunicatieafopdeontvanger(s)enevalueertofdeboodschapoverkomt
o maaktdeethischenormatieveenjuridischeaspectenvangezondheidsbevordering
bespreekbaar
Samenwerking
o werktadequaatsamenmetandere(medische)professionals
o neemteenmedischleidenderolaanindesamenwerkingomtekomentot
gezondheidsbevordering
o stimuleerttotinnovatiesvannieuweinterventiesdraagtzorgvoorborgingvandemonitoring
opdeinterventieszelfendeeffectenvandeinterventies
o zorgtvoorrandvoorwaardenvooreffectievegezondheidsbevordering
o maaktindesamenwerkingdeverschillendebelangenbespreekbaarenbehartigtdaarbijhet
gezondheidsbelangvandebevolkingalsgeheel
o gebruiktepidemiologischekennisoverbeloop,prognoseeneffectenopdemiddellangeen
langeretermijn
o
Kennisenwetenschap kandeconsequentiesvandestructiefgezondheidsgedragadequaatweergeven
o gebruiktdebeschikbarewetenschappelijkeevidenceombevindingen,analysesen
voorgesteldemaatregelenteonderbouwen
o maaktgebruikvannieuwetechnologieënindegezondheidszorg
Organisatie
o neemtindeorganisatieeenmedischleidendeverantwoordelijkheidenrolopzichten
behoevevangezondheidsbevordering
o beweegtzichbinneneenorganisatieoptactisch,strategischenoperationeelniveauom
gezondheidsdoelentebereiken
Maatschappelijk
o doetmedischebeleidsvoorstellentenbehoevevangezondheidsbevordering
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
44
handelen
Professionaliteit
o maaktafwegingenaangaandekosten,effectiviteitendoelmatigheid
o maaktdefinanciëleconsequentiesinzichtelijkvoordediscussieovergepastgebruik13
o maaktweloverwogenkeuzestussenschadelijkheideneffectiviteitvanvoorgenomen
interventies
o schatdemaatschappelijkebelastinginvanvoorgenomeninterventies
o zetgezondheidsbevorderendeonderwerpenopdeagenda
o houdtrekeningmetdemaatschappelijkeinvloeden,effectenvanpeerpressure,
cummulerende(negatieveenpositieve)effectenopdesociale,fysiekeenmentale
gezondheid
o zeteffectievemiddeleninomdepolitiekeenpubliekeopinietebeïnvloeden
o maaktbijmaatregelenenbeleidsvoorstelleneenafwegingtussenhetindividuelebelangen
hetbelangvandelenvandebevolkingofdebevolkingalsgeheel
o hanteertdekwaliteitscyclusbijdebeoordelingdekwaliteitvanheteigensociaalgeneeskundig
werkendievandeorganisatiesofprofessionalsinde(publieke)gezondheidszorg
o kandeprofessionelenormenenwaardenlatenprevalerenbovenzijnpersoonlijkebelangen
(indiendieafwijken)enbovendebelangenvananderebelanghebbendepartijen
o hanteertdeethischeengezondheidsrechtelijkeprincipesvandemedischeberoepsgroep
o maaktethischeafwegingeneniszichdaarbijbewustvandeeigenpersoonlijkeen
professionelenormenenwaarden
o draagtbijaandediscussieoverzinvollezorg
Toetskaartthema3
KBA
3.1
3.2
3.3
Leeruitkomsten
Deaiostoontaandathijdoorgebruikte
makenvanerkendemethodiekenin
staatiseensociaalgeneeskundigadvies
opindividueelniveautegevenmetals
doelhetverbeterenvan
gezondheidskennis,
gezondheidsvaardighedenen
gezondheidsgedragvanmensenzelfen
vanhunleefomgeving
Deaioslaatziendathijeffectiefen
professioneelmedischleidingkangeven
aangezondheidsbevorderende
projectenofcampagnesmetalsdoelhet
verbeterenvangezondheidskennis,
gezondheidsvaardighedenen
gezondheidsgedragvanmensenzelfen
vanhunleefomgeving
Deaioslaatziendathijbeleidsplankan
opstellenvoorgerichte
gezondheidsbevorderingmetkansen,
bedreigingenenonzekerhedeneneen
kosteneffectiviteitsraming
niveau
Competenties
jr
1
Medischhandelen
Maatschappelijk
handelen
Professioneelhandelen
Communicatie
3
jr
2
4
Toetsing
jr
3
jr
4
o KPB’s
o Schriftelijke
producten
(dossier,
verwijzingetc.)
Medischhandelen
Communicatie
Samenwerking
2
4
o MSF
o LPB’s
o Schriftelijke
producten
(dossier,
verwijzingetc.)
Medischhandelen
Maatschappelijk
handelen
Organisatie
K&W
3
4
o Beleidsplan
o Presentatie
13
http://knmg.artsennet.nl/Nieuws/Overzicht-nieuws/Nieuwsbericht/148741/Passende-zorg-in-de-laatste-levensfase-niet-alles-wat-kanhoeft.htm
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
45
Thematoetskaart4
Gezondheidsbescherming
Gezondheidsbeschermingiseropgerichtindividuen,groepenofdehelebevolkingtebeschermen
tegenblootstellingaanrisicofactoren.Erwordtnaargestreefddeomgevingvanmensenzointe
richtenoftebeïnvloedendatdekansopblootstellingaanrisicofactorenzokleinmogelijkis.De
artsMaatschappijenGezondheidbeïnvloedt,inhetkadervangezondheidsbescherming,de
omgevingomdegezondheidpositieftebeïnvloeden.Risicocommunicatieishierbijzeer
belangrijk.
Themakaart4Specifiekecompetenties
Competentiegebied DeartsMaatschappijenGezondheid…
Medischhandelen
o stelthetgewenstegezondheidsniveauvastmethetindividuenoppopulatieniveauopbasisvan
demeestrecentewetenschappelijkeinzichten
o steltgezondheidsrisico’sindebevolkingvast
o identificeertrisicogroepenopbasisvanepidemiologischedataendemeestrecente
wetenschappelijkeinzichten(kwalitatieveenkwantitatieveanalyse)
o identificeertcompenserende/contraproductievemechanismenopbasiswaarvandegewenste
resultaten(nog)nietzijnbereikt.
o neemtmaatregelen(ofadviseerthierover)omdeblootstellingaanrisicofactorenteverkleinen
doorbeïnvloedingvandeomgevingvanmensenofdeomgevingandersinterichten
o neemtmaatregelenomdegezondheidskennis,gezondheidsvaardighedenen
gezondheidsgedrag(healthliteracy)vanmensentevergroten
o hanteerterkendeup-to-datemethodiekenomdeomgevingvanindividuen,communitiesofde
bevolkingzodanigteveranderendatdegezondheidoptimaalbeschermdwordt
Communicatie
o bepaaltstrategieënomanderenteovertuigenmaatregelentenemen
o communiceertadequaatoverrisico’s(risicocommunicatie)
o stemtdecommunicatiezodanigafopdedoelgroepdatdezebegrepenwordt
Samenwerking
o werkteffectiefsamenmetbelangrijkebelanghebbendepartijen
o maaktindesamenwerkingdeverschillendebelangenbespreekbaar
o neemteenmedischleidenderolaanindesamenwerkingomtekomentot
gezondheidsbeschermendemaatregelen
o geeftleidingaanhetuitvoerenvangezondheidsbeschermendemaatregelenenhoudttoezicht
opdenalevingervan
Kennisen
wetenschap
o gebruiktdebeschikbarewetenschappelijkeevidenceombevindingen,analysesenvoorgestelde
maatregelenteonderbouwen
o maaktgebruikvannieuwetechnologieënindegezondheidszorg
Maatschappelijk
handelen
o maaktafwegingenaangaandeeffectiviteitendoelmatigheid
o maaktweloverwogenkeuzestussenschadelijkheideneffectiviteitvanvoorgenomen
interventies
o schatdemaatschappelijkebelastinginvanvoorgenomeninterventies
o zetzichinombelangrijkebelanghebbendepartijennutennoodzaakvan
gezondheidsbeschermendemaatregelentelateninzienenmaatregelentetreffen
o zetgezondheidsbeschermendeonderwerpenopdeagenda
Organisatie
o neemtindeorganisatieeenmedischleidendeverantwoordelijkheidenrolopzichtenbehoeve
vangezondheidsbescherming
o beweegtzichbinneneenorganisatieoptactisch,strategischenoperationeelniveauom
gezondheidsdoelentebereiken
Professionaliteit
o maaktbijmaatregelenenbeleidsvoorstelleneenafwegingtussenhetindividuelebelangenhet
belangvandelenvandebevolkingofdebevolkingalsgeheel
o hanteertdekwaliteitscyclusbijdebeoordelingdekwaliteitvanheteigensociaalgeneeskundig
werkendievandeorganisatiesofprofessionalsinde(publieke)gezondheidszorg
o kandeprofessionelenormenenwaardenlatenprevalerenbovenzijnpersoonlijkebelangen
(indiendieafwijken)enbovendebelangenvananderebelanghebbendepartijen
o hanteertdeethischeengezondheidsrechtelijkeprincipesvandemedischeberoepsgroep
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
46
o maaktethischeafwegingeneniszichdaarbijbewustvandeeigenpersoonlijkeenprofessionele
normenenwaarden
Toetskaartthema4
KBA
4.1
4.1a
4.1b
4.2
4.3
niveau
Toetsing
jr jr jr jr
leeruitkomsten
Competenties
1
2 3 4
Deaiostoontdathijinstaatisopbasisvandemeestrecentewetenschappelijkeinzichtendeactueleofte
verwachtenomgevingsrisico’steanalysereneneenplanvanaanpakoptestellenenuittevoerenmetals
doeldepersoontebeschermentegenblootstellingaangezondheidsrisico’sindeomgevingenhierover
adequaattecommuniceren
Ophetniveauvaneenindividu
Medischhandelen
Communicatie
Samenwerking
Maatschappelijk
handelen
Ophetniveauvancommunitiesof
debevolking
Medischhandelen
Organisatie
Samenwerking
Maatschappelijk
handelen
2
Medischhandelen
Communicatie
Samenwerking
Organisatie
Medischhandelen
K&W
Deaioslaatziendathijmedisch
leidingneemtindesamenwerking
metanderenenandereorganisaties
metalsdoeltekomentot
gezondheidsbeschermende
maatregelen
Deaioskaneen(toekomst)
scenariostudieuitvoerenvoor
(toekomstige)gezondheidsrisico's
3
o KPB
o Dossiermedisch
Schriftelijke
producten(dossier,
verwijzingetc.)
4
o MSF
o LPB
o Schriftelijke
producten(dossier,
verwijzingetc.)
2
4
o MSF
o LPB
2
4
o VerslagScenario-
studies
4
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
47
Thematoetskaart5
Preventie,beheersingengeneeskundigehulpbijincidenten
DeartsMaatschappijenGezondheidherkentenbeoordeelthetpatroonvangezondheidsrisico’s
enhetontstaanvanincidenten.DeartsMaatschappijenGezondheidadviseertterpreventievan,
tervoorbereidingopentijdensennaincidentenengeeftzonodiggeneeskundigehulp.Hetgaat
hierbijomincidentendiehetindividu,groepenmensenofdehelebevolkingkunnenbetreffen.
Zoalsinfectieziekte-uitbraken,milieucalamiteiten,postmarketingsurveillance,en
maatschappelijkeonrustalsgevolgvaneenfamiliedrama,eenzedenmisdrijf,eenfailliete
zorginstellingofeenontsnaptetbs’er.DeartsMaatschappijenGezondheidneemteenmedisch
leiderschapbijdergelijkeincidenten.
Themakaart5Specifiekecompetenties
Competentiegebied
DeartsMaatschappijenGezondheid…
Medischhandelen
o herkentenbeoordeelthetpatroonvangezondheidsrisico’senhetontstaanvanincidenten
o adviseertterpreventievan,tervoorbereidingop,tijdensennaincidentenengeeftzonodig
geneeskundigehulp
o identificeertrisicogroepeninzakeincidenten
o initieertgezondheidsonderzoekenhanteertdaarbijpassende(epidemiologische)
methodieken
o maakteenanalysevanbedreigendeenbeschermendefactoren
o geeftonafhankelijksociaalgeneeskundigadviesovertenemenmaatregelen
o initieertsociaalgeneeskundigeinterventiesenmaatregelenomdepsychosocialeimplicaties
vaningrijpendesituatiesoptevangen
o onderneemtvanuitzijnsociaalgeneeskundigeexpertiseactiesopbasisvanbeschikbare
informatieenprioritering/triage.
o draagtzorgvoordecontinuïteitvandenoodzakelijkemedischezorgbijincidenten
o neemteenmedischleiderschapbijincidenten
o isgetraindenneemtdeelaanoefeningenvoorcrisisbeheersing
Communicatie
o communiceertadequaatoverrisico’s(risicocommunicatie)volgensdegeldendekennisen
vaardighedenzowelaanpubliek,mediaalsaanbelangrijkebelanghebbendepartijen
o iszichbijderisicocommunicatiebewustvandeimpactvanzijnboodschap.
o stemtdecommunicatieafopdeontvanger(s)enevalueertofdeboodschapoverkomt
o verkrijgtdoelmatigrelevanteinformatie
o overtuigtbelangrijkeanderenommaatregelentenemen
o adresseertgevraagdenongevraagdbedreigingenvangezondheid
o informeertbetrokkenenovergezondheidsrisico’s
o neemteenmedischleidenderolenhoudingbijbesprekenenagenderenvanmedische
informatie
o zorgtvooreengoedeverslagleggingenoverdracht
Samenwerking
o
o
o
o
neemtinitiatieftotoverlegmet(medische)professionals
overlegtdoelmatigmetverantwoordelijkenenanderenmetinvloedopdegezondheid
maaktindesamenwerkingdeverschillendebelangenbespreekbaar
neemtingezamenlijkheidvanhet(multidisciplinaire)teameenbesluitentoontdaarbij
medischleiderschap
o deeltdeeigenexpertisemetandereteamleden
o maaktzoveelmogelijkgebruikvanwetenschappelijkeevidenceombevindingen,analysesen
Kennisenwetenschap
voorgesteldemaatregelenteonderbouwen
o neemtdeelaancrisistrainingen
Organisatie
o neemtdeelaanregionaleen/oflandelijke(crisis)overleggenterafstemmingensignaleringen
toontdaarinmedischleiderschap
Maatschappelijk
handelen
o herkentsamenhangtussenverschillendeincidentenenonderneemtdaaropeffectiefactie
(agenderen,adresseren)
o maaktweloverwogenkeuzestussenschadelijkheideneffectiviteitvanvoorgenomen
interventiesenisdaarbijdepleitbezorgervandevolksgezondheid
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
48
o schatdemaatschappelijkebelastinginvanvoorgenomeninterventies
o beïnvloedtbelangrijkebelanghebbendepartijentothetnemenvanproportionele
gezondheidsbevorderendeof-beschermendemaatregelen
o zeteffectievemiddeleninompubliekeopinietebeïnvloeden
o zeteffectievemaatregeleninomdepolitiekeenbestuurlijkebesluitvormingtebeïnvloeden
o kentdemogelijkhedenzoalsverwoordbinnenwet-enregelgevingengebruiktdeze/handelt
daarbinnen
Professionaliteit
o maaktbijmaatregelenenbeleidsvoorstelleneenafwegingtussenhetindividuelebelangen
hetbelangvandelenvandebevolkingofdebevolkingalsgeheel
o hanteertdekwaliteitscyclusbijdebeoordelingdekwaliteitvanheteigensociaalgeneeskundig
werkendievandeorganisatiesofprofessionalsinde(publieke)gezondheidszorg
o kandeprofessionelenormenenwaardenlatenprevalerenbovenzijnpersoonlijkebelangen
(indiendieafwijken)enbovendebelangenvananderebelanghebbendepartijen
o hanteertdeethischeengezondheidsrechtelijkeprincipesvandemedischeberoepsgroep
Toetskaartthema5
KBA
Leeruitkomsten
Competenties
5.1
Deaiostoontdathijkanadviserenover
medischinhoudelijkbeleidter
Medischhandelen
preventievanincidentenen
K&W
calamiteitenoftervoorbereiding
communicatie
hierop
5.2
Deaiostoontmedischleiderschapbij
incidentenencalamiteiten(tentijdeen
bijdenazorg)enverantwoordelijken
kanadviseren
Medischhandelen
Samenwerking
Organisatie
Professionaliteit
5.3
Deaiostoontdathijkan
communicerenmethetpubliek/media
overdegezondheidsgevolgententijde
vaneenincidentofcalamiteit
Medischhandelen
Communicatie
Maatschappelijk
handelen
Professionaliteit
niveau
jr jr
1
2
jr
3
jr
4
2
4
o Adviesnota
o Schriftelijke
producten(dossier,
verwijzingetc.)
o MSF
o KPB
o Praktijkopdracht
o Communicatie-
boodschap
o KPB
o Praktijkopdracht
2
3
4
4
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
49
Thematoetskaart6
Integraalgezondheidsbeleid
DeartsMaatschappijenGezondheidbevordertenbeschermtdegezondheiddoordeinzetvan
meerderesectorenbinnenenbuitenhetvolksgezondheidsdomein.Hetgaatbijvoorbeeldom:
ruimtelijkeordening,onderwijs,veiligheid,socialezakenenmilieu.Integraalgezondheidsbeleidis
eropgerichtgezondheidofdeterminantenhiervaninsamenhangaantepakken(Stormetal.,
2007).Integraalgezondheidsbeleidkanplaatsvindenopmeerderebestuursniveaus(lokaal,
nationaaleninternationaal).
Themakaart6Specifiekecompetenties
Competentiegebied DeartsMaatschappijenGezondheid…
Medischhandelen
o steltgezondheidseffectenvastvanontwikkelingenbinnenenbuitenhet
volksgezondheidsdomein
o maakteenanalysevanbedreigendeenbeschermendefactorenoplokaal,nationaalof
internationaalniveau
o analyseertderisico’svoor,enduidtdemogelijkeimpactvandezeontwikkelingenopde
gezondheidvanindividuen,communtiesendevolksgezondheidalsgeheel
o geeftsociaalgeneeskundigeadviezenopbasisvananalyseenduiding
o initieertmaatregelendieinvloedhebbenopdegezondheid
Communicatie
o overtuigtrelevanteanderen(organisaties,leidinggevenden,ondergeschikten,collega’s,
autoriteiten)vandemogelijkeimpactvandebevindingen
o stemtdecommunicatieafopdeontvanger(s)enevalueertofdeboodschapoverkomt
Samenwerking
o initieerten/ofparticipeertsamenwerkingmetsectorenbinnenenbuitenhet
gezondheidsdomein
o identificeertbelanghebbendepartijenuitdezesectorendiebetrokkenmoetenwordenbij
dezesamenwerking,zoalsgezondheidsdeskundigen,belangengroepen(zoals
buurtbewoners,patiëntenorganisaties)enandererelevantebetrokkenen(zoalsbedrijvenen
instellingen)
o gebruikmakenvanhetkrachtenveldendedynamiekvanbeleidsprocessenomintegraal
gezondheidsbeleidtebewerkstelligen
o werkteffectiefsamenmetdesleutelfigurenopdiverse(nationaaleninternationaal)
bestuursniveau
o doetvoorstellenommetbelangenverschillenomtegaanenblijftdaarbijdepleitbezorger
voordevolksgezondheid
Kennisen
wetenschap
o interpreteertwetenschappelijkepublicaties,ookbuitenhetvolksgezondheidsdomein)
o maaktgebruikvanwetenschappelijkeevidencepublicatiesombevindingen,analysesen
voorgesteldemaatregelenteonderbouwen
o draagtzijnkennismetbetrekkingtotgezondheidseffectenover,ookbetreffendesectoren
buitenhetvolksgezondheidsdomein
Organisatie
o neemtindeorganisatieeenmedischleidendeverantwoordelijkheidenrolopzichten
behoevevanintegraalgezondheidsbeleid
Maatschappelijk
handelen
o maaktafwegingenaangaandekosteneffectiviteitendoelmatigheid
o maaktweloverwogenkeuzestussenschadelijkheideneffectiviteitvanvoorgenomen
interventies
o schatdemaatschappelijkebelastinginvanvoorgenomeninterventies
o zetzichinvoorgezondheidsbeschermendeen–bevorderendemaatregelen,ookbuitenhet
volksgezondheidsdomein
o zetgezondheidsbeschermendeen-bevorderendeonderwerpenopdeagenda
Professionaliteit
o maaktbijmaatregelenenbeleidsvoorstelleneenafwegingtussenhetindividuelebelangen
hetbelangvandelenvandebevolkingofdebevolkingalsgeheel
o hanteertdekwaliteitscyclusbijdebeoordelingdekwaliteitvanheteigensociaalgeneeskundig
werkendievandeorganisatiesofprofessionalsinde(publieke)gezondheidszorg
o kandeprofessionelenormenenwaardenlatenprevalerenbovenzijnpersoonlijkebelangen
(indiendieafwijken)enbovendebelangenvananderebelanghebbendepartijen
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
50
o hanteertdeethischeengezondheidsrechtelijkeprincipesvandemedischeberoepsgroep
o maaktethischeafwegingeneniszichdaarbijbewustvandeeigenpersoonlijkeen
professionelenormenenwaarden
Toetskaartthema6
KBA
6.1
6.2
6.3
Leeruitkomsten
Competenties
Deaiostoontaandathij,opbasisvan
analysevanfactorenenactoren
binnenenbuitende
gezondheidszorg,eenadviesvoor
integraalgezondheidsbeleidkan
formuleren
Deaiostoontaandathijin
samenwerkingmetactorenuit
anderewerkveldenuitvoeringkan
gevenaandesociaalgeneeskundige
onderdelenvanintegraal
gezondheidsbeleid
Deaiostoontaandathijinstaatisde
rolvandesociaalgeneeskundigein
hetintegraalgezondheidsbeleidte
evaluerenenopbasishiervan
voorstellentedoendezerolte
verbeteren
Medisch
handelen
Samenwerking
Organisatie
K&W
niveau
jr jr
1
2
jr
3
jr
4
2
4
o Beleidsadvies
Krachtenveldanalyse
o Praktijkopdracht
Toetsing
Medisch
handelen
Samenwerking
Organisatie
3
4
o MSF
o LPB
o Schriftelijkeproducten
(dossier,verwijzing
etc.)
Maatschappelijk
handelen
Samenwerken
Professionaliteit
3
4
o Procesevaluatie
o Kritische
praktijkbeschouwing
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
51
Thematoetskaart7
Onderzoekeninnovatie
DeartsMaatschappijenGezondheiddraagtinsamenwerkingmetonderzoekersen
onderzoeksinstellingenbijaandewetenschappelijkebasisvanhetvakgebied.Dearts
MaatschappijenGezondheidbevordertinnovatiebinnenenbuitendepublichealthdoor
effectieveimplementatievanresultatenvanwetenschappelijkonderzoekindepraktijk.
Themakaart7Specifiekecompetenties
Competentiegebied DeartsMaatschappijenGezondheid…
Medischhandelen
o borgtdeveiligheidengezondheidvanbetrokkenenbijonderzoek
o analyseertontwikkelingenindevolksgezondheidengezondheidszorgenhungevolgenvoor
(groepenin)debevolkingenvertaaltdezeineenonderzoeksvoorstel
Communicatie
o communiceerteffectiefmetrelatiesindeonderzoekswereld
o communiceertnieuweontwikkelingen,richtlijnen,onderzoeksresultateneninterventies
adequaatnaarbelangrijkebelanghebbendepartijenenpubliek
o presenteertmondelingenschriftelijkderesultatenenimplicatiesvanzijneigenonderzoek
Samenwerking
o draagtzorgvoorgoederandvoorwaardenvoorwetenschappelijkonderzoekeninnovatie,
waarondergoedesamenwerkingenverbindingmetonderzoekersen
onderzoeksinstellingen
o zorgtvoorgoederandvoorwaardenengoedesamenwerkingtenbehoevevandevertaling
vanresultatenvanwetenschappelijkonderzoekt.b.v.praktijkvaneninnovatieindepublic
health
o overlegteffectiefendoelmatigmetverantwoordelijkenenanderenmetinvloedopde
volksgezondheid,terbevorderingvanonderzoekeninnovatiebinnendevolksgezondheid
Kennisen
wetenschap
o werktzodanigdatgegevensuitdepraktijkbijdragenaandevermeerderingvande
wetenschappelijkebasisvanhetvak
o identificeertkennisleemtesindesociaalgeneeskundigeberoepspraktijkbeantwoordtde
onderzoeksvraagdoormiddelvankwalitatiefofkwantitatiefonderzoek
o verkrijgtdoelmatigrelevanteinformatietenbehoevevanonderzoekeninnovatie
o vertaaltderesultatenvanwetenschappelijkonderzoeknaardesociaalgeneeskundige
beroepspraktijk
o draagtbijaandeontwikkelingvanevidence-enpractice-basedrichtlijnenvoordepublic
health,pastdezetoeendraagtzeuit
o publiceertoverderesultatenvanzijnonderzoekconformeisengesteldaaneen
wetenschappelijkeartikel,communitiesenbevolking
o geeftdeonderzoeksresultatenbetekenist.b.v.toepassingindepraktijkbinnenenbuitende
gezondheidszorg
o onderbouwtelkebeoordeling,keuzeeninterventieopprofessionelemanierenzomogelijk
metwetenschappelijkeevidence
o rapporteertophelderemanierzowelmondelingalsschriftelijkoverderesultatenvan
wetenschappelijkonderzoek/innovatiesbetreffendeindividuen,communitiesende
bevolkingalsgeheel
o beoordeeltwetenschappelijkonderzoekopmethodischekwaliteit
o vertaaltresultatenvanwetenschappelijkonderzoekinrichtlijnenvoormedischhandelenen
voorpraktijksituatiesendraagtdezeuit
Maatschappelijk
handelen
o beschouwtinnovatieskritischopbasisvanefficiëntie,kosteneffectiviteitenmeerwaardein
relatietotgezondheid
o betrektactiefhetburger/patiëntenperspectiefbijhetontwikkeleneninterpreterenvan
wetenschappelijkeevidenceeninnovatie
o vertaaltrelevantemaatschappelijkevragennaarwetenschappelijkevraagstellingen
o bewaaktbijwetenschappelijkonderzoekeninnovatieindepublichealthde
maatschappelijkeeffecten,belangenennadelenenweegtdezetegenelkaaraf
o beoordeeltdeinvloedvanmaatschappelijkeontwikkelingenopdevolksgezondheiden
agendeertdezet.b.v.wetenschappelijkonderzoek
Organisatie
o maakteenplanvanaanpakrondonderzoeken/ofinnovatiesindepublichealthquainzet
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
52
vanmens,middelenetc.
o geeftleidingaaninnovatieprojectentenbehoevevandepublichealth
o werkteffectiefendoelmatigbinneneen(gezondheidszorg)organisatie
Professionaliteit
o kentzijngrenzenmetbetrekkingtotdemethodologieenuitvoeringvanwetenschappelijk
onderzoek
o maaktbijmaatregelenenbeleidsvoorstelleneenafwegingtussenhetindividuelebelangen
hetbelangvandelenvandebevolkingofdebevolkingalsgeheel
o kandeprofessionelenormenenwaardenlatenprevalerenbovenzijnpersoonlijkebelangen
(indiendieafwijken)enbovendebelangenvananderebelanghebbendepartijen
o hanteertdeethischeengezondheidsrechtelijkeprincipesvandemedischeberoepsgroep
Toetskaartthema7
niveau
jr jr
1
2
Toetsing
jr
3
jr
4
o Wetenschappelijkvraag
KBA
leeruitkomsten
Competenties
7.1
Deaioslaatziendathijinstaatiseen
praktijkprobleemomtezettenineen
wetenschappelijkvraagstellingmet
alsdoeldezeteonderzoeken
Medisch
handelen
K&W
7.2
Deaioslaatziendathijopbasisvandegeformuleerdevraagstelling:
7.2a
eenonderzoeksvoorstelkan
opzetten
K&W
2
3
o Onderzoeksvoorstel
o Presentatie(KPB)
7.2b
hetonderzoekkanuitvoeren
Medisch
handelen
Samenwerking
K&W
2
3
o MFS
o Kritische
praktijkbeschouwing
7.2c
eenonderzoeksrapportindevorm
vaneenpubliceerbaar
wetenschappelijkartikelkan
schrijven
Medisch
handelen
K&W
2
3
o Publiceerbaar
wetenschappelijkartikel
4
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
53
Thematoetskaart8
Waarborgenvanvoldoendeencompetenteberoepsbeoefenaren
DeartsMaatschappijenGezondheiddraagtbijaanontwikkelingvancompetenties,opleidingen
bij-ennascholingvanprofessionals(inclusiefzichzelf)enadviseerttenbehoevevan
capaciteitsontwikkelingvoordeadequateinvullingvandegeneeskundigetakenindepublic
health.
Themakaart8Specifiekecompetenties
Competentiegebied DeartsMaatschappijenGezondheid…
Medischhandelen
o bezitadequatekennisenvaardigheidnaardestandvanhetvakgebied
Communicatie
o pastcommunicatievemethodentoepersituatievooropleidingenscholingvan
sociaalgeneeskundigen,andereprofessionalsenstudentenbinnenhetdomeinvande
(publieke)gezondheid
Samenwerking
o draagtzorgvoorgoedesamenwerkingmetopleidingsinstitutenvoormedische
professionalsenanderezorgprofessionals
o agendeertenonderbouwtdekwalitatieveenkwantitatievebehoefteaanartsen
MaatschappijenGezondheid
Kennisen
wetenschap
o signaleertscholingsbehoeftenbijanderesociaalgeneeskundigen(inopleiding),(medisch)
studentenenandereprofessionals
o analyseertenbeoordeeltdecompetentiesenkwaliteitvanmedischhandelenvan
sociaalgeneeskundigen(inopleiding),(medisch)studentenenandereprofessionals
o verbetertcompetentiesenkwaliteitvanhetmedischhandelenvansociaalgeneeskundige
professionalsenstudentenbinnenhetdomeinvandepubliekegezondheidenmaakthierbij
gebruikvanwetenschappelijkepublicaties.
o deeltzijnkennisenbevordertdecompetentiesvansociaalgeneeskundigeprofessionals
doorvastleggingvan(wetenschappelijke)vakkennisinrichtlijnenenstandaarden
o geeftscholingenaan(medisch)studentenenmedischeprofessionalstenbehoevevande
publichealth
o treedtopalshoofdopleidervoordepraktijkopleidingofpraktijkopleidervanartsenin
opleidingtotspecialistMaatschappijenGezondheid
o treedtopalsopleideren/ofstagebegeleidervanmedischstudenten/coassistenten
Maatschappelijk
handelen
o handeltvolgensderelevantewettelijkebepalingenendraagtbijaandeontwikkelingvan
hetwettelijkkadervaneisenvoorbevoegd-enbekwaamheid
o draagthetbelanguitvanpublichealthindeopleidingtotbasisartsentotgeneeskundig
specialisten
o promootdeopleidingenhetberoepvanartsMaatschappijenGezondheid
Organisatie
o draagtbijaaneenonderbouwdecapaciteitsplanning
o superviseertstudentenbinnenhetdomeinvandepubliekegezondheid,coassistenten,
artsen(inopleiding)enandereprofessionals
o draagtbijaanhetopstellenen/ofonderhoudenvaneenkennismanagementsysteemten
behoevevandepublichealthoplokaal-,regionaal-enbovenregionaalniveau
Professionaliteit
o hanteertdekwaliteitscyclusbijdebeoordelingdekwaliteitvanheteigen
sociaalgeneeskundigwerkendievandeorganisatiesofprofessionalsinde(publieke)
gezondheidszorg
o hanteertdeethischeengezondheidsrechtelijkeprincipesvandemedischeberoepsgroep
o maaktethischeafwegingeneniszichdaarbijbewustvandeeigenpersoonlijkeen
professionelenormenenwaarden
o treedtopvooranderenalseenverantwoordelijkrolmodel
o steltzichtoetsbaaropenstaatopenvoorfeedback
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
54
Toetskaartthema8
KBA
Leeruitkomsten
Competenties
8.1
Deaioslaatziendathijanderenkancoachen
enbegeleidenenheneffectieffeedbackkan
gevenmetalsdoelbijtedrageneenhun
professioneleontwikkeling:
1xbinnenhetprimaireproces
1xbinnenoporganisatorischniveau
1xbinnenopbeleidsmatigniveau.
Medisch
handelen
Samenwerken
Professionaliteit
8.2
Deaioslaatziendathijmedischeinhoudelijke
lessenkanverzorgenopeendidactisch
verantwoordewijzemetalsdoeldekenniste
vergrotenbijanderen
8.3
Deaioslaatziendathijopdidactische
verantwoordewijze(medisch)studentenen
aioskanbeoordelenenditkan
verantwoordenenuitleggen
8.4
Deaiostoontaandathijdoormiddelvaneen
persoonlijkontwikkelingsplanenportfolio
sturingkangevenaanzijnregistratieen
herregistratiemetalsdoeldekwaliteitvande
beroepsuitoefeningteborgen
Medisch
handelen
K&W
Communicatie
Professionaliteit
Medisch
handelen
Communicatie
Maatschappelijk
handelen
Maatschappelijk
handelen
Professionaliteit
Niveau
jr jr
1
2
Toetsing
jr
3
jr
4
3
5
o KPB
o LPB
o MSF
3
4
o KPB
o MSF
3
4
o KPB
o MSF
3
5
o Portfolio
o IOP
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
55
Thematoetskaart9
Kwaliteitszorg-enborging
DeartsMaatschappijenGezondheiddraagtmedezorgvoordekwaliteitenwaarborgingvande
kwaliteitinde(preventieveenindienvantoepassingindecuratieve)zorgsectoropbasisvaneen
visieopdevolksgezondheidinrelatietotkwaliteitsbeleid.DeartsMaatschappijenGezondheid
houdthierbijrekeningmetwettelijkekaders,kwaliteitsbeleiddatvoordegehelemedische
beroepsgroepgeldt,maatschappelijkeenethischeaspecten
Themakaart9Specifiekecompetenties
Competentiegebied DeartsMaatschappijenGezondheid…
Medischhandelen
o leverteffectieveenethischverantwoordezorgaanindividuen,communitiesende
bevolking,ookalsdebelangenopdeverschillendeniveausopgespannenvoetmetelkaar
staan
o legtverantwoordingafoverdekwaliteitvandeverleendesociaalgeneeskundigezorgaan
bevoegdeenverantwoordelijkepersoneneninstanties
Communicatie
o communiceertoptransparantemanieroverprocesenresultatenvanzijnkwaliteits-en
veiligheidsbeleidrichtingbelanghebbendepartijen,overhedenenpubliek
Samenwerking
o superviseertanderenindepraktijkbinnendegesteldekwaliteitskaders
o betrektanderenbijkwaliteitsontwikkelingen-verbeteringbinnendesociaalgeneeskundige
zorg
Kennisen
wetenschap
o integreertrelevanteinformatieoverenvanindividuen,communitiesendebevolkingals
geheeltotgevraagdeenongevraagdevoorstellenvoorstrategisch,tactischenoperationeel
kwaliteitsbeleid
Organisatie
o kentdemeestvoorkomendekwaliteitssystemenbinnendegezondheidszorgenpastdeze
toe
o gebruiktwetenschappelijkegegevensbijhetopstellenvankwaliteitskadersengebruikt
dezeookbijhettoetsenvandekaders
o ontwerptbeleid,protocollenenstandaardprocedurestenaanzienvankwaliteiten
veiligheidvandepublichealth
o draagtbijaanhetopstellenen/ofonderhoudenvaneenkwaliteits-of
kennismanagementsysteemtenbehoevevande(publieke)gezondheidszorg,oplokaal-,
regionaal-,bovenregionaal-en/ofinternationaalniveau
o bevorderthetimplementerenvankwaliteitsbevorderende/evaluerendeprocessenof
procesonderdelenindeorganisatievanhetwerkeninhetvakgebiedvande(publieke)
gezondheidtenaanzienvansociaalgeneeskundigeaspecten
o kandeverschillendebelangendievaninvloedzijnophetkwaliteitsbeleidhanterenenweet
dieadequaatintezetten
Maatschappelijk
handelen
o draagtbijaandeprocessenvankwaliteitsbeleidvoorhetborgenvandekwaliteitvande
gezondheidszorg(zowelpreventiefalscuratief)
o draagtbijaanhetontwikkelenvankwaliteitsbeleidvoordegeheleberoepsgroepartsen
M&G
o hanteertdeethischeaspectendieinvloedhebbenophetopstellenenuitvoerenvanbeleids-
enkwaliteitskaders
Professionaliteit
o maaktbijmaatregelenenbeleidsvoorstelleneenafwegingtussenhetindividuelebelangen
hetbelangvandelenvandebevolkingofdebevolkingalsgeheel
o hanteertdekwaliteitscyclusbijdebeoordelingdekwaliteitvanheteigen
sociaalgeneeskundigwerkendievandeorganisatiesofprofessionalsinde(publieke)
gezondheidszorg
o kandeprofessionelenormenenwaardenlatenprevalerenbovenzijnpersoonlijkebelangen
(indiendieafwijken)enbovendebelangenvananderebelanghebbendepartijen
o hanteertdeethischeengezondheidsrechtelijkeprincipesvandemedischeberoepsgroep
o maaktethischeafwegingeneniszichdaarbijbewustvandeeigenpersoonlijkeen
professionelenormenenwaarden
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
56
Toetskaartthema9
niveau
KBA
leeruitkomsten
Competenties
jr
1
9.1
9.2
Deaioslaatziendathijopbasisvan
wetenschappelijkegegevenseenprotocol
ofeenprocedurekanontwikkelenmetals
doeldekwaliteitvandepublichealthen
veiligheidvanallebetrokkenenindepublic
healthteverbeteren
Deaioslaatziendathijeen
kwaliteitszorgactiviteit(zoalseenauditof
eenequivalentdaarvan)kanuitvoereninde
eigenorganisatiemetalsdoeldekwaliteit
vandeverleendediensten/zorgte
evalueren
jr
2
Toetsing
jr
3
jr
4
Medischhandelen
K&W
3
4
o Protocol/
standaardproced
ureKPB
(presentatie)
Maatschappelijk
handelen
Samenwerken
Organisatie
3
4
o LPB
o Praktijkopdracht
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
57
Thematoetskaart10
Vangnetzorg
Vangnetzorgisdezorgvoorkwetsbaremensendietijdelijkzorgofondersteuningnodighebben
metalsdoeldeverbeteringvandeleef-engezondheidssituatie,tervoorkomingvanverergering
vandemedischeproblematiekofterbeperkingvanmaatschappelijkeoverlast.Ditkanook
wordenveroorzaaktdoorsysteemaanpassingenwaardoormensenbuitendeaangebodenzorg
vallen.DeartsMaatschappijenGezondheidleidttoenaarregulierezorgen/of
ondersteuningsinstanties.
Themakaart10Specifiekecompetenties
Competentiegebied DeartsMaatschappijenGezondheid…
Medischhandelen
o zorgtvoortoeleidingvankwetsbaregroepenenindividuennaarregulierewelzijns-en
gezondheidszorgorganisaties
o stimuleertgezondheidskennis,gezondheidsvaardighedenengezondheidsgedrag(health
literacy)
o signaleert,analyseertenevalueertontwikkelingenindezorgvoorkwetsbaregroepenen
doetbeleidsvoorstellenterverbetering
o ontwikkeltinnovatieprogramma’somdevangnetfunctieteoptimaliseren
Communicatie
o rapporteertoverdebevindingenm.b.t.dezorgaankwetsbaregroepenaancollega’s,
relevanteorganisatieseninstanties
o communiceertmetkwetsbaregroepenindividuenopeenmanierdiepastbijde
mogelijkhedenenbehoeftesvandedoelgroep
o communiceertenverantwoordtdevangnetzorgnaarhet‘brede’publiek
Samenwerking
o werktsamenmetanderendiedienstenverlenenaandekwetsbaregroepenenindividuen
enkentdaarbijdeeigensociaal-medischerol
o neemthetinitiatieftotsamenwerkingmetrelevanteinstantiesdieeenverantwoordelijkheid
hebbenvoordegezondheidvandebevolkingofvankwetsbaregroependaarin
Kennisen
wetenschap
o steltzichactiefopdehoogtevandekennisenwetenschapoverzorgaankwetsbare
groepen
o identificeertproblemenindepraktijkenvertaaltdezenaarwetenschappelijke
vraagstellingen
o vertaaltwetenschappelijkebevindingeninpraktijkaanpassingeneninbeleid
Maatschappelijk
handelen
o agendeertafwezigezorg,ofdegebrekkigetoegankelijkheiddaarvanofnadelige
leefsituatieszowelbijdedaarvoorverantwoordelijkeorganisatiesenpolitiek
o lichthetpubliekendepolitiekvooroverdeimplicatiesvanziektenenaandoeningenbij
kwetsbaregroepenenhetontbrekenvanzorgdaarvoor
Organisatie
o organiseertzorgaankwetsbaregroependienognieteldersindegezondheidszorgterecht
kunnenenneemtdaarbijeenleidenderolaan
o neemteenmedischleidenderolaanindezorgcoördinatiebinnendevangnetzorg
o analyseertopvoorhandmogelijkerisicovollesituatiesbijsysteemaanpassingen,diekunnen
leidentotgebrekkigeofgeenzorgverleningvoorkwetsbaregroepenofinkwetsbare(leef)
omstandigheden
Professionaliteit
o maaktethischeafwegingeneniszichdaarbijbewustvandeeigenpersoonlijkeen
professionelenormenenwaarden
o hanteertdeethischeengezondheidsrechtelijkeprincipesvandemedischeberoepsgroep
o Iszichbewustvanzijnmaatschappelijkeenprofessioneleverantwoordelijkheidenhandelt
daarnaar
o bespreekteigennormenenwaardeninzakevangnetzorg
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
58
Toetskaartthema10
Competenties
niveau
jr jr
1
2
Toetsing
jr
3
jr
4
KBA
leeruitkomsten
10.1
Deaioslaatziendathijinsamenwerkingmetanderezorgverleners/organisaties…
10.1a.
kwetsbaregroepeninkaartkan
brengeneneenmethodiekkan
opstellenvoorhetbereikenvan
enhetbiedenvandebenodigde
zorgaandezekwetsbaregroepen
o Medischhandelen
o Samenwerken
3
o Organisatie
10.1b.
advieskangevenhieroveraan
beleidsmakers
o Medischhandelen
o Maatschappelijk
handelen
o Communicatie
4
3
o Rapportage
o MSF
o Praktijkopdracht
4
o Beleidsadvies
o KPB(presentatie)
o Kritischepraktijkbeschouwing
*)uitvoerenenevaluerenvandezezorgzitinthema1,2of3
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
59
Bijlage2
Competentie-entoetsmatrix
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
60
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
61
Bijlage3
IJkmomentenbekwaamheidsniveaus
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
62
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
63
Bijlage4
Gebruiktebronnen
OpleidingsplanartsMaatschappijenGezondheid,2016,Vastgesteld6december2016.
64
Download