DOAC`S = direct werkende orale anticoagulantia

DOAC’S = direct werkende orale anticoagulantia
(antistollingsmiddelen)
Uw behandelaar heeft u een DOAC voorgeschreven. DOAC’s verminderen het samenklonteren van
het bloed. Ze remmen de vorming van bloedstolsels en verminderen de kans op afsluiting van een
bloedvat. Ze doen dit door remming van een stollingseiwit (stollingsfactor II of X) in het bloed
(antioagulantia betekent antistollingsmiddelen).
Het betreft een van de volgende middelen:
Dabigatran = Pradaxa (factor II remmer)
Rivaroxaban = Xarelto (factor X remmer)
Apixaban = Eliquis (factor X remmer)
Edoxaban = Lixiana (factor X remmer)
De DOAC’s worden voorgeschreven ter:
1. voorkoming (profylaxe) van een trombosebeen/longembolie na een heup- of knievervangende
operatie (Edoxaban is hiervoor niet geregistreerd).
2. behandeling van een eerste (of opnieuw opgetreden) trombosebeen en/of longembolie
3. voorkoming van een CVA/TIA bij patiënten met boezemfibrilleren (atriumfibrilleren)
De voordelen van de DOAC’s t.o.v. andere antistollingsmiddelen zijn:
Vaste dosering (kan eventueel in medicijnrol)
Snelle werking
Geen bloedtest nodig
Weinig invloed van andere medicatie
Geen invloed van voeding/dieet
Minder hersenbloedingen bij vergelijkbare effectiviteit (= voorkomen trombose)
Er zijn ook enkele nadelen t.o.v. de VKA’s (vitamine K antagonisten):
Geen bloedtest betekent ook geen controle op de inname (de therapietrouw)
Gezien de korte werkingsduur van de DOAC’s is het belangrijk dat ze nauwkeurig worden
ingenomen. Een dag niet innemen, is de volgende dag niet beschermd!
De DOAC’s kunnen niet gebruikt worden bij een mechanische hartklep, bij kinderen, bij
zwangeren, bij borstvoeding, bij ernstige nierfunctiestoornissen en bij gebruik van sommige
medicatie (zoals middelen voor epilepsie, gebruikt u andere medicijnen overleg dan met de
arts)
Voor drie van de vier middelen is er geen tegengif; voor Dabigatran is dit er wel
Een tegengif tegengif is echter zelden nodig en een bloeding is vaak goed te behandelen met
lokale maatregelen, bloedprodukten en stollingsfactoren
De nierfunctie moet bewaakt worden, omdat bij achteruitgang van de nierfunctie de dosering
van de DOAC eventueel aangepast moet worden of zelfs gestaakt
Welk medicijn voor u het beste is, beslist u samen met uw behandelaar.
Specifieke productkenmerken
Dabigatran
Standaard therapeutische dosering
Rivaroxaban
2x daags 150mg 1x daags 20mg
Apixaban
Edoxaban
2x daags 5mg
1x daags 60mg
(tijdens de
maaltijd)
Dosering bij verlaagde nierfunctie
2x daags 110mg 1x daags 15mg
2x daags 2,5mg 1x daags 30mg
(tijdens de
maaltijd)
Profylactische dosering (knie- en
heupprothese)
1x daags 220mg 1x daags 10mg
Begin van werking na inname
2 uur
2-4 uur
1-3 uur
1-2 uur
Werkingsduur
+/- 1 dag
+/- 1 dag
+/- 1 dag
+/- 1 dag
Indicatie longembolie/trombosebeen
ja
Nee/wel de
eerste
Nee/wel de
ja
eerste 7 dagen
een hogere dosis
apixaban
2x10mg
2x daags 2,5mg -
(met of zonder
voedsel)
’spuitjes’nodig gedurende de eerste 5
dagen
3 weken een
hogere dosis
rivaroxaban
2x 15mg
(daarna 2x5mg)
(daarna 1x20mg)
Tegengif (‘antidotum”)
Ja, praxbind
nee
Behandeling bij bloedingen
Praxbind,
bloedproducten
Stollingsfactoren Stollingsfactoren Stollingsfactoren
bloedproducten
bloedproducten
bloedproducten
Maagdarmklachten,
huidklachten,
bloedingen
Maagdarmklachten,
Maagdarmklachten,
huidklachten,
bloedingen
Maagdarmklachten,
huidklachten,
bloedingen
Bijwerkingen
Huidklachten,
nee
nee
Hoofdpijn, moe,
spierklachten,
depressie,
bloedingen
Gebruik van Sint Janskruid, sommige
Niet gebruiken Niet gebruiken Niet gebruiken Niet gebruiken
middelen voor epilepsie,
tuberculosemedicatie,schimmelmiddelen Apotheek meldt Apotheek meldt Apotheek meldt Apotheek meldt
dit/pas op met dit/pas op met dit/pas op met
dit/pas op met
in tabletvorm, sommige antibiotica
zelfzorgmedicatie zelfzorgmedicatie zelfzorgmedicatie zelfzorgmedicatie
Zwangerschap/borstvoeding/kinderen
Niet gebruiken
Niet gebruiken
Niet gebruiken
Niet gebruiken
Behandelduur
Eerste longembolie/trombosebeen
3-6 maanden
3-6 maanden
3-6 maanden
3-6 maanden
Recidief longembolie/trombosebeen
Langdurig
Langdurig
Langdurig
Langdurig
Boezemfibrilleren
Langdurig
Langdurig
Langdurig
Langdurig
Profylaxe bij knie- en heupprothese
4-6 weken
4-6 weken
4-6 weken
4-6 weken
Adviezen bij gebruik DOAC
Kies een vast tijdstip van inname, dan vergeet u minder snel
Wees voorzichtig met ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s) zoals Ibuprofen, Naproxen,
Diclofenac enz. Ze verhogen de kans op maag-darmbloedingen. Voorkeur gaat uit naar
Paracetamol als pijnstiller. Als er toch een NSAID nodig is, vraag dan aan uw arts/apotheek of
er een maagbeschermer nodig is (zeker bij maagklachten)
Bent u vergeten in te nemen? Dabigatran: Gebruikt u een 1X daags dosering en ontdekt u
het dezelfde dag? Neem de tablet dan direct in en ga de volgende dag verder met uw
gebruikelijke ritme. Gebruikt u 2X per dag een tablet en duurt het nog meer dan zes uur voor u
de volgende dosis inneemt? Neem dan de vergeten dosis alsnog in. Duurt het minder dan zes
uur? Sla dan de vergeten dosis over. Rivaroxaban: Gebruikt u 1X daagse dosering en ontdekt
u het dezelfde dag? Neem de tablet dan direct in en ga de volgende dag verder met uw
gebruikelijke ritme. Gebruikt u 2X daags een tablet in de eerste drie weken bij een
trombosebeen/longembolie in een dosering van 2X15 mg. en ontdekt u dat dezelfde dag?
Neem de tablet dan direct in, ook als het al bijna tijd is voor de volgende tablet. Neem nooit
meer dan twee tabletten per dag! De volgende dag weer verder met uw gebruikelijk ritme.
Apixaban: U gebruikt een 2x daagse dosering en ontdekt het dezelfde dag? Neem de dosis
direct in, ook als het bijna tijd is voor de volgende tablet. Ga de volgende dag verder met het
gebruikelijke ritme. Edoxaban: U gebruikt een 1x daagse dosering. Een vergeten dosis
dezelfde dag onmiddellijk alsnog innemen; de vergeten dosis mag niet worden ingehaald door
de dosis de volgende dag te verdubbelen! Neem de volgende dag de gebruikelijke dosering
weer in.
Eten en drinken: over het algemeen zijn er geen beperkingen. Pas bij Rivaroxaban op met
grapefruitsap; dit geeft in combinatie met Rivaroxaban meer kans op bijwerkingen. Gebruik
een grapefruit of grapefruitsap maximaal 2x per week.
Stoppen: stop nooit zomaar met een DOAC, tenzij op advies van uw behandelaar
Ingreep: geef bij een ingreep (zowel bij huisarts, tandarts, specialist) altijd aan dat u een
DOAC gebruikt. De trombosedienst kan u of uw behandelaar eventueel van advies voorzien.
Bijwerking: meldt een klacht/bijwerking die is ontstaan kort nadat u met een DOAC bent
begonnen altijd bij uw behandelaar, uw huisarts, de trombosedienst en apotheek.
Bloeding: raadpleeg altijd een arts bij een hinderlijke bloeding, een steeds terugkerende
bloeding of bloedingen op verschillende plaatsen. Meldt dit ook aan de trombosedienst.
Overgang van een VKA naar DOAC: De trombosedienst regelt dit. U stopt een aantal dagen
met de VKA (volgens advies trombosedienst) en start pas met de DOAC als uw INR waarde
(stollingstijd bij VKA patiënten)<2,0 is. De trombosedienst zal dit aangeven.
Overgang van DOAC naar VKA: De trombosedienst regelt dit. U neemt zoals gebruikelijk uw
DOAC in en daarnaast ook een startdosering van de VKA (volgens advies trombosedienst). Na
een aantal dagen wordt uw INR waarde geprikt. Als deze ≥2 is, dan mag u de DOAC staken.
Ook dit geeft de trombosedienst aan. Het is raadzaam om op de dag dat uw INR geprikt wordt
de DOAC pas in te nemen nadat u geprikt bent. De DOAC kan soms invloed hebben op de
INR bepaling.
Controle bij DOAC-gebruik
De zorg rondom patiënten met DOAC’s is, net als voor patiënten die VKA’s gebruiken, belegd bij de
trombosedienst van Bernhoven. De trombosedienst neemt uw gegevens op in een dossier (nadat u
hiervoor toestemming heeft gegeven middels een toestemmingsverklaring).
De trombosedienst
Roept u 2x per jaar op ter controle van uw nierfunctie. Als u binnen twee weken na de
bloedprik niets heeft gehoord, dan is de uitslag goed. Is de nierfunctie afwijkend (of fors
achteruitgegaan), dan overlegt de trombosedienst met de behandelaar of de nierfunctie eerder
herhaald moet worden of dat de dosering van de DOAC verlaagd of zelfs gestaakt moet
worden.
Is bereikbaar voor advies rondom ingrepen
Is bereikbaar voor advies bij bloedingen/trombose/bijwerkingen
Registreert de bijwerkingen, bloedingen en trombose en bespreekt deze anoniem in een
kwaliteitsplatform
Registreert de reden van staken van een DOA
Bereikbaarheid trombosedienst
De trombosedienst is op werkdagen bereikbaar via 0413 - 40 30 00.
Bovenstaande informatie is geschreven samen met artsen en (gespecialiseerd) verpleegkundigen
van de genoemde afdeling(en). De afdeling communicatie & patiëntenvoorlichting verzorgt de
eindredactie van deze folder.
Heeft u vragen en/of opmerkingen over deze folder? Belt u dan met de genoemde afdeling(en) of
stuur een e-mail naar PatiëntService, [email protected].
Bernhoven
Nistelrodeseweg 10
5406 PT UDEN
Postbus 707
5400 AS UDEN
T: 0413 - 40 40 40
E: [email protected]
I: www.bernhoven.nl
Code:
Datum gewijzigd: dinsdag 16 mei 2017
Ga naar
www.zorgkaartnederland.nl