Griffie Commissie voor ruimte en milieu Datum commissievergadering : -- DIS-stuknummer : Behandelend ambtenaar : Directie/afdeling : Nummer commissiestuk : Datum : 1028414 J. Leunk/J. Ram Directie Ecologie RM-0346 22 september 2004 Bijlagen : 1 Onderwerp: Gevolgen voor het grondwaterbeheer van een ongecontroleerde energieopslag in de bodem. Voorstel van GS aan PS: ter bespreking in het kader van uw: X ter kennisneming X vertegenwoordigende rol>onderdeel A kaderstellende rol>onderdeel B controlerende rol>onderdeel D uitvoerende rol>onderdeel C Opmerkingen van het Presidium/Griffie: Griffier der Staten, namens deze, drs. W. van Deursen Bijlage: 1. Brief van GS aan de minister van VROM d.d. 20 juli 2004 nr. 1013151 Notitie ten behoeve van de commissie voor ruimte en milieu In IPO-verband is al meermalen de problematiek van ongecontroleerd gebruik van de diepe ondergrond bij de minister onder de aandacht gebracht. Het gaat hierbij om de gesloten energieopslagsystemen, waarvoor geen vergunning noodzakelijk is en de monobronsystemen waarvoor door de provincie beleid wordt ontwikkeld. Er is een bouwplan in voorbereiding in Etten-Leur, waarbij gedacht wordt aan een energievoorziening van individuele systemen met warmtewisselaars in de bodem. Dat betekent dat circa 1.200 buizen als warmtewisselaars diep in de bodem worden gebracht. In de buizen stroomt een vloeistof om warmte dan wel koeling uit de bodem te winnen. Voor deze soort systemen is geen vergunning noodzakelijk. Het spreekt voor zich, dat zoveel systemen een bedreiging van de kwaliteit van de ondergrond en het grondwater kunnen vormen. Er is geen enkele regelgeving van toepassing om nader voorschriften te kunnen stellen, noch door de provincie, noch door de gemeente. Er zijn meerdere projecten in voorbereiding waarbij energieopslag in de bodem een onderdeel vormt. Het is van belang dat de provincie aan het ministerie van VROM een duidelijk signaal afgeeft dat een ongecontroleerde ontwikkeling een duurzaam gebruik van de bodem frustreert. Op dit moment dreigen er circa 1.200 diepe boringen te worden geplaatst in de nieuwbouwwijk in EttenLeur. Voor de langere termijn kunnen deze beperkingen geven aan de winning op de nabij gelegen drinkwaterwinplaats. Daarom is bijgaande brief aan de minister van VROM gezonden. De gelegenheid is tevens aangegrepen om de aandacht te vragen voor een verwant probleem met warmtekoude-opslagsystemen. Ten aanzien van de koude-warmte-opslag (KWO) met monobronnen is een beleidsuitwerking in voorbereiding. Gestreefd wordt om dit aan de hand van een ingediende vergunningaanvraag nader inhoud te geven. Wij willen hierbij een situatie bereiken waarbij op de lange termijn de drinkwatervoorziening in voldoende mate wordt veilig gesteld, maar ook de toekomstige ontwikkelingen voor energieopslag niet worden belemmerd. 's-Hertogenbosch, 21 september 2004. Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, -2- Brabantlaan 1 Postbus 90151 5200 MC ’s-Hertogenbosch Telefoon (073) 681 28 12 Fax (073) 614 11 15 [email protected] Minister van VROM Postbus 20951 5200 EZ ‘s-GRAVENHAGE www.brabant.nl Bank ING 67.45.60.043 Postbank 1070176 Onderwerp Datum Ongecontroleerde energie opslag in de bodem. 20 juli 2004 Ons kenmerk 1013153 Uw kenmerk - Geachte mevrouw Dekker, Contactpersoon J. Leunk Hierbij vragen wij uw aandacht voor een ontwikkeling waarbij ongecontroleerd grote aantallen diepe boringen gaan plaatsvinden voor het realiseren van ondergrondse energieopslagsystemen, waardoor in de toekomst een duurzaam gebruik van de bodem sterk beperkt kan gaan worden. Directie Ecologie Telefoon (073) 681 25 03 Bijlage(n) De ondergrond in Noord-Brabant heeft een belangrijke functie voor de drinkwatervoorziening. Het oude, onbeïnvloede grondwater vormt na een eenvoudige bewerking zeer goed drinkwater. Het bijzondere karakter van grondwater wordt bepaald door de aanwezige afdekkende klei- en leemlagen waardoor het door menselijk gebruik beïnvloed water gescheiden is van het oude, onbeïnvloede grondwater. Door gebruik van grondwater, ook bij energieopslag, wordt het karakter van het grondwater aangetast. Er is dan geen sprake meer van onbeïnvloed grondwater. Verder ontstaat er een risico op een snelle stroming van ondiep beïnvloed water naar de diepe ondergrond door het veelvuldig doorboren van de afdekkende klei- en leemlagen. Een goede afweging van het gebruik van de bodem en het grondwater is noodzakelijk. De Grondwaterwet is hierbij een belangrijk instrument. Naast het vaststellen welk gebruik van grondwater waar mogelijk is, is het tevens van belang te bepalen onder welke omstandigheden en voorwaarden dit gebruik is toe te staan. Er zijn nu energieopslagsystemen in ontwikkeling waarbij geen wettelijk kader van toepassing is om te komen tot een afweging van belangen. Het gaat hierbij om gesloten systemen waarbij de in de bodem geplaatste buis als warmtewisselaar wordt gebruikt en er geen onttrekking van grondwater plaatsvindt. E-mail [email protected] Het provinciehuis is vanaf het centraal station bereikbaar met stadsbus, lijn 61 en 64, halte Provinciehuis of met de treintaxi. Ten aanzien van de aanleg en ten aanzien van het beheer kunnen geen eisen worden gesteld. Dit kan grote problemen geven door het niet voldoende afdichten van doorboorde lagen. Ook kunnen bij lekkages, sterk verontreinigende koelvloeistoffen tot diep in de bodem doordringen. Verder zijn geen eisen te stellen over afdichting van de putten bij de beëindiging van de inrichting. Omdat het goedkope systemen betreft met een beperkte capaciteit, is het te verwachten dat grote aantallen geïnstalleerd gaan worden. De problematiek is urgent geworden nu in een nieuwbouwwijk in westelijk Noord-Brabant wordt overwogen om 1.200 van deze systemen aan te gaan leggen. Datum 20 juli 2004 Ons kenmerk 1013153 Binnen de bestaande wetten is het voor provincies niet mogelijk om adequaat op te treden ten aanzien van deze gesloten energieopslagsystemen. Wij doen dan ook een dringend verzoek om op korte termijn regelgeving in te voeren. Verder dient in afwachting hiervan ondersteuning van deze projecten in welke vorm dan ook achterwege te blijven. Naast de gesloten systemen is recent ook discussie ontstaan over de toepassing van energieopslag met monobronnen. Hierbij wordt water van de ene bodemlaag gepompt naar een andere bodemlaag. Wij zijn van mening dat deze systemen onder de werkingssfeer van de Grondwaterwet vallen, dit in tegenstelling tot een installatiebedrijf dat aangeeft dat geen vergunning noodzakelijk is. We doen een beroep op u om het beleid van de provincie te ondersteunen en alleen medewerking aan deze projecten te verlenen indien hiervoor vergunning is verleend in het kader van de Grondwaterwet. Ook voor de toekomst zien wij goede mogelijkheden om de bodem te gebruiken voor de energieopslag. Het zwaartepunt moet hierbij komen te liggen op een duurzame ontwikkeling waarbij door een goed beheer van de installaties de kans op calamiteiten wordt geminimaliseerd. Een deugdelijke regelgeving is hierbij een voorwaarde. Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, namens deze, secretaris, 2/2