Is klimaatverandering wel zo belangrijk? Martin Hedberg, meteoroloog Swedish Weather Center Het weer (neerslag, bewolking, wind, vochtigheid, temperatuur, ...) De wijze waarop de natuur de atmosferische krachten in evenwicht probeert te brengen Klimaat Klimaat: statistieken van het weer Het klimaat is het gemiddelde weerspatroon over een langere periode 100 jaar Klimaatverandering (weerspatronen, gletsjers, stijging van de zeespiegel, ...) Klimaatverandering is een significante verandering in de weerspatronen. Kijken we over een langere periode, dan zien we dat er al veel vaker klimaatveranderingen zijn opgetreden. 100 000 jaar Broeikaseffect Op alle planeten met een atmosfeer Het aardoppervlak straalt energie uit Straling van de zon verwarmt het aardoppervlak De atmosfeer straalt energie uit Broeikasgassen worden opgewarmd door de straling van de aarde Zonder broeikasgassen: -18 graden! Met broeikasgassen: +15 graden! - Klimaatverandering Externe oorzaken Zonneactiviteit Omloopbaan van de aarde Meteorieten Interne Oorzaken van natuurlijke aard Interne Oorzaken van menselijke aard Terugkoppeling Uitstoot van broeikasgassen Vulkaanuitbarstingen Deeltjes/wolken Onvoorziene natuurverschijnselen Ontbossing, erosie, … Broeikasgassen (hebben een opwarmingseffect) blijven wel 100 jaar in de atmosfeer Deeltjes (hebben meestal een afkoelingseffect) blijven één week in de atmosfeer Maandgemiddelde van de kooldioxideconcentratie, Mauna Loa JAAR Roger Revelle en Hans. E Suess, Kooldioxideuitwisseling tussen de atmosfeer en de oceaan en de toename van CO2 in de atmosfeer in de voorbije decennia, Tellus 1957. De mensheid is bezig met een grootschalig geofysisch experiment dat nooit eerder is vertoond en nooit zal kunnen worden herhaald. In enkele eeuwen tijd brengen we de geconcentreerde organische koolstof die honderden miljoenen jaren lang in sedimentaire gesteenten lag opgeslagen, weer in de atmosfeer en de oceanen. Kooldioxide is een maatstaf voor de manier waarop wij het klimaat beïnvloeden Gemakkelijk te gebruiken voor statistieken Gemakkelijk te vergelijken met historische klimaatgegevens Er zijn nog andere broeikasgassen van natuurlijke of menselijke oorsprong Niet alleen broeikasgassen beïnvloeden het klimaat Klimaatverandering over 100 jaar: Ongeveer half zo groot als in een ijstijd, maar dan juist warmer Jaar 2100? Jaar 2000 Jaar 1900 IJstijd Temperatuur als maatstaf voor klimaatverandering Gemakkelijk te gebruiken voor statistieken Gemakkelijk te vergelijken met historische klimaatgegevens Verwarring mogelijk tussen "klimaattemperatuur" en "dagtemperatuur" Klimaatverandering wind, enz. manifesteert zich ook in de neerslag, vochtigheid, Klimaatverandering meten we met de thermometer Maar eigenlijk gaat het niet om de temperatuur zelf. Het gaat om de gevolgen. Ideström & Skinnarmo Het wordt warmer. De verdamping neemt toe. Het gaat meer regenen. De zeespiegel stijgt, de gletsjers smelten, extreme weersomstandigheden doen zich vaker voor dan vroeger, … Planten en dieren moeten zich aanpassen of ze verdwijnen. Mens en maatschappij moeten zich aanpassen. Het grote zelfbedrog van de mensheid ”Het is gewoon een natuurlijke verandering van het klimaat” ”Pas als we de natuurkundige processen volledig begrijpen, kunnen we er iets tegen doen” ”Anderen moeten hun emissies maar verlagen” Het zijn vele kleine stapjes, maar we moeten ze wel samentellen. Efficiënter gebruik van energie Duurzame energie Koolstofdioxide opvangen zowel van biobrandstoffen als van fossiele brandstoffen De gemiddelde temperatuur stijgt Meer/heviger neerslag Overstromingen, aardverschuivingen, … Weerspatronen veranderen Wanneer, waar, hoe vaak, hoe sterk, … Meer verdamping Droogte, erosie, bosbranden, … Klimaat heeft … Een lange remweg Klimaat heeft … Een domino effect Klimaat heeft … Allerlei onomkeerbare gevolgen JA Klimaatverandering is echt belangrijk. Altijd!