vrijheid van meningsuiting ambtenaren online Hans Klok & Loulou Birza Ambtenaar en grondrechten | 12 november 2013 Inhoud • • • • • • • Communicatieperspectief Grondwet – artikel 7 De functioneringsnorm Uitgangspunten Spanning Voorbeelden Gedeelde norm Ambtenaar en grondrechten | 12 november 2013 Communicatie perspectief Draagvlak heeft bestuurder nodig voor beleid Bestuurder kan dit niet alleen - ambtenaren werken namens de bestuurder Sociale media verandert het speelveld Dat was aanleiding om in een ‘vriendelijke vorm’ te formuleren wat dit betekent voor ambtenaren die in openbaarheid treden 3 Ambtenaar en grondrechten | 12 november 2013 De Grondwet – artikel 7 Sinds 1815 In 1983 erkenning toepassing grondrechten voor ambtenaren De drukpers v. nieuwe communicatie > techniekneutraal? 4 Ambtenaar en grondrechten | 12 november 2013 Vrijheid van meningsuiting in politiek-ambtelijke context - Ministeriële verantwoordelijkheid voor handelen ambtenaren - De functioneringsnorm (artikel 125a Ambtenarenwet) centraal: De ambtenaar dient zich te onthouden van het openbaren van gedachten of gevoelens [..] indien daardoor de goede vervulling van zijn functie of de goede functionering van de openbare dienst, voor zover deze in verband staat met zijn functievervulling, niet in redelijkheid zou zijn verzekerd. - Aantal factoren die meewegen - Voor rijksambtenaren ook: Aanwijzingen externe contacten - Hoe om te gaan met social media? Handvatten in jurisprudentie, adviezen AGFA? behoefte aan richtlijnen 5 Ambtenaar en grondrechten | 12 november 2013 De Uitgangspunten online rijksambtenaren De ambtenaar als ambassadeur De bestaande regels gelden ook online Onderscheid tussen privé persoon en ambtenaar in functie (Facebook vrienden zijn geen vrienden – uitspraak kantonrechter Arnhem 19 maart 2012) Zorgvuldig meedoen Internet een glazen huis 6 Ambtenaar en grondrechten | 12 november 2013 Spanning in de praktijk Ministeriële verantwoordelijkheid – ambtelijke vrijheid Ambtenaar moet durven initiatief te nemen Een afgebakend mandaat voor de ambtenaar? Voorstel ROB: Maak duidelijke afspraken wanneer een ambtenaar naar buiten kan treden in een interactief proces. Politieke interventie zou dan niet plaats moeten vinden. Voor alle actoren is dan duidelijk dat uitlatingen van een ambtenaar niet gelijk staan aan die van de minister. – haalbaar? - 7 Ambtenaar en grondrechten | 12 november 2013 Enkele voorbeelden Fatsoensnorm – Ambtenaar Sinke zegt sorry Het werkt…… Eigen beleidsterrein – Een voorbarige conclusie twitter & facebook min BuZa 8 Ambtenaar en grondrechten | 12 november 2013 Regels Grondwet Functioneringsnorm Uitgangspunten Instructie Training Vakbekwaamheid SOCIALE MEDIA Reflectie Werkoverleg 2 paar ogen Bad & good practice 9 Cultuur - don’t be stupid – gedeelde norm voettekst Wat mag er in de gedeelde norm niet ontbreken? 10 voettekst