Nieuw Nederlands 4e editie – vwo4 D-toetsen Cursus: Formuleren D-toets Leerstof: Hoofdstuk 1 Tijdsduur: 50 minuten Opdracht 1 A Neem de woorden over die een geval van dubbelop vormen. B Noteer achter de woorden het type dubbelop; kies uit: 1.1 onjuiste herhaling 1.2 tautologie 1.3 pleonasme 1.4 contaminatie 1.5 dubbele ontkenning C Geef daarna aan hoe de zin verbeterd kan worden. 1 Omdat de bondscoach zag dat zijn spelers na de 3-0 de moed in de schoenen lieten zakken, probeerde hij hen in de rust wat op te beuren. 2 We kunnen dit nieuwe middel proberen onder de voorwaarde dat achteraf een evaluatie zal plaatsvinden. 3 Op de steun van de linkse partijen durfde de vakbondsleider ondanks nadrukkelijke toezeggingen van de fractievoorzitters niet meer op te rekenen. 4 Soms zijn huisdieren natuurlijk lastig, maar moet je het daarom laten om geen hond of kat te nemen? 5 Wij verzoeken u met klem om onmiddellijk uw reactie op deze vervelende kwestie direct naar ons toe te sturen. Opdracht 2 Vul het juiste persoonlijke voornaamwoord (hij, zij, ze, het, hem of haar) of bezittelijke voornaamwoord (zijn of haar) in. 6 De gemeente Zwolle zegt dat het besluit vaststaat en dat ... voorlopig geen kunstijsbaan zal laten aanleggen. 7 De dictator eiste van de bevolking dat die de bouw van zijn paleizen zou betalen en legde ... daarom hoge belastingen op. 8 Na jarenlang gesteggel in het gemeentebestuur heeft Ter Weksel ... overdekte winkelcentrum toch gekregen. 9 Dit hervormingscomité heeft bijzonder snel gewerkt, maar daardoor heeft ... een aantal van ... beslissingen wel enigszins overhaast genomen. 10 De nieuwe regering heeft ... keus nu al gemaakt, omdat de vliegtuigen snel gekocht moesten worden. Opdracht 3 Kies het beste verwijswoord (hen, hun, ze, zij). 11 Omdat de agenten eisten dat ik mij zou legitimeren, toonde ik hen/hun mijn rijbewijs. 12 Je kunt erop rekenen dat hun/zij ook nu zullen doen waar ze zelf zin in hebben. 13 Toen de stichting tot behoud van de binnenstad haar voorzitter wilde afzetten, besloot ze/zij per direct een algemene ledenvergadering uit te schrijven. 14 Mijn zussen zijn prima meiden, maar ik zou nooit drie weken met hen/hun op vakantie gaan. Opdracht 4 Vul het juiste aanwijzende voornaamwoord (deze, die, dit, dat) of betrekkelijke voornaamwoord (wie, dit, dat of wat) in. 15 Dat schilderij van Van Gogh aan de andere wand wil het museum wel verkopen, maar ... abstracte van Mondriaan hier wil de conservator niet missen. 16 Veel mensen hebben een jaarlijkse bijdrage over voor Amnesty International, een organisatie ... al jarenlang opkomt voor gevangenen over de hele wereld. 17 Het bedrijf ... de invoering van het rekeningrijden mogelijk moet maken, is op zoek naar veel nieuw personeel. © Noordhoff Uitgevers bv, 2008 1 Nieuw Nederlands 4e editie – vwo4 D-toetsen 18 Naar mijn mening is het beste ... je in geval van inbraak kunt doen, meteen de politie inschakelen. Opdracht 5 Vul in: aan wie of waaraan, op wie of waarop, enz. 19 Is dat die zanger ... jij op de schoolavond een duet gaat zingen? 20 Die leuke jongen ... ik je laatst vertelde, zit nu bij mij op dansles. 21 We zoeken een nieuwe penningmeester ... we de financiële administratie kunnen toevertrouwen. 22 Dat storende gedrag van Esther, ... steeds meer mensen zich ergeren, moet maar eens afgelopen zijn. Opdracht 6 Verbeter de onduidelijke of foute verwijzingen. 23 De ANVR vreest voor aanslagen door Egyptische rebellengroepen en adviseert Nederlanders daar niet op vakantie te gaan. 24 Het ouderschap is een zeer ondankbaar karwei die handenvol geld kost en zeeën van tijd. 25 Een goed rijpaard kost vaak erg veel geld, omdat hij eerst getraind moet worden en dat trainen is een tijdrovende zaak. 26 De roman ‘Honderd jaar eenzaamheid’ van Gabriel Garcia Marquez is het mooiste dat ik ooit gelezen heb. 27 Eline vertelde aan Kirsten dat haar moeder op school was geweest voor een gesprek met de rector. 28 Toen de rechters om een bewijs vroegen, heb ik hen de vingerafdrukken laten zien. 29 ‘Honderd jaar eenzaamheid’ is een prachtig boek, wat helaas tegenwoordig nauwelijks nog gelezen wordt. 30 De overheid zou omroepen met goede educatieve programma’s moeten belonen, als ze willen dat alle omroepen meer leerzame programma’s maken. Opdracht 7 De volgende zinnen bevatten zinsbouwfouten. A Noteer van elke zin om welke fout het gaat; noteer alleen het nummer van de zin en de letter van de fout. Kies uit: A incongruentie B dat/als-constructie C foutieve samentrekking D foutieve beknopte bijzin E losstaand zinsgedeelte. Let op: niet alle zinnen zijn fout. Noteer bij correcte zinnen ‘Correct’. 31 Livingstone was een van de eerste westerlingen die in de Afrikaanse jungle belangrijke ontdekkingen heeft gedaan. 32 De vertrouwensdocent heb ik alle details over het misbruik verteld, maar heb ik niet kunnen overtuigen van de ernst van de situatie. 33 Menig Nederlander vindt het een goed idee dat wanneer jongeren met alcoholvergiftiging in het ziekenhuis belanden, de ouders daarvoor verantwoordelijk gesteld worden. 34 Wist je dat de Jonge Socialisten, de jongerenbeweging van de PvdA, met regelmaat moppert over de slappe politieke standpunten die de partijbonzen innemen? 35 De plannen voor een staatsgreep liggen al enkele maanden klaar en zullen ongetwijfeld binnenkort uitgevoerd worden. 36 Na nog eens een avond stevig onderhandeld te hebben lijkt de kloof tussen de politieagenten en de minister nu eindelijk overbrugbaar. 37 De zanger zong tijdens het Bevrijdingsfestival slechts vier nummers. Om zich daarna per helikopter naar zijn volgende optreden te haasten. 38 Na twee uur op een Italiaans politiebureau over het ongeluk ondervraagd te zijn mocht ik eindelijk verder reizen naar mijn vakantiebestemming. 39 ‘De maand mei is altijd prachtig in Italië en breng ik dan ook graag in Toscane door,’ zei mijn zus voor ze naar Florence vertrok. 40 Je moet warme kleren meenemen, omdat als het in die bergen regent of sneeuwt, het ’s nachts bijzonder koud kan worden. © Noordhoff Uitgevers bv, 2008 2 Nieuw Nederlands 4e editie – vwo4 D-toetsen B Verbeter nu de foute zinnen van A. Schrijf de verbeterde zinnen helemaal op; verander niet meer dan nodig is. © Noordhoff Uitgevers bv, 2008 3